🔴 اگرچه ابن‌سينا در آثار خود، برخي مباحث معرفت‌شناختي همچون تعريف و ابزار ادراک، علم حصولي و علم حضوري را به‌صورت مستقيم، هرچند پراکنده، مطرح کرده است؛ اما بخش مهمي از نظريه شناخت وي در منطق شفا و در ضمن نظريه برهان، قرار دارد. 👈🏼 ابن‌سينا در نظريه برهان، پس از تعريف علم و يقين، رويکردي مبناگرايانه نسبت به توجيه اتخاذ کرده و به نقد ديدگاه‌هاي مخالف پرداخته است. وي در بيان امکان دستيابي به هدف علم (يقين دائمي زوال‌ناپذير (نظريه‌اي علّي بيان کرده است که در اين مقاله «نظريه علّي شناخت ابن‌سينا» ناميده شده است؛ نظريه‌اي که تقرير برون‌گرايانه آن در معرفت‌شناسي معاصر به نام #آلوين_گلدمن، شناخته شده است. 📘📗📕 منبع: دوفصلنامه علمي ـ پژوهشي #معارف_منطقي، شماره ۸، بهار و تابستان ۱۳۹۷، مقاله «نظريه شناخت ابن‌سينا (رويكرد ابن‌سينا به شناخت، توجيه و يقين در نظريه برهان)» ✍🏽 نوشته #ابوذر_قاعدي_فرد، #محمدصادق_زاهدي و #مجيد_ملايوسفي 📕📗📘 #نظريه_شناخت #نظريه_برهان #معرفت_‌شناسي #مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف ✍🏽 📖📖 📚📚📚 🔰 @daeratolmaaref

♦️ افزودن «#وحدت_‌حمل» به شروط حمل از نوآوري‌هاي #ملاصدرا نيست ♦️ در تناقض افزون‌بر اختلاف، وحدت‌هاي هشت‌گانه‌اي نيز لازم است و مشهور چنين است که ملاصدرا به وحدت‌هاي هشت‌گانه، يعني وحدت موضوع، #محمول، مکان، زمان، شرط، اضافه، جزء و کل، وحدتي افزوده است به نام «وحدت حمل». ♦️ در فلسفه اسلامي متأخر، واژه «وحدت حمل» اصطلاحي شده است براي اشاره به اينکه دو قضيه، تنها زماني نقيض يکديگرند که در کنار حفظ بقيه شرايط، به جهت حمل نيز يا هر دو حمل اولي ذاتي باشند و يا حمل شايع صناعي. ♦️ در اين مقاله برآنيم تا نشان دهيم که اين اصطلاح چنان‌که اکنون رايج شده است: ☑️ اولاً، در تاريخ #فلسفه_‌اسلامي همواره براي اشاره به حمل اولي ذاتي و شايع صناعي به‌کار نمي‌رفته و استعمال گسترده‌تري داشته است؛ ☑️ ثانياً، افزودن آن به شروط حمل، حتي در همان معناي رايج، از نوآوري‌هاي ملاصدرا نيست. ♦️ در اين راستا، شواهدي تاريخي براي پنج معناي متفاوت از اين #اصطلاح ارائه خواهد شد که سه معناي آن غير از برداشت رايج از اين اصطلاح است. ♦️ همچنين روشن خواهد شد که معناي رايج اين اصطلاح، يعني به‌کارگيري آن درباره حمل اولي و شايع نيز پيرو معاني مختلفي که تاکنون از #حمل_‌اولي و شايع ارائه شده است، معاني متعددي به خود خواهد گرفت. 📗📒📔 منبع: دوفصلنامه علمي پژوهشي معارف منطقي، شماره نهم، پاييز و زمستان 1397، مقاله «معاني وحدت حمل؛ از #محقق_‌دواني تا مرحوم #مظفر»، ✍🏽 نوشته: #محمود_‌زراعت‌پيشه و #عاطفه_‌رنجبر_‌دارستاني 📕📗📘 #معارف_منطقي #فصلنامه_‌معارف_منطقي #مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف ✍🏽 📖📖 📚📚📚 🔰 @daeratolmaaref

♦️ یازدهمين شماره از نشریه علمی _ پژوهشی معارف منطقی منتشر شد در این شماره می خوانیم: ✅ سخن نخست (ص ۵)، #عسکری_سلیمانی_امیری (سردبیر) ✅ تحليل يکسان‌انگاري ميان «اعتبار قرآني» و قياس برهاني از ديدگاه ابن‌رشد(ص ۷)، #مهين_رضايي، #هاجر_قاسم‌_پيوندي، #حيدر_اميرپور و #عليرضا_پارسا ✅ دفاع علامه طباطبايي از منطق در «الميزان» با تکيه بر خودمتناقضي صوري (ص ۲۵)، #عاطفه_رنجبر_دارستاني و #محمود_زراعت‌پيشه ✅ صورت‌بندی موجهاتی از منفصلات عنادی منطق طوسی (ص ۴۷)، #سيد_احمد_فقيه ✅ مسئله هنجارينگي منطق(نگاهي انتقادي به انديشه هنجارينگی منطق برای تفکر) (ص ۶۳)، #ابوذر_قاعدي‌فرد ✅ گزاره حملي در منطق ارسطويي، رواقي و سينوي (ص ۸۵)، #محمدرضا_محمدعليزاده ✅ مفاد حکم و نقش آن در گزاره (ص ۱۰۵)، #محمدعلي_نوري 🔶🔵🔶 👈🏼 جهت اطلاع بیشتر از محتوای نشریه اینجا را کلیک کنید: 👇🏽👇🏽👇🏽 http://dmaaref.iki.ac.ir/node/388 #معارف_منطقي #آثار_مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف 🔵 🔰 @daeratolmaaref

❇️ محمدعلي شريفي اسدي، مدير اجرائي نشريات تخصصي معارف عقلي و معارف منطقي: راه‌اندازي نشريه، پاسخي به چندين دغدغه بود که از نخستين سال‌هاي تأسيس دائرةالمعارف در ذهن مسئولان مرکز وجود داشت ✳️ در آستانه انتشار چهلمين شماره فصلنامه معارف عقلي، مدير اجرائي نشريات مرکز پژوهشي دائرةالمعارف علوم عقلي اسلامي در گفتگويي کوتاه، ضمن معرفي نشريات تخصصي مرکز، به اهداف، دستاوردها و دغدغه‌هاي اين نشريات پرداخته است. مشروح اين گفتگو را در لينک زير مشاهده نماييد: 👇🏽👇🏽👇🏽 🔶 http://dmaaref.iki.ac.ir/node/389 #محمد_علي_شريفي_اسدي #معارف_عقلي #معارف_منطقي #نشريات_تخصصي #آثار_مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف 🔵 🔰 @daeratolmaaref

#معرفي_مقالات نشريه علمي پژوهشي معارف منطقي مركز پژوهشي دائرة‌المعارف علوم عقلي اسلامي وابسته به مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) 🖋 دفاع علامه طباطبايي از منطق در «#الميزان» با تكيه بر خودمتناقضي صوري ✍🏽 نويسندگان: عاطفه رنجبر دارستاني محمود زراعت‌پيشه ♦️ علامه طباطبايي در جلد پنجم از کتاب الميزان، فصل کمابيش مفصلي درباره روش تفکر از ديدگاه قرآن دارد. ايشان در آغاز اين بحث دفاع مفصلي از منطق کرده است که بسيار درخور نگرش است. علامه در اين دفاعيه که ضمن طرح يازده اِشکال به منطق مطرح شده است، مدعي نوعي خودمتناقضي ازسوي مستشکل يا مستشکلان در نتيجه استفاده آنها از منطق است. ازآنجاکه بخشي از اين ادعا به استفاده‌هاي صوري و ساختاري از منطق بازمي‌گردد و مشهور چنين است که مخالفان برجسته منطق در تاريخ اسلام، مخالفت صوري با منطق نداشته‌اند، اين پرسش پيش مي‌آيد که خودمتناقضي صوري مورد ادعاي علامه چگونه مي‌تواند توجيه خود را بازيابد. در نوشتار پيش‌رو با تمرکز بر اين پرسش، نشان خواهيم داد که ادعاي #خودمتناقضي صوري ازسوي علامه، تنها با توجه به ارتباط ناگزير حملات مادي مخالفان منطق با مقوله اعتبار صورت استدلال‌ها، از يک‌سو و طرح نظريه تذکر، ازسوي‌ديگر، توجيه‌پذير است. منبع: معارف منطقي شماره 11، سال ششم، شماره دوم، پاييز و زمستان 1398 http://manteghi.nashriyat.ir/node/64 #علامه_طباطبائي #عاطفه_رنجبر_دارستاني #محمود_زراعت_پيشه #معارف_منطقي #آثار_مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف 🌸 🍃🌸 🌼🍃🌸 🔵 🔰 @daeratolmaaref

🔷 ارزش معرفت‌شناختي رسم / رحمت‌الله رضايي 🔶 «رسم» در منطق سنتي به معناي شناساندن يک شيء به وسيله ويژگي‌هاي اختصاصي و ماهوي آن است؛ به گونه‌اي که موجب شناخت ويژگي‌هاي مرسوم مي‌گردد اما در رويکرد بيشتر #منطق‌دانان، رسم مشروط به شرايطي است که به ناکارآمدي آن مي‌انجامد. بر اين اساس، آنان ناگزير شده‌اند تمام تعريف‌هايي را که از «#وجود»، «#معقولات_ثاني» أعم از منطقي و فلسفي ارائه داده‌اند، لفظي بنامند که نه مفيد معرفت‌ جديد، بلکه تنها بيانگر نوعي اين‌هماني تحليلي هستند؛ همان‌گونه که حتي مقولات ماهوي نسبي رسم‌ناپذير مي‌شوند، بر اساس «#اصالت_وجود» تعريف رسمي، «سالبه به انتفاء موضوع» مي‌شود. 📕 منبع: معارف منطقي، شماره 3، سال دوم، شماره دوم، پاييز و زمستان 1394 ✍🏽 رحمت‌الله رضائي جهت مطالعه بيشتر 👇🏽👇🏽👇🏽 ♦️ http://manteghi.nashriyat.ir/node/25 #رحمت_‌الله_رضائي #ارزش_معرفت‌_شناختي_رسم #معارف_منطقي #آثار_مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف 🔵 🔰 @daeratolmaaref

🔵 دکتر محمدرضا محمدعليزاده، محقق واحد مقاله‌نويسي فرهنگ‌نامه منطق مركز پژوهشي دائرةالمعارف: 🔶 ارسطو مفاد ساختار حملی و گزاره بسیط را ـ برپايه نگاه مقولاتی و هستی‌شناسانه خود ـ حمل محمول بر موضوع و وجودش در آن دانست، و رواقیان با انکار وجود عینی برای کلی و حمل آن بر موضوعش، مفاد این ساختار و گزاره اتمی را بیان کیفیتی محسوس درباره موضوعی خاص و هم‌زیستی موضوع و محمول معرفي کردند. نتیجه این دو نگاه متفاوت به این ساختار، شکل‌گیری استدلال حملی در منطق ارسطویی و ناکارآمدی گزاره اتمی در استدلال از نگاه رواقیان است. 🔷 اما ابن‌سینا و پیروانش با کنار گذاشتن نگاه مقولاتی و فلسفی به معانی مفرد و با نگاهی ذهنی و مصداقی به مفاهیم، مفاد ساختار حملی و گزاره حملیه را صدق محمول بر موضوع و مصداق بودن ذات موضوع برای مفهومِ محمول معرفی می‌کنند. این نگاه به مفاد ساختار حملی، باعث شکل‌گیری استدلال اقترانی حملی در منطق سینوی می‌شود که منافاتی با استدلال‌های شرطی در این منطق ندارد. ازاين‌رو در این منطق، افزون‌بر استدلال حملی، استدلال‌های شرطی هم مطرح می‌شود. ♦️ جمع میان حمل و شرط و استدلال حملی و شرطی در منطق سینوی، پژوهشگران منطق را با این پرسش روبه‌رو کرد که آیا #منطق_سینوی تلفیقی از منطق حمل ارسطویی و منطق شرط رواقی است یا آنکه ماهیتی مستقل از آن دو دارد؟ 🔺 در برابر پرسش يادشده، برخی ازمنطق‌پژوهان به دیدگاه تلفیق گرایش یافته‌اند. 📒📕📔 📚 منبع: معارف منطقي، ش ۱۱، پاييزوزمستان۱۳۹۸، ص۸۵ ┈•••🔅•🍃🌸🍃•🔅•••┈ #منطق #معارف_منطقي #محمدرضا_محمدعليزاده #آثار_مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف 🌐 🔰 @daeratolmaaref

📗 دوازدهمين شماره از دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «معارف منطقی» منتشر شد: ✅ سخن نخست. #عسکری_سلیمانی_امیری (سردبیر) (ص5) ✅ چيستی و کاربست‌های قضيه خارجيه در منطق و معرفت‌شناسی. #احمد_ابوترابی (ص7) ✅ مقايسه ديدگاه منطقی و فلسفی درباره حقيقت ضدان. #محمد_ایزدی تبار (ص33) ✅ منطق گفتمان عقلايی در ساحت متون: دلالت لفظی؛ طبقه‌بندی، معضلات و پيامد. #محمد_حسین‌زاده یزدی (ص59) ✅ تبيين براهين حضرت ابراهيم (علیه‌السلام) در احتجاجات توحيدی بر مبنای قرآن کريم. #فاطمه_عزيزی / #عبدالرحمان_باقرزاده_لداری / #معصومه_صابری (ص83) ✅ سازگاری فرمول‌بندی 2 R رشر نسبت به احکام قضايای موجهه بسيطه کاتبی. سید #احمد_فقیه (ص107) ✅ قضيه بتّيّه و غير بتّيّه. #محمد_باقر_ملكیان (ص139) 📞 جهت خرید با شماره زیر تماس بگیرید 02532808907 #دوفصلنامه_علمی_پژوهشی_معارف_منطقی #معارف_منطقي #آثار_مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف #مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف 🌐 🔰 @daeratolmaaref

🔲 حضرت ابراهیم عليه‌ السلام به‌عنوان دومین پیامبر اولوالعزم در میان قوم بت‌پرست و اجرام‌پرست خود، به تبیین اصل مهم توحید پرداختند. ایشان در احتجاجات خود از برهان، جدل و موعظه بهره گرفته‌اند. آنچه در احتجاجات ایشان درخور توجه است، پرهیز از سخنان بی‌منطق و استفاده از شیوه‌های منطقی است که تنها در پرتو دانش، بینش و یقین، دعوت به توحید مى‌کند، نه براساس پندارها، خرافات، بافته‌هاى میان‌تهى و وعده‌هاى غیرعملى. ازاین‌رو، به ‌کارگیری برهان در سیره احتجاجی حضرت مورد توجه بوده است. این پژوهش با روش کتابخانه‌ای و با مرور آیات قرآن کریم به این پرسش پاسخ داده است که چگونه حضرت ابراهیم عليه السلام براهین منطقی را در احتجاجات توحیدی به‌کار بسته است؟ بنابر مطالعات انجام‌شده، می‌توان به احتجاجاتی که در آن از قیاس استثنایی و اقترانی در اثبات توحید بهره گرفته شده است، اشاره کرد. 🔰🔰🔰🔰🔰 متن کامل: دوفصلنامه «معارف منطقي»، سال هفتم، شماره دوم، پياپي ۱۲، بهار و تابستان ۱۳۹۹، ص ۸۳، مقاله «تبيين براهين #حضرت_ابراهيم (علیه‌السلام) در #احتجاجات_توحيدی بر مبنای قرآن کريم.» ┈┈•••✾•🍃🌸🍃•✾•••┈┈ #معارف_منطقي #فاطمه_عزيزي #عبدالرحمان_باقرزاده #معصومه_صابري #آثار_مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف 🌐 🔰 @daeratolmaaref

🔲 دلالت لفظی تقسيمات گوناگوني دارد. براساس دیدگاه برگزیده، این دسته‌بندي‌ها را مي‌توان در نظامي جامع گنجاند یا به تقسيمي جامع برگرداند. 🔷 اكنون این پرسش دشوار دربرابر ماست: ☑️ رابطه لوازم با دلالت چیست؟ ☑️ اصولاً آیا رابطه‌ای میان آن‌ها تحقق دارد؟ ☑️ اگر پاسخ مثبت است، این رابطه یا پیوند چگونه ظهور می‌یابد؟ ☑️ آیا می‌توان دلالت التزامی را به لزوم در اصطلاح لوازم تفسیر کرد؟ 👈🏼 برای دستیابی به پاسخی درخور، به منبع زير مراجعه نماييد: 📔 دوفصلنامه علمي ـ پژوهشي «#معارف_منطقي»، سال هفتم، شماره دوم، پياپي ۱۲، بهار و تابستان ۱۳۹۹، مقاله «منطق گفتمان عقلايي در ساحت متون: #دلالت_لفظی؛ طبقه‌بندی، معضلات و پیامد، ص ۵۹» ✍🏽 تأليف استاد محمد حسين‌زاده يزدي ┈┈•••✾•🍃🌺🍃•✾•••┈┈ #محمد_حسين‌زاده_يزدي #لزوم_ذهني #دلالت_منطقوقي_و_مفهومي #قواعد_گفتمان #آثار_مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف 🌐 🔰 @daeratolmaaref

🔵 یکی از تقسیمات قضیه ـ که در برخی از کتاب‌های فلسفی و منطقی متأخرین مطرح شده ـ تقسیم قضیه به بتیه و غیربتیه است. هريک از این دو قسم ـ به‌ويژه قضیه غیربتیه ـ داراي احکامی است که می‌توان از آن‌ها در حل پاره‌ای از مشکلات منطق و فلسفه بهره برد. تا پیش از جعل این اصطلاح، آن مشکلات به‌آسانی حل نمی‌شد، اما با توجه به این‌گونه از قضایا، راه‌حل آسانی برای این مشکلات پدید آمد. البته خود این قسم از قضیه با چالش‌هايي روبه‌رو شده که در این مقاله پس از بررسی مفهوم و نیز حقیقت این‌گونه قضايا، به این مسائل نيز پرداخته شده است. در ضمنِ این بررسی، ناگزیر پای برخی دیگر از قضایا، مانند شرطیه، مشروطه و حقیقیه نيز به مقاله باز شده است تا تفاوت قضیه غيربتيه با آن‌ها روشن شود. متن کامل در: 👇🏽👇🏽👇🏽 📗 دوفصلنامه علمي ـ پژوهشي «#معارف_منطقي»، سال هفتم، شماره دوم، پياپي ۱۲، بهار و تابستان ۱۳۹۹، مقاله «قضيه بتيه و غيربتيه، ص 139» ✍🏽 تأليف استاد محمد باقر ملکيان ┈┈•••✾•🍃🌺🍃•✾•••┈┈ #محمد_باقر_ملکيان #قضيه_بتيه #قضيه_غيربتيه #قضيه_شرطيه #آثار_مرکز_پژوهشي_دائرةالمعارف 🌐 🔰 @daeratolmaaref

🔹 فلسفه، راهی تعليمی و يقين‌آور برای رسيدن به زيبايی (سعادت) است و نسبت آن با منطق (با هويت معرفتی- مهارتی)، نسبت زيرساخت با روساخت است. 🔸 در واقع معارف فلسفی به‌دست نمي‌آيد، جز با برخورداری از معرفت و مهارت منطقی در تشخيص، امتحان و حکم بر حق و باطل در معارف. 🔹 منطق به‌سبب برخورداری از هويت دوگانه معرفتی- مهارتی، معرفتی از نوع امتحانی- سنجشی در کنار علوم نظری و عملی به‌شمار می‌آيد که موضوع آن را حيثيت دلالت‌کنندگی الفاظ و معقولات تشکيل می‌دهد. 🔸 فارابی با اخذ واژه « #ملکه » در تعريف #منطق، فعليت بُعد مهارتی منطق را افزون‌بر علم، منوط به رياضت در کاربرد قوانين منطقی در همه روزنه‌های علم و پيرو آن، شناخت مغالطه کرده است. ▪️مقاله « هويت منطق و نسبت آن با فلسفه از ديدگاه فارابی» به قلم زينب برخورداری و سيده مهديه پورصالح اميری به‌دنبال بررسی چيستی هويت منطق و نسبت آن با #فلسفه از ديدگاه #فارابی، با رويکردی توصيفی- تحليلی است. 📚 منبع: معارف منطقی، سال نهم، شماره اول، پیاپی ۱۶، بهار و تابستان ۱۴۰۱، صص ۲۹ تا ۵۱ ┈•••✾•🍃🌸🍃•✾•••┈ #زینب_برخورداری #سیده_مهدیه_پورصالح_امیری #منطق_اسلامی #معارف_منطقی #آثار_مرکز_پژوهشی_دائرةالمعارف 🌐 کانال مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) 🔰 @iki_ac_ir ☎️ ۰۲۵۳۲۱۱۳۶۲۷ ☎️ ۰۲۵۳۲۱۳۷۲۲۱ 🌐 🔰 🆔 @daeratolmaaref