#سخن_بزرگان
#روش_اجتهاد
#ضرورت_مکاسب_ورسائل
✍️ ضرورت تحصیل دروس سطح از منظر آیتالله استاد #علیدوست
🔹 ممکن است شما #طلبه عزیز در حالی به #حوزه علمیه وارد شوید که در اهداف زندگی خود، رسیدن به مرحله #اجتهاد را در نظر نداشته باشید و به هر دلیلی نخواسته باشید مسیر زندگی خود را در این هدف دنبال کنید. در این صورت شاید در دروس #سطح به خود بگویید: چه الزامی وجود دارد که من این دروس را بیاموزم و وقت خود را صرف مطالعه و مباحثه این کتب کنم؟!
چرا نمی توانم با این عمر محدود به جای صرف وقت برای دروس سطح، به مطالعه بحث های تفسیری، تبلیغی، فرهنگی و... بپردازم؛ در حالی که مطمئنم آنها در رسیدن من به هدفم، مثل #تبلیغ فرهنگ دینی کاربردی ترند و بازدهی بیشتری برای من خواهند داشت؟
🔻 اما بنا به ادله ای تحصیل دروس سطح لازم است:
1️⃣ دلیل اول این است که تنها #ابزاری که می تواند شما را هنگام اظهار نظر درباره مردم یا در پاسخ گویی به سؤالات و شبهه ها از گرفتاری در خطا، اشتباه و توجیه غیر منطقی بازدارد، استفاده از علوم دوره #سطح است؛ زیرا تحصیل و مطالعه این دروس پایه، به ویژه یک دوره فقه #نیمهاستدلالی و آشنایی با ادله، آیات الاحکام، روایات فقهی و کلیات فقه، #سرمایه_ای_جاودان برای هر طلبه در #هر_رشته و گرایشی به شمار می آید. در واقع این سرمایه خشت اول بنای علمی یک عالم و طلبه را تشکیل می دهد.
2️⃣ دلیل دوم اینکه با توجه به نیاز همه رشته های علمی به بحث از #آیات و #روایات و تعامل با آنها، شما طلبه علوم دینی بیش از هر چیز نیاز دارید #روش_به_کارگیری_اصول را در برخورد با آیات، روایات و ادله دیگر احکام فرا گیرید و در بقیه موضوعات مانند تفسير، کلام و ... آن روش ها را به کار ببرید.
نکته مهمی که به عنوان یک #طلبه_هدف_دار باید به آن دقت داشته باشد، اینکه #اصول فقه تنها اصول فقه مصطلح نیست، بلکه در واقع #اصول_فقه برای طلبه علوم دینی همان #اصول_فکر کردن و منطق صحيح اندیشیدن و فهمیدن است؛ از این رو باید به این حقیقت اعتراف کرد که ضرورت یادگیری علم اصول فقه اگر مهم تر از سایر علوم دینی نباشد، یقیناً کمتر نیست.
3️⃣ اما دلیل سوم، همان طور که گفتیم، یکی از اهداف تحصیل در دوره فقه و اصول آشنایی با #سبک_اجتهاد و روش استنباط در فقه و اصول است.
واضح است که کاربرد این امر فقط مربوط به علم فقه نیست، بلکه شما به کمک #این_ابزار به بهترین وجه می توانید در سایر علوم همانند تفسیر، عقاید، اخلاق، فلسفه و ... وارد شوید و از آن علوم بهره ببرید، نه اینکه گرفتار تکرار مکررات شده یا حتی به بیراهه بروید و با فهم نادرست به ارائه دانش دینی با عنوان نظریه پردازی، نوآوری و برداشت جدید بپردازید؛ زیرا همه می دانیم دین عزیز اسلام از برداشتهای سطحی ، غلط و سلیقه ای صدمات زیادی دیده است.
✅ ارزش تحصیل دوره سطح:
تحصیل در دوره سطح یعنی ده سال اول طلبگی را باید به دوسال #شیر_خوارگی که مؤثرترین دوره در رشد انسان است تشبیه کرد. به همین علت کسانی که اعتقادی به دروس سطح ندارند هرگز در آثار خود به موفقیت علمی دست پیدا نمی کنند.
در مقابل این گروه ، حتما دیده اید که بزرگانی که این دوره را با دقت و تأمّل پشت سر گذاشته اند ، در هر رشته ای که وارد شده اند موفق بوده اند . تمامی آن افراد رشته علمی خود را به خوبی پیش برده اند و حتی نظریات مستدل ، منطقی و عالمانه ای در آن رشته از خود به یادگار گذاشته اند .
📚 ر.ک: کتاب صراط اندیشه و عمل، استاد #علیدوست، ص99
🔺 ارسالی از جناب حجت الاسلام علیرضا کارگر (از طلاب پایه هفتم مدرسه شهیدین)
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از طریق کانال #درمسیراجتهاد 👇 دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
#نشست_علمی 5
#تابستان
💠 پنجمین نشست علمی سال (1401 ـ 1400) دوره فقه و اصول مدرسه شهیدین
✅ با حضور استاد معظم آیتالله #علیدوست (زید عزه)
❎ با موضوع: «برنامهریزی برای ایام فراغت طلاب»
📆 زمان: دوشنبه (9 خرداد 1401) ساعت 11:45 الی 13
🏢 مکان: مدرس شهید #مطهری مدرسه شهیدین
🔸 این نشست همزمان به صورت #آنلاین در اتاق جلسات عمومی سامانه مدرسه شهیدین پخش خواهد شد.
🌐 https://bbb.shahidain.ir/b/adm-vag-dyj-m1f
🔹 حضور #آنلاین برای عموم طلاب آزاد است.
👈 #اطلاعیههای_علمی را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نشست_علمی
💠 آیت الله #علیدوست :
🔹همانطور که انسان نسبت به مال خودش حساس است، باید نسبت به زمان آینده خود حساس باشد و #برنامهیزی کند. اینگونه نباشد انسان بگوید حال زمان آینده برسد، ببینیم چه میشود. یکی از اولویتها #تکمیل خواندن کتابهایی است که ناقص خوانده شده است.
🔸#برنامهریزی باید به صورت انعطاف پذیر باشد. به صورتی نباشد که با اندک مشکلی، تمام برنامه به هم بخورد. برنامهریزی باید بهصورت متعادل باشد. اینگونه نباشد که یک هفته انسان 70 ساعت #مطالعه کند، اما یک هفته هیچ مطالعهای نداشته باشد.
🔹ما #تراث بزرگی داریم که باید به آنها توجه کنیم. برنامهریزی ما باید بهصورتی باشد که به #فهم تراث منتهی شود. به گونهای که انسان حتی آن قسمت هایی که در درس #استاد نبوده را، بتواند بفهمد و درک کند. از طرفی هم همین تراث نیاز به ترمیم و #تعمیق دارد. اینگونه نیست که کار در مورد فقه و زمینه های مختلف تمام شده باشد. همینطور که علم پیشرفت میکند، نیازها و سوال های جدید هم حاصل میشود. در مراحل بعدی انسان باید به فکر تولید علم و مسائل جدید را در علم داخل کند.
🔸تمام مسائل علمی یک طرف، ارتباط با حضرت #صاحب_الزمان (عج) یک طرف. طلبه باید به مولد نور متصل باشد. البته که مولد نور هم متصل به منبع است. «الله نور السماوات و الأرض...»،. هر روز میتوان دو رکعت نماز خواند و به امام عصر عج هدیه کرد. امام عصر عج نسبت به طلاب محبت و توجه دارند.
📌 متن ارسالی از حجت الاسلام محمد حسین طباطبایی
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#حوزه_های_علمیه
💠 آیت الله #علیدوست :
🔹 #سفید_نمایی حوزههای علمیه به این معنی که همه چیز در حوزه علمیه مطلوب است و مشکلی نیست #اشتباه است، ولی #سیاه_نمایی و بد نمایی به مراتب بدتر است.
🔸 به نظر میرسد که امروز #فشار_اجتماعی بیشتر از #فشار_اقتصادی بر طلاب و روحانیت وارد میشود که امید داریم برطرف شود.
🔹حوزههای علمیه امروز از نظر مجموعه مسائل سیاسی و حکومت امکانات و سخت افزاری، از منظر علمی و نرم افزاری و برنامه ریزی آموزشی، اصلاً قابل قیاس با دورانهای گذشته حوزههای علمیه نیست، اما نسبت به این وضعیت مطلوب، گزارشهایی که واصل شده، وضعیت خوبی را نشان نمیدهد و بیش از این خوب نبودن، #بدنمابودن حوزههای علمیه در حال گسترش است.
🔸وقتی اساتید، مسئولان مربوطه، مدیران اجرایی قصد داوری نسبت به حوزههای علمیه را دارند، دچار یک #حجاب_معاصرتی میشوند. کمیّت و کیفیت پژوهشهای حوزههای علمیه با ۴۰ سال گذشته اصلا قابل قیاس نیست. متأسفانه این میزان زیاد پژوهشهای خوب نه در #رسانه_ملی، نه در رسانههای جمعی و نه در جامعه بیان نمیشود و یک بد نمایی نسبت به حوزههای علمیه صورت میگیرد.
🔹 اساتید و مدیریت باید مراقب آن باشند که باعث بی انگیزگی طلاب جوان نشوند؛ امروز در حوزه علمیه شاید با #فرار_مغزها روبرو نباشیم، ولی باید به شدت نسبت به امر #فرسایش_مغزها و ظرفیتها حساس باشیم.
📚 بیانات معظم له در نشست ماهانه مدیران مدارس علمیه استان اصفهان (1401/3/15)
👈 نکات #علمی بیشتر را در این کانال ببینید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین
#اجتهاد
#مرجعیت
💠 مرجعیت فتوا تابع شرایط و مسائل اجتماعی است/ در صدسالگی حوزه سخن گفتن از «شدن» بیمعناست
✅ استاد ابوالقاسم #علیدوست :
🔹مرجعیت گاهی به معنای مرجعیت علمی و مرجعیت در #فتوا و گاهی به معنای #زعامت و رهبری است. من در مرجعیت در فتوا افق روشنی را میبینم. مرجعیت فتوا تابع شرایط و مسائل اجتماعی است؛ ما دوره سنتز را در پیش داریم. دوره تز دوره اثبات است؛ یعنی حاکمیت به آن میپردازد، ولی چون برخی انتظارات برآورده نمیشود، نوعی آنتیتز رخ میدهد که ما الان در آن قرار داریم، ولی خیلی چیزها در آینده روشن خواهد شد و در پرتو این روشنی وضعیت به نفع مرجعیت پیش خواهد رفت.
🔸اگر کسانی به کتب و روند آموزشی نقد دارند، باید از روش آن وارد شوند و مطرح کنند. الان در مجموع سیستم آموزشی خوب است و امتیازاتی دارد، ولی باید به صورت جدی #بازبینی شود و در #صدسالگی حوزه سخن گفتن از شدن بیمعناست، بلکه باید شدن تحقق یابد. البته گاهی ممکن است برخی سخنان ظاهر #تحولخواهانه داشته باشد، ولی ارتجاع باشد و در اینجا مراقبت لازم است و باید فرایند عقلانی لازم طی شود.
📚 مصاحبه اختصاصی شبکه اجتهاد با استاد #علیدوست https://b2n.ir/u03264
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
❌ استاد #علیدوست در کمال حیرت فرمودند که چون نصف حلقه ثالثه در ۳۶ روز نوشته شده، پس نمیتواند کتاب درسی موفقی باشد.
❌ استاد عزیز؛ شهید ثانی (ره) هم جلد اول شرح لمعه را در ۳ ماه نوشت، پس نصف الروضة البهیّة در ۹۰ روز نوشته شده (که حجم بیشتری از حلقه ثالثه دارد)، اگر موافق هستید آن هم حذف شود⁉️
❌ شاید در مقایسه نوابغ جهان علم با افراد عادی نیاز به متانت بیشتری داشته باشیم.
❌ حاج آقای #شهیدی فرمودند: «مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی می گفتند ایامی که شهید #صدر مشغول نوشتن حلقات بودند روزی ۱۶ ساعت می نوشتند». این را بگذارید کنار نبوغ بالا، حافظه فوق العاده، فکر منظم و بیش از ۲۰ سال کار ممحض در علم اصول».
❌ مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی (ره) چند بار فرمودند که جلد اول منهاج الصالحین آیت الله العظمی خویی (ره) را بعد از اولین چاپ به مرحوم شهید #صدر (ره) دادم. و فقط یک یا دو روز نزد ایشان بود. بعد به من دادند و فرمودند در صفحه آخر ۱۳ اشکال نوشتم که فتاوایی هستند که حسب مبنای خود آیت الله العظمی خویی (ره) صحیح نمیباشند. من هم بردم خدمت مرحوم آقای خویی (ره). ایشان هم کتاب را گرفتند و تک تک اشکالات را میخواندند و می فرمودند: عجب، با اینکه قبل از چاپ چند نفر از آقایان هم مطالعه کرده بودند، ولی عجیب است که این اشکالات علمی باقی مانده است. و فرمودند اگر ممکن است جلد دوم منهاج را قبل از چاپ، ایشان بازبینی کند
📌 واقعیت این است که #شهید فراتر از یک انسان عادی بود...
👈 جدیدترین اخبار و اطلاعیه های علمی ـ اجتهادی در: https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
#روش_شناسی
💠 استاد #علیدوست (حفظه الله): برخی دروس متد و #روش_اجتهاد نمیدهند
🔹اگر کسی ۳۰ سال درس خارج برود (برای اینکه) استفاده کند، یا درس مشكل دارد، یا شاگرد مشكل دارد، یا هر دو مشكل دارند. برای چه سی سال درس خارج میروی؟!
🔸 این برای این است که درس نتوانسته متد و #روش بدهد و الا اگر درس از یک روش متابعت کند، دیگر شاگرد بعد از حالا من مثل بعضیها نمیگویم «چهار، پنج، شش سال درس خارج بروی #مجتهد میشوی»، نه، حالا آن هم مثلاً افراط باشد؛ اما دیگر در یک استعداد متوسط به بالا، باید با ۱۱ سال، ۱۲ سال دیگر مستقل شود، مستغنی شود، روشها را دربیاورد، حالا از یک استاد یا از چند استاد.
📚 برگرفته از بیانات استاد #علیدوست (حفظه الله) (@ravesh_ejtehad)
👈 نکات #علمی بیشتر
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#روش_شناسی
💠 استاد آیت الله #علیدوست: لزوم کشف عناوین مرجع و پایه در فرایند اجتهاد
🔹بحثهای روشی را باید خیلی اهمیت بدهید، زیرا رفتار #فقیه را تعیین میکند. لزوم کشف عناوین مرجع و پایه و تمییز آن از غیر آن، یک کلانبحثی است که «توتی اکلها کل حین باذن ربها». یک بحث روشی است که یک متد و #روش به استنباط فقیه میدهد.
🔸 یک مستنبط وقتی میخواهد استنباط کند، مفهومشناسی کند یا حکمی صادر کند، باید #عنوان_مرجع و پایه و اصلی را پیدا کند. سوگمندانه باید گفت که این مسئله مهم در اصول فقه ما جایگاهی ندارد، در حالی که یکی از ملاکهای مجتهد این است که بتواند عناوین پایه را پیدا کند.
🔹مثلا آیا #مجسمهسازی خودش #موضوعیت دارد و عنوان پایه است یا عنوان پایه یک چیز دیگری است؟ یا مثلا #غنا خودش عنوان پایه است؟ شیخ انصاری تصریح میکند که غنا موضوعیت برای تحریم ندارد یا مثلا میگوید: «إنّ حرمة اللعب بآلات اللهو، الظاهر أنّه من حیث اللهو لا من حیث خصوص الآلة»؛ اینجا عنوان پایه، لعب بودن یا آلت بودن نیست، بلکه لهو بودن است. در سخنان شیخ انصاری این اصطلاح عناوین پایه و تحلیلها نیست؛ ولی آن لب قضیه است.
🔸 البته به بهانه پیدا کردن عنوان پایه، عنوان مادر، عنوان اصلی، کارکردگرایی، جدا کردن ثابتات از متغیرات، برگرداندن قوانین بعضها الی بعض و ... نباید عنوان پایه بتراشیم و یادمان باشد که در هر حال از #انضباط_فقهی خارج نشویم.
📚 درس خارج فقه هنر، 1400/8/23 (@ravesh_ejtehad)
👈 #روش_شناسی اجتهاد را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول شهیدین قم
#نکات_اجتهادی
💠 نقش فقه در توسعه علوم انسانی
🔹وقتی میگوییم «نقش اجتهاد در تحول علوم انسانی» مراد کدام اجتهاد است؟
🔸دو نوع اجتهاد وجود دارد:
1️⃣ اجتهاد به معنای اخص؛ یعنی اجتهادی که فقط گزارهای هنجاری دین مانند واجب، حرام، صحیح، باطل، نجس، پاک و... را کشف میکند.
2️⃣ اجتهاد به معنای اعم؛ این نوع از اجتهاد متکفل استنباط گزارهای هنجاری نیست. در این نوع اجتهاد ممکن است به یک مسئلهای پرداخته شود که ارتباطی با شریعت و فقه ندارد، اما با دین ارتباط دارد؛ مانند خلقت انسان یا اقتصاد. در واقع در این نوع از اجتهاد شخص به دنبال کشف یک «هست» است اما این کشف باید با اجتهاد صورت بگیرد.
🔸 بر اساس اجتهاد به معنای اخص علوم انسانی و فقه با همدیگر ارتباط دارند اما #نقش_توسعهای ندارند. علوم انسانی مصداق شناسی و موضوع شناسی انجام میدهد و اجتهاد به معنای اخص #حکم را بیان میکند.
🔹 اما اگر بر اساس اجتهاد به معنای اعم از آنجایی که این نوع از اجتهاد از «هستها» خبر میدهد و معمولاً علوم انسانی بیان هستها و مناسبات میکند، در این صورت موضوعاتی مانند خلقت انسان، تاریخ، مسائل اجتماعی و ... از حوزههایی است که فقه به آن میپردازد.
🔸 خیلی ها بر این باور هستند که علوم انسانی مسائل فرهنگی اجتماعی و روحی را شامل میشود که در این صورت ترابط علوم انسانی با فقه و #اجتهاد معنا پیدا میکند.
📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #علیدوست (دام ظله) در نشست «اجتهاد و تحول علوم انسانی» (2 بهمن 1402)
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم
#نکات_فقهی
💠 حجیت تجمیع ظنون در فقه جواهری بر مبنای انسداد
1️⃣ مرحله اول: فقیه به بررســـی و نقد هر یک از ادله به طور جداگانه میپردازد، که ممکن اســـت در این مرحله هیچ کدام از ادله خالی از مناقشه نباشد و به حدّ حجیت نرسد.
2️⃣ مرحله دوم: در این مرحله فقیه مجموع ادله را مورد نظر اجتهادی خویش قرار میدهد، که ممکن است هر یک از ادله، نقص و کاستی دلیل دیگر را جبران نماید. در نتیجه، مجموع ادله، فقیه را به نتیجه مثبت در مسئله برساند. از این مرحله از اجتهاد به #نظام_حلقوی بین ادله تعبیر مینماییم.
🔹آنچه در موارد زیادی از کتاب #جواهرالکلام ملاحظه میشود بهره بردن از همین نظام حلقوی بین ادله اســـت، در حالی که در فقه مرحوم آیة الله #خویی اگر هم موردی باشـــد، بسیار اندک پیش می آید که ایشان با ملاحظه یک نظام حلقوی، ضعف ادله و نقصان یکدیگر را جبران کرده باشد.
🔸 نظریه انسداد باب علم و علمی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین مسائل علم اصول فقه مطرح است که برای اثبات حجیت مطلق ظنون به آن تمسک شده است. به نظر میرسد فقیهانی که از روش اجتهادی قناعت محور (جواهری) بهره میبرند، در واقع، به نوعی به نظریه انسداد قائل هستند و این مبنا، ریشه و زیربنای اصولی استفاده ایشان است.
🔹تتبع اقوال فقها و جابریت و کاسریت شهرت عملی، از جمله آثاری است که بر روش اجتهادی #فقه_قناعت مترتب میگردد؛ بنابراین، بهره گیری فقیه از روش تجمیع ظنون، ریشه در نگاه انسدادی او نسبت به ادله دارد.
📚 ر.ک: «مقاله مقایسه روش اجتهاد صاحب جواهر و محقق خویی»، آیت الله ابوالقاسم #علیدوست (حفظه الله)
👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید
💠 مناظره داغ استاد اسلامیان با استاد علیدوست
👈🏻 با موضوع: «بررسی نقش استقلالی عقل و مقاصد الشریعه در استنباط احکام»
🔹 این مناظره بین دو تن از اعضای جامعه مدرسین، استاد علیرضا #اسلامیان و استاد ابوالقاسم #علیدوست در تاریخ ۱۷ بهمن ماه ۱۴۰۳ در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد.
👇🏻 خلاصه مناظره را در پیام بعدی بخوانید 👇🏻
#نکات_اخلاقی
💠 هدیه آیت الله علیدوست به طلاب
🔹این لامپ و مهتابیها را میبینید. اگر نبود این جا تاریک بود، اما هم خودش روشن است، هم فضا را روشن کرده است. اما شما اگر کلید برق را قطع کنید تبدیل میشود به یک تکه شیشه ... و هیچ روشنایی ندارد. اگر ارتباطش با کارخانه مولد برق قطع شود همین مهتابی که هم خود را روشن کرده هم به اطراف روشنایی میدهد، تبدیل به یک وسیله خاموش بیمصرف میشود.
🔸یک #طلبه هم اگر ارتباطش با امام زمان ع قطع شود، همین طور خواهد بود ... من و شما اگر ارتباط نداشته باشیم، لامپ تاریکی هستیم.
🔹ارتباط با #امام_زمان به طلبه نورانیت میدهد. پیشنهاد من دو رکعت نماز است. دو رکعت #نماز هر روز برای امام زمان ع بخوانید. فرقی نمیکند صبح، ظهر، شب ... بنده خودم بعد نماز صبح میخوانم. نیاز به مقدمات هم ندارد که در این صورت رها میکنیم.
🔸 البته امام زمان هم نورش از جای دیگر است (الله نور السموات والارض) روایتی هست که نور خداوند بر امام ع میتابد و نور امام هم بر عالِم و نور عالِم هم بر دیگران میتابد (و جعلنا بینهم و بین القری التی بارکنا) به هر حال ارتباط ما هم با خداست، هم با امام زمان؛ ارتباط با امام زمان را با دو رکعت نماز کامل کنید.
🔹نکند طلبه و روحانی ما هیچ بده بستانی با امام زمانش نداشته باشد!
خیلی #خسران است. این ارتباط خیلی کارها میکند. از همین امروز شروع کنید ...
نماز بهترین وسیله است (الصلوة خیر موضوعٍ)
🔸این هم #هدیه ما به شما!
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #علیدوست در مدرسه شهیدین (۱۳۹۸)
👈 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم