بسم الله
🔵فخرالدین یمنی و پدربزرگش یحیی بن حمزه دو شارح نهج البلاغة
فخرالدین یمنی (نوه یحیی بن حمزه علوی) #شرح_نهج البلاغة ابن ابی الحدید را خلاصه کرده و اسم این خلاصه را «العقد النضید المستخرج من شر ح ابن ابی الحدید» نهاده است. البته پدر بزرگش یحیی بن حمزه نیز شرح فاخری به نام «الدیباج الوضیئ» بر نهج البلاغه نوشته است.
◀️العقد النضید در دهه هشتاد شمسی تصحیح و منتشر شد. محققی که این نسخه را تصحیح کرده در یکی از پاورقیها (ص 16) در توضیح اینکه ابن ابی الحدید شیعه نبوده بلکه در پاره ای موارد با معالم امامیه مخالفت جدی داشته، نوشته است که مرحوم کاشف الغطاء پشت اولین جلد از کتاب شرح ابن ابی الحدید نوشته بود: «چه کتاب خوبی میبود اگر عناد مولف میگذاشت» (نعم المؤلَّف لولا عناد المؤلِّف».
➕با این همه نمیتوان فضیلت ابن ابی الحدید را بویژه در مخالفت صریح و مستدل با بنی امیه و اثبات حقانیت امیرالمؤمنین ع در برابر بنی امیه انکار کرد.
#با_شیفتگان_نهج ۵۴
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵تکرار سخن امیرالمؤمنین در خطابه دخترش #زینب علیهما السلام
«قَدِ اصْطَلَحْتُمْ عَلَى الْغِلِّ فِيمَا بَيْنَكُمْ و نبَتَ المَرعَی علَی دِمَنکُم» (نهج البلاغة، خطبه 33)
شما با هم مصالحه کردهاید که کینه یکدیگر را در دل بپرورید و گلزار بر مزبله وجودتان روییده است
در اواخر دهه سی هجری علی علیه السلام به مردم کوفه فرموده بود که کوفه گلزار است اما گلزاری که بر روی یک زبالهدان متعفنی از کینهورزی و اختلاف روییده است.
... و حالا، بیست و چندسالِ بعد، حضرت زینب نیز همان تشبیه را به کار میگیرد و میفرماید:
«هل أنتم إلا کَمَرعَی عَلَی دِمَنَةٍ او کفِضَّةٍ علی مَلحُودَةٍ»
آیا شما چیزی جز یک سبزهزارِ [روییده] بر مزبله یا نقرهای زیبا بر روی یک سنگ قبر هستید؟
یعنی گلستان هستید اما گیاهانتان چون از مزبله متغذی شده و رشد کرده، چیزی جز ضرر و آسیب ندارد. یعنی نقره هستید اما در درونتان مردهای بیش وجود ندارد!
↩️بی جهت نبود که بشیر بن خُزَیم اَسَدی میگوید وقتی خطابه اش در کوفه پیچید گمان میکردیم دوباره صدای علی ع در شهر پیچیده است!
#مناسبتی شماره 66 #حضرت_زینب س
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a.
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵کهنسالی امام و حجت الاهی
إِنَّهُ يَمُوتُ مَنْ مَاتَ مِنَّا وَ لَيْسَ بِمَيِّتٍ وَ يَبْلَى مَنْ بَلِيَ مِنَّا وَ لَيْسَ بِبَالٍ #خطبه_86
ما میمیریم اما میّت نمیشویم و سنّ و سالمان بالا میرود اما پیر و فرتوت نمیشویم.
◀️جملهی دومِ امیرالمؤمنین علیه السلام (يَبْلَى مَنْ بَلِيَ مِنَّا وَ لَيْسَ بِبَالٍ) دلالت میکند که بر امام و حجت الاهی، عوارض پیری و کهنسالی عارض نمیشود. از این جمله میتوان در اثبات «طول عمر امام زمان علیه السلام در عین تندرستی و سلامت از عوارض کهنسالی» استفاده کرد.
🔸اغلب شارحان این جمله امام را مجازا به معنای کهنه نشدن معالم و دین امامان حمل کردهاند!
#مهدویت
#با_معارف_نهج البلاغه 193
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a.
بسم الله
🔵تاثیر شگفت آور نهج البلاغه بر جان پریشان شیخ محمد عبده
شیخ محمد عبده دانشمند بزرگ معاصر ، یکی از اندیشمندانی است که نخستین بار در حالتی بس آشفته و پریشان به محضر نهج البلاغه رسیده و جان آشفتهاش که آن روزها به خاطر برخی مشکلات به شدت ناآرام بوده در پرتو قدسی نهج البلاغه به آرامش رسیده و از پریشانی نجات یافته است. به نظر میرسد منظور محمد عبده از این ایام آشفتگی و تشویش همان روزگاری است که به لبنان تبعید شده بود.
شیخ عبده آنگونه که خود آشکارا نوشته است، وقتی نهج البلاغه را میخواند احساس میکرد بلکه به عیان مشاهده میکرد که در پیش چشمش رزم بزرگی از کلمات و معانی درگرفته و سپاه خطابه با نظمی عجیب و باور نکردنی لشکر آراسته و هرگونه تردید و شک در اصالت و فخامت نهج البلاغه را تار و مار میکند و دلهای شوریده و مشوّش را به ساحلی آرام میرساند. او خود نوشته است فرمانده این سپاه آشفتگیسوز و آرامشافروز امیرالمؤمنین علی علیه السلام بود.
عبده گاه در هنگام مطالعه نهج البلاغه احساس دیگری را تجربه و آن را وصف کرده است. او در خلوت نهج البلاغه چنین میانگاشت که معارفی بلندبالا و بینظیر در قالب جملاتی زیبا و درخشان به گرد جانهای پاک و آماده گرد آمده و آنگاه به دلهای روشن سرازیر شدهاند تا راه راست را در پیش چشمان انسان به تصویر بکشند.
مهمتر از همه اینها ـاماـ این است که او فروتنانه و با شیفتگی اقرار کرده است که گاه عقل فروزان و پرنوری را میدیدم که از واژههای الاهی نهج البلاغه جان میگرفت. این عقل منوّر که هیچ شباهتی به مخلوقات جسمانی نداشت، روح خواننده را کریمانه در آغوش خود جای میداد و او را از پردههای ناسوت به سوی ملکوت میبرد، به عالم نور محض هدایتش میکرد و بر اریکهای قدسی جای میداد. (ن ک: مقدمه شرح نهج البلاغه شیخ محمد عبده)
#با_شیفتگان_نهج 55
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بر روی هشتک #فاطمیه کلیک کنید و مطالبی را که پیش از این در این کانال درباره شهادت حضرت صدیقه منشتر شده بخوانید.
بسم الله
🔵چرا امیرالمؤمنین علیه السلام حضرت زهرا را «رهینة» نامیده است؟
اُخِذَت الرَّهینة #خطبه_202
«رهینة» مال ارزشمندی است که بدهکار آن را در نزد طلبکار میگذارد تا اگر از پرداخت بدهیاش سرباز زد، طلبکار بتواند از طریق آن مال، طلب خود را به دست بیاورد. غرض اصلی رهن، استیثاق است. یعنی طلبکار با در اختیار گرفتن آن مال ارزشمند (الرهینة) میخواهد اطمینان خاطر داشته باشد و درباره طلبکاری خودش هیچ نگرانی نداشته باشد.
➕در واقع وقتی روزگار مهمترین انیس علی ع (پیامبر) را از او گرفت، فاطمه مانند رهینهای بود که حضورش در نزد علی باعث آرامش علی میشد آنگونه که حضور رهن در نزد مرتهن موجب آرامش مرتهن میشود. (ابن ابی الحدید)
⁉️حالا این سوال به وجود میآید که مگر فاطمه چه خصوصیتی داشت که این چنین میتوانست جای پیامبر را برای علی پر کند؟ بخاری، ترمذی، ابوداود و نسائی از عایشه روایت کردهاند که شبیهترین فرد به پیامبر در هیمنه، خضوع، وقار، خوشسیرتی و خوشصورتی فاطمه س بود.
⚡️چرا «أُخِذَت» به صورت فعل مجهول به کار رفته است؟
امیرالمؤمنین علیه السلام با این فعل مجهول اولا میخواهد نشان بدهد که رهینه را خودش به اختیار خودش پس نداده بلکه دیگران رهینهی علی ع را از علی ع گرفتهاند ثانیا برای رعایت مصالحی، نمیخواهد کسانی را که رهینه را از علی گرفتند، نام ببرد! (#تقریب)
پ ن:
عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ: (مَا رَأَيْتُ أَحَدًا أَشْبَهَ سَمْتًا وَدَلًّا وَهَدْيًا بِرَسُولِ اللهِ - صلى الله عليه وسلم - مِنْ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلَامُ.
#فاطمیه
#با_معارف_نهج البلاغه 194
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵از عبادت تجار تا عبادت احرار
«وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنينَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً في جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَر» توبه:72
✍️خداوند در این آیه دوگانهای ساخته بین «مساکن و جنات» و «رضوان»، اما در این آیه بین این دو چه فرقی نهاده شده است؟
1) خداوند «جناتِ مشتمل بر رودهای روان و مساکن طیبة» را به مومنان وعده داده اما رضوان الاهی را وعده نداده بلکه فقط برایشان چنین تصویر کرده که این رضوان از آن جنات و مساکن برتر است.
2) جنات و مساکن به صورت جمع به کار رفته اما رضوان مفرد است؛ یعنی آن جنات و مساکن زیاد هستند اما این رضوان تعدد ندارد!
3) غرض از #تنکیر جنات و مساکن، تعظیم و تفخیم است اما غرض از تنکیر رضوان، تحقیر است؛ یعنی: این رضوان حتی قلیلش هم از آن جنات و مساکن برتر است! (تضاد بین معانی ثانویه نه تضاد بین معنای لغوی کلمات)!
↩️این آیه ظرائف و لطائف زیادی دارد که نیاز به رمزگشایی تفسیری دارد. یکی از کلیدهایی که این رمزگشایی را سهل میکند، این سخن امیرالمؤمنین علیه السلام است که فرمود:
«ما عبدتك طمعا في جنّتك، و لا خوفا من عقابك بل وجدتك مستحقّا للعبادة فعبدتك»
«إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْعَبِيدِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْأَحْرَارِ» (#حکمت_237)
#با_معارف_نهج البلاغه 195
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a.
بسم الله
🔵شبکه نظارتی در حکومت علی علیه السلام
🔹در نامههای زیر به وجود «عیون» (جاسوسها) در حکومت امام علی ع تصریح شده است:
نامههای 3 و 14 و 18 و 22 و 25 و 27 و 33 و 36 و 38 و 47 و 51 و 54 و 56 و 57 و 60.
🔸در نامه 53 هم مالک اشتر را به گماشتن جاسوس فرمان داده است.
🔺کلمه «بلغنی» بیش از ده بار در نامههای نهجالبلاغه به معنای دریافت گزارشهای بازرسان به کار رفته است.
#با_معارف_نهج البلاغه 196
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a.
بسم الله
🔵کسانی که از جمهوری اسلامی فرار میکنند، اگر پشیمان شدند و برگشتند چه کنیم؟
🔹عبدالله پسر ابن ابیمِحجَن بود. سابقه درخشان و شخصیت قابل اتکایی نداشت. پدرش ابن ابیمحجن چون به شراب مبتلا بود، بارها خلیفه دوم بر او حد اجرا کرده بود. خودش هم شخصیت دمغنیمتشماری داشت. در آوردگاه صفین از عدل علی علیه السلام به سوی معاویه گریخت و وقتی به معاویه رسید، علی علیه السلام را با صفات ناپسندی یاد کرد اما معاویه سخن او را رد کرد و برایش توضیح داد که علی صفات بسیار ارزشمندی دارد و از این صفات زشت پاک است!
عبدالله از او پرسید اگر علی چنین است که تو میگویی، پس چرا با او میجنگی؟
معاویه گفت: من فقط برای خون عثمان و همین سلطنت با او میجنگم!
عبدالله خندهاش گرفت از معاویه دل کند و دوباره به سپاه علی بازگشت! گویا از ذوق شاعرانهی پدرش بهره برده بود. وقتی به علی علیه السلام، رسید به ایشان گفت: آقا با این جرمی که مرتکب شدهام باز هم دستهایم را به من ببخش! نه به دنیا رسیدم نه به آخرت!
امام علیه السلام لبخندی زدند و دوباره او را پذیرفتند. (الإمامة و السياسة، ج 1، ص: 135)
#فراریان_پشیمان
#با_معارف_نهج البلاغه 197
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵ترجمه باب تفعیل (یسفّه)
فَإِنَّكَ قَدْ جَعَلْتَ دِينَكَ تَبَعاً لِدُنْيَا امْرِئٍ ظَاهِرٍ غَيُّهُ مَهْتُوكٍ سِتْرُهُ يَشِينُ الْكَرِيمَ بِمَجْلِسِهِ وَ يُسَفِّهُ الْحَلِيمَ بِخِلْطَتِهِ
امیرالمؤمنین علیه السلام در #نامه_39 خطاب به عمرو عاص مینویسند: تو دینت را تابع دنیای کسی کردهای که گمراهیاش آشکار و پردههایش دریده است. کریمان را به خاطر هممجلس شدن با خود زشت و عاقلان را به خاطر هممعاشرتی با خودش نادان میکند.
در این عبارت کلمهی «یسفّه» به کدام یک از معانی #باب_تفعیل به کار رفته است؟
1️⃣از ترجمه برخی مترجمان برمیآید که آن را به معنای تعدیه انگاشتهاند:
✍️و با آميزش خويش دانا را نادان مىگرداند (فیض)
✍️عاقل را با آميزش خود نادان مىنمايد. (انصاریان)
2️⃣از ترجمه برخی دیگر از مترجمان برمیآید که آن را به معنای نسبت انگاشتهاند:
✍️به هنگام معاشرت، بردبار را سفيه خواند. (ایتی)
✍️بردبار را به هنگام آميزش سفيه مىشمارد.(شهیدی)
#با_مترجمان_نهج البلاغه شماره 70
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵فراموش شدن فضائل علی علیه السلام حتی در مدینه!!
أَمَا إِنَّهُ سَيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعْدِي رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُومِ مُنْدَحِقُ الْبَطْنِ ... أَلَا وَ إِنَّهُ سَيَأْمُرُكُمْ بِسَبِّي وَ الْبَرَاءَةِ مِنِّي #خطبه_57
بدانید که پس از من شخصِ پستِ گشادهگلو و شکمآویختهای بر شما چیره خواهد شد ... بدانید که او شما را فرمان خواهد داد که به من دشنام بگویید و از من بیزاری بجویید...
✍️از زمان شهادت امیرالمؤمنین که حکمرانی به دست بنیامیه افتاد لعن امیرالمؤمنین علیه السلام به گفتمان غالب حکومت تبدیل شد. حتی در شهر مدینه که کانون نزول آیات فضائل امیرالمؤمنین و شهر صدور احادیثی چون حدیث منزلت و اصلاً در یک کلام پایتخت فضائل امیرالمؤمنین بود، دیگر کسی قدر و منزلت علی بن ابیطالب را نمیدانست!
‼️یکی دو دهه پس از شهادت امیرالمؤمنین ع گفتگویی در مسجد مدینه درگرفته که عروة بن زبیر آن را روایت کرده است.
عروه میگوید: در مسجد درباره اوصاف اصحاب سخن میکردیم. ابوالدرداء گفت: میخواهید بگویم آنکه مالاندوزیاش از همه کمتر و ورعش از همه بیشتر و عبادتش از همه شدیدتر بود، کدام یک از صحابه است؟
گفتند: بگو!
گفت: علی بن ابیطالب!
بعد عروه میگوید به خدا قسم وقتی ابوالدرداء نام علی را برد هیچ یک از اهل مجلس سخن او را قبول نداشتند! عُوَیمِر انصاری به او گفت: ادعایی کردی که هیچ کس حاضر به قبول آن نیست! 😢
آنگاه ابوالدرداء در برابر سخن عویمر برای اثبات ادعای خودش به صورت مفصل خاطره شبی را گفت که خودش با چشم خودش علی ع را در نخلستان بنیالنجار دیده بود. شبی که علی ع از شدت مناجات و گریه طوری غش کرده بود که او گمان کرده بود جان داده است و خبر به خانه فاطمه سلام الله علیها برده بود و فاطمه به او گفته بود که نه این مرگ نیست بلکه همان غشیانی است که او را در هنگام عبادت فرامیگیرد....
📚مجموعه ورام، ج 2 ص 156 تا 158
#با_معارف_نهج البلاغه 198
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵حق حاجتمندان و مسکینان بر دولت اسلامی
ثُمّ الطَّبَقَةُ السُّفْلَى مِنْ أَهْلِ الْحَاجَةِ وَ الْمَسْكَنَةِ الَّذِينَ يَحِقُّ رِفْدُهُمْ وَ مَعُونَتُهُمْ ... وَ لِكُلٍّ عَلَى الْوَالِي حَقٌّ بِقَدْرِ مَا يُصْلِحُهُ #نامه_53
«اهل المسکنة» کسی است که زبون و حقیر شده باشد هرچند به آب و نان و اولیات زندگی نیاز نداشته باشد(لسان العرب13/216).
«اهل الحاجة» کسی است که نیاز به آب و نان و اولیات زندگی دارد هرچند این نیاز به صورت موردی و موقت برایش ایجاد شده باشد و از زبونان و حقیران جامعه نباشد.
برای همین تفاوتی که بین «اهل حاجت» و «اهل مسکنة» وجود دارد، حضرت بعدا دو کلمه آورده است: «رفدهم» و «معونتهم» چراکه کلمهی «رفد» به معنای عطا و صله (صحاح جوهری) یعنی همان کمکهای غذایی و تأمین اولیات زندگی است که به زندگیِ «اهل حاجت» مربوط است اما منظور از «معونتهم» کمکهای ساختاری به زبونان و ضعیفان برای نجات آنها از ضعفهای طبقاتی ناشی از سیاستهای غلط دولتهای قبلی است که به «اهل مسکنة» مربوط است (#لف_و_نشر).
#با_مترجمان_نهج البلاغه شماره 71
⁉️این رسیدگی، حق این دو طایفه است یا تفضلی است از سوی دولت؟ «وَ لِكُلٍّ عَلَى الْوَالِي حَقٌّ بِقَدْرِ مَا يُصْلِحُه»
#با_معارف_نهج البلاغه 199
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a.