بسم الله
🔵#کلمه_اقامة
إِنَّ أَفْضَلَ مَا تَوَسَّلَ بِهِ الْمُتَوَسِّلُونَ إِلَى اللَّهِ ـ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى ـ الْإِيمَانُ بِهِ وَ بِرَسُولِهِ … وَ إِقَامُ الصَّلَاةِ ... #خطبه_110
برترين چيزى كه توسّل جويندگان به خداى سبحان، بدان توسّل مىجويند، ايمان به او و به پيامبر او و ... و درست ادا کردن نماز است...
کلمه «قام» مجازا به معنای «سالم و بیعیب و نقص» به کار میرود از این رو «أقام» نیز به معنای «سالم و درست و بیعیب انجام دادن کاری» به کار میرود. در قرآن کریم تعابیری مانند «اقاموا التوراة» به معنای درست و کامل عمل کردن به همه تورات، «اقاموا الصلاة» به معنای نماز را درست و بیعیب و با همه شرایط خواندن است. (ن ک: مجمع البيان في تفسير القرآن، ج1، ص: 120 و 121 و التحرير و التنوير،ج1، ص: 228 و 229 و ج5، ص: 149)
🔸معمولا تعبیر «اقام الصلاة» را به معنای «به پاداشتن نماز» ترجمه میکنند و گمان میکنند منظور از به پاداشتن #نماز تلاش برای فراگیر کردن و همگانی کردن نماز است!
↩️تعبیر «اقامه صلاة» تلنگر عمیقی است که بدانیم نماز خواندن کافی نیست بلکه آنچه مهم است این است که نماز درست خوانده شود. رواج چنین ترجمههایی موجب شده است که از درک این تلنگر عمیق محروم شویم.
#با_مترجمان_نهج، شماره 40
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵تکرارپذیرترن وجه خطای خوارج
خطای خوارج در برابر امیرالمؤمنین علیه السلام خطای روشنی است. این خطا مانند سکه نیست که تنها دو وجه داشته باشد بلکه یک پدیده چندوجهی است که از وجوه مختلفش باید به آن نگریست.
برای درک یکی از وجوه این خطا، خوب است توجه کنیم که آنان در تحلیلهای خود به این نتیجه رسیده بودند که علی بن ابیطالب نباید با کسانی که در سایه قرآن هستند، بجنگد. در منظومه فکری خوارج (که اکثرا از #قراء_کوفه بودند) قرآن جایگاه عظیمی داشت و واقعا در محاسباتشان گمان میکردند امثال مالک اشتر و ابن عباس که اطراف علی را گرفتهاند، #تندرو هستند و او را به سوی جنگ با پیروان #قرآن میکشانند!
به نظر نگارنده آنان به چند نکته توجه نکردند؛
اولا توجه نکردند که حتی اگر علی بن ابیطالب در اصرار به ادامه جنگ خطاکار باشد، باز هم خطای آنان که جبهه جدیدی در سپاه حق ایجاد میکنند و شمشیر بر روی همرزمان خود میکشند و با همرزمان خود با زبان تهدید و براندازی و... سخن میگویند، آن هم در زمانی که دشمن مشترکشان مشغول رصد کردن رفتار آنها است، خطای بزرگتری است! #اهم_و_مهم
ثانیا توجه نکردند که وقتی معتقدیم #رهبر و فرماندهی ما خطا کرده است، اگر از او #اطاعت بکنیم ممکن است فقط به بخشی از اهدافمان نرسیم ولی اگر از او تمرد کردیم قطعا به هیچ یک از اهدافمان نخواهیم رسید. به عبارت دیگر اگر با فرماندهی که ما معتقدیم خطا کرده است، حرکت بکنیم دست کم به بخشی از اهدافمان میرسیم ولی اگر از او تمرد کردیم و بر او تیغ کشیدیم، ما و رهبرمان با هم شکست میخوریم و به هیچ یک از اهدافمان نمیرسیم.
گمان میکنم تکرارپذیرترین وجه خطای #خوارج همین بیتوجهی اخیر باشد. در درون هر یک از ما ممکن است خوارجی خفته باشد و به تکرار همین #خطای_خوارج بسیار علاقمند باشد!
👈یادمان باشد جهان بر مردمی تعظیم خواهد کرد که بر روی یک نقطه بایستند.
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵سنجهای برای تشخیص برداشت صحیح از اسلام
به مناسبت 🌹#مبعث🌹 پیامبر صلی الله علیه و آله
📢ثمَّ إِنَّ هَذَا الْإِسْلَامَ دِينُ اللَّهِ الَّذِي اصْطَفَاهُ لِنَفْسِهِ وَ اصْطَنَعَهُ عَلَى عَيْنِهِ وَ أَصْفَاهُ خِيَرَةَ خَلْقِهِ وَ أَقَامَ دَعَائِمَهُ عَلَى مَحَبَّتِهِ أَذَلَّ الْأَدْيَانَ بِعِزَّتِهِ وَ وَضَعَ الْمِلَلَ بِرَفْعِهِ وَ أَهَانَ أَعْدَاءَهُ بِكَرَامَتِهِ وَ خَذَلَ مُحَادِّيهِ بِنَصْرِهِ ... #خطبه_198
این اسلام همان دینی است که خداوند برای خودش آن را برگزید، آن را با عنایت ویژه خویش پرورش داد، آن را برترین مخلوقش اختصاص داد، پایههای آن را بر محبت خودش بنا کرد، دینهای دیگر را با عزت این دین ذلیل کرد، آیینهای دیگر را با بلندی این دین به زیر کشید، دشمنان این دین را با ارجمندی این دین پست کرد و دشمنان آن را با یاری خودش مغلوب کرد ...
🔹در این بخش از خطبه،معیار دقیقی وجود دارد. ظاهرا خداوند در این دین این شاخصها را قرار داده است؛
1⃣اولابه این دین عزتی داده که ادیان دیگر را به ذلت میکشاند (أَذَلَّ الْأَدْيَانَ بِعِزَّتِهِ)،
2⃣ثانیا به این دین بلندمرتبگی خاصی داده که آیینهای دیگر را فرومینشاند (وَ وَضَعَ الْمِلَلَ بِرَفْعِهِ)
3⃣ثالثا کرامتش را به گونهای آفریده که دشمنان خودش را از چشمها میاندازد (أَهَانَ أَعْدَاءَهُ بِكَرَامَتِهِ)
البته خداوند دشمنان چنین دینی را مغلوب خواهد کرد (خَذَلَ مُحَادِّيهِ بِنَصْرِهِ).
🔸پس قرائتی که از اسلام داریم باید قرائت عزتمندانه باشد (نه ذلیلانه)، قرائتی توأم با عظمت باشد (نه حقارت)، قرائتی توأم با کرامت باشد که دشمنان آن خود به خود از چشمها بیافتند چنانکه منکران خورشید خود به خود منزوی میشوند.
👌 قرائتی از اسلام که مشتمل بر این شاخصها (عزتی دشمن ذلیلکن، عظمتی رقیبافکن، کرامتی که دشمنانش خود به خود خوار و منزوی شوند) باشد، همان قرائتی است که #امام_خمینی در #جمهوری_اسلامی_ایران بنیان نهاد و آیت الله #خامنه_ای رهبری معظم انقلاب نیز ادامه دادند و باید پابرجا بماند.
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵#عدالت_خواهان_افراطی و #زیورآلات_کعبه
🔸روزی برخی افراطیان به عمر گفتند بیا #زیورآلات و پردههای قیمتی کعبه را بفروش و در راه جنگ و دیگر مخارج ضروری حکومت هزینه کن، کعبه زیورآلات را میخواهد چه کار کند؟! عمر این پیشنهاد را پسندید و تصمیم گرفت همین اقدام را بکند اما پیش از اقدام، نظر علی بن ابی طالب (ع) را نیز پرسید امام (ع) فرمودند:
👈قرآن در حالی بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده که اموال بر چهار دسته بود: یکی اموال شخصی مسلمین که قرآن بر اساس الگوی خاصی آن را بین وارثانشان تقسیم کرد، دوم #غنائم جنگی بود که قرآن آن را هم بین مستحقانش تقسیم کرد، سوم #خمس بود که قرآن آن را در جای شایستهاش قرار داد و چهارم #صدقات بود که آن را هم در همان جایی که قرار داده، قرار داد. در همان زمانی که این اموال وجود داشت، زیورآلات کعبه هم وجود داشت و خداوند آن را به حال خودش رها کرد و اینکه دربارهاش حکم خاصی نداد، از روی فراموشی نبود، به خاطر اینکه از وجود این اموال بیخبر باشد، نیز نبود. پس حالا که خداوند اموال کعبه را همان گونه که بوده، پسندیده تو هم آن را همان گونه که خدا و وسولش قرار دادند، قرار بده. عمر گفت: اگر تو نبودی ما رسوا میشدیم و زیورآلات کعبه را به حال خودش رها کرد.
(رُوِيَ أَنَّهُ ذُكِرَ عِنْدَ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ فِي أَيَّامِهِ- حَلْيُ الْكَعْبَةِ وَ كَثْرَتُهُ فَقَالَ قَوْمٌ- لَوْ أَخَذْتَهُ فَجَهَّزْتَ بِهِ جُيُوشَ الْمُسْلِمِينَ- كَانَ أَعْظَمَ لِلْأَجْرِ وَ مَا تَصْنَعُ الْكَعْبَةُ بِالْحَلْيِ- فَهَمَّ عُمَرُ بِذَلِكَ وَ سَأَلَ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع- فَقَالَ إِنَّ الْقُرْآنَ أُنْزِلَ عَلَى النَّبِيِّ ص- وَ الْأَمْوَالُ أَرْبَعَةٌ أَمْوَالُ الْمُسْلِمِينَ- فَقَسَّمَهَا بَيْنَ الْوَرَثَةِ فِي الْفَرَائِضِ- وَ الْفَيْءُ فَقَسَّمَهُ عَلَى مُسْتَحِقِّيهِ- وَ الْخُمُسُ فَوَضَعَهُ اللَّهُ حَيْثُ وَضَعَهُ- وَ الصَّدَقَاتُ فَجَعَلَهَا اللَّهُ حَيْثُ جَعَلَهَا- وَ كَانَ حَلْيُ الْكَعْبَةِ فِيهَا يَوْمَئِذٍ- فَتَرَكَهُ اللَّهُ عَلَى حَالِهِ- وَ لَمْ يَتْرُكْهُ نِسْيَاناً وَ لَمْ يَخْفَ عَلَيْهِ مَكَاناً- فَأَقِرَّهُ حَيْثُ أَقَرَّهُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ- فَقَالَ لَهُ عُمَرُ لَوْلَاكَ لَافْتَضَحْنَا) (#حکمت_270)
#تندوری #عدالت #مصلحت
#با_معارف_نهج، شماره 93
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵خطبههای جوششی علی علیه السلام
#جرج_جرداق می نویسد:✍️
خطبه های #بالبداهه على(ع) حاكى از انديشههائى معجزه آساست كه بر پایهای از دقت و منطق صحيح استوار است. راستى چنين دقتى حيرت زاست؟! زيرا على «ع» در ايراد خطابههاى خود، آمادگى قبلى و لو براى چند لحظه هم نداشت و خطبههاى خود را به صورت #ارتجالی و بدون آمادگى قبلى ايراد ميكرد. اين خطبهها چنان در افكار على «ع» جوشش داشت كه مانند برقى كه بىخبر و بی اراده جهش كند، يا صاعقهى ناگهانى كه بىمقدمه به وقوع بپيوندد، يا گردبادى كه ناگهان وزيدن بگيرد و همه را به خود بپيچد و جارو كند و به حكم قانون حادثه و حدود مناسبتهاى ويژه، مسيرى را پيش گيرد و از همان جا باز گردد، بدون كوچكترين رنج و زحمت به زبانش جارى مىشد. (بخشى از زيبايىهاى نهج البلاغه، ص 25)
#با_شیفتگان_نهج، شماره 41
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵#کلمه_ادب
کلمه ادب در عربی غالبا به صورت مصدر به کار میرود و به معنای «ادب کردن» است. این کلمه در زبان فارسی به معنای مصدری به کار نمیرود بلکه به صورت اسم مصدری به کار میرود.
در یکی از حکمتهای نهج البلاغه آمده است: «كَفَاكَ أَدَباً لِنَفْسِكَ اجْتِنَابُ مَا تَكْرَهُهُ مِنْ غَيْرِك» (#حکمت_420) که معنای آن میشود: «براى ادب كردن خودت همين بس، كه از هر چه از ديگران ناپسند مىدارى، اجتناب كنى.»
با این برداشت، روایت میخواهد روش ادب کردن خود را به انسان یاد بدهد و از این رو به #قاعده_طلایی اخلاق (golden rule) مرتبط میشود و سر از دایره توصیههای اخلاقی در میآورد.
↩️با این حال برخی مترجمان پنداشتهاند کلمهی «ادب» در عربی هم همان معنای فارسیاش را در بردارد و با این خطای ذهنی به چنین ترجمههایی دست یافتهاند:
◀️در آراستگىات همين بس كه از آنچه براى ديگران نمىپسندى اجتناب كنى
◀️براى ادب نفست همين بس كه از آنچه براى ديگرى بد مىدانى انجام ندهى.
روشن است که در این برداشت، معنای روایت سر از توصیف (نه توصیه) درمیآورد و به صورت مستقیم به اخلاق طلایی ارتباط نمییابد.
#با_مترجمان_نهج، شماره 41
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵یاری #نیازمندان اما کریمانه
#حارث_همدانی که یکی از نزدیکترین اصحاب امیرالمؤمنین علیه السلام بود، میگوید: شبی با امیرالمؤمنین علیه السلام خلوت کردم. به ایشان گفتم: مشکلی برایم به وجود آمده.
فرمود: مرا برای حل مشکلت شایسته میبینی؟
گفتم: بله
فرمود: جزاک الله عنی خیرالجزاء،
بعد برخاست و چراغ را خاموش کرد و آمد نشست سپس فرمود: چراغ را خاموش کردم تا ذلت نیازمندی را در صورتت نبینم! حالا دیگر سخن بگو......!
(عن الحارث قال: سَامَرتُ أمير المؤمنين عليه السلام فقلت له: عرضت لي حاجة.
قال: فرأيتني لها أهلا؟ قلت: نعم. قال: جزاك اللّه عنّي خيرا ثم قام إلى السراج فأغشاها و جلس، ثم قال: إنّما أغشيت السراج لئلا أرى ذُلَّ حاجتِك في وجهك، فتكلّم فإنّي .... (کافی؛ 4: 24))
#با_معارف_نهج، شماره 94
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵تاریخدانی کافی نیست بلکه باید...
#شهید_مطهری میگوید:
📢على (ع) در وصيتى كه در نهج البلاغه به امام حسن (ع) مىكند جمله بزرگى دارد. او كه از نسل اول اسلام است به فرزندش دستور مىدهد: «پسرم! احوال امم و ملل و تواريخ را به دقت مطالعه كن و از آنها درس بياموز! پسركم! اگرچه عمر محدودى دارم و با امتهاى گذشته نبودهام كه از نزديك وضع و حال آنها را مطالعه كرده باشم، اما در آثارشان سير كردم و در اخبارشان فكر كردم تا آنجا كه مانند يكى از خود آنها شدم»
بعد مىگويد: «سِرْتُ فِي آثَارِهِمْ حَتَّى عُدْتُ كَأَحَدِهِمْ بَلْ كَأَنِّي بِمَا انْتَهَى إِلَيَّ مِنْ أُمُورِهِمْ قَدْ عُمِّرْتُ مَعَ أَوَّلِهِمْ إِلَى آخِرِهِم» (#نامه_31)
نه، بالاتر از اين؛ چون اگر كسى در جامعهاى با مردمى زندگى كند فقط از احوال همان مردم آگاه مىشود ولى من مثل آدمى هستم كه از اول دنيا تا آخر دنيا با همه جامعهها بوده و با همه آنها زندگى كرده است؛ پس #تاريخ را مطالعه كن، در اخبار ملتها و در تحولاتى كه براى جامعهها پيش آمده فكر كن تا مانند چشمى باشى كه از اول دنيا تا آخر دنيا را مطالعه و مشاهده كرده است.
#مطالعه_تاریخ
#با_شهید_مطهری_در_نهج شماره 9
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵تغییر رفتار از طریق تغییر نگرش و انگاره
امام علی علیه السلام در سخنان اثرگذار خود میکوشد برای تغییر رفتار انسانها ابتدا #انگاره و نگرشهای آنها را تغییر بدهد. در حقیقت حضرت میخواهند از #قدرت_انگاره استفاده بکنند و رفتارهای انسانها را به وسیله انگارههای آنها تغییر بدهند.
برای مثال انسانها معمولا اموال پس انداز شده خودشان را ذخیرهای برای خودشان میدانند اما اموالی را که خرج کردهاند، هدر رفته و از دست رفته میدانند. امام علیه علیه السلام تلاش میکنند این انگاره را تغییر بدهند، این سخنان ایشان را ببینید:
1⃣ای فرزند آدم اموالی که بیش از نیازت به دست میآوری در واقع آنها را برای دیگران ذخیره میکنی (نه برای خودت) (ابْنَ آدَمَ مَا كَسَبْتَ فَوْقَ قُوتِكَ فَأَنْتَ فِيهِ خَازِنٌ لِغَيْرِكَ ) #حکمت_192
2⃣اموالی که پیش از خودت به محضر الاهی فرستادهای، ذخیرهای است که برای خودت باقی میماند و آنچه از اموالی که پس از خودت در دنیا نهادهای برای دیگران (وراث) سودمند است. (فَإِنَّكَ مَا تُقَدِّمْ مِنْ خَيْرٍ يَبْقَ لَكَ ذُخْرُهُ وَ مَا تُؤَخِّرْهُ يَكُنْ لِغَيْرِكَ خَيْرُهُ) #نامه_69
#با_معارف_نهج، شماره 95
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵بخیل از فقر میگریزد یا از دارایی؟
[امیر المؤمنین] تعبیری دارند میفرمایند: «عَجِبْتُ لِلْبَخیلِ یسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ الَّذی مِنْهُ هَرَبَ وَ یفوتُهُ الْغِنَی الَّذی إیاهُ طَلَبَ، فَیعیشُ فِی الدُّنْیا عَیشَ الْفُقَراءِ وَ یحاسَبُ فِی الْاخِرَةِ حِسابَ الْاغْنِیاءِ» (#حکمت_126) میفرماید من تعجب میکنم از این آدمهای مُمسِک که [گمان میکنند] از فقر به سوی غنا فرار میکنند ولی در عمل از غنا فرار میکنند و خودشان را به دامن فقر میاندازند،
چرا؟ برای اینکه اصلا [مگر] #فقر و #غنا معنایش چیست؟ فقیر یعنی آن که ندارد که بخورد و بپوشد، و غنی یعنی آن که دارد که بخورد و بپوشد. فرقشان در این است که آن میخورد و میپوشد، این نمیخورد و نمیپوشد. اگر بنا بشود که انسان پول را جمع کند که تا آخر نخورد و نپوشد پس پول را در واقع برای فقر جمع میکند نه برای غنا. درست است، پیش خودش خیال میکند یک عمر لباس کهنه میپوشد برای اینکه یک وقتی خدای نکرده لباس کهنه نپوشد، یا یک عمر نان و پیاز میخورد که یک روزی #فقیر نشود که بخواهد نان و پیاز بخورد. این است که در دنیا مانند فقرا زندگی میکند ولی در قیامت باید حساب اغنیا را پس بدهد.
#شهید_مطهری، فلسفۀ تاریخ، ج2، ص132
#قدرت_انگاره
#با_شهید_مطهری_در_نهج شماره 10
https://eitaa.com/banahjolbalaghe