❇️احتمالی درباره معنای «شیئاً من قضایانا» 🔹عمده کتب فقهی از متقدمین تا دوران معاصر، از عبارت «شیئاً من قضایانا» در روایة أبی خدیجة، برای جواز تجزی در اجتهاد استفاده کرده اند. محقق خوئی، احتمالی را به عنوان «قیل» مطرح میکند که این عبارت را به گونه ای معنا میکند که قابل تطبیق بر مجتهد متجزی نمیشود. البته ایشان این احتمال را نقد و رد میکند: «و قد يقال:- كما قيل- إن الظاهر من كلمة «من» و إن كان هو التبعيض بل لا يصح ان تكون بيانية في الرواية، لأن المتعين حينئذ ان يقال: أشياء من قضايانا. للزوم التطابق بين المبين و البيان، إلا ان مدخولها و هو قضايانا بمعنى أحكامهم و علومهم بما انه أمر كثير بل أمور غير متناهية بالإضافة إلى البشر، فلا مناص من ان يكون الشي‌ء من تلك الأمور أيضا كثيرا في نفسه، و إن كان‌ قليلا بالإضافة إلى أحكامهم، و من هنا لا يصح أن يقال: القطرة شي‌ء من البحر أو أن من ملك فلسا واحدا أن عنده شيئا من المال. و المعروف عن صاحب الجواهر «قده» أنه قيل له- عند احتضاره و انكشاف الغطاء عنه-: عنده شي‌ء من علم جعفر- سلام الله علیه- مع أنه «قده» من أكابر الفقهاء و إعلامهم. إذا الحسنة و المقبولة متطابقتان في الدلالة على أن القاضي لابد أن يكون عارفاَ بجملة معتد بها من الاحكام، و هذا غير متحقق في المجتهد المتجزي الذي استنبط مسألة أو مسألتين و نحوهما» 📚التنقيح في شرح العروة الوثقى، الاجتهادوالتقليد، ص: ۲۳۲ @alfigh_alosul

💢به فلسفه هگل حاشیه میزد💢 🔸آیت‌الله هاشمی شاهرودی(رضوان الله علیه) ...اواخر کتاب مفصلی از ترجمه دقیق‌ترین افکار فیلسوف معروف دیالکتیک، هگل، تهیه کرده بودند که مبانی مارکس هم از آن گرفته شده است. مارکس و انگلس شاگردان هگل بوده اند و بحث دیالکتیک را از او گرفتند و وارد مباحث تاریخی کردند. منشأ بحث دیالکتیک و جدل، متعلق به هگل است. او در بعد فلسفی مطرح می‌کند، این دو در تفسیر تاریخ و جامعه. هگل افکار دشواری دارد و چندان برای همه قابل فهم نیست. ایشان(شهیدصدر) این آرا را دنبال می‌کردند. در این اواخر کتاب قطوری را به ایشان داده بودند که یکی از شاگردان فلسفه هگل در زمان خود او تنظیم کرده بود و کتاب معتبری هم بود. اینها را مطالعه می‌کردند، خیلی وقت‌ها هم حاشیه می‌زدند و در این بحث‌ها می‌آوردند، یعنی سعی داشتند ذهن شاگردان خود را باز کنند. 📚نشریه شاهدیاران، ویژه نامه شهیدصدر @alfigh_alosul

💢خیلی ملاست، ولی سیاسی است💢 🔸آیت‌الله هاشمی شاهرودی(رضوان الله علیه) ایشان(شهیدصدر) تا قبل از تصدی مرجعیت، از نظر علمی مورد قبول همه بودند و اکثر شاگردان ایشان هم ایرانی بودند. آنهایی هم که نمی‌آمدند، حسرت درس ایشان را می‌خوردند، ولی می‌گفتند ما می‌ترسیم بیاییم، چون رژیم بعث نسبت به ایشان حساس بود....مقصودم این است که چنین شرایطی بود و اینها از این ابزار اخراج، خیلی استفاده کردند، به این شکل که فلانی، درسش حساس است و اگر کسی آنجا برود، او را می‌گیرند. یا بحث سیاسی بودن آقای صدر که می‌گفتند خیلی دقیق است، خیلی فاضل است، خیلی ملاست، ولی سیاسی است. سیاسی هم در آن جو سنتی نجف، به خصوص در میان طلبه‌های ایرانی، غیر از آنهایی که در اطراف امام (ره) بودند، چیز غریبی بود و خیلی از این مسئله وحشت داشتند و خلاف شأن حوزه می‌دانستند که فرد وارد بحث‌های سیاسی شود. معتقد بودند دین از سیاست جداست و مخصوصاً حوزه باید از سیاست جدا بماند. این خیلی معمول بود و از این اهرم، علیه ایشان خیلی استفاده می‌شد. این حالت در طلبه‌های لبنان اثر نمی‌کرد، چون اهل آنجا بودند و درگیر بودند. 📚نشریه شاهدیاران، ویژه نامه شهید صدر @alfigh_alosul

✳️استاد سیدجواد شبیری(زیدعزه): کتاب المقنعه شیخ مفید، نوعی طراحی حکومتی دارد... #سالروز_شیخ_مفید #باز_نشر @alfigh_alosul

#معرفی_کتاب 🔹مطالعه کتاب «محاکم شرع» را خدمت عموم طلاب و دانشجویان علاقمند به تاریخ معاصر، خصوصاً کسانی که پیگیر دو موضوع «فقه و قانون» و «تحول قضایی» هستند، پیشنهاد میکنم. 🔹موضوع این کتاب، گزارش دوره‌ای موفق و درخشان از محاکمی است که با محوریت مجتهدین و علمای بلاد اقامه میگردید. به اعتراف برخی روشنفکران، آمدن «محاکم عرفی» و «عدلیه»های مدرن، مانع استمرار برکات و توفیقات آن محاکم شده و بر مصیبات و مشکلات مردم افزوده گردید. 🔹هرچند، نمیتوان نظام قضایی را به آن دوران بازگردانید، اما میتوان با مطالعه این کتاب و نظایر آن، به این موضوع اندیشید که، آیا امکان طراحی نظام قضایی‌ای وجود دارد که ترکیبی از تجربه گذشته و تجربه نوین باشد؟ به گونه‌ای که از مزایای هر دو تجربه برخوردار بوده و معایب آن دو را کنار بگذارد؟ https://eitaa.com/alfigh_alosul

◾️زیارته من البعید ▪️زیارت رسول الله (صلی الله علیه و آله) از راه دور، در بحارالانوار آمده و علامه مجلسی (رضوان الله علیه) درباره منابع این زیارت چنین میگوید: «أَقُولُ قَالَ الْمُفِيدُ وَ السَّيِّدُ وَ الشَّهِيدُ فِي زِيَارَةِ الْبَعِيد....» ▪️از فحص در منابع، اقبال الأعمال سیدبن طاووس ( ج‏2، ص: 604) و المزار شهید اول (ص: 10) را میتوان ملاحظه کرد اما از کتب شیخ مفید چیزی به دست نیامد. در عین حال ظاهر بیان علامه مجلسی به گونه ای است که، او خود کتاب شیخ مفید را دیده و از آن نقل میکند. @alfigh_alosul

#پرونده_علمی #قیاس 1⃣ 🔹اشاره یکی از موضوعات بسیار مهمی که به نوعی به شاخصه فقه امامیه در برابر فقه عامه تبدیل گشته است، عدم استفاده از «قیاس» در فرآیند استنباط احکام شرعی است. با این وجود، در دوران کنونی، تحقیقاتی مطرح شده و آرائی پدید آمده که خواهان بازنگری در این موضوع بوده و تقریری متفاوت از ادله نهی از قیاس ارائه میکنند. برآنیم که در یک پرونده علمی، این موضوع را به اندازه وسعمان پیگیری نماییم. ابتدائاً به دو منبع روایی مراجعه کرده و ادبیات روایات را طبقه بندی میکنیم. 1⃣بحارالانوار، المجلد الثانی: باب ۳۴ البدع و الرأي و المقاييس‏ 🔸علامه مجلسی (رضوان الله علیه) در این باب ۸۴ روایت را جمع کرده است. از این تعداد روایت، حدود ۸ روایت با موضوع نهی ابوحنیفه از عمل به قیاس است. اما در باقی روایات، کلیدواژگانی به کار رفته و مورد نهی ائمه هدی (سلام الله علیهم) قرار گرفته اینگونه است؛ ابتداع به رأی، قیاس، بدعة، تفسیر به رأی، افتاء به غیر علم، تدین به رأی، اجتهاد به رأی، امر محدثه، عقول ناقصه، آراء باطله، نظر. 🔸و اما تعداد کمی روایات منقوله از نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) و ائمه هدی (سلام الله علیهم) به این صورت است: رسول الله: ۱۱ روایت، امیرالمؤمنین: ۹ روایت، امام حسین: ۱ روایت، امام سجاد: ۱ روایت، امام باقر: ۸ روایت، امام صادق: ۳۰ روایت، امام کاظم: ۱۱ روایت، امام رضا: ۲ روایت. پرواضح است که، بعد از بررسیهای سندی و دلالی، و جمع بندی روایات متحده میتوان به تعداد منقول در این کتاب شریف رسید، اما همین مقدار هم حکایت از نکاتی دارد: بیشترین روایات از امام صادق (سلام الله علیه) است، از همان ابتدای اسلام، موضوع بدعت و قیاس مطرح بوده است، از ائمه متأخر، روایتی نقل نشده است. 2⃣وسائل الشیعه: المجلد السابع و عشرون، بَابُ عَدَمِ جَوَازِ الْقَضَاءِ وَ الْإِفْتَاءِ بِغَيْرِ عِلْمٍ بِوُرُودِ الْحُكْمِ عَنِ الْمَعْصُومِينَ. 🔸شیخ حرعاملی (رضوان الله علیه) در این باب، ۵۲حدیث را جمع و نقل کرده است. حدود ۸ روایت از این تعداد، درباره ابوحنیفه است. الفاظی که در این روایات مورد نهی قرار گرفته، همان است که در بحارالانوار گذشت. و وضعیت نقل روایات هم به همان صورت است. البته، این دو کتاب در بیشتر روایات با همدیگر همپوشانی داشته و در برخی روایات اختلاف. ادامه دارد.... @alfigh_alosul

#پرونده_علمی #قیاس 2⃣ ❇️بررسی تعداد روایات نهی ابوحنیفه از قیاس 🔹همانطور که گذشت، تعدادی از روایاتی که در دو منبع بحارالانوار و وسائل الشیعه در باب قیاس نقل شده، مربوط به نهی ابوحنیفه از قیاس است. در این یادداشت با بررسی سندی و مضمونی روایات، تعداد دیدارهای حضرت با ابوحنیفه به دست می آید. روایت ابن ابی لیلی «عَنِ ابْنِ أَبِي لَيْلَى قَالَ: دَخَلْتُ أَنَا وَ النُّعْمَانُ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ فَرَحَّبَ بِنَا وَ قَالَ يَا ابْنَ أَبِي لَيْلَى مَنْ هَذَا الرَّجُلُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ هَذَا رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْكُوفَةِ لَهُ رَأْيٌ وَ نَظَرٌ وَ نِقَادٌ قَالَ فَلَعَلَّهُ الَّذِي يَقِيسُ الْأَشْيَاءَ بِرَأْيِه‏...» علل الشرائع (ج1، ص: 88) الإحتجاج (ج‏2، ص: 358) مرسله طبرسی «أَنَّ الصَّادِقَ ع قَالَ لِأَبِي حَنِيفَةَ لَمَّا دَخَلَ عَلَيْهِ مَنْ أَنْتَ؟ قَالَ أَبُو حَنِيفَةَ قَالَ ع مُفْتِي أَهْلِ الْعِرَاقِ قَالَ نَعَمْ قَالَ بِمَا تُفْتِيهِمْ؟...» الإحتجاج (ج‏2، ص: 360) مرفوعه عیسی بن عبدالله القرشی وَ عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْقُرَشِيِّ قَالَ: دَخَلَ أَبُو حَنِيفَةَ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ يَا أَبَا حَنِيفَةَ قَدْ بَلَغَنِي أَنَّكَ تَقِيسُ فَقَالَ نَعَم‏... الكافي (ج‏1، ص: 58)، علل الشرائع، (ج‏1، ص: 86)، الإحتجاج (ج‏2، ص: 362) روایت ابن شبرمة «عَنِ ابْنِ شُبْرُمَةَ قَالَ: دَخَلْتُ أَنَا وَ أَبُو حَنِيفَةَ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع فَقَالَ لِأَبِي حَنِيفَةَ اتَّقِ اللَّهَ وَ لَا تَقِسِ الدِّينَ بِرَأْيِك‏....» علل الشرائع، (ج‏1، ص: 86) روایت محمد بن مسلم «عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ بِمِنًى إِذَا أَقْبَلَ أَبُو حَنِيفَةَ عَلَى حِمَارٍ لَهُ فَاسْتَأْذَنَ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَأَذِنَ لَهُ فَلَمَّا جَلَسَ قَالَ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُقَايِسَكَ....» المحاسن، (ج‏2، ص: 304) مرسله شعیب بن انس «عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع إِذْ دَخَلَ عَلَيْهِ غُلَامٌ مِنْ كِنْدَةَ فَاسْتَفْتَاهُ فِي مَسْأَلَةٍ فَأَفْتَاهُ فِيهَا فَعَرَفْتُ الْغُلَامَ وَ الْمَسْأَلَةَ فَقَدِمْتُ الْكُوفَةَ فَدَخَلْتُ عَلَى أَبِي حَنِيفَةَ فَإِذَا ذَاكَ الْغُلَامُ بِعَيْنِهِ يَسْتَفْتِيهِ فِي تِلْكَ الْمَسْأَلَةِ بِعَيْنِهَا فَأَفْتَاهُ فِيهَا بِخِلَافِ مَا أَفْتَاهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع‏...» علل الشرائع، (ج‏1، ص: 89) بررسی مضمونی ظاهراً، مضمون دو روایت ابن ابی لیلی و دو روایت ابن شبرمة، با همدیگر اشتراکاتی دارند. در هر دو روایت، امام صادق(سلام الله علیه) از ابوحنیفه، پرسشهایی مشترک میپرسد. اختلاف این دو روایت در این است که، ابن ابی لیلی میگوید: «دَخَلْتُ أَنَا وَ النُّعْمَانُ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ» و ابن شبرمة هم میگوید: «دَخَلْتُ أَنَا وَ أَبُو حَنِيفَةَ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ». این اختلاف هم قابل جمع است. ممکن است هر سه با هم وارد مجلس حضرت شده اند و هرکدام علیحده روایت کرده است. فلذا، محتمل است که گفته شود، این دو نقل، در حقیقت یک نقل از یک مجلس بوده است. از سوی دیگر، مضمون دو روایت عیسی بن عبدالله القرشی، با این دو روایت ابن ابی لیلی و ابن شبرمة، اشتراک دارد. مضمون دو مرسله ای که یکی در احتجاج طبرسی آمده و دیگری ارسال شعیب بن انس است در علل الشرائع، قریب به هم بوده و بعید نیست که، نقل از یک دیدار و یک مجلس باشد. اگر اختلاف مضمونی روایت محمد بن مسلم را با سایر نقلها در نظر بگیریم، میتوان گفت؛ از این نقلها به دست می آید که، ابوحنیفه (لعنه الله) سه دیدار با امام صادق (سلام الله علیه) داشته است. البته شاید دیدارهای دیگری باشد که به ما نرسیده باشد، اما از این نقلها چنین نتیجه ای به دست می آید. ادامه دارد.... @alfigh_alosul

#مقاله 🔹عنوان: ضرورت بازنگری در مبانی و روایات قیاس 🖋نویسنده: محمدصادق یوسفی مقدم --------- ✍مقاله تحقیقی خوبی است که به تأمل و تحقیق در روایات قیاس پرداخته است. @alfigh_alosul

#معرفی_کتاب 📚عنوان: قواعد کلامی (توحید) 🖋نویسندگان: رضا برنجکار، مهدی نصرتیان اهور ---------- ✍در این کتاب، یکی از قواعدی که به عنوان قاعده کلامی مورد بحث قرار گرفته، قاعده «نفی قیاس» است. @alfigh_alosul

#مقاله http://ijtihadnet.ir/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86/ 🔹عنوان: قیاس از نگاهی دیگر 🖋نویسنده: حمیدرضا تمدن ------------ ✍در این مقاله، سعی دارد به بازنگری در روایات نهی از قیاس بپردازد. نتیجه حاصله، مورد رد یا تأیید نبوده و بعداً درباره آن گفتگو خواهد شد. @alfigh_alosul