{بسم الله الرحمٰن الرحیم}
#گزارش_جلسه
قسمت اوّل
🖌 #امیرحسین_قاسمیپور
تاریخ ۱۴۰۳/۷/۸ همزمان با شهادت مجاهد کبیر #سیدحسننصرالله.
📖
زین گُلْسِتان به حیرت شبنم رسیدهام
باید دری به خانهٔ خورشید باز کرد
#بیدل
⏱شروع جلسه
جلسه با تسلیت و یاد #شهید_حسن_نصرالله توسط آقای #مقدّم شروع شد.
ایشان بیان کردند برای حمایت از جبههٔ حق راههای مختلفی وجود دارد که یکی از آنها جهاد و ایثار با قلم است که این امر به شکلی قدرتمندانه میتواند در قالب شعر عرضه شود.
همچنین بیان شد که همانطور که جبههٔ باطل از رسانه و زبان بر علیه حق استفاده میکند ما هم وظیفه داریم در این عرصه ورود کنیم.
از نمونههای جهاد با زبان و تأثیر گذاری آن میتواند به حادثهٔ بازپس گیری شریعهٔ آب توسط یاران #امیرالمؤمنین اشاره کرد که بعد از آن که حضرت خطبهای حماسی خطاب به سپاهیانشان بیان فرمودند یاران حضرت تحت تاثیر این بیانات با سربازان معاویه جنگیدند و حقشان را پس گرفتند.
بعضی گمان میکنند که جبهه حق نیازمند ماست که از او حمایت کنیم اما در حقیقت ما هستیم که نیازمندیم دینداری و انسانیت خود را به وسیله حمایت و سرودن شعر در حمایت جبهه حق ثابت کنیم. چرا که خداوند متعال در آیات پایانی سورهٔ مبارکهٔ شعراء بعد از آن که در چند آیه شاعران و اشعار باطل را توبیخ میکند در آخرین آیه شاعران و اشعار حق که در مسیر الهی قرار دارند را مورد تأیید قرار میدهد و چند ویژگی برای این دسته از شاعران بیان میکند که عبارتاند از:
۱-ایمان ۲-عمل صالح ۳-ذکر فراوان خدا ۴-یاری حق و دین اسلام./وانتصرو من بعد ما ظلموا.
بعد از این نکات آقای #یوسفپور نکاتی را دربارهٔ شاعران لبنانی و فلسطینی بیان کردند.
گفته شد که برخی از این شاعران بعد از جنگ وارد فضای سورئالیسم شدند و گاه در فضایی فانتزی شعر سرودند.از این شاعران میتوان به شاعر لبنانی انسی الحاج اشاره کرد او کتابی دارد به نام لن/هرگز/که با مضمون و حال و هوای بازی مارپله شعر میسراید و مفاهیم مقاومت را در آن پیاده میکند به عنوان نمونه شعری دارد که در آن میگوید زندگی مثل مار است. چشم مثل بازار سیاه. دنیا روی خوشی به آن ندارد.
در این نوع اشعار وارد چگالی معانی و لایههای معنایی میشوند.
بعد اقای #یوسفپور بحثی در مورد شعر و شعار مطرح کردند که چرا برخی اشعار ما که در موضوعات اجتماعی و سیاسی و انقلابی و...نوشته میشود از شعریت و هنرمندی کمی برخوردار است بیان شد که یکی از دلایل آن این است که شاعر به صرف بیان جملات خبری در حالی که صرفا از وزن و قافیه برخوردار شدهاند کفایت میکند و به سمت چگالی معانی و بافت و فرم و تناسب حرکت نمیکند و باید بدانیم که در سبک خراسانی شعار به صورت خوب و قوی هنرمندانه بیان میشد.
یاکوبسون فرق شعر و غیر شعر را در همین چگالی معانی میدانست.
در باب تناسب این مثال از شعر #سعدی بیان شد.
قسم به نام تو خوردن طریق عزت نیست
به خاک پای تو کان هم عظیم سوگند است
در این بیت واژههای طریق و خاک پا و کان با هم تناسب معنایی دارند و مثلا اگر به جای طریق بگوییم نشان عزت نیست از وجه هنری بیت کم میشود
ایشان این نکته را هم بیان کردند که ما باید در مسیر آموختن گذشته خود را بشناسیم و ادبیات را به صورت ریشهای بیاموزیم و از اصل سرچشمه طلب آب کنیم مثلا باید بدانیم که سعدی تاثیر گرفته از انوری است و انوری از ابوالفرج رونی و آثار آنها را مطالعه کنیم.
بعد آقای #مقدم در زمینه اشعار اجتماعی به شعری از مرحوم پروین اعتصامی اشاره کرد با مطلع
پیام داد سگ گله را شبی گرگی
که صبحدم بره بفرست میهمان دارم
پروین به صورتی هنرمندانه مسائل اجتماعی و سیاسی را بیان میکند.
تقریبا در این بین به اذان مغرب رسیدیم و جلسه به مدت چند دقیقه برای نماز جماعت تعطیل شد.
🕌اقامه نماز مغرب و عشاء🕋
بعد از نماز آقای #مقدّم بیان کردند که در سبک هندی تشبیب قصائد به سمت حکمت و اخلاق رفته است.
به همین مناسبت توضیحی در مورد تخلص در قصیده دادند. بیت تخلص در غزل در انتها میآید اما در قصیده آنجا که از تشبیب خلاص شده و میخواهیم وارد مطلب اصلی بشویم.
بعد ایشان به مناسبت نکاتی در مورد #واعظ_قزوینی مطرح کردند. که واعظ هم سخنران بوده هم شاعر
بعد به چند بیت از اشعارش اشاره کردند.
واعظ اگرچه امر به معروف واجب است
طوری بکن که قلب گنهکار نشکند
و
واعظ مکن دراز حدیث عذاب را
این بس بود که بار دگر زنده میشویم
و
تن تو چیست یکی خیمه و ستونش جان
طناب رشته روزی و میخ آن دندان
که این بیت مطلع یک قصیده از #واعظ_قزوینی هست.
#ادامهدارد..
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
#گزارش_جلسه
قسمت دوّم
۱۴۰۳/۷/۸
شعرخوانی اعضای جلسه شروع و در ابتدا آقای #مهدی_زهدی سبکی را با شعری از آقای نوری اجرا کردند
روح حی لایموت
نور ملک و ملکوت
هم دریای عاطفه
هم قله جبروت
نفر بعد آقای #مصطفی_خادم بودند که شعری با این مطلع خواندند
آسمان مغفرت آهنگ باران میکند
رحمت حق ناامیدی را پشیمان میکند
نفر بعد آقای #علی_سمرقندی بودند که در ابتدا شعری انتخابی از خانم #عارف_نژاد در موضوع مقاومت با این مطلع خواندند.
هزار سوگ چشیدیم و داغدار شدیم
چه شد که نسل خبرهای ناگوار شدیم؟
سپس شعری در مدح امیرالمومنین علیه السّلام با این مطلع خواندند
به تاکهای نجف زد دل خمار گره
به خوشههای ضریحش زدم هزار گره
نفر بعد آقای #حسن_شیرزاد شعری اخلاقی با این مطلع خواندند
که میداند چه پایانی است فصل آخر ما را
کدامین باد خواهد بست فردا دفتر ما را
و بعد غزلی زیبا در مورد مقاومت خواندند.
نفر بعد آقای #طرز_فان بودند که دو سبک خواندند
راه صد ساله رو یک شبه برو
تا حسینیه تا حسینیه
و سبک بعدی اینگونه شروع می شد
یه پیشنهاد دارم برای هرکی بیقراره
هر کسی که بازیچه دستای روزگاره
نفر بعد آقای #قاسمیپور شعری در موضوع #شهید_نصرالله با این مطلع خواندند
شکر خدا که مکتب اسلام دین ماست
ایران با ثبات و قوی سرزمین ماست
نفر بعد آقای #احسان_نوری سبکی را اجرا کردند
نسخه طوفان شد منتشر
مژده ای یاران منتظر
نفر بعد آقای #یوسف_پور شعری خواندند با این مطلع
شب وصال چنان میرمد غم از دو طرف
که گرم دوست شود چشم پر نم از دو طرف
در میان شعرخوانیها نقد و نظراتی و نکاتی بیان شد.
حسن ختام جلسه روضهخوانی آقای #محمود_باباخانی بود
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
#گزارش_جلسه
#حاشیه_نگاری
۱۴۰۳/۷/۸
بعضی از نکات و ابیاتی که به مناسبت شعرخوانی ها مطرح شد
#مسعود_یوسفپور
-سبک هندی از سه ساحت مضمون سازی و مضمون رسانی و مضمون بستن برخوردار است.
#علی_مقدم
_واژههای علمی و اصطلاحات علوم در شعر باید به گونه ای استفاده شود که تصنعی نشود. بلکه باید به گونه ای باشد که در بافت شعر بنشینید شعر را از ماهیت اصلیاش دور نکند.
_یکی از آفات شعر امروز کثرت سیاه نمایی و افسردگی است. این که شعر فقط در موضوعات ناامیدی سروده شود اشتباه است چرا که انسان از احساسات و احوال مختلف برخوردار است و باید اشعاری در حال و هواهای مختلف که مفید باشد داشته باشیم. "امید" و "حال خوب" گمشده شعر امروز است.
بعصی از ابیاتی که توسط #علی_مقدم از شاعران بین شعرخوانی ها به مناسبت خوانده شد
گذشت عمر و تو در فکر صرف و نحو و معانی
بهایی از تو بدین نحو صرف عمر بدیع است
#شیخ_بهایی
ناخن زدم به سینه و بر سنگ کعبه خورد
نزدیک بود راه و نشان دور داده اند
#عظیمای_نیشابوری
نا امیدی را خدا گردن زدست
#مولوی
ز اختیار در این بزم دم مزن بیدل
جهان جهان نیاز است جای ناز تو نیست
#بیدلدهلوی
سر به هم آورده دیدم برگهای غنچه را
اجتماع دوستان یکدلم آمد به یاد
#صائب_تبریزی
به دامنت نرسد دست کس که جلوهٔ ناز
تو را به بام فلک برد و نردبان برداشت
#شاپور_طهرانی
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
هدایت شده از علی مقدم
💠چند نکته از استاد جلال الدین همایی
_ایرانیان زبان عربی را در حکم زبان بومی مادری خود دانسته بچشم بیگانه در آن نظر نمی کردند. همانطور که ادبای فارسی زبان امروز هم زبان عربی را در ردیف فرانسه و انگلیسی و روسی و آلمانی و امثال آن نمی شمارند بلکه در روح خود یک نوع ارتباط و اختصاصی معنوی نسبت به آن زبان احساس میکنند که از حدود روابط عادی و اختلال امتراج ملی و مذهبی خیلی قوی تر و بالاتر و محکمتر است.
📚معانی بیان ص ۱۸
_[سعدی در اشعار عربی اش] فارسی را در قالب عربی ریخته است. اشعار عربی #حافظ فصیح تر از #سعدی است چون مقیّد به بلاغت عربی بوده است.
📚معانی بیان ص ۲۰
_فن معانی و بیان و بدیع نیز مانند سایر علوم فلسفه و ادب و ریاضی آنچه تا کنون نوشته شده مربوط به زبان عربی و به همان زبان است و اگر احیانا عده ای از متاخرین ایرانی و هندی چیزی به فارسی نوشته اند باز همان معانی و بیان عربی است که به فارسی ترجمه کرده اند نه اینکه برای فارسی باشد.
📚معانی بیان ص ۲۱
#بلاغت #کتاب #علوم_بلاغی #جلال_الدین_همایی #معانی #بیان #زبان_عربی #زبان_فارسی
@sheikh_ali_moghaddam
هدایت شده از انجمن ادبی مَطلَع
📌 اعلان برنامه
دعوتید به فصل جدید «انجمن مطلع»
• یکشنبه ها ساعت ۱۷ الی ۱۹
• مشهد | کانون انوار الثقلین
• بین کاشانی ۴ و ۶، پلاک ۴۵۵
به صفحه انجمن بپیوندید👇
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
هدایت شده از yosefpoor.ir
مبارکمون سردار...
آزادی قدس، شوق دیرینۀ توست
پیروزی در دلِ طمانینۀ توست
ای قوت قلبهای مظلوم! ای عشق!
امروز «نشان فتح» بر سینۀ توست
مسعود یوسف پور
https://eitaa.com/yosefpoor_ir
هدایت شده از yosefpoor.ir
📌نماز جمعۀ #نصر
شبی که بیم سرک میکشید از روزن
شبی که خواب ترور دیده بود اهریمن
شبی که موج خبر، روی دیده داغ گذاشت
شبی چنان که کم از لیله المبیت نداشت
شبِ خدا نکندها، شبِ خطر، شبِ آه
شبی که با دل ما تا سحر نیامد راه
شبی که هرچه تفال به خواجۀ شیراز
«خداش در همه حال از بلا...» میامد باز
سپیده سرزد و تکلیف ماه روشن شد
گذشت شام و تنورِ پگاه روشن شد
به رغم خواب و خیال رسانههای دروغ
شلوغ بود مصلای روز جمعه، شلوغ
بدا به شعر نگوید از آن قیام اگر
از آن نماز شهامت، از آن امام اگر
امام جامعه اینبار خواند اقامۀ عصر
بگو، بخوان، بنویس از نماز جمعۀ نصر
بگو که زود رسید او و رفت خیلی دیر
رجز نخواند و درآمد ز شش جهت تکبیر
میان خطبۀ او دیدهاند هر دو جناح
سلاح تکیه به او میزند نه او به سلاح!
رسید آنکه جهان از صلابتش مات است
که گفت پاسخ ما کمترین مجازات است
که مانده کاری و ای دشمنان خواب زده!
نمیشویم در انجام آن شتاب زده
قسم به یوسفِ در خاک و خون تپیدۀ شام
که حذف میشود این گرگ، گرگِ خون آشام
بناست آخرِ این قصّه را رقم بزنیم
زدیم، لازم باشد دوباره هم بزنیم!
نشان قطعی پیروزی است در این راه
قسم به وعده صادق، به جاءَ نصرالله
عزاست میگویم زانچه بر سرم رفتهست
عزاست، مایۀ فخرم، برادرم رفتهست
عزاست لیک امید آفرین عزا، چه عزا؟
عزای درس دهنده، عزای عاشورا
سخن خلاصه کنم در کمال ناچاری
تمام گشت نماز، آن نمازِ بیداری
دل_ این حسینیه را_ وقف صحبتش کردم
فدای دست کشیدن به تربتش گردم
مرا ببخش برادر اطاله یافت کلام
همین بس است بگویم برای حسن ختام:
به ترجمان وقار و شکوه نزدیک اند
خوشا به مردم تهران، به کوه نزدیک اند!
#مسعود_یوسف_پور
https://eitaa.com/yosefpoor_ir
📷 گزارش تصویری محفل ادبی مطلع
مورخ ۱۴۰۳/۰۷/۱۵
به صفحه انجمن بپیوندید👇
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
هدایت شده از yosefpoor.ir
اگر چه خط خبر زیر بار باروت است
سفر چه کرد که چشم رسانه مبهوت است
هراس کی به دل شیر شرزه یابد راه؟
که خصم ما سگ هارست و گرگ فرتوت است
به دوش آنچه گرفتیم پرچم است کنون
به دوش آنچه که دشمن گرفته تابوت است
تبر به دوش بزرگی شبیه ابراهیم
پی شکستن بت های جبت و طاغوت است
خبر صریح، خبر خط شکن، خبر روشن:
رئیس مجلس ایران میان بیروت است
#مسعود_یوسف_پور
https://eitaa.com/yosefpoor_ir
هدایت شده از انجمن ادبی مَطلَع
📌 اعلان برنامه
دعوتید به فصل جدید «انجمن مطلع»
• یکشنبه ها ساعت ۱۷ الی ۱۹
• مشهد | کانون انوار الثقلین
• بین کاشانی ۴ و ۶، پلاک ۴۵۵
به صفحه انجمن بپیوندید👇
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
🌹🍃
{بسم الله الرحمٰن الرحیم}
🇮🇷
#گزارش_جلسه🔖
قسمت اوّل
🖌#امیرحسین_قاسمیپور
تاریخ ۱۴۰۳/۷/۱۵
📖
همه کس کشیده محمِل به جناب کبریایت
من و خِجلت سجودی که نریخت گل به پایت
نه به خاکِ در بسودم نه به سنگش آزمودم
بهکجا برم سری را که نکردهام فدایت
#بیدل_دهلوی
⏱شروع جلسه
آقای #یوسفپور طرح بحث جلسه را انجام دادند و دربارهٔ #رتوریک نکاتی را بیان کردند.
۱-اصل واژه را #افلاطون مطرح کرده است.
۲-واژهٔ رتوریک چون توسط #سوفسطائیان هم بیان میشود برای #سفسطه هم به کار میرود.
۳-کارآمدی آن در خوب صحبت کردن است حتی اگر اصل صحبت خوب نباشد. به بیانی دیگر #چگونه گفتن را مورد تأکید قرار میدهد فارغ از اینکه #چه پسندیده باشد یا ناپسند.
۴-با این نوع بیان مخاطب را قانع میکنند و یکی از صاحبان این فن چرچیل بود.
۵-یکی دیگر از کسانی که میگویند صاحب این فن بود دکتر شریعتی است که شهید مطهری در کتابی بیان میکنند که مطالب دکتر شریعتی از جهت ادبی قوی از جهت فلسفی متوسط و از جهت دینی ضعیف است.
۶-مفهوم و مراد رتوریک در تاریخ متغیر بوده است.
۷-برای نمونه در شعر که از این فن استفاده شده باشد میشود به قصیده إمرؤالقیس که برای مرکبش سروده است اشاره کرد.
۸-یکی از کارهای رایج برخی شاعران #اطلال_و_دمن بوده است؛ شاعر خانهٔ خراب و خالی از سکنای معشوق را میدیده و وصف میکرده و ماجرای شعر از همین مقدمهٔ چینیها شروع میشده است.
در پارسی نیز این جریان را امثال منوچهری با اشاره به قصیده قفی نبک وارد کردند.
۹-در رتوریک شاعر یک نخ و رشته از بحث دارد و همان را جلو میبرد و قدم به قدم لباس شعر را میدوزد. مانند نبض و ضربان، قلب شعر و اثر هنری میتپد و دنبالهدار ادامه پیدا میکند و هرجا شعر افت کند شاعر باید باز با تزریق حس و شوک جان تازهای به شعر ببخشد.
۱۰-یکی از نقدهایی که به برخی اشعار امروز وارد است همین نبود رتوریک است. شعر فاقد پرداخت است و جریان پیدا نمیکند و حرکت نمیکند و جلو نمیرود. گاه از یک نقطهٔ نامعلوم شروع میشود و ابیات بعد به هم نامربوطاند و شعر فاقد روایت منسجم است.
۱۱-باید در شعر از #صرفالخبر فاصله گرفته و به #حسنالاخبار برسیم. یعنی فقط گزارش دهنده نباشیم و گزاره را طوری شاعرانه و هنرمندانه پرورش بدهیم که ماندگار شود. برای مثال میتوان به بشیر بن حزلم/جزلم، شاعری که به دستور #امامسجّاد علیه السّلام خبر شهادت #امامحسین علیهالسّلام را به اهل مدینه رساند اشاره کرد.
یا اهلَ یثرب لا مقام لکم بها
قتل الحسین فادمعی مدرارو
۱۲-یاکوبسون میگوید عنصر اصلی ایقاعی در شعر وزن است که مخاطب را اقناع میکند.
۱۳- بحر متقارب | فعولن فعولن فعولن فعل در #شاهنامهٔ فردوسی روح حماسه و ضربات شمشیر را به مخاطب القا میکند و همچنین بحر رمل | فاعلاتن فاعلاتن فاعلن در #مثنویمعنوی مولوی برای مناجات و روایت کاربرد دارد.
🕌اقامه نماز مغرب و عشاء🕋
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
#گزارش_جلسه
قسمت دوّم
۱۴۰۳/۷/۱۵
۱۴-در باب #مضمون باید بدانیم اساسا شعر موضوع نیست بلکه نوع پرداخت موضوع است. در این باب #دکتر_خرمشاهی بیان میکنند که مضمون گسترش دادن و پرداخت به موضوع است نه صرف خود موضوع.
۱۵-#دکترشمیسا: تفاوت زبانی سبک خراسانی و عراقی خیلی کم است و اختلاف در رویکردهاست مثلا یکی از فراق و یکی از وصال میگوید.
۱۶-این نکته اساسی است که شاعر باید بداند در کجای #تاریخ قرار دارد و وارث چه میراثی از گذشتگان است و قرار است چگونه این مسیر را ادامه بدهد و نیازهای برطرف نشده را رفع کند و کامل کنندهٔ پازل ادبیات و شعر باشد و نقش خود را بشناسد.
۱۷-#ابتذال در شعر یعنی #تکرار و شاعر باید از این نقص فاصله بگیرد. یکی از شاعران موفق در این زمینه #عبدی_کوفی است که اشعاری مذهبی و ولایی دارد. و همچنین میشود به قصیدهٔ غدیریهٔ #سیّداسماعیل_حمیری اشاره کرد.
۱۸-در زمینهٔ #سنّتونوآوری مطالعهٔ پایان نامه مرحوم #قیصر_امینپور پیشنهاد میشود و باید بدانیم که ما باید در مسیر و کامل کنندهٔ سنّت و امانتدار میراث گذشتگان باشیم.
۱۹-با دو نوع شعر یعنی شعر #نثری و #تفعیلی مواجه هستیم. و ایرادی که به برخی شاعران که در زمینهٔ شعر نثری قلم میزنند وارد است و در ایران به نام شعر سپید شناخته میشود این است که شعر تفعیلی /موزون/ را خیلی نخواندهاند و کار نکردهاند و از رتوریک در آن بی خبر هستند.
۲۰-ایرادی که به بسیاری از اشعار امروز وارد است این است که از عنصر ایقاعی که ما را به اقناع برساند محروم هستند.
۲۱-شعر #سعدی نزدیک به نثر و نثرش نزدیک به شعر است و این ویژگی اوست. یکی از نکاتی که در باب #سهلوممتنع باید بدانیم همین رعایت ساختار طبیعی کلام است که فعل و فاعل و مفعول سر جای خودشان باشند.
۲۲-انتخاب #وزن در شعر برای #تأثیرگذاری است و باید بدانیم آنگاه که زبان شعری ما قوی شد گاه عنصر #عاطفه و #خیال به تنهایی یا همراه هم میتواند به وجود آورندهٔ شعری برجسته باشد.
۲۳-از نشانهٔهای شعر خوب این است که مخاطب بتواند آن را از سر علاقه و به راحتی به دلیل تأثیرگذاری بالای آن #حفظ کند.
۲۴-تناسب #فرم و #محتوا از نکات اساسی شعر است. قطعا #حافظ در این زمینه در اوج است و در شاعران این روزگار هم میتوان به #حسین_منزوی اشاره کرد که در برخی آثارش تناسب فرم و محتوا را به خوبی رعایت کرده است.
۲۵-استفاده از وزنهای مختلف قابل اهمیّت است و نباید تنها به وزنهای معروف مثل /مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلات/ بسنده کرد.
۲۶-شعر در دو ساحت #چینش و #گزینش کلمه است. نظم ساحت گزینش است و شعر ساحت چینش و قابل اثبات است که نظم حتّی از شعر مهم تر است و حافظ در اوج شعریاش در اوج نظم نیز قرار دارد.
۲۷-برخی شاعران افرادی را به عنوان خواننده داشتنند که آنها اشعار شاعران را میخواندند و شاعر به شعر خودش گوش میکرده تا ایرادات زبانی و موسیقیایی آن را اصلاح کند.
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2