#زندگینامه
🔰مرحوم شیخ محمد نهاوندی معروف «محمد فرید نهاوندی» فرزند مرحوم آیت الله شیخ #علیاکبر_نهاوندی(رضوان الله علیه) در شهر مشهد در خانوادهای روحانی و اهل علم به دنیا آمد.
پدرش مرحوم شیخ علی اکبر نهاوندی از جمله شاگردان مرحوم آیت الله میرزا محمدتقی شیرازی معروف به «میرزای شیرازی» و مرحوم آیت الله سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی و مرحوم آیت الله آخوند محمدکاظم خراسانی معروف به «آخوند خراسانی» بود.
محمد فرید در دامن چنین پدری بزرگ شد و سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آنجا تحصیلات حوزوی را پی گرفت.
درباره استادان او در دوره مقدمات و سطح اطلاعاتی در دست نیست، ولی بعد از تکمیل تحصیلات سطوح در مشهد و قم، در دروس خارج فقه و اصول مرحوم آیت الله العظمی سیدحسین طباطبایی بروجردی و مرحوم امام خمینی شرکت نمود.
که تقریرات دروس خارج فقه و اصول امام خمینی مانند مکاسب محرمه و طهارت و وضو و نماز از ایشان بر جای مانده است.
بر اساس این تقریرات، مرحوم فرید نهاوندی در سالهای ۱۳۴۰_۱۳۳۷ شمسی در درسهای خارج فقه و اصول امام خمینی شرکت میکرده است.
این تقریرات به خط نستعلیق نوشته و کتابت شده و توسط مرحوم زینالدین جعفر زاهدی به کتابخانه آستان قدس رضوی اهدا شده است و هم اکنون در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می شود.
مرحوم فرید نهاوندی سپس به شهر مشهد مراجعت نمود و به تدریس دروس حوزوی و اقامه نماز جماعت پرداخت و کتابی به نام «اسرار الصلاه»(رموز نماز) نوشت.
سرانجام ایشان در سال ۱۳۴۸ شمسی برابر با سال ۱۳۸۹ قمری بر اثر سکته مغزی در تهران از دنیا رفت و پیکر او به مشهد منتقل شد و در آستانه مقدس حرم امام رضا(علیه السلام) در جوار مزار مرحوم والد خویش، به خاک سپرده شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰مرحوم حاج میرزا محمدعلی تویسرکانی
فرزند «مرحوم میرزا محمدنقی» در اواخر قرن سیزدهم در شهر تویسرکان همدان به دنیا آمد.
پدرش مرحوم میرزا محمدنقی نایب الصدر از علمای بزرگ شهر تویسرکان بود و منصب نیابت صدرالعلمایی را داشت.
مرحوم میرزا محمد علی دوره مقدمات و بخشی را در همدان گذراند و سپس جهت ادامه تحصیل و استفاده از محضر علمای بزرگ اصفهان به این شهر مهاجرت کرد و پس از تحصیل فقه و اصول و حکمت و سایر علوم اسلامی، به درجه اجتهاد رسید.
از جمله اساتید ایشان در اصفهان می توان به علمایی چون؛
*مرحوم آیت الله #سید_عبدالغفار_حسینی_تویسرکانی
*مرحوم آیت الله ملامحمد باقر فشارکی
*مرحوم آیت الله سید محمدباقر موسوی چهارسوقی خوانساری صاحب کتاب «روضات الجنات»
*مرحوم آیت الله میرزا محمد هاشم خوانساری اشاره نمود.
همچنین ایشان از اساتید خود دارای اجازه نامه فقهی و روایی است.
مرحوم میرزا محمدعلی بعدها در مدرسه نیمآورد اصفهان به تدریس پرداخت و آثار علمی ارزشمندی نیز در فقه و اصول و کلام تألیف نمود.
برخی از شاگردان ایشان عبارتند از :
*مرحوم آیت الله سید احمد خوانساری
*مرحوم آیت الله ملامحمد جواد صافی گلپایگانی
*مرحوم آیت الله حاج #سید_محمدباقر_حسینی_تویسرکانی
*مرحوم آیت الله سید شمس الدین خادمی
*مرحوم آیت الله میرزا محمّد طبیب زاده
*مرحوم آیت الله سید محمود خوانساری
*مرحوم آیت الله شیخ محمد علی مظاهری تیرانی
*مرحوم آیت الله شیخ اسدالله ایزدگشسب گلپایگانی
مرحوم میرزا محمدعلی تویسرکانی دارای آثار متعددی در زمینه فقه و اصول و سایر علوم اسلامی بوده است.
او در آغاز یکی از رسائل خود به این آثار اشاره کرده و می نویسد :
«مدتی است متمادی که در دارالسلطنه اصفهان مشغول تحصیل و نشر احکام و تعلّم و تعلیم فضلاء اعلام و تصنیف و تألیفم؛
حتّی صنّفت فی الفقه کتباً عدیده و فی مبانیها قواعد رشیقه و فی الاصول رواشح نفیسه و فی الاخلاق و التفسیر مسائل مشکله و فی الرجال و الدرایه سطوراً وافیه و فی ردّ المذاهب المبتدعه رسائل شافیه و لبعض الاخبار و دعاء السمات شروحاً عالیه و مع ذلک کتابی در وجوه اعجاز قرآن منظوم نموده که به وضوح پیوسته و بی شائبه تکلّف توان گفت که اتفاق تألیف کتابی چنین نبود مگر از اقتضای عهد میمون و اختر همایون آن حضرت...»
همچنین در اجازه نامه مرحوم آیت الله ملامحمد باقر فشارکی به ایشان نیز اشاره ای به تألیفات او شده است و چنین آمده :
«حضر عندی و عند غیری من العلماء الأجله سنین کثیره و تکلّم معی فی المطالب الاصولیه و الفروع الفقهیه و القواعد الرجالیه و صنّف فیها شطراً وافیاً و حزباً کاملاً»(بزم قدسیان قاسمی، ص۱۰۰)
همچنین مرحوم علامه میرزا محمد هاشم خوانساری و صاحب روضات نیز در اجازات خود به تألیفات او اشاره کرده و آنها را آثاری محققانه خوانده و ستوده اند.
مرحوم آیت الله سید محمدباقر موسوی خوانساری در این باره می نویسد :
«فوجدتها کنزاً مشحونا بلآلی الفرائد؛ بل بحرا مخزونا فیه ما یراد من الجواهر والفرائد، بحیث ینادی کلّ واحده منها ببروک برکه الاستعداد لنیل المراد فی جوهر جبله مملیها، ویشهد بظهور ملکه الاجتهاد من زوبر جوانح مؤتیها و مبدئها»(بزم قدسیان قاسمی، ص۱۰۲)
متأسفانه از سرنوشت این آثار گرانبها هیچ اطلاعی در دست نیست.
در اصفهان تاکنون به سه اثر از او دست یافته است که عبارتند از :
*کتاب شرح دعای سمات
*رساله در شبهات شیطان لعین
*رساله در کلام(که نسخه خطی هر دو کتاب آخر در کتابخانه ابن مسکویه اصفهان نگهداری می شود.)
سرانجام ایشان در سال ۱۲۹۰ شمسی برابر با سال ۱۳۲۹ قمری در شهر اصفهان از دنیا رفت و پیکر ایشان در بقعه تویسرکانی ها به خاک سپرده شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰مرحوم حاج سید حسین شیخ الاسلامی تویسرکانی فرزند مرحوم حاج #سید_محمد_شیخالاسلامی_تویسرکانی در سال ۱۳۱۵ شمسی در شهرستان تویسركان همدان به دنیا آمد.
پدرش اهل علم بود و در وعظ و منبر و سخنرانی متبحر بود.
او در شش سالگى به درس قرآن و كتب دينى اشتغال يافت و در سن دوازده سالگى به تحصيل حوزوى مشغول شد و از اساتيد مختلف در تویسركان استفاده نمود.
سپس برای مدتی کوتاه راهی حوزه همدان و سپس به قم عزیمت نمود و در درس علمایی چون؛
*مرحوم آیت الله العظمی سید حسین بروجردى
*مرحوم آیت الله العظمی امام خمینی
*مرحوم آیت الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی
*مرحوم آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی شرکت نمود.
ایشان علاوه بر تحصیل، به تأليف و تبلیغ اشتغال داشت و آثار مفید و قابل توجهی در مناطق مختلف به جای گذاشته است.
او درسالهای مبارزه علیه رژیم ستمشاهی در شهرهای مختلف ازجمله آبادان، خرم آباد، قم، بیجار، تویسرکان به سخنرانی علیه رژیم پهلوی میپرداخت و ساواک در صدد دستگیری او برآمد و هربار به طرق مختلفی و به کمک دوستان انقلابی خویش از دست ساواک می گریخت.
آیت الله شیخ الاسلامی اشتغال به تبلیغ در شهرهای مختلف کشور داشته و آثار مفید و قابل توجهی در مناطق مختلف به جای گذاشته اند.
ایشان نمایندگی مرحوم امام خمینی و مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی را در منطقه سرپل ذهاب و قصر شیرین نیز بر عهده داشت.
از جمله آثار ایشان می توان به آثاری چون؛
*کتاب «هدایة العلم فی تنظیم غررالحکم»(کتاب سال حوزه)
*کتاب «گفتار امیرالمومنین(علیه السلام)»(شرحی است بر کتاب غرر الحکم)
*کتاب «شرح خطبه شعبانیه سالار شهیدان»
*کتاب «ارزش و اهمیت ماه رمضان»
*کتاب «پندهای شیرین»
*کتاب «مرآة المطالب»
*کتاب «تقوا»(سفارش اهل بیت علیهم السلام)
*کتاب «فکر و اندیشه»
*کتاب «توبه یا شستشوی گناهان»ا
*کتاب «مناظره پدر و فرزند در اصول عقائد»
*کتاب «مناظره زبان و اندام ها»
*کتاب «مسند فاطمه زهرا(علیها السلام)»
و کتب دیگر اعتقادی و اخلاقی و چندین رساله فقهی و یک دوره اصول ایشان به رشته تحریر درآمده اشاره نمود و همچنین بسیاری از مقالات در زمینه های مختلف مذهبی، اعتقادی، اخلاقی و بحث مهدویت که از ایشان به چاپ رسیده است.
از جمله فعالیت های عام المنفعه و اجتماعی مرحوم شیخ الاسلامی میتوان به احداث مسجد بزرگ روستای صرم قم، احداث غسالخانه در روستای ورجان آن شهر، احداث کتابخانه در اروندکنار، احداث قبرستان و غسالخانه در همان شهر، نوسازی مسجد روستای قاهان و تأسیس کتابخانه در مدرسه علمیه امام موسی بن جعفر(ع) اشاره نمود.
حجت الاسلام استاد حاج #سید_جواد_شیخالاسلامی_تویسرکانی فرزند ایشان می باشد.
سرانجام ایشان در روز جمعه ۵ تیر سال ۱۳۹۰ شمسی برابر با روز ۲۴ رجب سال ۱۴۳۲ قمری در سن ۷۵ سالگی در شهر قم از دنیا رفت و پیکر ایشان پس از اقامه نماز توسط مرحوم آیت الله العظمی شیخ لطف الله صافی گلپایگانی، در «قبرستان شیخان» قم در کنار حرم حضرت معصومه(سلام الله علیها) به خاک سپرده شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰مرحوم حاج شیخ محمدباقر همدانی متخلص به «واثق» فرزند مرحوم «ملاحسنعلی همدانی» در سال ۱۲۳۶ شمسی(۱۲۷۴ قمری) در شهر همدان به دنیا آمد.
پدرش مرحوم ملاحسنعلی بن محمّد بن میرزای همدانی نیز اهل علم بود.
او در جوانی بعد از گذراندن مقدمات دروس علوم دینی در همدان و بروجرد، در سال ۱۲۵۷ شمسی برای ادامه تحصیل و تکمیل مدارج علمی، راهی حوزه علمیه اصفهان شد و در محضر بزرگانی همچون مرحوم آیت الله العظمی شیخ محمّدباقر فشارکی تلمذ نمود.
او در تجوید، نحو، صرف، اشتقاق، لغت، معانی بیان، منطق، کلام، حکمت، ادبیات، ریاضیات، تاریخ، عروض، درایه، فقه، اصول، تفسیر، اخبار و غیره استاد بود و از علمای عصر اجازه اجتهاد داشت.
مرحوم واثق به مدت سی سال در مدرسه صدر اصفهان مدرس ادبیات عرب بود و از جمله خدماتش تصحیح برخی از مجلدات کتاب «بحار الانوار» مرحوم علامه مجلسی است.
او دارای حافظه ای سرشار بود و بیشتر آیات قرآن کریم و بسیاری از ادعیه و اشعار شعرا را در حفظ داشت.
دختر مرحوم میرزا محمدعلی خوشنویس همسر ایشان و مرحوم حاج میرزا #حبیبالله_نیّر_همدانی پسر ایشان بود.
مرحوم واثق همدانی در اصفهان با مرحوم آیت الله حاج #سید_عبدالغفار_حسینی_تویسرکانی رفاقت داشت.
مرحوم نیّر در این باره می نویسد :
«حکی لی والدی الماجد العلامة الواثق و هو استادی و علیه فی جمیع العلوم قرائتی و اعتمادی، أنّ له صدیقا من أجلة علماء المنقول والمعقول فی اصبهان، اسمه المیرزا عبدالغفار التویسرکانی(حشره الله مع أجداده الطاهرین) وقد رأیته فی صغر سنّی، و کانت حینئذ بین المؤلف و اولاده المکرمین مؤالفة و مصاحبة»
او دارای آثار و تالیفاتی است که از آن جمله آنها؛
*کتاب «دیوان اشعار» با تخلص "واثق" قریب به دو هزار بیت، مشتمل بر نصایح و مرثیه و لیلی و مجنون و سفرنامه و غزلیات و غیره.
*کتاب «لیلی و مجنون»
*کتاب «نصح الحبیب» بر وزن مثنوی مولوی که آن را به نظم آورده است.
شعر مرحوم میرزا حبیب الله نیّر فرزند مرحوم واثق در وفات مرحوم والد که می گوید :
صبح شنبه شده بیرون ز سرای فانی
طائف خانه حق بارگه سبحانی
باقر علم که او داشت تخلّص "واثق"
یافت از مسند حق مرتبت سلطانی
بود زاهل همدان مسکن وی اصفاهان
بزم فردوس برین گشت از او نورانی
سرانجام مرحوم واثق همدانی در روز شنبه ۶ بهمن سال ۱۲۹۶ شمسی برابر با ۱۲ ربیع الثانی سال ۱۳۳۶ قمری در شهر اصفهان از دنیا رفت و در قبرستان تخت فولاد در تکیه تویسرکانی ها به خاک سپرده شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰مرحوم میرزا حبیب الله نیّر همدانی فرزند مرحوم آیت الله شیخ #محمدباقر_واثق_همدانی در سال ۱۲۷۰ شمسی(۱۳۰۸ قمری) در شهر اصفهان به دنیا آمد.
او از دانشمندان، ادیبان و شاعران نامور اصفهان بود و در نظم شعر عربى و فارسى ماهر بود و تخلصش نیز "نیّر" نام داشت.
عمدۀ شهرتش در فنّ ماده تاریخ است که به زبان عربى بیشتر هنرنمایى کرد.
او نزد پدر دانشمند خود مقدمات علوم را آموخته، سپس به درس جمعی از بزرگان مانند؛ مرحوم شیخ مرتضی ریزی و مرحوم آخوند کاشی حاضر شده و از محضر آنان استفاده و استفاضه نموده و سپس خدمت مرحوم میرزا عبدالحسین قدسی(دایی خود) خط و ادب آموخت.
او طبع روانی در شعر داشت و در انجمن شعراء حضور می یافت و لقب «نیّر الادباء» را دریافت نموده بود.
او در فنون ادب و ریاضی و شعر و نقدالشّعر و تجوید و خط و دیگر فنون از صاحب نظران بود.
او برای رفع نیازمندیهای مادّی شغل حساب داری را انتخاب نموده و تا آخر عمر بدان اشتغال داشت.
به عربی و فارسی شعر میگفت و در فن مادّه گوئی مهارت داشت و جهت بیشتر علمای زمان مرثیه و مادّه تاریخ گفته است.
خوشنویس حاذقی بود به خصوص در نسخ نویسی و در مدرسه ابتدایی قدسیه درس میداد. از آثارش معادن الافادات است که کشکولگونه است.
مادرش دختر آقا میرزا محمدعلی قاری، خوشنویس بزرگ و جدّ خاندان قدسی است که در تند نویسی و ریز نویسی خط نسخ مهارت داشته و نزدیک دویست نسخه قرآن نگاشته است.
از جمله آثار ایشان؛
*کتاب «معادن الافادات»
*کتاب «رسوا در خدع میرزا خدا» ردّ بر بهائیت
*کتاب «رساله ای در اغلاط قرآنهای باغچه سرا»
*کتاب «دیوان شعر» که به چاپ رسیده است.
این ابیات از اوست؛
«خواهی به مردم ار بنمائی تو ماه را
یک سو فکن ز چهره دو زلف سیاه را
یک ماه در میان دو شب را به ما نمای
تا جمله بنگریم به یک شب دو ماه را
آب حیات چشمه لعل لبش بود
ای تشنه وصال بکن طی راه را»
سرانجام مرحوم نیّر همدانی در روز شنبه ۱۳ آذر سال ۱۳۳۸ شمسی برابر با روز ۴ جمادیالثانی سال ۱۳۷۹ قمری در شهر اصفهان از دنیا رفت و در قبرستان تخت فولاد در تکیه تویسرکانی ها در جوار مرحوم والد خود به خاک سپرده شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰مرحوم حاج شیخ مهدی صالحی کبودراهنگی فرزند مرحوم «شیخ محمد» در سال ۱۳۱۴ شمسی در شهرستان کبودراهنگ همدان به دنیا آمد.
پدر ایشان مرحوم شیخ محمد بن شیخ محمدباقر بن شیخ محمدصالح بن شیخ حسن کبودرآهنگی است و پدران ایشان طبق این نسب همگی از بیوت علم و دانش و فضل و کمال و فقاهت و اصالت و نجابت بودند که والد بزرگوار و جدش و جد پدرش همه از علمای موجه محل و ساکن شهر کبودرآهنگ بوده و خدمات دینی و تبلیغی و ارشاد مردم را عهده داشتند و مورد علاقه و ارادت همگان بودند.
مخصوصاً مرحوم شیخ محمد صالح که موقعیت خاصی داشته و بیت شریف او به فامیل صالحی شهرت دارند.
شیخ مهدی در همان محل قسمتی از دروس ابتدایی و مقدمات را آموخت و سپس وارد حوزه علمیه قم شد.
از هم دوره ای ها و رفقای همدانی ایشان می توان به شهید دکتر #محمد_مفتح اشاره کرد.
ایشان سطوح عالی را نزد اساتید بزرگ قم از قبیل؛
*شهید محراب آیت الله شیخ محمد صدوقی
*مرحوم آیت الله شیخ رضا تهرانی
*مرحوم آیت الله شیخ ابوالحسن شیرازی
*مرحوم آیت الله شیخ علی مشکینی آموخت و کفایتین را نیز در محضر مرحوم آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی و مرحوم آیت الله محمد مجاهدی تبریزی و بعضی دیگر فرا گرفت و مدت کوتاهی نیز دروس خارج را از محضر مرحوم آیت الله العظمی سید حسین بروجردی و مرحوم آیت الله العظمی سید محمد حجت کوهکمری استفاده کرد و در سال ۱۳۳۲ شمسی بنا بر تقاضاهای اهالی شهرستان کبودرآهنگ از مرحوم آیت الله العظمی حجت کوهکمری به موطن خود برگشت و در مسجد آباء و اجدادی خود به امامت و ترویج دین مشغول گردید و مورد احترام خاص مؤمنین بود.
ایشان در امر تبلیغ و رسیدگی به امور دینی و مذهبی مرد ساعی بود، ولی مبتلا به سکته ناقص گردید و چند سال از خدمت کامل باز ماند، ولی در عین کسالت و بیماری در حد توان در انجام وظایف دینی می کوشید.
ایشان سالها امام جماعت مسجد تکیه کبودراهنگ بود.
سرانجام ایشان در سال ۱۳۷۴ شمسی برابر با سال ۱۴۱۶ قمری در شهر کبودراهنگ از دنیا رفت و در قبرستان این شهر به خاک سپرده شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰مرحوم شیخ محمد حسین همدانی اصفهانی فرزند مرحوم «شیخ محمد حسن همدانی» در سال ۱۲۳۵ شمسی در شهر کرمانشاه به دنیا آمد.
او عالم و ادیب و محقق، شاعر، مفسر بود که در حوزه علمیه شهر همدان تحصیل علوم دینی را شروع و سپس به حوزه علمیه اصفهان عزیمت نموده و از جمعی از علماء و فضلای اصفهان کسب فیض نمود که از جمله آنها؛
*مرحوم حاج میرزا #علینقی_کوثر_همدانی
*مرحوم آیت الله میرزا حبیب الله رشتی
*مرحوم آیت الله #ملاحسینعلی_تویسرکانی
*مرحوم آیت الله #سید_عبدالغفار_حسینی_تویسرکانی
*مرحوم آیت الله سید محمد هاشم موسوی خوانساری چهارسوقی، بودند.
او عالم کامل و فقیه عارف، از بزرگان علمای معقول و منقول و مدرّسین مدرسه «نیم آورد» اصفهان بود.
او بعدها به تدریس کتب فقه و اصول و ادبیات در مدرسه نیم آورد اشتغال داشته و نزدیک به یکصد جلد کتاب و رساله در موضوعات مختلف تألیف کرده است.
از جمله آثار او کتاب «جراب الحکمة» است در چهار جلد، که مطالب متنوعه را در آن گردآورده شده است.
مرحوم میرزا علی نقی کوثر همدانی به او دستور عرفان و سیر و سلوک داده بود.
مرحوم آیت الله چهارسوقی نیز به او اجازه روایت داده بود که نسخه آن در کتابخانه مرحوم آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی در قم موجود است.
ایشان سالها بدون زن و فرزند در مدرسه «جده بزرگ»(از مدارس دورۀ صفوی در اصفهان) ساکن بوده و در سال آخر عمر خود به منزل مرحوم آیت الله میرزا #سید_محمدباقر_حسینی_تویسرکانی، که یکی از شاگردانش بود، منتقل شد.
میرزا محمدباقر تویسرکانی کتاب «حاشیه ملاعبدالله» را در مدرسه جدّه بزرگ نزد مرحوم همدانی خوانده بود.
برخی از شاگردان مرحوم میرزا حسین همدانی عبارتند از :
*مرحوم حاج سید محمد باقر حسینی تویسرکانی
*مرحوم حاج سید محمد باقر علوی شهیدی
*مرحوم حاج سید محمد لطیف خواجویی
*مرحوم حاج شیخ محمد علی کرمانی
*مرحوم شیخ حیدر علی ندیم الملک
مرحوم همدانی تألیفات محققانه زیادی داشته که برخی دیگر از آثار او عبارتند از؛
*کتاب «الفوائد المهمة» در اصول فقه که آن را پس از نگارش یک دوره کامل اصول و تألیف کتاب دیگری در اصول، نگاشته و نسخه آن در ۵۳۷ برگ موجود است.
*کتاب «مواقف الطالبین فی الاصول الملقاة من الأئمة المعصومین» در حدود ۳۰۰ برگ
*کتاب «مواهب الأحکام فی شرح شرایع الإسلام» که نسخه ای از آن مشتمل بر زکات تا اعتکاف، که در مدرسه صدر اصفهان تألیف شده است.
*کتاب «الوجیزة فی الرجال و الدرایة»
*کتاب «معارج التقی» که در باب صلاة تألیف شده است.
*کتاب «حاشیه بر فرائد الاصول»
*کتاب «تلخیص القواعد» در باب علم اصول فقه
*کتاب «تذکرة الطالبین» در دو جلد در باب علم نحو نگاشته شده است.
*کتاب «المفتاح» در باب علوم الهیات به طریق فلسفی
*کتاب «کتاب فی الرجال»
*کتاب «کشف الاستار» در شرح «تبصرة المتعلمین» مرحوم علامه حلی که نسخه خطی بخش طهارت و صلاة و متاجر موجود است.
*کتاب «کتاب الحدود»
*کتاب «کتاب المیراث» که در کتابخانه مرحوم آیت الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی موجود است.
کتابهایی هم درباب مجالس و منابر او که خود تدوین نموده بود، موجود است.
او شعر نیز می سرود و تخلصش «معانی» بود و دیوانی مختصر نیز دارد.
سرانجام مرحوم شیخ محمدحسین همدانی در سال ۱۲۸۵ شمسی برابر با سال ۱۳۲۴ قمری در شهر اصفهان از دنیا رفت و در صحن شرقی امامزاده درب امام شهر اصفهان به خاک سپرده شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰شهید حجت الاسلام حاج شیخ علی رازینی فرزند مرحوم ابوالشهداء حاج شیخ #محمود_رازینی در سال ۱۳۳۲ شمسی در روستای «رازین» از توابع شهرستان قروه درجزین همدان به دنیا آمد.
او همچنین نوه مرحوم حاج شیخ میرزا #حسن_رازینی مشهور به «شیخ حسن بزرگ» است.
خاندان #رازینی_ها عمدتا اهل علم بودند و خدمات علمی و دینی فراوانی در آن دیار داشتند و عموهای شیخ علی رازینی، از قبیل؛
*مرحوم میرزا #محمد_رازینی
*مرحوم میرزا #ابوالقاسم_رازینی
*حاج میرزا #اسماعیل_رازینی
*مرحوم میرزا #علیرضا_رازینی نیز همگی روحانی و اهل علم و تقوا بودند.
شیخ علی رازینی تحصیلات ابتدایی و مقدمات علوم حوزوی را نزد مرحوم والد گذراند، چرا که پدر به نظام آموزش و پرورش عصر پهلوی بدبین بود و در خانه به فرزندانش آموزش می داد.
او سپس در سال ۱۳۴۲ شمسی وارد حوزه علمیه قم شد و بعد از تکمیل مقدمات، دروس سطوح را تحت تعلیم علماء و اساتید بنام قم، از قبیل؛
*مرحوم آیت الله شیخ علی مشکینی
*آیت الله شیخ احمد جنتی
*مرحوم آیت الله شیخ یوسف صانعی
*شهید #علی_قدوسی
*شهید دکتر سید محمد بهشتی
*شهید دکتر #محمد_مفتح
*مرحوم آیت الله شیخ مرتضی حائری یزدی
*مرحوم آیت الله شیخ علی احمدی میانجی
*آیت الله العظمی شیخ عبدالله جوادی آملی
*مرحوم آیت الله شیخ محمدتقی مصباح یزدی قرار گرفت و مدتی هم در دروس خارج فقه و اصول علماء و مراجعی چون؛
*آیت الله العظمی شیخ حسین وحید خراسانی
*آیت الله العظمی حاج سید موسی شبیری زنجانی شرکت کرد.
او پس از انقلاب هم در رشته های کارشناسی حقوق دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد حقوق جزا و حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی و دکترای حقوق واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تحصیل نمود.
رازینی از جمله روحانیون خط مقدم مبارزه با رژیم پهلوی محسوب می شود که حتی از اواخر سال ۱۳۴۹ شمسی، به همراه مرحوم محمد یراقی و شیخ محمدعلی نظام زاده و شهید کرمی بارها مورد پیگرد قرار گرفت و شش ماه هم در زندان به سر برد و از نظر ساواک یک روحانی ناراضی و انقلابی محسوب می شد.
او پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ شمسی به عضویت شورای مدیریت مدرسه حقانی قم درآمد و این عضویت از آن رو به او محول شد که شهید علی قدوسی که مدیریت مدرسه حقانی را بر عهده داشت، بعد از انقلاب و برای قبول برخی مسئولیت های قضایی به تهران رفت و مدیریت این مدرسه را به یک گروه سه نفره واگذار کرد که یکی از آن ها شیخ علی رازینی بود.
او در اوایل سال ۱۳۵۹ شمسی و به دنبال برخی تندروی ها در دستگیری و مجازات مجرمین مواد مخدر، شهید علی قدوسی موظف به بررسی مجدد این پرونده ها شد و به دلیل حجم بالای این پرونده ها شهید قدوسی، از علی رازینی و چند نفر دیگر از روحانیون آشنا به حقوقی اسلامی دعوت به همکاری کرد و از آن پس رازینی در قوه قضاییه ماندگار شد.
او در اواخر سال ۱۳۵۹ شمسی به عنوان قاضی دادگاه انقلاب اسلامی تهران منصوب شد و در سال ۱۳۶۰ شمسی به ریاست دادگاه انقلاب استان خراسان رسید و در سال ۱۳۶۳ شمسی از طرف مرحوم امام خمینی به ریاست دادگاه ویژه روحانیت منصوب گشت که از مهمترین دادگاه های او در زمان تصدی این امر، محکومیت سید مهدی هاشمی بود.
او همچنین در ۲ مرداد ماه ۱۳۶۷ شمسی و با قبول قطعنامه سازمان ملل از سوی ایران و پایان جنگ، امام خمینی طی حکمی رازینی، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح وقت را موظف کرد دادگاه ویژه تخلفات جنگ را در کلیه مناطق جنگی تشکیل دهد و به بررسی عوامل ناکامی در برخی محورها و عملیات جنگی بپردازد.
اما این حکم با توجه به شرایط ناگهانی قبول قطعنامه کاربرد چندانی نیافت.
رازینی به علت فعالیت در دادگاه انقلاب، همواره مورد تهدید مخالفان بود تا جایی که به ترور نافرجام او انجامید که در سال ۱۳۷۷ شمسی اتفاق افتاد.
سوابق و مسئولیت ها :
*ریاست کل دیوان عدالت اداری
*ریاست دادگاه ویژه روحانیت
*معاونت اجرایی دیوان عالی کشور
*ریاست کل دادگستری استان تهران
*ریاست سازمان قضایی نیروهای مسلح کشور
*ریاست دادگاه ویژه رسیدگی به تخلفات جنگ
*نماینده مردم همدان در مجلس خبرگان رهبری
*عضو شورای نمایندگان رهبری در دانشگاه های کشور
*عضو هیأت امنای مرکز علوم اسلامی خواهران[جامعه الزهرا(س)]
*عضو هیأت موسس دانشکده معارف وابسته به جامعه الزهرا(س)
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی همدان
او همچنین نماینده ی دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری از استان همدان بوده و تا قبل از شهادت، رئیس شعبه ۴۱ دیوان عالی کشور بود.
سرانجام ایشان در روز شنبه ۲۹ دی سال ۱۴۰۳ شمسی مطالق با روز ۱۷ رجب سال ۱۴۴۶ قمری به همراه قاضی شهید حاج شیخ محمد مقیسه ای در اتاق کار خود واقع در کاخ دادگستری توسط یکی از نیروهای خدماتی، مورد هدف گلوله قرار گرفتند و به شهادت رسیدند و در طی مراسمی، پیکر ایشان در حرم حضرت معصومه(س) در مقبره شهید دکتر #محمد_مفتح به خاک سپرده شدند.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰حجت الاسلام حاج سید فاضل حسنی ورکانه فرزند مرحوم «حاج سید عباس» در سال ۱۳۰۹ شمسی(۱۳۴۸ قمری) در روستای «انجلاس» از توابع شهر همدان(در پنج کیلومتری جنوب غربی شهر همدان) به دنیا آمد.
پدر ایشان مرحوم حاج سید عباس حسنی از علماء و منبریان خطه همدان و همچنین از روحانیون و مبلغین روستای انجلاس بود.
حجت الاسلام سید فاضل در سن دوازده سالگی برای تحصیل علوم دینی وارد حوزه علمیه همدان شد و به کسوت طلبگی درآمد و در آنجا علوم مقدمات را نزد علمایی چون؛
*مرحوم حاج شیخ #نوح_نجفی_موسیوند
*مرحوم حاج شیخ #علی_انصاری_همدانی
*مرحوم آیت الله شیخ #محمدحسین_بهاری گذراند و سپس دروس سطوح را نزد اساتیدی چون؛
*مرحوم آیت الله حاج #سید_مصطفی_هاشمی
*مرحوم آیت الله حاج #سید_نصرالله_بنی_صدر
*مرحوم آیت الله شیخ #اسدالله_حجت_همدانی
*شهید آیت الله #سید_اسدالله_مدنی_تبریزی طی نمود و مدتی نیز درس خارج فقه و اصول را در محضر مرحوم آیت الله العظمی #آخوند_ملاعلی_معصومی_همدانی تلمذ نمود.
از هم دوره های ایشان نیز می توان به علماء و روحانیونی چون؛
*مرحوم حاج #احمد_رحمانی_همدانی
*مرحوم حاج #سید_محسن_حسنی_حلم
*مرحوم شیخ #فخرالدین_راحمی
*مرحوم حاج #سید_احمد_حسینی_ملایری
*مرحوم حاج #سید_احمد_فاضلی
*مرحوم حاج #سید_ابوالقاسم_حسینی_پناه
*آیت الله #سید_هاشم_حمیدی_همدانی اشاره نمود.
ایشان بعد از گذراندن دروس سطوح، در حوزه علمیه همدان به عنوان استاد حوزه، تدریس را شروع کرد که مرحوم استاد حاج شیخ #مسلم_اسدی دروسی چون کتاب لمعه و منطق را نزد ایشان تلمذ نموده بود.
ایشان یکی از روحانیون شاخص در عرصه مبارزات سیاسی و انقلابی علیه رژیم ستمشاهی بود که در بحبوحه انقلاب در سالهای ۱۳۴۲ شمسی به بعد در کنار رهنمودهای استاد خود مرحوم آیت الله آخوند همدانی در مبارزات شرکت می کرد و در کنار استاد خود مرحوم آیت الله سید مصطفی هاشمی فعالیت های انقلابی و سیاسی در مسجد میرزاتقی واقع در خیابان تختی داشت.
او عالمی انقلابی و از ارادتمندان مرحوم امام خمینی و حامی نهضت ایشان بود که قبل از انقلاب دراین راه بارها توسط ساواک تهدید و دستگیر و زندانی شد.
حضور ایشان در اعتراضات علماء و روحانیون همدان به دستگیری امام خمینی توسط رژیم طاغوت، آغازی برای فعالیت های ضد رژیم طاغوتی او بود.
او در سالهای مبارزه علیه رژیم ستمشاهی در سال ۱۳۵۷ شمسی به همراه آیت الله شهید #سید_اسدالله_مدنی_تبریزی و آیت العظمی مکارم شیرازی و مرحوم آیت الله طاهری اصفهانی به مدت سه ماه در شهرهای مختلف از جمله شهر «مهاباد» تبعید شدند.
در دوران انقلاب، روحانیون از قشرهایی بودند که به وظیفه خود که بصیرت افزایی و روشن گری در جامعه بود، توانستند به خوبی عمل کردند و نتیجه آن هم به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ شمسی شد.
سید فاضل نیز از جریان مستثنی نبود و در این عمرِ با برکت خود، همیشه خود را از سربازان انقلاب و امام خمینی و مقام معظم رهبری می داند و به آن ایمان قلبی دارد.
ایشان بعد از انقلاب در خط مقدم روحانیون در جبهه های جنگ تحمیلی حضوری مستمر داشت و معاون شهید آیت الله مدنی در ستاد انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ شمسی و مسئول اعزام طلاب و روحانیون به جبهه های جنگ تحمیلی در همدان بود.
●مسئولیتهای دیگر ایشان؛
*مسئول اجرایی در حوزه علمیه مرحوم آقای آخوند
*رئیس تبلیغات استان همدان
*رئیس عقیدتی، سیاسی شهربانی استان همدان در دهه ۶۰
*رئیس هماهنگی ائمه جمعه استان همدان
ایشان همچنین در اولین دوره نکوداشت مبلغین برتر استان همدان در سال ۱۳۸۴ شمسی، به عنوان مبلغ نمونه استانی معرفی شد.
ایشان بعد از انقلاب در همدان در مسجد «اعظم همدان» خیابان شهید نواب صفوی و مسجد «خاتم الانبیاء» واقع در اعتمادیه اقامه نماز می کرد و در آنجا منبر نیز می رفت.
ایشان دارای اخلاقی حسنه و نیکوست که در حال حاضر علی رغم کهولت سن، همچنان تبسم همیشگی را بر لب دارد و در مراسم و مناسبات مختلف نیز حاضر می شود.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰مرحوم حاج شیخ ابوالقاسم قاسم آبادی(مهذب همدانی) فرزند مرحوم حاج شیخ «محمد علی قاسم آبادی» در سال ۱۲۶۲ شمسی(۱۳۰۰ قمری) در «روستای قاسم آباد» از توابع بخش مرکزی شهر همدان به دنیا آمد.
جدّ ایشان مرحوم شیخ ابوالقاسم جواهری قاسم آبادی از علمای باتقوا و فضلای معروف و دارای اخلاق حمیده و رفتار پسندیده و از روحانیون مورد احترام عموم و آن دیار بوده و بعضی از فقهاء و مجتهدین همدان از مراتب فضل و علمی او توصیف و تمجید می نمود و او را از علماء و فضلاء کامل می دانستند که جامع کمالات علمی و عملی بوده است.
مرحوم شیخ ابوالقاسم قاسم آبادی در سایه عنایت و مراقبت مرحوم پدرش شیخ محمد علی که او نیز از اعاظم و فقهای همدان بود تربیت شد و پس از رشد، طبق وصیت مرحوم والد مشغول فرا گرفتن علوم دینی شد.
از این جهت او قسمتی از معارف و علوم دینی را در حوزه علمیه همدان آموخت و سپس برای ادامه تحصیل و تکمیل مدارج علمی در سال ۱۲۸۵ شمسی عازم نجف اشرف شد.
او پس از توقف در نجف، به شهر سامراء رفت و در زمان زعامت مرحوم آیت الله العظمی میرزا محمد تقی حسینی شیرازی یک سال در آن شهر ماند و بعد مجدد به نجف برگشت.
او مدتی در نجف نزد علماء و مجتهدینی چون؛
*مرحوم آیت الله شیخ نجفعلی قوچانی
*مرحوم آیت الله شيخ عبدالله گلپایگانی
*مرحوم آیت الله آخوند محمدکاظم خراسانی
*مرحوم آیت الله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی شرکت نمود و یک دوره اصول را از صاحب كفايه استفاده کرد.
او در همین اثناء از فقهاء و علمای دیگری مانند؛
*مرحوم آیت الله شیخ هادی تهرانی
*مرحوم آیت الله سید محسن کوه کمری
*مرحوم آیت الله شیخ الشریعة اصفهانی بهره های شایان علمی به دست آورد و تقریراتی از بحث و درس آنان نوشت و پس از طی مراحل عالیه علم و کمال در سال ۱۲۹۸ شمسی به موطن اصلی خود همدان برگشت و مشغول انجام وظایف دینی و علمی شد و در محله شالبافان سکونت نمود و در مسجد جامع و مسجد گازران امامت جماعت داشت و مورد علاقه و ارادت خواص بود.
متانت رفتار و حسن معاشرت او برای همه روشن و ثابت بود و بهترین خلف و یادگار اخلاقی و معنوی والد بزرگوارش بود.
مرحوم آیت الله شیخ #احمد_صابری_همدانی در وصف ایشان می نویسد :
«من او را در سال ۱۳۳۲ شمسی در همدان دیدم و كان شيخا صالحا ورعا موقراً مهذبا و خاندانش در همدان به فامیل «مهذب» شهرت داشتند.»(تاریخ مفصل همدان، ج۲، ص۱۱۴)
نوشته های زیادی در اصول و فقه از تقریرات درس اساتیدش باقی مانده است که از مقام فضل و دقت او حاکی است.
از جمله آثار علمی ایشان؛
۱)یک دوره اصول در یک جلد ضخیم از بحث مرحوم آیت الله سید محسن کوه کمری
۲)تقریراتی از درس مرحوم آیت الله قوچانی
۳)تقریراتی در فقه از دروس مرحوم آیت الله شیخ شریعه اصفهانی
همچنین مرحوم دکتر علی مهذب همدانی که مدتی به عنوان ریاست دپارتمان فقه اسلامى دانشکده حقوق و نیز الهیات دانشگاه تهران، به تدریس دروس مبانى فقه اسلامى می پرداخت و نیز در همراهى با شهید دکتر بهشتى مسئولیت ارزیابى مدارک حوزوى در دانشکده الهیات را به عهده داشت، یکی از اولاد ایشان بود که در حوزه علمیه قم تحصیل و در درس بزرگانی چون مرحوم آیت الله العظمی بروجردی و مرحوم آیت الله حاج شیخ عباسعلی شاهرودی و دیگران استفاده کرده بود و در اواخر عمر خود ساکن تهران شد و در سال ۱۳۹۲ شمسی از دنیا رفت.
مرحوم شیخ ابوالقاسم قاسم آبادی نیز بعد از عمری مجاهدت علمی و دینی، در سال ۱۳۴۸ شمسی در سن ۸۴ سالگی در شهر همدان از دنیا رفت و پس از تشییع در شهر مقدس قم به خاک سپرده شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰مرحوم حاج شیخ احمد غروی تویسرکانی فرزند مرحوم «حاج شیخ محمد غروی» در سال ۱۲۹۰ شمسی(۱۳۲۹ قمری) در شهر نجف به دنیا آمد.
والد ایشان مرحوم آیت الله شیخ محمد غروی تویسرکانی از علمای همدان و قم و نجف بود و همچنین داماد مرحوم آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی و باجناق مرحوم آیت الله سید محمد محقّق داماد بود و از این جهت، مرحوم موسس جدّ مادری شیخ احمد بود و از این جهت به ایشان «سبط الشیخ» نیز می گفتند.
مرحوم آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی در سال ۱۲۹۳ شمسی هنگامی که دامنه آشوبهای ضد انگلیسی در عراق به شهر کربلا نیز کشیده شد، به دعوت مردم شهر سلطان آباد(اراک) به ایران بازگشت و تا سال ۱۳۰۱ شمسی که به قم رفت، در حوزه علمیه اراک بود و در این مدّت هشت سال، در این حوزه تدریس می کرد و در کنار مسؤلیت مرجعیت از پرورش استعداد های طلاب جوان نیز غافل نبود.
از این جهت شیخ احمد غروی در یازده سالگی به اراک هجرت نمود و بعد از عزیمت مرحوم آیت الله العظمی حائری به قم، او نیز به قم رفت.
در ۱۳۰۳ شمسی پس از مرگ مرحوم والد، تحت کفالت مرحوم آیت الله العظمی حائری در آمد.
ایشان علوم مقدمات و ادبیات عرب را نزد مرحوم شیخ ابوالقاسم نحوی خواند و دروس سطوح را نیز از محضر مرحوم آیت الله میرزا #محمد_ثابتی_همدانی و دروس خارج فقه و اصول را از محضر مرحوم آیت الله العظمی سید محمد حجت کوه کمری و مرحوم آیت الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی بهره برد و سالهای متمادی نیز در درس و بحث مرحوم آیت الله العظمی سید حسین بروجردی شرکت نمود.
ایشان حتی تا سال ۱۳۵۰ شمسی متصدی مدرسۀ فیضیه و دارالشفاء در قم بود و از طرف مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی به این سمت منصوب شده بود.
ایشان همواره از جانب ساواک تحت فشار بوده است.
از جمله آثار ایشان می توان به آثاری چون؛
*کتاب «در اسارت»
*کتاب «الطهاره»(تقریرات درس مرحوم آیت الله حایری)
*کتاب تقریرات دروس مرحوم آیت الله حجت کوه کمری
سرانجام مرحوم شیخ احمد غروی در سال ۱۳۵۰ شمسی برابر با سال ۱۳۹۱ قمری در قم از دنیا رفت و پیکر ایشان بعد از تشییع به شهر قم منتقل و در قبرستان «حاج شیخ» قم به خاک سپرده شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan
#زندگینامه
🔰استاد شیخ علی بیات فرزند مرحوم «کربلایی بیرامعلی» در سال ۱۳۱۹ شمسی(۱۳۶۰ قمری) در روستای «محمود آباد» در دهستان خسروبیگ از توابع شهرستان کمیجان استان مرکزی به دنیا آمد.
ایشان بعد از گذراندن دوران دبستان و مکتب در همان روستای خود، مدتی نیز در دبستان روستا به سمت کمک معلمی درآمد و در کنار معلم رسمی روستا، به تدریس دبستان مشغول شد.
او سالها در روستا در کنار مرحوم والد مشغول کشاورزی بود، ولی رفته رفته علاقه وافری به علوم دینی و حوزوی در او به وجود آمد، تا اینکه در سال ۱۳۵۲ شمسی بعد از تشکیل خانواده در سن ۳۳ سالگی، از روستای خود هجرت نمود و وارد حوزه علمیه مرحوم آقای آخوند شد.
ایشان در خاطرات شفاهی خود، درباره اولین دیدار خود با مرحوم آقای آخوند می گوید :
«اولین بار که مرحوم آقای آخوند را دیدم، شاهد جذبه خاصی از ایشان شدم و بنده هر چه در مورد ایشان شنیده بودم، یک دفعه به صورت عملی برای من مجسم شد و در این حین که خدمت ایشان رسیده بودم، درخواستم را مبنی بر ورود به حوزه ابراز نمودم که در آخر مرحوم آقای آخوند برای اینکه تردید و دودلی بنده را بر طرف کند، برایم استخاره گرفتند و استخاره هم خیلی خوب آمد و من مجدانه مشغول تحصیل دروس حوزه شدم.»
استاد بیات غالب دروس مقدمات علوم حوزوی و ادبیات عرب، مخصوصا سیوطی را نزد استاد شیخ #طاهر_حبیبی گذراند و سپس برای تکمیل مدارج علمی، همه دروس سطوح حوزه را نیز در محضر مرحوم آیت الله شیخ #غلامرضا_رحمانی_همدانی بهرهمند شد.
ایشان در مورد استاد خود مرحوم آیت الله رحمانی می گوید :
«مرحوم آیت الله رحمانی با ورودش به همدان، تحولی در حوزه علمیه ایجاد نمود و با اینکه مجتهدی مسلم بود و قریب به بیست سال، نزد مرحوم آیت الله العظمی خویی تلمذ نموده بود، ولی با تمام تواضع و فروتنی خود برای طلاب ادبیات و منطق و لمعه و معالم و دروس سطوح را تدریس می کرد.
من بعد از اینکه سالها از محضر ایشان استفاده نمودم، بعدها دیگر بیان و سواد استادی به ذائقه بنده خوش نیامد و من هر چه دارم از زمان تحصیل خود، از محضر ایشان دارم.»
استاد بیات در حین تحصیل، مشغول تدریس مقدمات علوم حوزوی شد.
هر چند ایشان در حوزه علمیه همدان به استاد ادبیات عرب شناخته می شود، ولی سالها دروسی مانند؛ منطق، معالم و لمعه نیز تدریس نموده اند که در این راستا طلاب و روحانیون بسیاری در این مدت از محضر ایشان استفاده کرده اند.
علمایی چون؛
*مرحوم استاد شیخ #مسلم_اسدی(خطیب و پژوهشگر و مدرس سطوح حوزه علمیه همدان)
*استاد دکتر #حبیب_الله_شعبانی(امام جمعه همدان و نماینده ولی فقیه در استان و نماینده استان همدان در مجلس خبرگان رهبری)
*استاد #سید_احد_حسینی(مدرس سطوح و خارج حوزه علمیه قم)
*استاد #مصطفی_سلیمانیان(پژوهشگر و نویسنده و مدرس سطوح حوزه علمیه قم)
*حجت الاسلام #بیت_الله_افشاری(خطیب و پژوهشگر و نویسنده) از جمله شاگردان او بودند.
استاد مصطفی سلیمانیان در وصف استاد خود می نویسد :
«استاد الاساتيد حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ علی بیات چندین دهه در حوزه علمیه با دلسوزی و اخلاص فراوان به تدریس اشتغال دارند و بسیاری از علما و فضلا و اساتید در محضر ایشان زانوی ادب و شاگردی زده اند.
از ویژگی ایشان حضور مداوم و به موقع در کلاس درس است، حقیر در حدود دو سالی که افتخار حضور در کلاس ایشان را داشتم یکبار هم مشاهده نکردم که در درس حاضر نشوند یا حتی دیر به کلاس بیایند بلکه همیشه چند دقیقه قبل از شاگردان در کلاس حاضر بودند.
از ویژگیهای دیگر استاد بیات عشق و علاقه وافر به علم آموزی حتی در سنین بالا می باشد و عمل کننده واقعی به این حدیث شریف میباشند که {اطلبوا العلم من المهد الى اللحد} بارها مشاهده شد که ایشان برای پیدا کردن یک مطلب علمی تلاش فراوان می کنند و حتی اگر شده با تواضع فراوان از طلاب جوانی که شاگرد ایشان بوده اند و احتمال می دهند آن مطلب را می دانند پرس و جو می کنند، اینطور می شود که شاگردان برجسته ایشان به حد اجتهاد رسیده و مشغول تدریس سطوح عالی در حوزه علمیه قم هستند.
یکی دیگر از ویژگیهای خاص استاد بیات توجه ویژه به ادبیات عرب است وگاهی
نکاتی در ادبیات مطرح می کنند که حتی برخی از اساتید برجسته از آن غافلند.»(کتاب روش تحصیل نجفی، ص۵۷)
استاد درباره جایگاه علم ادبیات عرب در حوزه علمیه می گوید :
«ادبیات عرب اهمیت و جایگاه بسیار مهمی برای فهم علوم دینی دارد و اگر طلاب پله اول را متزلزل وار بردارند، از فهم مطالب بعدی هم بی بهره خواهند ماند.»
ایشان در ادامه از زحمات مرحوم آیت الله مدرس افغانی یاد کرده و گفت :
«اگر مرحوم آقای مدرس، مرجع تقلید بودند، من به خاطر این ظرافت و دقت در بیان و تدریس، مطمئنا مقلد ایشان بودم.»
ایشان در حال حاضر به دلیل کهولت سن و از آنجایی که مدتی هم تحت درمان بودند، دیگر تدریس نمی کنند.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan