#زندگینامه
🔰مرحوم حاج سيد میرعبدالباقی فاضل دزفولی همدانی فرزند مرحوم «سید محمد» در سال ۱۲۵۲ شمسی(۱۲۹۰ قمری) در شهر نجف اشرف به دنیا آمد.
پدرش مرحوم سید محمد بن سید فرج الله بن سید اسدالله بن سید محمد بن قاضی مجدالدین دزفولی، از علمای برجسته دزفول بود و مدتی هم شاگردی شیخ اعظم انصاری و مرحوم میرزای شیرازی بزرگ را کرده بود و از مرحوم شیخ حسن کاشف الغطاء اجازه داشت و اجداد او همگی از علمای به نام آن دیار بودند.
اصالت او از سادات قاضی دزفول و زادگاهش شهر نجف عراق بود، اما به دلیل سكونت در همدان به «فاضل همدانی» شهرت یافت.
او در مدتی که در دزفول بود از محضر مرحوم آیت الله شیخ محمدرضا معزی دزفولی بهره مند شد و سپس به نجف رفت.
مرحوم سید فاضل در نجف از شاگردان مرحوم ميرزا محمدحسن شيرازی و اواخر زندگانی مرحوم شيخ اعظم مرتضی انصاری بود و گویا هنگام مهاجرت ميرزای شيرازی از نجف به شهر سامراء، از همراهان او بوده و مدتی هم از درس مرحوم آیت الله سید علی قاضی طباطبایی بهره مند شد و پس از وفات مرحوم میرزای شیرازی به همدان مهاجرت کرد.
ایشان در این سفری که به همدان داشت، مورد استقبال علماء و مردم مومن همدان که به جایگاه علمی و معرفتی آن بزرگمرد عالم عرفان پی می برند، از ایشان تقاضای اقامت در شهر همدان را می نمایند و بر اثر این اصرار، ایشان دعوت آنها را اجابت می کند و به این ترتیب در همدان ساکن می شود.
او در مدت ده سالی که در همدان ساکن بود با تربیت طلاب در نشر فرهنگ و معارف اسلامی همّت گماشت.
او از سادات مورد احترام و دارای چهره ای با هیبت و شجاع و دارای کلامی با نفوذ بود و سالها در مسجد جامع شهر همدان اقامه نماز و وعظ داشت و با آنکه مسجد ایشان در همدان بسیار بزرگ و وسیع بود، اما مردم مومن آن دیار به حدی در نماز جماعت او شرکت می کردند که صفوف نماز تا پشت درب مسجد کشیده می شد.
روزگار ابتدای اقامت مرحوم سيد فاضل در همدان که مقارن با دهه آخر سلطنت «ناصرالدین شاه قاجار» بود که با مداخلات مرحوم آیت الله آخوند #ملاعبدالله_بروجردی_همدانی در امور شهر و فعاليت و گسترش فرقه شيخيه همراه بود که موجب ناخشنودی مرحوم ملاعبدالله بروجردی و مرحوم سید فاضل شد و آنان را واداشت تا با سخنرانی ها و تحریکات خود که حمایت خوانین متنفذ خاندان ترکمانی قراگوزلو را با خود داشتند، عاقبت به برخورد و نزاع خونین شیعی و شیخی همدان در سال ۱۲۷۶ شمسی(۱۳۱۵ قمری) انجامید که دست آخر به مداخله قوای دولتی ختم شد که در فرجام این نزاع مرحوم ملاعبدالله بروجردی و خوانین قراگوزلو به تهران احضار شدند و ملاعبدالله بروجردی محکوم به اقامت در تهران و خوانین قراگوزلو محکوم به پرداخت جریمه مالی سنگین شدند.(هگمتانه تا همدان، ص۴۲۲)
مرحوم سید فاضل که در منابع شیخیه از او به نام «سید عباسی» در اشاره به خلفای عباسی یاد شده است، به کرمانشاه گریخت.
او شش سال به حال تبعید در کرمانشاه ماند و بعد از آن به همدان بازگشت، در حالی که از تب و تاب افتاده و آرام شده بود.
از مرحوم سید فاضل دو فرزند پسر یاد شده است :
*مرحوم حاج #سید_عبدالحسین_فاضل_همدانی که از شاگردان مرحوم سيد محمدكاظم طباطبایی يزدی بود.
*مرحوم سيد علی فاضل که طبع شعر داشته و تخلصش «محروم» بوده است.
از جمله تالیفات ایشان نیز می توان به آثاری چون؛
*کتاب «شرح احوال بزرگان و مشايخ و شعرای همدان در سه جلد خطی»
*رساله خمريه در مضرات شُرب خَمر و حرمت آن
*رساله حجابيه
*رساله برهان دین الحق در ردّ بر نصارا(مسیحیت)
*کتاب «ردّ طريق النجاة روسای صوفيه»
*رساله حمل جنازه به اماكن مشرفه
*رساله رضاعيه
*رساله در صلوة عيدين
*رساله در مناسک حج
*رساله نقطه
*کتاب «روايح المسك فی اوصاف الامام القائم در ردّ بابيه»
*کتاب «توحيد الهداية النجاة من الملكات در ردّ بر صوفيه»
*کتاب «برهان الموحدين در رد بر عرفاء و شيخيه»
*کتاب «هداية الانام فی محكمات قوانين اسلام»(رد و پاسخ بر كتاب نيابيع الاسلام كشيش مسيحی) اشاره نمود.
سرانجام مرحوم سید فاضل دزفولی همدانی در سال ۱۳۰۶ شمسی برابر با سال ۱۳۴۵ قمری در شهر همدان از دنیا رفت و بنا به وصيتش، پیکرش را به نجف اشرف برده و در قبرستان وادی السلام به خاک سپرده شد.
در همدان قدیم طوق یا پرچم خاصی بود که در یکی از محلههای معروف برای مناسبتهای خاصی نصب می شد و برای هر کس عادی این پرچم را بیرون نمی آوردند، ولی وقتی ایشان از دنیا رفت، اینها بیرون آورده شدند و برای مرحوم آیت الله میرزا #محمد_حجت_دریایی_همدانی نیز این چنین شد.
✍کانال #علمای_همدان
🆔 @OlamayeHamedan