#سخن_بزرگان 🎙 به مناسبت سالگرد رحلت علامه #مصباح یزدی (ره) 🔹 نمازِ دلتنگی! 🔸 نسخه‌ای معنوی از آیت‌الله مصباح (ره) که تاکنون نشنیده‌اید! 📚 برگرفته از فرمایشات استاد سید احمد فقیهی (حفظه الله) 👈 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول شهیدین قم

#سخن_بزرگان 💠 یا از جمع ما بیرون برو یا از این کارت دست بردار! 🔹 در کتاب «امالی» مرحوم شیخ طوسی با سند بلند و بالایی نقل شده است: 🔸 «عَنْ هِشَامٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ ع قَالَ: لَوْ أَنَّكُمْ إِذَا بَلَغَكُمْ عَنِ الرَّجُلِ شَيْ‏ءٌ مَشَيْتُمْ إِلَيْهِ فَقُلْتُمْ: يَا هَذَا إِمَّا أَنْ تَعْتَزِلَنَا وَتَجْتَنِبَنَا أَوْ تَكُفَّ عَن هذا. فَإِنْ فَعَلَ وَإِلَّا فَاجْتَنِبُوهُ». (أمالی طوسی، ص 661) 🔹 وقتی یک کار بدی از یک مردی به شما می‌رسد، بروید و به او بگویید یا از جمع ما برو بیرون یا از این کارت دست بردار اگر قبول کرد که خیلی خوب، اما اگر قبول نکرد از او اجتناب کنید. 🔸 استاد ما آیت الله #مومن (ره) نقل می‌کردند: زمانی که امام خمینی (ره) مرجعیت نداشتند و از رجال علمی حوزه بودند، به اطلاع شان رسیده بود طلبه‌ای درب مدرسه خان کلام ناپسندی ــ که البته حرام نبود ــ را به کسی گفته بود. ایشان هم فرموده بودند چنین فردی باید از قم برود! چون به کیان حوزه ضربه زده است. بسیاری از افراد پیش ایشان شفاعت می‌کنند که او طلبه خوبی است و نادراً خطایی از او سر زده، اما ایشان مصرّ بودند که باید قم از برود. 📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه (امر به معروف) 1395 👈 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_فقهی 💠 مسأله اعراض: 🔹 در خصوص مسأله‌ی #اعراض سه مبنا وجود دارد: 1️⃣ مبنای اول (مشهور): با نفسِ اِعراض، مال از ملک مالک خارج می‌شود و از مباحات محسوب می‌شود. 2️⃣ مبنای دوم: وقتی شخص دیگری مال معرضٌ عنه را حیازت نمود، از ملک مالک سابق خارج خواهد شد. لذا تا قبل از حیازت آن توسط دیگران، آثار ملک بر آن بار می‌شود. مثلا اگر تا زمان فرارسیدن سال خمسیِ مالک، کسی آن را حیازت نکرد، پرداخت خمسِ آن بر مالک واجب است. 3️⃣ مبنای سوم (محقق خویی): صرف اعراض و حتی با حیازت دیگری، مال از ملک مالک اول خارج نمی‌شود و خروج آن مال از ملک متوقف بر تحقق تصرف مغیّر است. لذا مادامی که شخصِ حیازت کننده تصرف مغیّری در مال نکرده باشد، مالک حق دارد که آن را از او باز پس گیرد. (موسوعة الإمام الخوئی 30: 461 ـ 462) 👈 مبنای مختار مبنای دوم است و صرف استیلاء غیر سبب ملکیت اوست، لکن با استیلاء ملکیت جایز برای شخص حاصل می‌شود و مادامی که شخص تصرف مغیّری در مال انجام نداده است، مالک اول حق رجوع دارد. در نتیجه در صورت اعراض، وقتی دیگری مال را حیازت کند «حیازة مال الغیر بإذنه مجانا» صدق می‌کند. در واقع مالک با اعراض از مال خود، اذن عامی برای حیازت و تملک دیگران داده است. نشانه‌ی اینکه اعراض او در حکم اذن عام است، این است که او می‌تواند اعراض حیثی کند و مثلا بگوید: من از این مال اعراض می‌کنم و فقط راضی هستم که طلّاب آن را حیازت کنند. 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله استاد #شهیدی (فقه بانکداری ـ تابستان 1397) 👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول شهیدین قم

#نکات_اخلاقی 💠 چرا اوضاع مالی اهل علم خوب نیست؟ 🔹 از امام (ع) پرسیدند: چرا #علماء از نظر رزق وضعشان ضعیف است؟ فرمود «أليس العقل رزقاً؟» 🔸 شما دلتان می خواهد بساط عالَم بر ظلم باشد؟ کسی زحمت بکشد و درس بخواند هم عالم بشود و هم از آن طرف رایگان مال گیرش بیاید؟ این نیست که کسی که درس خوانده به او چیز دیگری بدهند! شما #عمر دادی، یک کالا و برلیانی گرفتی که با تو می آید و تو را هم همه جا حفظ می‌کند. آن بیچاره عمرش را داده #پول گیرش آمده و می‌گذارد و می‌رود. چرا «فلک به مردم نادان دهد زمام مراد!» 🔹مبادا اینها طلبه ای را بلرزاند. فرمود اگر خواستی خودت را بسنجی، با بازاری نسنج. خود را با متکاثر نسنج؛ تو "#کوثر داری، کوثر را با کوثر می‌سنجند؛ کوثر را که با تکاثر نمی‌سنجند. بله سرمایه‌دارها بر اساس (ألهاکم التكاثر) باید یکدیگر را با خودشان بسنجند؛ اما کوثر را با کوثر می‌سنجند. فرمود: اگر حوزه یا دانشگاه خواستند خودشان را بسنجند، باید با #شهداء بسنجند همین. با بازاری نسنجند. 🔸 فرمود آنجا که سخن از توزین و توزیع و ارزیابی است، «توزن دماء الشهداء و مداد العلماء»؛ این کوثرها را با هم می سنجند. آن مرکّب عالم با خون شهید؛ خون این شهید با مرکّب عالم؛ اینها هر دو کوثرند، کوثرها را با هم بسنجید. تازه گفتند در آن کوثر، مداد عالم #افضل است، یا لااقل معادل است. 📚 خطبه‌های نماز جمعه آیة الله #جوادی آملی (حفظه الله) ۱۳۸۰/۳/۴ 📌 ارسالی از حجت الإسلام سید عبدالله عمادی (از طلاب محترم پایه دهم شهیدین) 👈 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی 💠 نکات مستفاد از مقدمه «من لا یحضره الفقیه»: 🔹 مرحوم شیخ #صدوق (ره) در مقدمه کتاب خود می‌فرماید: (وَجَمِيعُ مَا فِيهِ مُسْتَخْرَجٌ مِنْ كُتُبٍ مَشْهُورَةٍ عَلَيْهَا الْمُعَوَّلُ وَ إِلَيْهَا الْمَرْجِعُ) (من لا یحضره الفقیه 1:3) 🔸 با توجه به این مقدمه، می‌توان ادعا کرد که مهمل و یا مجهول بودن شیخ بلاواسطه ایشان در مشیخه ضرری به اعتبار طریق نمی زند، البته به شرط عدم تضعیف در کتب رجالی؛ زیرا در مورد جمله (مستخرج من کتب مشهوره) سه احتمال وجود دارد: 1️⃣ اینکه مراد کتاب مبدو به السند باشد، که در این صورت همه طرق تشریفاتی است و چون کتاب مشهور بوده نیازی به طریق ندارد. 2️⃣ اینکه مراد، کتاب یکی از وسائط ذکر شده در طریق باشد، که در این صورت یا مراد شیخ بلا واسطه است که می‌شود معوّل علیه و ثقه و یا مراد یکی از مع الواسطه هاست که در این صورت کتاب آن شیخ مع الواسطه مشهور بوده و ذکر شیخ بلاواسطه تشریفاتی است و جهالتش ضرری نمی زند. 3️⃣ اینکه مراد وجود این روایات در کتب مشهور دیگری غیر از کتب افراد واقع در طریق و کتاب مبدو به السند باشد، که در این صورت با توجه به تقدم آن کتب معلوم می‌شودکه این روایات را غیر از شیخ بلاواسطه شیخ صدوق راوی دیگری هم نقل کرده است. بنابراین از جهت شیخ بلاواسطه #موثوق‌الصدور می‌شود. 📚 برگرفته از درس خارج فقه استاد علی #عندلیب همدانی (دام عزه) در مدرسه شهیدین 👈 نکات #رجالی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول شهیدین قم

#نکات_اجتهادی 💠 نکته‌ای نو در باب تخصیص و تقیید 🔹 مرحوم شیخ مرتضی #حائری (ره) معتقدند اگر به طور مثال پانزده روایت به صورت مطلق بیان کند عالمان را اکرام کنید، سپس یک روایت بفرماید عالمان فاسق را اکرام نکنید، در این صورت آن پانزده روایت مطلق با یک روایت خاص، تقیید نمی‌خورد. 🔸 دلیل این ادعا: از آنجاکه امامان متعدد (ع) بارها بر آن اطلاق #تأکید کرده‌اند و آن اطلاق مانند #نص گردیده، دیگر قابل تخصیص نمی‌باشد. به ویژه اگر خاص در صدد خروج حصه‌ای باشد که مورد ابتلای مسلمانان بوده است. 📚 ر.ک: شرح العروة الوثقی، شیخ مرتضی حائری، ج1، ص 422. 👈 #نوآوری های علمی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 مدیریت سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_فقهی 💠 انواع احتیاط واجب: 1️⃣ گاهی مجتهد احتیاط واجب را مطرح می‌کند؛ چون به دلیل نداشتن فرصت یا ابزار استفراغ وسع، حکم برای خود او روشن نیست. 👈 مثلا ایام ذی الحجّه می‌رسد و استفتائی در مورد حجّ می‌شود که پاسخ دادن آن به دو هفته فرصت احتیاج دارد و فرصت عمل می‌گذرد. 2️⃣ گاهی حکم برای مجتهد روشن است، ولی او به دلیل مصالحی حکم را اظهار نمی‌کند. در اینجا مقلّدان باید احتیاط کنند؛ چون مجتهد ابراز رأی نکرده و مورد برای آن‌ها شبهه حکمیه قبل از فحص است. و در شبهات حکمیه قبل از فحص، عقل حکم می‌کند که وظیفه، احتیاط است. 👈 مثلا مجتهد از ادله استفاده نکرده حلق لحیه حرام است، اما چون یک ارتکاز متشرّعی بر حرمت وجود دارد و او احتمال می‌دهد این ارتکاز معاصر با معصوم (علیه السلام) بوده، فتوای به حلیّت نمی‌دهد. یا مثلا ادله مساله تمام است اما مجتهد چون تفرّد دارد، دغدغه دارد که ممکن است اشتباه کرده و حکم خدا چیز دیگری باشد. 3️⃣ گاهی هم خود عقل حکم به احتیاط می‌کند، مانند اطراف علم اجمالی. البته اینجا مجتهد فتوا به احتیاط می‌دهد. 👈 مثلا می‌گوید اگر مکلّف نمی‌داند نمازش قصر یا تمام است، باید بین قصر و تمام جمع کند. 📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه (امر به معروف) 1396 👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 مدیریت سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_اخلاقی 💠 تدریس یا تبلیغ؟ هر کدام که مخلصانه‌تر است 🔹 ممكن است كسی در حوزه باشد و شهرتی داشته باشد #تدريس بكند، ولی آن‌كه در يك روستای دورافتاده قربة الی الله دارد بچه‌ها و جوان‌ها را هدايت مي‌كند او #برنده شود؛ حساب آخرت جداست. اين به خلوص برمي‌گردد. 🔸 فرمود: حساب آخرت اشتباه نشود «انّ الغنی و الفقر بعد العرض علی الله» اما ما در مسائل دنيا يك وظيفه‌ای داريم، اگر كسی استعداد خوبی دارد اين حتماً بايد در مملكت خودش خدمت بكند، اگر كسی در كنكور شاگرد اول شد اين حتماً بايد به اين آب و خاك خدمت كند،اين مديون خون شهداست، اين مديون امام است، اين مديون مردم اين سرزمين است، اين مديون پدر و مادرش است. اگر فوراً برود جای ديگری خدمت كند اين به امانت الهی عمل نكرده است. 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #جوادی آملی (شهریور 1395 ش) 👈 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 مدیریت سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی 💠 معنای ثقة در کلام قدما: 🔹 آیت الله شبیری زنجانی (حفظه الله) لفظ «ثقة» را با استناد به کلام شیخ طوسی در کتاب «العدّة» به معنای «#امامی_عدل» می‌دانند. 🔸 توضیح آنکه: شیخ طوسی در کتاب «العدة» (العدة في أصول الفقه‏1: 149) در بحث عمل به اخبار متعارض می‌فرماید: اگر راوی یکی از اخبار متعارض، امامی بود و راوی خبر دیگر غیر امامیِ متحرز از کذب بود، خبر امامی عدل مقدم است. بله، اگر خبر غیر امامی متحرّز از کذب، با خبر امامی عدل متعارض نباشد، مورد عمل قرار می گیرد. شیخ طوسی در ادامه به بحث تعارض خبر مرسل با خبر مسند می‌پردازد و می‌فرماید: اگر راوی مُرسِل، ملتزم به نقل از ثقات نیست، به خبر مسند عمل می‌شود، اما اگر مُرسِل از زمره کسانی است که روایات مسند و مرسل خود را از ثقات نقل می‌کنند ــ همچون ابن ابی عمیر، بزنطی و صفوان بن یحیی ــ بین خبر مرسل و خبر مسند تعارض واقع می‌شود. مرحوم شیخ می‌فرماید: به خاطر معروف بودنِ این افراد به نقل از ثقات، علمای شیعه «مراسیل» این افراد را مساوی و هم سنگ با «مسانید» دیگران به شمار می‌آورند. 🔹 با توجه به این عبارت، روشن می‌شود که کلمه ثقه در کلام شیخ، به معنای «امامی عدل» به کار رفته است؛ زیرا در ابتدا شیخ خبر امامی عدل و غیر امامی متحرز از کذب را مساوی ندانست. سپس «مراسیل» این افراد را ــ به خاطر ملتزم بودن به نقل از «ثقه» ــ مساوی با روایات «مُسنَد» ــ که سند آن مشتمل بر روات امامی عدل است ــ دانست. بنابراین مرحوم شیخ ثقه را به معنای امامی عدل به کار می‌برده است. آیت الله شبیری زنجانی معتقد است که لفظ «ثقه» در کلام نجاشی نیز به همین معنا است. 🔸 اما بنا بر نظر مختار، هر چند لفظ «ثقه» در کتاب «العدة» شیخ طوسی به معنای «امامی عدل» به کار رفته است، اما لفظ «#ثقه» در کلمات رجالیان و فقها به همان معنای اصطلاح امروزی، یعنی «شخص مورد اعتماد و متحرّز از کذب» است. 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله استاد #شهیدی (فقه پول ــ 1399 ش) 👈 نکات #رجالی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_اخلاقی #سخن_بزرگان 📹 روضه‌ خوانی آيت الله العظمی جوادی آملی (دام ظله) در مصیبت حضرت زینب کبری (س) 🏴 سالروز رحلت حضرت زینب (سلام الله علیها) تسلیت باد. 📚 کانال رسمی دفتر آیت الله العظمی جوادی آملی 👈 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_اجتهادی 💠 نقش فقه در توسعه علوم انسانی 🔹وقتی می‌گوییم «نقش اجتهاد در تحول علوم انسانی» مراد کدام اجتهاد است؟ 🔸دو نوع اجتهاد وجود دارد: 1️⃣ اجتهاد به معنای اخص؛ یعنی اجتهادی که فقط گزارهای هنجاری دین مانند واجب، حرام، صحیح، باطل، نجس، پاک و... را کشف می‌کند. 2️⃣ اجتهاد به معنای اعم؛ این نوع از اجتهاد متکفل استنباط گزارهای هنجاری نیست. در این نوع اجتهاد ممکن است به یک مسئله‌ای پرداخته شود که ارتباطی با شریعت و فقه ندارد، اما با دین ارتباط دارد؛ مانند خلقت انسان یا اقتصاد. در واقع در این نوع از اجتهاد شخص به دنبال کشف یک «هست» است اما این کشف باید با اجتهاد صورت بگیرد. 🔸 بر اساس اجتهاد به معنای اخص علوم انسانی و فقه با همدیگر ارتباط دارند اما #نقش_توسعه‌ای ندارند. علوم انسانی مصداق شناسی و موضوع شناسی انجام می‎دهد و اجتهاد به معنای اخص #حکم را بیان می‌کند. 🔹 اما اگر بر اساس اجتهاد به معنای اعم از آنجایی که این نوع از اجتهاد از «هست‌ها» خبر می‌دهد و معمولاً علوم انسانی بیان هست‌ها و مناسبات می‌کند، در این صورت موضوعاتی مانند خلقت انسان، تاریخ، مسائل اجتماعی و ... از حوزه‌هایی است که فقه به آن می‌پردازد. 🔸 خیلی ها بر این باور هستند که علوم انسانی مسائل فرهنگی اجتماعی و روحی را شامل می‌شود که در این صورت ترابط علوم انسانی با فقه و #اجتهاد معنا پیدا می‌کند. 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #علیدوست (دام ظله) در نشست «اجتهاد و تحول علوم انسانی» (2 بهمن 1402) 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #وجوه_عامه 14 💠 اصطلاح ثقة ثقة 🔹در مورد این اصطلاح که در بیانات مرحوم نجاشی وارد شده، چند نظریه وجود دارد: 1️⃣ مرحوم میرداماد در الرواشح السماویة (ص105، راشحه 33) می‌گوید: «ثقة ثقة» به معنای این است که خود راوی ثقه است و #مروی‌عنه او نیز ثقه ‌می‌باشد. طبق این بیان، این اصطلاح می‌تواند یک #وجه_عام توثیق به شمار رود و مروی‌عنه های افرادی را که این تعبیر در موردشان وارد شده، #توثیق نماید. 🔸 اشکال: این حرف صرف ادعاست و دلیلی برای اثبات آن مطرح نشده است. 2️⃣ برخی معتقدند: «ثِقَة نِقَة» صحیح است، که به این معناست که آن راوی، انسانی ثقه و پاک سرشت است. 🔸 اشکال: صرف ادعاست و با ظاهر عبارت و نسخ متواتری که به دست ما رسیده که در همه آنها کلمه دوم «ثقة» است، منافات دارد. 3️⃣ بیشتر معاصرین بر این باورند که «ثقة» دوم تأکید «ثقة» اول است. ✅ به نظر می‌رسد برای یافتن نظریه حق باید این اصطلاح در کلمات قدما بررسی شود. البته با توجه به ظاهر کلام، نظریه سوم بعید به نظر نمی‌رسد. 📚 برگرفته از درس خارج فقه استاد علی #عندلیب همدانی (دام عزه) در مدرسه شهیدین 👈 نکات #رجالی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم