📙رابطه مُلک و ملکوت در قرآن (تطابق عوالم) ✍️به قلم استاد موالی زاده 2️⃣بخش دوم از مقاله (غرر آیات در تفسیر المیزان) 💠تفسیر آیه «وَ إِنْ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ» الحجر/21 🔷علامه طباطبائی این آیه شریفه را یکی از نمونه های «غرر الآیات» معرفی می کند که در برگیرنده حقائقی بس شگرف می باشد . آیه مذکور شاخص ترین آیه در مجموعه «آیات القدر» است که البته ، علامه همه آنها را از غرر آیات دانسته است . آیاتی همچون : ➖«إِنَّا كُلَّ شَيْ‏ءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ» القمر/49، ➖«وَ خَلَقَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيراً»الفرقان/2 ، ➖«قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدْراً»الطلاق/3 ، ➖«الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى وَ الَّذِي قَدَّرَ فَهَدى‏» الأعلى/3 که بیانگر توحید ربوبی و نظام حاکم بر همه پدیده های جهان می باشد . 🔷علامه طباطبائی ، آیه «نزول خزائن» را یک قانون کلی هستی شناسی می داند که در آن چگونگی خلقت اشیاء توسط پروردگار ، ارتباط مُلک اشیاء با ملکوت آنها و ویژگی های جهان ملک و جهان ملکوت روشن گشته است . 🔸بر اساس این آیه ، همه پدیده ها و حوادث جهان مادی ، نازل شده جهان بالا هستند . تعبیر قرآن به نزول در خصوص آهن ، پوشاک ، پر پرندگان و چارپایان با این آیه توضیح داده می شود : ➖«و أَنْزَلْنَا الْحَديدَ فيهِ بَأْسٌ شَديدٌ» حدید/25 ➖«يا بَني‏ آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنا عَلَيْكُمْ لِباساً يُواري سَوْآتِكُمْ وَ ريشا» اعراف /26 ➖«و أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ» زمر/6 🔷همچنین این آیه یک قانون کلی انسان شناسی نیز می باشد که بر پایه آن می توان جایگاه انسان در عالم الست و قوس نزول و صعود او ، مرگ و حشر و نشر او را توضیح داد . می توان مقامات انسان کامل مانند نزول وحی ، تنزیل ملائکه ، ولایت تکوینی ، هدایت تکوینی ، معراج ، عصمت ، معجزه و رویت ملکوت را شرح داد . ⬅️ از این رو ، علامه طباطبائی در جای جای تفسیر خود جهت تبیین آیات دیگر و حل بسیاری از مسائل معرفتی ، از این آیه بهره های فراوان برده است . 🔷بر اساس این آیه هر شئ و پدیده ای در جهان مادی ، خزانه اصلی و حقیقت و باطن آن در جهان غیب و ملکوت می باشد که خداوند متعال به اندازه استعدادش ، در جهان مادی نازلش کرده است . 🔸و اما در چگونگی این نزول ، با توجه به آنکه ضمیر در عبارت «ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ» به « خزائن» برمی گردد ، باید گفت خزائن خود نازل می شوند نه آنکه شئ از خزائن جدا می شود و نازل می گردد . 🔸از این رو ، نزول به نحو تجلی است نه تجافی . یعنی نزول از جهان ملکوت به جهان ملک نیست ، تا سبب گسست میان مبداء و مقصد گردد ، چیزی جدا و یا کم و حتی خارج نمی شود بلکه شئ نازل شده با منبع و مخزن خود رابطه ای حقیقی از سنخ حقیقت و رقیقت میان جهان مُلک با ملکوت دارد . ملکوت باطن مُلک ظاهری است . مُلک رتبه پایین تری از ملکوت می باشد . بدین ترتیب ، اصل اشیاء در بالا و عالم غیب است و آنچه در پایین و عالم شهادت وجود دارد ، سایه و فیض و صورتی بیش نیست . 👈«صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی» 🔷در آیه «نزول خزائن» از اینکه ویژگی «قدر معلوم» و محدودیت به تعینات برای هر شئ پس از نزول گفته شده ، روشن می گردد که اشیاء در رتبه خزائن که در جهان ملکوت هستند ، غیر محدود و مطلق و دارای «وجود سعی» می باشند . 🔸از این رو ، کثرت در ملکوت عددی نیست بلکه تعدد درجات وجودی می باشد ؛ زیرا عدد نشان از محدودیت دارد و هر عددی محدود به یک واحد بالاتر از خود است . 🔹همچنین از تعبیر «عندنا» برای خزائن بر اساس آیه «ما عند الله باق » ، برمی آید که وجود ملکوتی اشیاء ، زوال ناپذیر و ثابت و بدون تغییر و حرکت می باشد . 👈ادامه دارد ... #علامه_طباطبائی #تفسیر_المیزان #امتداد_توحید #غرر_آیات @almohkamat

📙جمع مکسّر فقه و فلسفه ... ✍️ نوشتاری از #استاد_موالی_زاده 4️⃣گفتار چهار از مقاله فقه و فلسفه : تضاد یا تضایف ؟ 💠 گفته شد ، ۳ دیدگاه در خصوص نسبت میان فقه و فلسفه(حکمت) وجود دارد : ا - دیدگاه تباین ب - دیدگاه تداخل ج - دیدگاه امتداد حکمت ⬅️و اما شرح دیدگاه دوم (دیدگاه تداخل) 🔹بهره گیری از قواعد فلسفی در فقه پس از افول تفکر اخباری گری در حوزه علمیه رواج پیدا کرد . علمای شیعه راه مقابله با اخباری گری و جمود گرایی را در گسترش و تعمیق فقه و اصول فقه و تقویت عنصر اجتهاد در جهان تشیع یافتند . بزرگان شیعه برای نیل به این هدف ، به تقویت بُعد معقول در حوزه فقه ، پرداختند . از این رو ، به فلسفه صدرایی و سینوی روی آوردند . البته این دغدغه نخست در اصول فقه پدید آمد و پس از آن به حوزه فقه هم کشانده شد . 🔸یکی از عوامل پیشرفت و گسترش علم اصول در دوره پسا اخباری گری ، بهره گیری از مباحث فلسفی است که نخستین بار در زمان وحید بهبهانی و شاگردان ایشان مانند میرزای قمی ، صاحب فصول و صاحب هدایه المسترشدین رخ داد ، شیخ انصاری این مسیر را در به کارگیری قواعد فلسفی در میان مباحث اصول عملیه و استصحاب ادامه داد ، و در دوره آخوند خراسانی و شاگردان ایشان به اوج خود رسید . 🔹فلسفه آنچنان در اصول فقه رسوخ کرد که به تعبیر شهید صدر ، از مصادر و منابع اصلی آن بشمار رفت همانگونه که در دوره خواجه نصیر الدین طوسی ، فلسفه در کلام اشراب شد و ماهیت کلام را از جدل به برهان تغییر داد . 🔺شیخ انصاری ـ به اذعان شهید مطهری ـ برای نخستین بار قضایای حقیقی و خارجی را در فضای اصول و فقه وارد کرد . از ویژگی معقول ثانی فلسفی در توضیح ماهیت حکم وضعی و همچنین در تبیین تفاوت شرط و جزء در مرکبات شرعی استفاده کرد . در مکاسب بیع ، بارها از قاعده علیت با نگاه فلسفی محض ، بهره برد . برای گریز از استحاله های فلسفی در مسائل فقهی ، به دنبال راه چاره می گشت . و اینگونه آموخته های فلسفی خود در نزد ملا هادی سبزواری را به نمایش گذاشت . 🔸آخوند خراسانی نیز از پیشگامان رواج فلسفه در فقه و اصول می باشد . کتاب کفایه ایشان ، از ابتدا تا انتها ، مالامال از مسائل فلسفی است . مسائلی همچون اصالت وجود یا ماهیت ، تشکیک در وجود ، وجود ربطی و مستقل ، تشخص به وجود ، وجود ذهنی ، علت و معلول ، قاعده الواحد ، حرکت جوهری توسطی و قطعی ، زمان ، احکام ماهیت ، مقولات عشر ، معقول ثانی فلسفی ، نسبت کلی و فرد ، دور و تسلسل ، احکام عدم ، عرض ذاتی ، مباحث انسان شناسی در زمینه اراده و اختیار ، در این کتاب به چشم می خورد به گونه ای که ناآشنای به فلسفه از مباحث اصولی این کتاب طَرفی نمی بندد و بهره ای نمی برد . 🔰فضای بهره گیری از فلسفه در فقه و اصول تاکنون نیز ادامه دارد تا جایی که در کتب فقهی آیت اله خوئی ، با اندک جستجویی می توان به راحتی مسائل فلسفی را مورد استناد ایشان را یافت . ⬅️رسوخ فلسفه در فقه ، اگر چه توانست دیوار بلند میان فقه و فلسفه را تا حدودی ویران سازد اما اشتباه فاحش خلط میان ادراکات حقیقی و اعتباری را گسترش داد که در خارج کردن قطار فقه و اصول از مسیر عقلایی خود ، نقش بسزایی داشت . ادامه دارد ... #امتداد_حکمت #تولید_علم #علوم_انسانی_اسلامی #فقه_منظومه_ای @almohkamat

🖊مقام معظم رهبری می فرماید : 🔹« امام بزرگوار ما آن‌گونه كه من از بزرگان خودمان شنيده‌ام، از جوانى در اين حرم مطهّر حضرت معصومه عبادت ميكرد. 🔶مرحوم آميرزا جواد آقاى تهرانى در مشهد، سالها قبل از انقلاب براى ما نقل ميكرد؛ ميگفت من رفتم قم به عنوان طلبه؛ حرم كه مشّرف ميشدم، هر روز يك چهره‌ى نورانى، يك مرد محترم، يك جوان نورانى، يك سيد نورانى را ميديدم كه غرق در عبادت است. ميگفت از نورانيت و عبادت او دل من مجذوب شد؛ پرسيدم ايشان كى‌اند؟ گفتند ايشان حاج آقا روح‌اللَّه خمينى هستند. 📌اين مربوط به زمانى است كه امام بزرگوار ما ، هنوز سى سال از عمرشان نگذشته بود. آرى؛ همان عبادتها و همان توجّهات و همان ارتباط و اتّصال با معدن نورانيت غيب الهى و اولياى الهى، همين نتايج را هم دارد. » 📚بيانات در جمع اساتيد، فضلا و طلاب حوزه علميه قم در مدرسه فيضیه در 14/07/1379 🏴 #وفات_حضرت_معصومه سلام الله علیها تسلیت باد. @almohkamat

📙"کن فیکون" در عالم امر و ملکوت ✍️ به قلم #استاد_موالی_زاده 3️⃣بخش سوم از مقاله (غرر آیات در تفسیر المیزان) 💠«إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ فَسُبْحانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ‏» 🔷علامه طباطبائی این آیه شریفه را یکی دیگر از نمونه های «غرر الآیات» معرفی می کند که در برگیرنده حقائقی بس شگرف می باشد که نقش بنیادین در شکل گیری نگاه توحیدی به جهان هستی دارد . 🔹در این آیه شریفه سخن از «ملکوت» و ویژگی های آن به میان آمده است . شناخت عالم ملکوت و ویژگی های آن علاوه بر حیث هستی شناسی ، شرط اصلی انسان شناسی و معرفت النفس می باشد . 🔹علامه در تفسیر آیه «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي» إسراء/ 85 ، روح انسان را از سنخ عالم امر و ملکوت دانسته که با جهان مادی ارتباط دارد . 🔹همچنین با توجه به آیه «وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ كانُوا بِآياتِنا يُوقِنُونَ»سجدة/ 24 ، هدایت گری امام ، از سنخ هدایت تکوینی به عالم امر و ملکوت می باشد . 🔶در نگاه معرفتی قرآن ، جهان هستی همانند سکه ای است که یک روی آن عالم امر و ملکوت ، و روی دیگر آن عالم خلق و مُلک می باشد . «اَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ »اعراف/54 . عالم امر ، وجود اشیاء است از جهت استناد مستقیم به ذات پروردگار ، و عالم خلق وجود اشیاء با توجه به وساطت اسباب می باشد (المیزان / ج 13 / ص 197) 🔰اگر بخواهیم تصوری از عالم امر و ملکوت داشته باشیم باید جهانی را در نظر بگیریم که زمان و مکان ندارد . تغییر و حرکت و تبدل و دگرگونی در آن یافت نمی شود . بر خلاف عالم خلق که اشیاء در آن محدود به زمان و مکان هستند و بر اساس قوانین حرکت و زمان ، تغییر می کنند . «خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ» از آنجا که زمان هست ، حدوث و پیدایش در عمود زمان و تدریج در خلقت معنا می یابد . و چون مکان هست ، بخش پذیری و گسست و به هم پیوستن نیز شکل می گیرد . 🔶ویژگی های عالم امر و ملکوت را می توان از آیه شریفه «وَ ما أَمْرُنا إِلَّا واحِدَةٌ كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ»: قمر/50، بدست آورد . تعبیر «کلمح بالبصر» به معنای یک چشم بر هم زدن ، نشان می دهد که «امرنا» و «أمره» که همان کلمه «کُن» می باشد و با تعبیر «ملکوت» شناخته می شود ، موجودی دفعی الوجود و بدون تدریج که عاری از زمان و مکان هست که نیازی به استعداد پیشین ندارد. 🔷اما خطاب «کن فیکون» در این آیه و در هر جای دیگر از قرآن ، از سنخ خطاب تکوینی است نه خطاب تشریعی و لفظی . خطاب تکوینی همان ایجاد اشیاء در عالم امر می باشد بدون آنکه نیازمند وساطت معدات و استعدادهای مادی و گذر از زمان و مکان گردد . 👈 ادامه دارد ... #علامه_طباطبائی #تفسیر_المیزان #امتداد_توحید #غرر_آیات @almohkamat

🗂#فهرست 📝#مجموعه_آثار_نوشتاری با موضوع سلسله بحث های «جامعه و تاریخ» 🖊 استاد حجت الاسلام سید فرید موالی زاده 💠« وجود حقیقی جامعه در نگاه علامه طباطبائی » https://eitaa.com/almohkamat/189 💠رابطه فلسفی فرد با جامعه از نگاه شاگردان علامه https://eitaa.com/almohkamat/203 💠قبایل ب َربَر ، چرا «امت» نیستند ؟؟ https://eitaa.com/almohkamat/212 📌ادامه دارد... #جامعه #تاریخ #امت #علوم_انسانی #استاد_موالی_زاده @almohkamat

📙فلسفه سودمندتر و فقه کارآمدتر ✍️ نوشتاری از #استاد_موالی_زاده 5️⃣گفتار پنج از مقاله فقه و فلسفه : تضاد یا تضایف؟ 💠 گفته شد ، ۳ دیدگاه در نسبت میان فقه و فلسفه (حکمت) مطرح است : ا - دیگاه تباین و گسست ب - دیدگاه تداخل و درهم آمیختگی ج - دیدگاه امتداد حکمت ♦️و اما شرح دیدگاه سوم ( امتداد حکمت 1️⃣) 🔹نسبت فقه و فلسفه نه گسست از هم است و نه در هم آمیختگی با هم ، بلکه فقه در امتداد فلسفه و حکمت جای می گیرد تا اینگونه فلسفه سودمندتر شود و فقه هم در اداره اجتماع کارآمدتر گردد . 💢نمونه روش امتداد حکمت را در کتاب نظام حقوق زن در اسلام ، می توان یافت که شهید مطهری چگونه احکام فقهی را در امتداد جهان بینی اسلامی با استفاده از کتاب و سنت استنباط کرده است . 🔸فلسفه ، نماد جهان بینی(هست ها و نیست ها) و فقه ، نماد ایدئولوژی (بایدها و نبایدها) می باشد که تاثیرگذاری و تاثیرپذیری این دو بر هم ، روشن و آشکار است . 🔹مکتب در حوزه جهان بینی ، به شناخت و ارزیابی جهان هستی از نگاهی کلی و کلان می پردازد و درصدد ارائه تفسیری از زندگی انسان می باشد ، و اما در حوزه ایدئولوژی ، با بیان قوانین و بایدها و نبایدهای مورد نیاز انسان ، در پی رسیدن بشر به یک زندگی سعادتمند می باشد . 🔸شکی نیست که ارزش ها و قوانین و همچنین آرمان ها و اهداف یک مکتب برآمده از جهان بینی و بینش آن مکتب می باشند ؛ زیرا گسست و بیگانگی قوانین و ارزش ها از جهان بینی ، باور و ایمان به جهان بینی را لغو و بیهوده می کند . لذا ایمان راستین به توحید زمانی پدید می آید که قوانین و ارزش ها و گرایش ها در راستای آن باشند . 🔹متاسفانه وضع کنونی ارائه مساله بنیادی توحید و جهان بینی اسلامی در گفتار و نوشتار فلاسفه و متکلمان مسلمان به گونه ای است که تنها به جنبه نظری و انتزاعی آن بسنده می شود و از امتداد بخشیدن به آن در عرصه عمل و حرکت انسان و اداره جامعه چشم پوشی میگردد 👈نتیجه این نگاه ناقص ، توقف توحید در حوزه گزاره ها است بی آنکه تعهد و مسئولیتی را برای مسلمانان در عرصه اداره جامعه و تشکیل حکومت و بسط عدالت اجتماعی ایجاد کند . از این رو ، توحید در محیط ذهنی مجرد و در لباسی انتزاعی باقی می ماند و بشر با وجود احترام به این آگاهی ، عنان زندگی خود را به دست مکاتب مادی و ماتریالیستی می سپارد ، بی آنکه تاثیر بسزائی در عرصه اداره دنیا برای توحید احساس کند . 📌ادامه دارد ... #امتداد_حکمت #تولید_علم #علوم_انسانی_اسلامی #فقه_منظومه_ای @albayann

🖊فقه المقاومه و نکاتی چند  🖇فقه المقاومه و کتاب الجهاد ✍به قلم #استاد_موالی_زاده ⁉️آیا فقه المقاومه از زیر مجموعه های کتاب الجهاد و القتال بشمار می آید ؟ یا آنکه باب مستقلی است که در حوزه فقه سیاسی قابل طرح می باشد ؟ 🔰نخست باید به مفهوم «مقاومت اسلامی» توجه کنیم . مقاومت یعنی مبارزه بر علیه ظلم طاغوت که به سبب موانع ترک نشود . مبارزه مزبور نیز اعم از قتال است و تنها دارای بُعد نظامی نمی باشد و چه بسا در برخی از موارد ، جائز نباشد همانگونه که امام خمینی (ره) از رویکرد نظامی نهضت مردم ایران بر علیه شاه نهی فرمود . 📌بنابراین ، تنها کارکرد نظامی مقاومت به کتاب الجهاد و القتال باز می گردد اما بحث از موضوع شناسی ، اهداف ، اصل مشروعیت ، فرماندهی و تشکیلات ، اختیارات و شرائط «جبهه مقاومت» در حوزه فقه نظام سیاسی قابل طرح است . همچنین فروعاتی مانند نسبت جبهه مقاومت با عامه مردم و وظیفه حکومت اسلامی در برابر جبهه مقاومت در این باب بحث می شود . ⁉️مبتکر فقه المقاومه کیست ؟ امام خمینی همانگونه که مفهوم «ولایت فقیه» را تعالی بخشید و با ملاحظه مبانی فکری و کلامی امامت و حکومت ، نگاه جدیدی از آن را استنباط کرد و بدینسان در تحقق آن موفق شد ، مفهوم «مقاومت» را هم با پیوند دادن به مبانی انسان شناسی توحیدی ، ارتقاء داد و آن مفهوم مقدس را که تا آن زمان صبغه اخلاقی و فردی داشت ، با نگاه سیاسی اسلامی ، به حوزه فقه کشاند . 🔺بنابراین ، آیات و روایات باب «مقاومت» از انحصار علم اخلاق خارج شدند و در میدان استنباط فقهی قدم نهادند . مفهوم «مقاومت» در کنار مساله «ولایت فقیه» قرار گرفت و درخشندگی سیاسی یافت و اصطلاح اسلام سیاسی را پربارتر کرد . نمود این مطلب در دوران با شکوه رهبری امام خامنه ای به اوج خود رسید .  🖊موضوع شناسی «فقه المقاومه» مفهوم «مقاومت اسلامی» بر اساس مبانی توحیدی و سیره شهادت طلبانه اهل بیت استنباط شده است تا تفاوت جوهری گروه های مقاومت با گروه های چریکی و پارتیزانی کمونیستی و ملی گرا و همچنین گروه های تروریستی اسلامی مانند خوارج و داعش روشن گردد . 🖇همچنین به واسطه فقه المقاومه ، مفاهیمی جدید وارد فقه شده است که نیازمند تبیین می باشد از جمله مفهوم «طاغوت» و نسبت آن با کافر حربی ، تبیین مفهوم «مستضعف» و «مستکبر» ، تبیین معنای جامع «مبارزه» و «جهاد» و اعمیت آن از نبرد مسلحانه و قتال ، تبیین اقسام ظلم خصوصا «ظلم دولتی» ، اقسام جهاد و نسبت «مقاومت» با آن . 💢چگونگی ارتباط متقابل گروه های مقاومت با عموم مردم ، و همچنین با حکومت اسلامی از مباحث مهم فقه المقاومه می باشد . #طوفان_الاقصی #قدس #فلسطین #مقاومه @almohkamat

📌#بشنوید 🔰استاد موالی زاده ⁉️مقصود آیت اله جوادی آملی از تعبیر (دلال اقوال علما) چه می باشد ؟ ⁉️اقوال علما و دیدگاه های ایشان را به روش جزیره ای پژوهش کنیم یا زنجیره ای ؟ کدام بهتر است ؟ #اقوال_علما #روش_تحصیل #روش_پژوهش @almohkamat

🖊استنباط جامعه محور در فقه 💠«اگر كسى درباره احكام فقهى در دوره حاكميت اسلام كار مى‌كند، آن احكام را دو گونه مى‌تواند مطالعه کند : 1⃣احكام فقهى به عنوان يك حكم براى يك فرد 2⃣ حكم فقهى به عنوان بخشى از چگونگى اداره جامعه در حاكميت اسلام 📌اين‌ها باهم متفاوت است. حتى در استنباط حكم فقهى ، حتّى در مسئله طهارت و نجاست ، حتّى در مسائل شخصى. 🔰اى‌كاش «فضلاى روشن‌بين» بنشينند، تفاصيل اين تفاوتها را براى پژوهشگران خودِ حوزه‌هاى علميه تشريح كنند.» 📚(برگرفته از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با علماء و روحانیون 13/02/76  #فقه #حوزه_علمیه #امام_خامنه_ای @almohkamat

🔰امام خمینی ره 💠ما شعار مرگ بر آمریکا را در عمل جوانان پرشور و قهرمان و مسلمان در تسخیر لانه فساد و جاسوسی آمریکا تماشا کرده ایم. #سیزده_آبان @almohkamat

📚تجسم اعمال در ملکوت ✍به قلم #استاد_موالی_زاده 📚بخش 4⃣ از مقاله (غرر آیات در تفسیر المیزان) 💠«لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَة مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيد» ق / 22 🔷آیه بالا از جمله آیاتی است که علامه آنها را به (غرر الآیات) و درخشان در منظومه معارف قرآنی توصیف می کند . دلیل آن ، نقش بسزای این آیه در تبیین نظام انسان شناسی قرآنی به جهت جامعیت آن می باشد . 🔹بر اساس این آیه ، چشم باطن بین در انسان ها پس از مرگ گشوده می شود و بدین ترتیب ،توانایی مشاهده باطن اعمال و تجسم آن را می یابند . توانی که انسان در طول زندگی مادی خود از آن محروم هست مگر آنکه از اولیاء کمّل الهی باشد . امام علی می فرماید : ( لو کشف الغطاء ما ازددت یقینا ) . این روایت نشان از چشم باطنی و ملکوت بین امام در دنیا دارد . 🔶آیه کشف غطاء بیانگر نظام انسان شناسی قرآنی است و به تنهایی ، راحل سه گانه حیات انسان در جهان هستی را بیان می کند . حیات انسان در دنیا ، حیاتی پیشین و حیاتی پسین دارد که همزمان تحقق دارند و نسبت باطن و ظاهر به هم دارند و قانون تطابق عوالم بر آن حاکم می باشد . 🔷تعبیر به غفلت انسان در آیه ، نشان از وجود کنونی آن مغفول عنه دارد که هست نه آنکه در آینده و پس از مرگ و روز قیامت پیدا خواهد شد ، زیرا غفلت نسبت به امر معدوم پذیرفتنی نیست . 🔸اما انسان نسبت به چه چیزی غافل است که پس از مرگ بر او نمایان می گردد ؟ بازگشت واژه (هذا) در آیه به کجاست ؟ در پاسخ باید گفت ، باطن و ملکوت اعمال و افعال انسان است که در پس از مرگ رخ می نمایاند اگر چه اکنون وجود دارد . 🔸نکته دیگر اینکه باطن و ملکوت اعمال ، ذاتا پوشیده نیست و در پس پرده نهان نمی باشد بلکه پرده بر چشم و دیده ما است که پس از مرگ به سبب جدا شدن از جهان مادی ، باز می شود . 🔷یکی دیگر از نکات ارزشمند آیه (کشف غطاء) ، مساله رابطه عمل انسان و جزاء می باشد . در نگاه علامه ، بر اساس این آیه ، جزاء اعمال دنیوی انسان ، همان باطن و ملکوت عمل است که انسان ها نسبت به آن در دنیا غافلند و پس از مرگ آن را درک می کنند . از این رو ، میان عمل انسان و جزاء آن فاصله ای نیست . ⬅️پیدایش حیات پسین در عالم ملکوت همزمان با زندگی دنیوی ، رخ می دهد ، و راز ماندگاری و به هم پیوستگی زندگی انسان نیز در این حیات باطنی و پسین نهفته است . و گرنه زندگی مادی ما ، به سبب نهاد نا آرام جهان مادی ، ایستایی و ثبات ندارد . زندگی انسان در دنیا ، نقطه ای است نه خطی ، و اتصال این نقاط مرهون زندگی پس از دنیا می باشد. این قانون ، نقش بسزایی در انسان شناسی قرآنی دارد .   👈ادامه دارد .... #علامه_طباطبائی #تفسیر_المیزان #امتداد_توحید #غرر_آیات @almohkamat