بسم الله
وَ مَنْ عَلِمَ أَنَّ كَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ كَلَامُهُ إِلَّا فِيمَا يَعْنِيه (#حکمت_349)
هرکس بداند سخنش نیز جزء اعمالش است، جز در آنچه که برایش مهم است سخن نخواهد گفت.
📚دو نکته:
1️⃣حرف «مِن» دراینجا تبعیضیه است اما برخی شارحان و مترجمان آن را به معناهای دیگری پنداشته و ترجمه متفاوتی ارائه کردهاند.
(مثلا مترجمان کتاب شرح نهج البلاغه #ابن_میثم نوشتهاند: « و هر كس بداند كه گفتارش برخاسته از كردار اوست...»! مرحوم فیضالاسلام نیز نوشته است: «و هر كه بداند گفتار او از روى كردار او است...»!
2️⃣کلمه «قَلّ» در اینجا به معنای نفی است نه به معنای قلّت. با اینحال برخی گمان کردهاند «قلّ» به معنای قلت است و در ترجمه هم همان را معنا کردهاند (مثلا جناب انصاریان در ترجمه نوشته است: «... سخنش مگر در آنچه او را مهم است كم مىشود»)
#حرف_جر #کلمه_قلّ
#با_مترجمان_نهج، شماره47
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵نحوه تامین نیازهای مردم توسط حاکمیت
#حکومت گاهی نیازهای مردم را تأمین نمیکند تا آنکه مردم جانشان به لب میرسد و اعتراض میکنند و حق خودشان را با سختی و تلخی به دست میآورند! درآموزههای امیرالمؤمنین علیهالسلام حکومت باید نیازهای مردم را به گونهای برآورده کند که برایشان گوارا و دلنشین باشد.
این دو جمله از امیرالمؤمنین خیلی زیبا است:👇
1️⃣ به قُثَم بن عباس فرماندار حجاز نوشت: «... هیچ نیازمندی را از ملاقات با خودت محروم نکن چون اگر در آغاز مراجعهاش رانده شود [حتی اگر بعدا نیازش را برآورده بکنی] دیگر برآورده کردن نیازش عمل قابل ستایشی نخواهد بود.» (...وَ لَا تَحْجُبَنَّ ذَا حَاجَةٍ عَنْ لِقَائِكَ بِهَا فَإِنَّهَا إِنْ ذِيدَتْ عَنْ أَبْوَابِكَ فِي أَوَّلِ وِرْدِهَا لَمْ تُحْمَدْ فِيمَا بَعْدُ عَلَى قَضَائِه) #نامه_67
2️⃣ در نامه به #مالک_اشتر نیز نوشت: «آنچه را که به مردم میدهی به صورت گوارا و دلچسب به آنان بده» (وَ أَعْطِ مَا أَعْطَيْتَ هَنِيئاً) #نامه_53
#قثم_بن_عباس #والی_حجاز #حق_الناس
#با_معارف_نهج، شماره 125
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵جهل دینی مردم و#اولویت اول حکومت علی علیه السلام
وقتی علی علیه السلام قدرت را به دست گرفت، جهل دینی مردم در حدی بود که؛
1. مسلمانان #بصره حتی معنای کلمه «زکاة فطره» را نمیدانستند (وقتی #ابن_عباس از آنها خواست که فطریهشان را بدهند چون تا آن روز کلمه زکات فطره را نشنیده بودند، بِرّ و برّ یکدیگر را نگریستند)! (موسوعة عبد الله بن عبّاس؛ لخرسان، السيد محمد مهدي ؛ج : 4 صه : 57)
2. درباره نماز که روزی پنج مرتبه خوانده میشد، آگاهی مسلمانان در حدی بود که در یکی از جنگهای فتوحات، فرمانده دستور داد جارچیها بین لشکریان اسلام اعلام کنند که «برای نماز باید وضو گرفت»!
3. در مسجد کوفه وقتی امام مجتبی علیه السلام به دستور پدر، مسلمانان را از اینکه نماز مستحبی را به جماعت بخوانند نهی کرد، کسی نگفت: ما گمان میکردیم این سنت پیامبر است بلکه یکصدا فریاد زدند: «وا سنّة عُمَراه!» این عمق فاجعه است که مردم سنّت پیامبر را واگذارند و برای حفاظت از #بدعت #خلفا فریاد بزنند.
🔻علی ـاماـ از بین همهی این مشکلات رنگارنگ،#مبارزه_با_فساد را در اولویت قرار داد و در اولین خطبهای که برای مردم ایراد کرد مانیفست حکومتی خود را بیان کرد. در این مانیفست نه از بازگرداندن فدک سخنی گفت، نه از فاجعه تبدیل شدن امامت به خلافت شکوهای کرد، نه از جهل مردم به مناسک و وضو و زکات فطره حرفی به میان آورد و نه از....!
بلکه رسما اعلام کرد که #رانتخواران باید رانتها را پس بدهند حتی اگر به عنوان مهریه به زنانشان پرداخته باشند! (وَ اللَّهِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تُزُوِّجَ بِهِ النِّسَاءُ وَ مُلِكَ بِهِ الْإِمَاءُ لَرَدَدْتُه)
#خطبه_15
#مصلحت #تشخیص_اولویتها #رانت
#با_معارف_نهج، شماره 126
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵کتابت نهج البلاغه برای رفع گرفتاری و طلب آمرزش
یکی از بزرگان شیعه که در سده هفتم، در حمص می زیست، شاعری به نام ابوالحسن علی بن محمود تنوخی حمصی، معروف به ابن حَکَم است.
📚صاحب کتاب قلائد الجمان، در ضمن بیان فضائل ابنحَکَم به وجود نسخهای از نهج البلاغه با خط او اشاره کرده که او در پشت نسخه، ابیاتی از سرودههای خود را نوشته و در این ابیات، کتابت نهجالبلاغه را وسیلهای برای «رفع گرفتاری» و «پوشش گناهان» خود از سوی خداوند قرار داده و دوستی اهل بیت (ع) را همهی نصیب و بهره خود از دنیا دانسته بود.
🔻متن این اشعار به شرح زیر است:
كتبتُ هذا الكتابَ لمّا * غَرِقْتُ في لُجَّةِ الذُّنوبِ
أرجو مِنَ اللهِ كَشْفَ ضُرّي * وَسَتْرَ ما بي من العُيُوبِ
فَمَنْ لَهُ في الوَرى نَصيبٌ * فَحُبُّ أهْلِ الوَرى نَصيبي
✍️قلائد الجمان فی فرائد شعراء هذا الزمان، ابن الشعّار، ج4، ص۴۸-۴۹. (نقل ما از احمد خامهیار ، مجله میراث شهاب، شماره 92)
#با_شیفتگان_نهج، شماره 43
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵علی علیهالسلام و #سیره_خلفا
#ابوبکر وقتی بر منبر مینشست یک پله پایینتر مینشست. #عمر نیز در زمانی که خلیفه بود، همین سیره را ادامه داد. #عثمان نیز در مدت خلافتش به همین شیوه عمل کرد. امیرالمؤمنین علیهالسلام، اما، وقتی به #خلافت رسید بر روی بالاترین پله منبر نشست. در مسجد مدینه سروصدایی به پا شد! (فسُمِع من الناس ضوضاءٌ)
🔸حضرت فرمودند: این چه صدایی است که میشنوم؟
با تعجب گفتند: به خاطر اینکه بر بالاترین مرتبهی منبر که جای رسول الله است و خلفای پیش از تو به آنجا ننشسته بودند، نشستی!
🔻فرمود: از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، شنیدم که فرمود: «کسی که به جای من بنشیند و به شیوه من عمل نکند، خداوند او را با صورت به آتش میاندازد» ولی من به خدا سوگند به شیوه او عمل میکنم، فرمانهای او را اطاعت میکنم و به حکم او حکم میکنم. برای این است که در جای او نشستهام. (بحار الانوار ج 38 ص 77 و 78) #سیره_شیخین #شیخین
↩️پ ن:
اینجا #مدینه بود! مدینه شهر اهل بیت پیامبر بود! شهری که در آن حدیث متواتر منزلت صادر شده بود! راویان حدیث غدیر در آن میزیستند! احادیث فضائل علی در آن صادر شده بود! آیات فضائل علی در آن نازل شده بود! حتی در مدینه هم منزلت علی ع را نمیدانستند!!!! سی سال حکمرانی فاسد با آن همه بلندگوی فریبنده اش، با ذهن مردم چه کرده بود؟!!!!
#با_معارف_نهج، شماره 127
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵جذبه سخن علی ع
روزی یکی از #خوارج به مسجد آمد تا مانند همیشه با شعار دادن مجلس را به هم بریزد، اما دید امیرالمؤمنین در حال سخن گفتن است. چنان تحت تأثیر سخنان امیرالمؤمنین قرار گرفت که ساکت نشست و گوش کرد.
📌او که نمیتوانست کینهتوزی درونی خود را نهان دارد پس از پایان یافتن سخنان حضرت، شعار داد که خدا تو را بکُشد که این چنین زیبا سخن میگویی! امیرالمؤمنین به اطرافیان گفت: به او اعتنا نکنید.
📚 تاریخ طبری، ذیل حوادث سال ۳۷. نقل ما از کتاب استناد نهج البلاغه و کتابشناسی
#اقناع_مردم #اعجاز_تأثیری #منطق_بهت_آور_امیرالمومنین
#بازیباییهای_نهج، شماره 42
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵علی علیهالسلام آیینهی قاطعیت در عین مدارا
🔹«لقد نَقَمتُما یَسیراً و أرجَأتُما کَثیراً» #خطبه_205
امام ع خطاب به #طلحه و #زبیر فرمودند: از امور ناچيز خشم گرفتيد، و خوبيهاى فراوانى را پشت سر انداختيد و ناديده انگاشتيد!
حضرت اینجور میفرماید: «لقد نقمتما یسیرا و ارجأتما کثیرا»؛[یعنی] شما یک چیز کوچک را وسیله و مایهی اختلاف قرار دادید، این همه نقاط مثبت را نادیده گرفتید؛ دم از دشمنی میزنید، دم از مخالفت میزنید. با اینها متواضعانه امیرالمؤمنین حرف میزند و توضیح میدهد؛ میگوید: من دنبال دشمن نمیگردم. این مدارا را دارد. اما آن وقتی که این #مدارا اثر نکند، آن وقت جای #قاطعیت علوی است؛ آن جائی است که امیرالمؤمنین نشان میدهد که با کسانی مثل #خوارج، آنجور رفتار میکند که خودش فرمود: «انا فقأت عین الفتنة»؛(۲) چشم فتنه را من در آوردم. و کسی دیگر غیر از علی نمیتوانست - به گفتهی خود آن بزرگوار در نهجالبلاغه - این کار را بکند. ۱۳۸۸/۰۶/۲۰
آیتالله #خامنه_ای
#با_معارف_نهج، شماره 128
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵ترجمه #کلمه_خضوع
«خَضَعَتِ الْأَشْيَاءُ لَهُ وَ ذَلَّتْ مُسْتَكِينَةً لِعَظَمَتِه» #خطبه_186
اغلب مترجمان و شارحان و مفسران کلمه «خضوع» را با تواضع مترادف میدانند در حالیکه کلمه «خضوع» بویژه وقتی با «لام» به کار میرود معنای «انقیاد و تسلیم متواضعانه» را میرساند.
برای همین است که در آیه «إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّماءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْناقُهُمْ لَها خاضِعِين» نیز خضوع را به انقیاد برگرداندهاند.
🔸در عبارت «فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرض» (احزاب: 32) نیز آنچه مورد نهی قرار گرفته، "ترقیق صوتی است که ناخواسته مشعر به تسلیم و تمکین و انقیاد زن در برابر مردان باشد" (التحقیق فی کلمات القرآن).
◀️در جمله «خَضَعَتِ الْأَشْيَاءُ لَهُ وَ ذَلَّتْ مُسْتَكِينَةً لِعَظَمَتِه» #خطبه_186 بسیاری از مترجمان کلمه «خضعت» را به معنای فروتنی برگردانده و آن را از معنای اصلی اش (انقیاد تکوینی اشیاء در برابر اراده الاهی) دور کرده اند.
#با_مترجمان_نهج، شماره48
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
◀️#میرزای_شیرازی و مداومت بر مطالعه عهدنامه#مالک_اشتر
✍️محقق نائینی ره در کتاب #تنبیه_الامه نوشته است همانطور که میرزای شیرازی ره به مطالعه دائمی #نامه_53 نهج البلاغه مواظبت داشت و سعی میکرد از آن الگو بگیرد، شایسته است همه کسانی که به هر نحوی در مرجعیت امور شرعی یا سیاسی هستند بر خواندن این نامه مواظبت داشته باشند.
📚عبارت میرزای #نائنیی ره در تنبیه الامة⬇️
چقدر سزاوار است چنانچه مرحوم حضرت آية اللّه العظمى سيّدنا الاستاد العلّامة آقاى ميرزاى شيرازى قدّس سرّه غالبا به مطالعۀ اين فرمان مبارك و سرمشق گرفتن از آن مواظبت مىفرمود، همين طور تمام مراجع امور شرعيّه و سياسيّه هر كس به اندازۀ مرجعيّتش اين سيرۀ حسنه را از دست نداده، اين فرمان مبارك را كه به نقل موثّقين، اروپائيان ترجمهها نموده و در استنباط قوانين سرمشق خود ساختهاند، كان لم يكن نشمارند.
#با_شیفتگان_نهج، شماره 44
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
📚کتاب و مقاله رایگان درباره نهج البلاغه
📖«مکتبة الروضة الحیدریة»
🔻 کتابخانهای غنی با امکان دانلود🔻
سایت با عنوان
«دراسات وبحوث حول الإمام أمير المؤمنين عليه السلام - مكتبة الروضة الحیدریة»
https://www.haydarya.com/?id=1648&maktaba_moktasah=17
متاسفانه بعضی وقتها سایت بالا نمیاد! باید حوصله داشته باشید و مجددا امتحان کنید.
#معرفی_سایت #معرفی_کتاب
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵اقامت در کاروانسرا؟
تَجَهَّزُوا رَحِمَكُمُ اللَّهُ فَقَدْ نُودِيَ فِيكُمْ بِالرَّحِيلِ وَ أَقِلُّوا الْعُرْجَةَ عَلَى الدُّنْيَا #خطبه_۲۰۴ نهج البلاغه
مهیا شوید (خداوند رحمتتان کناد) که بانگ سفر در میان شما سر داده شده، و اقامت در [کاروانسرای] دنیا را کوتاه کنید.
🌹عنصر زیبایی شناختی :
ماده «#عرج» در مورد کسی به کار میرود که مَرکب خود را در کاروانسرا یا منزلگاهی حبس میکند تا در آنجا اقامت کند. ( مجمع البحرین: عَرَجَ فلان على المنزل: إذا حبس عليه مطيته و أقام )
باتوجه به این معنا در اینجا #استعاره مُرکّب زیبایی خودنمایی میکند چون کلمه «عرجه» قرینه است که #دنیا به مثابه یک کاروانسرا به #تصویر کشیده شده است.
#تجزیه_و_مقارنه :
انسان تشبیه شده به مسافر.
دنیا تشبیه شده به کاروانسرا.
زیستن در دنیا تشبیه شده به اقامت موقت در کاروانسرا.
کوتاه بودن عمر دنیوی تشبیه شده به زودگذر بودن زمان اقامت در کاروانسرا.
هدف نبودن دنیا تشبیه شده به مقصد نبودن کاروانسرا.
🔔نکته معنایی : کسی که مرکب خود را حبس می کند تا مدت کوتاهی در کاروانسرا بماند کمترین دلبستگی را به آن محل دارد و همواره توجه دارد که اینجا مقصد نیست. گویا حضرت در این کلام نورانی حتی به همین اندازه وابسته شدن به این منزل گاهِ دنیا را نمی پذیرند و می فرمایند این وابستگی به دنیا که همچون وابستگی مسافر به کاروانسرا است را کم کنید.
#بازیباییهای_نهج، شماره 43
✍️محمد سرافراز استاد حوزه علمیه قم.
https://eitaa.com/banahjolbalaghe