✨ بسم الله الرحمن الرحیم✨
🌹 شرح #حکمت38
🔷 پرهیز از دوستی با #احمق
🔻امیرالمؤمنین (علیه السلام) در ادامه حکمت ۳۸ خطاب به فرزند بزرگوارشان اینگونه می فرمایند:
« يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْأَحْمَقِ فَإِنَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَنْفَعَكَ فَيَضُرَّكَ » ؛ پسرم! از دوستی با احمق بپرهیز ، زیرا #احمق قصد می کند که به تو سود برساند اما ضرر می زند.
🔻 در نهج البلاغه پرهیز از #همنشینی با احمق دلایلی دارد. در واقع می توان گفت که احمق در لسان علی (علیه السلام) نشانه هایی دارد که همین نشانه ها علت دستور مولا به فرزندشان برای #پرهیز از دوستی با احمق است.
1⃣ یکی از #نشانه_های احمق این است که عیبی را که در خودش هست در دیگران بزرگ می کند و عیب می شمارد.
🔻در حکمت ۳۴۹ می فرمایند:« وَ مَنْ نَظَرَ فِي عُيُوبِ النَّاسِ فَأَنْكَرَهَا ثُمَّ رَضِيَهَا لِنَفْسِهِ فَذَلِكَ الْأَحْمَقُ بِعَيْنِهِ» کسی که دقت و موشکافی بکند در #عیوب مردم ، بعد این عیوب را زشت بشمارد، اما همین عیوب را برای خودش بپسندد ، این آدم #احمق است بِعَيْنِهِ ؛ خودِ خود احمق است.
2⃣ دیگر از -نشانه_های احمق این است که قبل از اینکه به عوارض سخنی که می خواهد بگوید بیاندیشد، حرف می زند.
🔻 در حکمت ۴۰ و ۴۱ نهج البلاغه، امیرالمؤمنین (علیه السلام) به این حقیقت اشاره فرمودند.
در حکمت ۴۰ می فرمایند: «لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ» ؛
✅زبان #عاقل پشت قلبش حرکت می کند، یعنی تابع قلب و عقلش است و قلب احمق پشت زبانش است، یعنی بدون تأمل اول زبانش حرف می زند و بعد فکر می کند چه خطاهایی کرده تا درستش کند.
🔻 در حکمت ۴۱ هم همین معنا را به عبارت دیگری می فرمایند: «قَلْبُ الْأَحْمَقِ فِي فِيهِ وَ لِسَانُ الْعَاقِلِ فِي قَلْبِهِ»؛ قلب احمق در دهانش است، کنایه از اینکه اصلاً مجال فکر کردن به خودش نمی دهد و هر چه به ذهنش رسید می گوید، اما زبان عاقل در قلبش است.
🔻بر این اساس مولا علی (علیه السلام) در حکمت ۳۸ فرمودند: « إِنَّ أَكْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ » ؛ بزرگترین فقر و بیچارگی #حماقت است.
🎙 حجت الاسلام #مهدوی ارفع
#نهج_البلاغه
@beha_togham_alfaraez
✨ بسم الله الرحمن الرحیم✨
🌹 شرح #حکمت38
🔷 پرهیز از دوستی با #بخیل
🔰 مولا علی (علیه السلام) بر اساس آنچه که از بخل در نهج البلاغه گفتیم چند نتیجه می گیرند:
🔹1⃣ نتیجه اول اینکه ولیّ و حاکم نباید بخیل باشد.
🔻مولا علی (علیه السلام) در خطبه ۱۳۱ نهج البلاغه، بند سوم می فرمایند : « وَقَدْ عَلِمْتُمْ أَنَّهُ لَا يَنْبَغِي أَنْ يَكُونَ الْوَالِي عَلَى الْفُرُوجِ وَ الدِّمَاءِ وَ الْمَغَانِمِ وَ الْأَحْكَامِ وَ إِمَامَةِ الْمُسْلِمِينَ الْبَخِيلُ » ؛ شما می دانید که امام مسلمین نباید نسبت به مال و جان و ناموس و خون و مغانم (غنیمت ها) و احکام بخیل باشد، که اگر بخیل باشد؛ « فَتَكُونَ فِي أَمْوَالِهِمْ نَهْمَتُهُ» ؛ اگر والی و حاکم و استاندار و رئیس جمهور و حاکم جامعه بخیل باشد، نسبت به اموال رعیّت و مردم حریص خواهد شد.
🔹2⃣ نتیجه دوم اینکه مشاور حاکم هم نباید بخیل باشد. مسؤولین و کارگزاران نظام در مشورت نباید انسانی که بخل دارد مشارکت بدهند.
مولا علی (علیه السلام) به مالک اشتر در نامه ۵۳ نوشتند : « وَلاَ تُدْخِلَنَّ فِي مَشُورَتِکَ بَخِيلاً » ؛ بخیل را در مشورت خود داخل نکن « يَعْدِلُ بِکَ عَنِ الْفَضْلِ وَ يَعِدُکَ الْفَقْرَ » ؛ بخاطر اینکه بخیل تو را از بخشش نسبت به مردمان باز می دارد و وعده فقر و نداری می دهد.
🔹3⃣ نکته بعدی و نتیجه سوم هم این است که حضرت، فرزند خودشان را منع می کنند و بر حذر می دارند که با دوست بخیل معاشرت نکن، که در همین حکمت ۳۸ است : « إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْبَخِيلِ» ؛ از همنشینی و دوستی با بخیل بپرهیز ، «فَإِنَّهُ يَقْعُدُ عَنْكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَيْهِ» ؛ زیرا دوستِ بخیل دقیقاً در چیزی که خیلی به آن احتیاج داری پشت تو را خالی می کند.
🔻 در ماجرای بخل فقط یک استثناء هست ، آن هم درباره زنان نسبت به اموال شوهران است، که مولا علی (علیه السلام) ، در حکمت ۲۳۴ میفرمایند : «خِيَارُ خِصَالِ النِّسَاءِ، شِرَارُ خِصَالِ الرِّجَالِ » ؛ بعضی از خصلت های خوب زنان برای مردان زشت است ، آن خصلت هایی که برای زنان خوب است چه هستند ؟
🔸 « الزَّهْوُ » ؛ غرور در برابر نامحرم،
🔸«وَالْجُبْنُ» ؛ ترس از آبرو ،
🔸« وَالْبُخْلُ»
بعد در ادامه می فرمایند : « وَ إِذَا كَانَتْ بَخِيلَةً حَفِظَتْ مَالَهَا وَ مالَ بَعلها»؛ اگر زن بخیل باشد به معنای خاصی، از مال خودش و مال همسر و شوهرش خوب محافظت می کند.
🎙 حجت الاسلام #مهدوی_ارفع
#نهج_البلاغه
@beha_togham_alfaraez