📗نوشتار نخست از سلسله بحث های «جامعه و تاریخ» 🖊« وجود حقیقی جامعه در نگاه علامه طباطبائی » 🖊ناسازگاری وحدت جامعه با کثرت افراد #جامعه #تاریخ #امت #علوم_انسانی #استاد_موالی_زاده @almohkamat

🖊رابطه فلسفی فرد با جامعه از نگاه شاگردان علامه : 2⃣نوشتار دوم از سلسله بحث های «جامعه و تاریخ» ✍️به قلم #استاد_موالی_زاده : ⁉️مانع اصلی آیت اله مصباح یزدی از پذیرش دیدگاه استاد خود یعنی : تکوینی بودن وجود جامعه ، سرنوشت افراد در این جامعه تکوینی است ؟؟؟ نسبت افراد با جامعه به کدام یک از نسبت های فلسفی بر می گردد ؟ نسبت ماده و صورت(جنس و فصل) ؟ نسبت جوهر و عرض ؟ نسبت علت و معلول ؟ ، هیچ یک از این نسبت ها قابل تطبیق نیست . 🖇پرسش را از زاویه ای دیگر طرح کنیم : اگر جامعه ، از ترکیب افراد بوجود آید ، و این ترکیب هم اعتباری نباشد ، در ترکیب های تکوینی ، اجزاء ، فعلیت خود را از دست می دهند . و این معنایی غیر از سلب هویت افراد و اراده آنها و پذیرش جبر اجتماعی ندارد که بطلان آن هویدا است . لذا آیت اله مطهری برای ارزیابی علمی این بُعد از مساله ، نخست به بررسی فلسفی اقسام ترکیب ها پرداخت تا گونه جدیدی از ترکیب را در جامعه تکوینی(امت) به اثبات برساند . 🖊تشکیک پذیری نفس انسان در هنگام مطالعه گونه های مختلف ترکیب در جهان مادی ، با نفس انسان روبرو می شویم که ترکیب شگفت انگیزی است . نفس انسان ترکیبی از قوای متعدد و فراوانی است که دائما در حال نزاع و کشمکش با همدیگر هستند مانند نزاع همیشگی قوای حیوانی با قوای روحانی نفس ، اما در عین حال ، نفس ، وجودی بسیط و دارای وحدت میباشد گویی خبری از آن قوای متعدد و متضاد نیست . کسی هم نمی گوید که انسان دو یا چند نفس دارد تا قوا را میان نفوس یک فرد تقسیم کنیم و توجیهی برای این کشمکش و تضاد بیابیم . راه حل چیست ؟ ✅صدرا توانست معمای بساطت در عین ترکیب نفس را با بهره گیری از قانون «تشکیک در وجود» و « وحدت در عین کثرت» حل کند و قاعده «النفس فی وحدتها کلّ القوی» را در حکمت متعالیه به بار بنشاند . 🖊تشکیک پذیری وجود جامعه آیت اله مطهری به پیروی از دیدگاه استاد خود ، جامعه را قوی تر از نفس انسان می داند . افراد در یک جامعه ، همانند قوا و اعضا انسان ، نقش قوای آن جامعه را بازی می کنند اگر چه سطح استقلال افراد در برابر جامعه بسیار بالاتر از استقلال قوای نفس می باشد به گونه ای که افراد دارای اراده و فاعلیت بالقصد هستند اما قوای نفس هیچ یک اراده مستقل در برابر نفس ندارند . 📌در نگاه ایشان ، جامعه مانند نفس ، تشکیک پذیر است و در عین ترکیب از افراد متکثر ، وحدت وجودی دارد . البته باید توجه کرد ، همانگونه که قوای نفس نسبت به قوای حیوان از استقلال بیشتری برخوردارند ، سطح استقلال قوای جامعه (افراد) هم از استقلال قوای نفس بسیار بالاتر است . لذا کشمکش و نزاع و اختلاف میان افراد یک جامعه از قوای نفس بسیار بیشتر است بر خلاف حیوان که در میان قوایش ، نزاعی با عنوان نفس اماره و نفس لوامه وجود ندارد . 🔰بنابراین ، اگر اجتماع افراد ، مکانیکی و اعتباری باشد توان آنها بر اساس «تصاعد حسابی» برآورده می شود اما اگر همان افراد ، جامعه ای تکوینی تشکیل دهند ، توانشان بر اساس «تصاعد هندسی» بر آورد خواهد شد . ✔️این مطلب در نوشتار آینده شرح داده می شود . ادامه دارد ..... #جامعه #تاریخ #نفس #علوم_انسانی @almohkamat

🖊قبایل ب َربَر ، چرا «امت» نیستند ؟؟ 3⃣نوشتار سوم از سلسله نوشتارهای «جامعه و تاریخ» ✍به قلم استاد موالی زاده: ⁉️آیا اجتماع بَربَرها را می توان یک جامعه دانست ؟ چرا قبائل «بربر» از قافله تمدن بشری دورند ؟و در عرصه اندیشه و علم و دیگر عرصه های زندگی رشد وتغییر محسوسی ندارند ؟ یا در میان بربریت جدید با وجود زندگی فن آورانه ، پسرفت اخلاق و انسانیت را می بینیم ؟ 🔹 به آیه شریفه « كانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً » ژرف بنگرید . با ارزیابی نسبت واژه «الناس» با واژه«امت» می توان به پاسخ رسید ؟ با هم ، به تفسیر علامه طباطبایی در ذیل این آیه سر می زنیم . 🖊معنای واژه «الناس» و « امت » : 🔸علامه واژه «الناس» یا همان «مردم» را اجتماع افراد انسان معنا می کند .«هو الأفراد المجتمعون من الإنسان» . دقت کنید : افراد انسان به شکل پراکنده را «الناس» یعنی «مردم» نمی گویند بلکه به شرط اجتماع و گرد هم آمدن ، تعبیر « ناس » به کار برده می شود . 📌علامه واژه « امت » را در ابتدا «الجماعة من الناس» معنا می کند . یعنی «امت» اخص از «الناس» و زیر مجموعه آن می باشد . یعنی مردم و اجتماع های بشری بر دو گونه اند : گروهی را «امت» می نامیم و گروه دیگر را «امت» نمی دانیم . علامه این تقسیم را می پذیرد . اما پرسش در اینجاست که چه ویژگی سبب شده اجتماعی «امت» باشد و اجتماعی دیگر «امت» نباشد ؟ با اینکه هر دو گروه «الناس» و مردم هستند . 📎علامه گوید ، «آرمان گرایی» آن ویژگی است . اگر جماعتی از مردم ، از اجتماع خود ، هدف و آرمان داشت ند ، قرآن آن را «امت» می نامد که همان اصطلاح «جامعه» می باشد ؛ زیرا واژه «امت» در لغت از ریشه أمّ ـ یأمّ به معنای قصد و هدف داشتن ، گرفته شده است . 🖊 نقش آرمان گرایی در امت سازی : 🔹علامه گوید، آرمان ها سبب وحدت تکوینی جامعه و امت می گردد و مانند «کاتالیزور» ،توان افراد را بر اساس «تصاعد هندسی» و نه «تصاعد حسابی» بالا می برد . لذا هر اجتماع مردمی ، امت نیست و هر اجتماع مردمی ، وحدت حقیقی ندارد . 🖊در نتیجه : انسان مدنی الطبع است . اما اجتماعات بشری بر دو گونه است : 1⃣اجتماع اضطراری : هرگاه افراد انسان تنها برای برآورده شدن نیازهای حیوانی خود ، گرد هم آیند و در پی آرمان و هدفی ن باشند ، وحدت و اجتماعشان اعتباری است . این گونه اجتماع ها از سنخ اجتماعات گیاهی و حیوانی است که بی خاصیت بوده و شاهد رشد و تغییر عمده ای در طول زمان نیستیم همانند قبایل بربر که شاهد تغییری در زندگی پیشرفت خاصی ندارند . 2⃣اجتماع انتخابی : هرگاه افراد انسان برای رسیدن به آرمانی مشترک به عنوان یک کمال ، دور هم جمع شوند (اگر چه آن آرمان مقدس نباشد) ، وحدتی تکوینی ورای تک تک افراد در میان آنها ایجاد می شود که «جامعه متمدن» را به ارمغان آورد که در قرآن از آن به «امت» می شود . #جامعه #تاریخ #اجتماع #امت @almohkamat

🗂#فهرست 📝#مجموعه_آثار_نوشتاری با موضوع سلسله بحث های «جامعه و تاریخ» 🖊 استاد حجت الاسلام سید فرید موالی زاده 💠« وجود حقیقی جامعه در نگاه علامه طباطبائی » https://eitaa.com/almohkamat/189 💠رابطه فلسفی فرد با جامعه از نگاه شاگردان علامه https://eitaa.com/almohkamat/203 💠قبایل ب َربَر ، چرا «امت» نیستند ؟؟ https://eitaa.com/almohkamat/212 📌ادامه دارد... #جامعه #تاریخ #امت #علوم_انسانی #استاد_موالی_زاده @almohkamat

🖊انحراف جامعه از نگاه امام حسین ✍به قلم #استاد_موالی_زاده: ⁉️بی شک هدف اصلی امام حسین از قیام ، اصلاح امت اسلامی است « وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ‏ الْإِصْلَاحِ‏ فِي أُمَّةِ جَدِّي» اما جامعه دچار چه فساد و بیماری شده است که امام در پی علاج آن می باشد ؟ ⁉️آیا فساد جامعه به سبب زمامداری یزید ، سیاسی است ؟ با استناد به سخن امام که فرمود :« «و عَلَى الْإِسْلَامِ السَّلَامُ إِذْ قَدْ بُلِيَتِ الْأُمَّةُ بِرَاعٍ‏ مِثْلِ‏ يَزِيد» و هم فرمود : «وَ مِثْلِي‏ لَا يُبَايِعُ‏ لِمِثْلِهِ» . ⁉️آیا جامعه در آن زمان دچار فساد اخلاقی شده بود؟ زیرا امام فرمود :«فَقَدْ مُلِئَتْ‏ بُطُونُكُمْ‏ مِنَ الْحَرَامِ» و هم فرمود:« إِنَّ النَّاسَ عَبِيدُ الدُّنْيَا وَ الدِّينُ لَعْقٌ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ» ⁉️آیا جامعه دچار فساد فکری شده بود ؟ زیرا امام مرتب به معرفی اهل بیت و تبیین جایگاه ایشان در اسلام می پرداخت و روایت نبوی «سَيِّدِ شَبَابِ‏ أَهْلِ‏ الْجَنَّة» را یادآوری می کرد . 🖊دو نکته در پاسخ به پرسش بالا : 1⃣نکته 1 ـ امام حسین فساد و انحراف را به جامعه نسبت می دهد نه آحاد جامعه ، و این مطلب بر اساس منطق قرآنی است که با اصالت بخشیدن به هویت وُحدانی جامعه ، انحراف جامعه را از انحراف آحاد جامعه جدا می سازد . (به مطالب جامعه و تاریخ در این کانال مراجعه شود) 📌گاهی آحاد جامعه دچار انحراف و فساد می شوند اما جامعه صالح است مانند غزوه حنین که آحاد مسلمانان دچار انحراف «عُجب» شدند«وَ يَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ» البته به برکت امامت پیامبر اسلام ، درمان شدند و عنایت الهی دوباره نازل گردید« ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْهَا»(توبه/26) 📌و گاهی جامعه دچار فساد می شود با آنکه اکثریت افراد جامعه با ظاهری اسلامی به فروع دین اشتغال دارند همانند جامعه عصر امام حسین . 2⃣نکته 2 ـ جامعه اسلامی عصر امام حسین دچار همه گونه فساد سیاسی ، اخلاقی و فکری شده بود اما امام حسین ام الفساد را کنار آمدن با فساد معرفی می کند . بیماری بی تفاوتی ،خنثی بودن ، راحت طلبی و دوری از هر گونه چالش با باطل از هر فسادی خطرناکتر است . 🔹فرهنگ سکوت و بی طرفی و کنار آمدن با فساد را نخستین بار معاویه با بستن دهان معترضان با ابزار زر و زور و تزویر ، در جامعه اسلامی رواج داد . 🔹فرهنگ خنثی بودن در آغاز سلطنت یزید به واسطه سکوت مطلق مردم و علما در برابر فساد آشکار یزید ، به اوج خود رسید. 🔺لذا امام حسین در ابتدای سلطنت یزید بیشترین خطر را برای جامعه اسلامی احساس کرد و به نکوهش خنثی بودن مردم پرداخت .«أَ لَا تَرَوْنَ أَنَّ الْحَقَّ لَا يُعْمَلُ بِهِ وَ أَنَ‏ الْبَاطِلَ‏ لَا يُتَنَاهَى‏ عَنْهُ» . همچنین در ابتدای حرکت خود در جمع علمای اسلام در مکه ، آنها را به سبب سکوت و مداهنه و ترک امر به معروف و نهی از منکر ملامت کرد :«الْإِدْهَانِ وَ الْمُصَانَعَةِ عِنْدَ الظَّلَمَةِ» 🖇اما امام حسین دریافت بیماری کنار آمدن با فساد و ظلم با نصیحت و سخنرانی علاج نمی شود بلکه برای بیدار کردن جامعه در طول تاریخ به قیام در کربلا نیاز دارد . #جامعه #انحراف #امام_حسین @almohkamat

🖊امت قاتل ✍🏻به قلم #استاد_موالی_زاده : ⁉️پیامبر اسلام کشته شدن امام حسین در روز عاشوراء را به امت خود نسبت داده است «أَنَّ أُمَّتِي‏ تَقْتُلُ وَلَدِي» ،و هم جبرییل در هنگام خبر از شهادت امام حسین ، کشتن وی را به امت پیامبر نسبت می دهد «إِنَّ أُمَّتَكَ‏ سَتَقْتُلُهُ» با آنکه قاتلان امام گروهی از سنگدلان و جنایتکاران بودند. چرا؟ 💠در پاسخ می توان گفت نسبت دادن کشتن امام حسین به جامعه ، با منطق قرآن در خصوص ماهیت جامعه و اعمال آن ، انطباق دارد . لذا نخست این منطق قرآنی را بیان می کنیم : 🖊وجود حقیقی جامعه در نگاه قرآن از نگاه علامه طباطبایی با توجه به آیات «زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُم» ،«وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ»،«كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى كِتَابِهَا»، «أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ» جامعه همانند یک فرد انسان از هویتی وحدانی برخوردار است که دارای روح ، اعمال و اراده ، تفکر و شعور ، حیات و ممات می باشد . علامه طباطبایی در ذیل آیه «ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِك» ، به هویت داشتن جامعه تصریح می کند . حقیقتی که نسل های گذشته و آینده را در برمی گیرد به گونه ای که آیندگان را به گناه گذشتگان داوری می کنند . (المیزان/ج5/ص14) 🔸رهبر انقلاب در شرح کلام علامه در ذیل این آیه ، نَفس در « فَمِنْ نَفْسِك» را به معنای وجود وسیعی به نام جامعه تفسیر می کند که یک جزیی از او گناه کرده و همه را درگیر خود کرده است همانگونه که بیماری در یک عضو از بدن ، تمام بدن را درگیر خواهد کرد . (25/03/95) ⁉️پرسش : آیا چنین تحلیلی از جامعه سبب جبر فردی نمی گردد ؟ چرا گناه دیگران به فرد غیر گناهکار نسبت داده می شود ؟ پاسخ : 1️⃣اولا : فرد با «امر به معروف و نهی از منکر» و با «قیام» در رفع بیماری جامعه ، نه تنها از گناه جامعه دور می شود بلکه روح جامعه را می تواند درمان کند . 2️⃣ثانیا : در این منطق ، نسبت دادن گناه یک فرد مانند پی کننده شتر صالح ، به افراد غیر گناهکار در جریان قوم ثمود «فَعَقَرُوها» ، حقوقی و فقهی نیست.هیچ جامعه ای را نمی توان در دادگاه محاکمه کرد بلکه نسبت دادن گناه به جامعه از جنبه حقیقی است . گناه و جرم و جنایت یک بیماری است که در یک عضو و یک فرد آشکار می شود اما دیگر اعضاء و دیگر افراد جامعه را ناخواسته درگیر خود می کند به گونه ای که آثار سوء آن بیماری ، بر تمام بدن و جامعه تاثیر می گذارد . از این رو ، آن جرم را به کل جامعه نسبت می دهند . 📌قرآن در جریان قوم بنی اسرائیل نیز کشتن پیامبران توسط پیشینیان یهود را به یهودیان زمان پیامبر نسبت می دهد و آن را منشاء ذلت کنونی یهود می داند «ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ،ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كانُوا يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ»(آل عمران/112) 🖇بر اساس منطق قرآن ، قاتل امام حسین ، امت اسلامی سازگار با طاغوت است ،و نه تنها جامعه آن زمان بلکه تا روز قیامت هر آنکس که با قیام عاشورا نباشد و خط امام را دنبال نکند ، در ریختن خون امام شریک است «اللَّهُمَّ الْعَنْ أَوَّلَ ظَالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ آخِرَ تَابِعٍ لَهُ عَلَى ذَلِكَ» #محرم #امام_حسین #امت_قاتل #جامعه #قرآن @almohkamat

🖊امت قاتل ✍🏻به قلم #استاد_موالی_زاده : ⁉️پیامبر اسلام کشته شدن امام حسین در روز #عاشوراء را به امت خود نسبت داده است «أَنَّ أُمَّتِي‏ تَقْتُلُ وَلَدِي» ،و هم جبرییل در هنگام خبر از شهادت امام حسین ، کشتن وی را به امت پیامبر نسبت می دهد «إِنَّ أُمَّتَكَ‏ سَتَقْتُلُهُ» با آنکه قاتلان امام گروهی از سنگدلان و جنایتکاران بودند. چرا؟ 💠در پاسخ می توان گفت نسبت دادن کشتن امام حسین به جامعه ، با منطق قرآن در خصوص ماهیت جامعه و اعمال آن ، انطباق دارد . لذا نخست این منطق قرآنی را بیان می کنیم : 🖊وجود حقیقی جامعه در نگاه قرآن از نگاه علامه طباطبایی با توجه به آیات «زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُم» ،«وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ»،«كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى كِتَابِهَا»، «أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ» جامعه همانند یک فرد انسان از هویتی وحدانی برخوردار است که دارای روح ، اعمال و اراده ، تفکر و شعور ، حیات و ممات می باشد . علامه طباطبایی در ذیل آیه «ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِك» ، به هویت داشتن جامعه تصریح می کند . حقیقتی که نسل های گذشته و آینده را در برمی گیرد به گونه ای که آیندگان را به گناه گذشتگان داوری می کنند . (المیزان/ج5/ص14) 🔸رهبر انقلاب در شرح کلام علامه در ذیل این آیه ، نَفس در « فَمِنْ نَفْسِك» را به معنای وجود وسیعی به نام جامعه تفسیر می کند که یک جزیی از او گناه کرده و همه را درگیر خود کرده است همانگونه که بیماری در یک عضو از بدن ، تمام بدن را درگیر خواهد کرد . (25/03/95) ⁉️پرسش : آیا چنین تحلیلی از جامعه سبب جبر فردی نمی گردد ؟ چرا گناه دیگران به فرد غیر گناهکار نسبت داده می شود ؟ پاسخ : 1️⃣اولا : فرد با «امر به معروف و نهی از منکر» و با «قیام» در رفع بیماری جامعه ، نه تنها از گناه جامعه دور می شود بلکه روح جامعه را می تواند درمان کند . 2️⃣ثانیا : در این منطق ، نسبت دادن گناه یک فرد مانند پی کننده شتر صالح ، به افراد غیر گناهکار در جریان قوم ثمود «فَعَقَرُوها» ، حقوقی و فقهی نیست.هیچ جامعه ای را نمی توان در دادگاه محاکمه کرد بلکه نسبت دادن گناه به جامعه از جنبه حقیقی است . گناه و جرم و جنایت یک بیماری است که در یک عضو و یک فرد آشکار می شود اما دیگر اعضاء و دیگر افراد جامعه را ناخواسته درگیر خود می کند به گونه ای که آثار سوء آن بیماری ، بر تمام بدن و جامعه تاثیر می گذارد . از این رو ، آن جرم را به کل جامعه نسبت می دهند . 📌قرآن در جریان قوم بنی اسرائیل نیز کشتن پیامبران توسط پیشینیان یهود را به یهودیان زمان پیامبر نسبت می دهد و آن را منشاء ذلت کنونی یهود می داند «ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ،ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كانُوا يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ»(آل عمران/112) 🖇بر اساس منطق قرآن ، قاتل امام حسین ، امت اسلامی سازگار با طاغوت است ،و نه تنها جامعه آن زمان بلکه تا روز قیامت هر آنکس که با قیام عاشورا نباشد و خط امام را دنبال نکند ، در ریختن خون امام شریک است «اللَّهُمَّ الْعَنْ أَوَّلَ ظَالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ آخِرَ تَابِعٍ لَهُ عَلَى ذَلِكَ» #محرم #امام_حسین #امت_قاتل #جامعه #قرآن @almohkamat