🏵 فرض کنید ویژگی ذهنی M (مثلا درد) که در زمان t1 اتفاق می‌افتد، با ویژگی فیزیولوژیک P1 (مثلا شلیک عصب c) همبسته است و فرض کنید ویژگی ذهنی M، ویژگی فیزیولوژیک P2 (مثلا فریادزدن) را باعث می‌شود (شکل فوقانی). آیا P1 نیز می‌تواند علیت بر روی P2 داشته باشد؟ تأیید علیّت M برای P2 در زمان t و انکار علیّـت P1 در همان زمان، نقض آشکار «اصل بسته‌بودن علّیت در قلمرو فیزیکی» (Physical closure) است. ضمن این‌که با شواهد قطعی علوم اعصاب منافات دارد. اما تأیید علیت برای ویژگی P1، این پرسش را بدنبال دارد که: چه عملیات علّی‏ای برای مشارکت M باقی می‌ماند؟ بدین‌گونه ما با علیتی بیش از آن‌چه نیاز داریم (تعیّن علّی مضاعف)، رو به رو هستیم و بنظر می‌رسد #علیت_ذهنی در معرض محرومیّت علّی (Causal Exclusion) قرار می‌گیرد و علیّتی که قرار است اِعمال نماید، قبلاً توسط علت فیزیکی انجام شده است. 🏵 به باور کیم،‌ معضل عمیق از قاعده بستار فیزیک ناشی می‌شود که می‌گوید: جهان فیزیکی برای ارائه یک تبیین علّی از تمام رویدادهای خودش کافیست و اگر زنجیره علّی ماقبل و مابعد هر رویداد فیزیکی را پی بگیریم، به بیرون از قلمرو فیزیک هدایت نخواهیم شد. قبلاً در این کلیپ/کپشن: https://eitaa.com/PhilMind/22 درباره اصل بستار توضیح داده‌ایم. 🏵 طبیعتاً یک راه حل برای دیدگاه دوئالیستی این بود که ویژگی ذهنی M را علت ویژگی نوروفیزیولوژیک P1 بدانند و سپسP1 را علت P2 در نظر بگیرند (شکل تحتانی). این تبیین هرچند مشکل تعین علّی مضاعف را حل می‌کرد، اما همچنان با مانع بستار فیزیکی روبه‌روست و در نتیجه محرومیت علّیM را بدنبال دارد. 🏵 اصل بستار البته بعدها توسّط بيكِر در 1993 به چالش کشیده شد که علوم فیزیکی را ناتوان از حمایت قاعده مذکور و بلکه نافی آن معرفی کرد. هِندري در 2006 نشانه‌هایی از علیّت رو به پایین (غيرفيزيك به فيزيك) در علم شیمی پیدا کرد؛ همزمان استَپ در 2005، شواهدی از علم فیزیک جمع‌آوری کرد که یک شکاف علّی در جهان فیزیکال إلقاء می‌نمود. 🏵 کرِین نیز عدم امکان تعین علّی مضاعف را ناشی از تلقّی‌ای معرفی کرد که مکانیزم تأثیرگذاری علّت‌های غیرفیزیکی را از سنخ علّت‌های فیزیکی می‌داند. آن‌گونه که تايلر بِرج اضافه کرد، این‌گونه اندیشیدن درباره علل ذهنی، درواقع آنها را در یک چارچوب فیزیکال می‏برد تا نیرویی اضافه بر روی معلول، إعمال نمایند. 🏵 کرین – که خود یک فیلسوف فیزیکالیست است - می‌گوید: «تمایل بسیاری از فیزیکالیستها برای سخن‌گفتن از علیّت ذهن با این تعابیر که "علّتها مستلزم اِعمال نیرو هستند"، نشان می‌دهد آنها بنحو پیشینی در یک چارچوب مفهومی خاص درباره علیّت ذهن می‌اندیشند که می‌تواند عمیقاً گمراه‌کننده باشد». یک سطح از واقعیّت فرافیزیک، ممکن است طی الگوهایی بسیار غیر شبیه به فرمولهای فیزیکی، دخالتهای علّی خویش را اِعمال نماید. 🏵 با وجود تضعیف اشکال فوق (عدم امکان علیت ذهنی، براساس نگرش دوئالیستی)، اما همچنان ابهام درباره «نحوه و چگونگی» اِعمال علیت دو طرفه فیزیکی – غیرفیزیکی بعنوان یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها پیش روی #دوئالیسم مطرح می‌شود. @PhilMind

📌 دکتر آرنولد در بخشی از نامه خود به پدر مِرسن و در نقد #دوئالیسم دکارتی، به "مکان‏مندی" احساس درد اشاره می‏کند. به بیان او اگر ما یک جوهر مجرّد و غیر ممتد هستیم، چگونه می‏توانیم درد را در نقطه خاصّی از بدن احساس کنیم؟ وقوع احساسات و سایر حالات ذهنی در جوهر مجرّد و مجزا (آن‌گونه که دوئالیسم کلاسیک می‌گفت)، نمی‏تواند در یک موضع مکانی خاص از بدن تجربه شود. 💨 البته #دکارت تلاش کرده بود بوسیله #روح_بخاری (روح حیوانی) و از طریق رگ‏های بزرگ (شریان‏ها)، ارتباط نفس با بخش‏های مختلف بدن را توضیح دهد. طبق نظر وی، روح حیوانی - که یک بخار رقیق یا جسم لطیف است - از طریق رگ‏های فراوانی که غدّه صنوبری را احاطه کرده، بدان وارد می‏شود. همچنین شریان‏های مذکور، عامل انتقال روح حیوانی از غدّه صنوبری به اعضاء و جوارح مختلف بدن هستند. (Descartes, 1649, The Passions of the Souls,) 🥊 اما تبیین دکارت - گذشته از اشکالات متعدّد حاصل از کشفیات علم تجربی درباره کارکرد نواحی مختلف مغز - در توضیح مکان‏مندی احساس درد هم چندان موفّق ظاهر نشد. نهایت دستاورد تبیین دکارت – با اغماض از اشکالات علمی تجربی – این بود که علائم عصبی مرتبط با احساسات، از اعضاء مختلف بدن به غدّه صنوبری مغز منتقل شود و بالعکس. اما چرا نفس مجرّد – بعنوان یک جوهر فرافیزیکی و غیرمکان‏مند – احساس درد را در نقطه خاصّی از بدن (انگشت شصت پا) تجربه می‏کند؟ مرکز احساسات باید غدّه صنوبری و بالتبع نفس مجرّد باشد و این‏ها هیچ‏کدام در مکان انگشت پا واقع نشده‏اند. 🥁 بعدها #ملاصدرا یکی از وجوه امتیاز تئوری خویش را همین تبیین مکان‌مندی #احساسات_بدنی معرفی کرد. به هرحال اگر بدن نیز مرتبه‌ای از نفس باشد و با آن یک ترکیب اتحادی هایلومورفیستی را شکل بدهد، تبیین #مکان_مندی محل ادراک احساسات بدنی نیز با دشواری‌های کمتری روبه‌رو خواهد بود. 🎹 کما این‌که دیدگاه #بازنمودگرایی برون‌گرا - بعنوان پرطرفدارترین تئوری دو دهه اخیر در اردوگاه #فیزیکالیسم برای تبیین #آگاهی - نیز بازنمایی ویژگی آسیب بافتی در انگشت پا را عامل احساس پدیداریِ درد معرفی می‌کند و تبیین مکان‌مندی احساسات بدنی را از مزایای تئوری خویش می‌داند. مهمترین مباحث فلسفی درباره ذهن/نفس و علوم شناختی را این‌جا ببینید: @PhilMind

صوت جلسه اول👆 مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (8 شهریور 1400) / «رویکردهای کلی در فلسفه ذهن»، دکتر احمدرضا همتی مقدم @PhilMind

صوت👆و اسلاید👇جلسه دوم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (8 شهریور 1400) / «دوگانه انگاری»، دکتر محمد سادات منصوری @PhilMind

دوگانه‌انگاری، دکتر سادات منصوری

صوت👆و اسلاید👇جلسه سوم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (8 شهریور 1400) / «نظریات اینهمانی»، دکتر احمد لهراسبی @PhilMind

نظریات اینهمانی، دکتر لهراسبی

صوت👆و اسلاید👇جلسه چهارم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (9 شهریور 1400) / «کارکردگرایی»، دکتر مهدی غیاثوند @PhilMind

کارکردگرایی، دکتر غیاثوند

صوت👆و اسلاید👇جلسه پنجم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (9 شهریور 1400) / «نظریات محاسباتی ذهن و بدن‌مندی»، دکتر مهدی همازاده @PhilMind

نظریات محاسباتی و بدنمندی، دکتر همازاده

صوت👆و اسلاید👇جلسه ششم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (9 شهریور 1400) / «رابطه ذهن بدن نزد فیلسوفان و متکلمین مسلمان»، دکتر مهدی ذاکری @PhilMind

مسئله ذهن بدن نزد فیلسوفان و متکلمان مسلمان، دکتر ذاکری

صوت👆و اسلاید👇جلسه هفتم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (10 شهریور 1400) / «علیت ذهنی»، دکتر مهدی همازاده @PhilMind

علیت ذهنی، دکتر همازاده

صوت👆و اسلاید👇جلسه هشتم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (10 شهریور 1400) / «حیث التفاتی و رویکردهای برونگرایی و‌ درونگرایی»، دکتر محمود مروارید @PhilMind

حیث التفاتی و رویکردهای برونگرا و درونگرا، دکتر مروارید

صوت👆و اسلاید👇جلسه نهم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (10 شهریور 1400) / «مسئله دشوار آگاهی و استدلال تصورپذیری»، دکتر محمود مروارید @PhilMind

مسئله دشوار آگاهی و استدلال تصورپذیری، دکتر مروارید

صوت👆و اسلاید👇جلسه دهم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (11 شهریور 1400) / «استدلال معرفت»، دکتر مهدی ذاکری @PhilMind

استدلال معرفت (اتاق مری)، دکتر ذاکری

صوت👆و اسلاید👇جلسه یازدهم مدرسه تابستانی فلسفه ذهن (11 شهریور 1400) / «رویکرد بازنمودگرایی به آگاهی»، دکتر هادی قهار @PhilMind

بازنمودگرایی در باب آگاهی، دکتر قهار