eitaa logo
در مسیر اجتهاد
8هزار دنبال‌کننده
413 عکس
35 ویدیو
31 فایل
🔹مطالب کاربردی #فقهی ، #اصولی ، #رجالی و #فلسفی 🔸 قابل استفاده اساتید و طلاب #حوزه علمیه 📣 این کانال توسط مدیریت سطوح عالی مدرسه #شهیدین (رهما) قم اداره می‌شود 🔻 کپی مطالب کانال تنها با ذکر #لینک بلامانع است. 🔺 ارتباط با مدیر و ارسال مطالب @Smousavi
مشاهده در ایتا
دانلود
💠 روش اصولی آیت الله : 1️⃣ احاطه به مکاتب متنوع اصولی: روش ایشان در درس خارج اصول، روشی میان مکاتب مختلف اصولی و متأثر از اندیشه‌های اصولی میرزا مهدی ، شیخ هادی و مکاتب معروف اصولی مانند مکتب و عراقی و اصفهانی داشت. 2️⃣ آشنایی با مکاتب علمی جدید در رشته های علوم انسانی (حقوق، روانشناسی (علم‌النفس)، جامعه‌شناسی، زبانشناسی، فلسفه جدید و فلسفه غرب) وی از لحاظ جامعیت و گستره اطلاعات به ویژه در مورد علوم جدید، چهره دیگری از شهید بود. ایشان در هر زمینه‌ای مطالعه داشت و تأثیر این اطلاعات در درس اصول و فقه ایشان و هر مسئله دیگرِ مرتبط یا فلسفه جدید یا روانشناسی و علوم دیگر آشکار بود. 3️⃣ طرح ایده جدید و نوآوری در درس: ایشان بعد از طرح درس می‌کوشید مطلب جدیدی ارائه کند و در این راه یا آن بحث را از شکل شناخته شده و مرسوم خود خارج می‌ساخت و یا این‌که ایده جدیدی را در آن مطرح می‌نمود. 4️⃣ دقت در فهم نظریات محقق : در فهم افکار و نظریات مرحوم نائینی دقیق بود، زیرا ایشان یک دوره کامل اصول را نزد شاگرد نائینی یعنی شیخ حسین سپری کرده بود و شیخ حلی در آن دوره به نام «زبان محقق نائینی» و نزدیک‌ترین شاگرد وی معروف بود. از این رو سید سیستانی در درس خود بسیار در آراء سید خوئی و فهم او از نظریات نائینی مناقشه می‌کرد و در بسیاری از موارد قائل به سوءبرداشت سید خوئی از نظریات محقق نائینی بود. 📚 برگرفته از مصاحبه با استاد سید منیر (از شاگردان آیت‌الله سیستانی) 🔰دوره تخصصی فقه و اصول شهیدین قم
9.34M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 صدای شهید سید محمدباقر ▪️اگر (ع) برای دنیایش کار کرده بود حتماً می‌گفت: به خدا سوگند که من بدبخت‌ترین بشرم؛ زیرا من در برابر عمری سراسر جهاد و فداکاری و عشق خدا چیزی به‌دست نیاوردم. 🔹اما او چنین نگفت، بلکه فرمود : «به خدای کعبه سوگند، شدم». والله این رستگاری همان اوست؛ زیرا او برای دنیایش کار نمی‌کرد، برای پروردگارش کار می‌کرد و الآن [لحظه شهادت برای او] لحظه دیدار با خداست. این لحظه‌ای است که علی (ع) با خداوند متعال دیدار می‌کند و خدا هم حساب او را تمام و کمال می‌دهد. پاداشش را عطا می‌کند و اجر و عوض آن همه سختی‌ها و مصائبی که تحمل کرد را می‌پردازد. 📚بخشی از آخرین جلسه درس تفسیر شهید صدر _ سال ۱۳۹۹ هجری قمری 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠نظریه حق‌الطاعة شهید : 🔹اصولیون معتقدند اولی عقلی در شبهات بدوی بعد از فحص و یأس از دلیل محرز، است؛ آن چنان که اصل شرعی نیز برائت است. از این رو در مباحث اصول عملی دلیل نخست بر صحت اصل برائت را برخی آیات و روایات و دلیل دیگر را حکم عقل می‌دانند. 🔸ولی شهید در اینکه اصل اولی عقلی برائت باشد با مشهور اصولیون مخالف و معتقد است که عقل با نظر به مولویت خداوند متعال که مجعول ومحدود نیست، در تمام شبهات بدوی، حتی اگر شبهه تکلیف ناشی از احتمالی ضعیف باشد، حکم به می‌کند و در عین حال نسبت به اصل ثانوی شرعی نظر ایشان موافق نظر مشهور و قائل به است. 🔹در واقع نظریه حق الطاعه یک مبنای است که توجیه گر اصل احتیاط عقلی در علم اصول است. بدین جهت مناسب است به کارایی این نظریه در بحث فلسفه اخلاق نیز توجه شود. 🔸اگر در تأیید نظریه شهید صدر به جستجو بپردازیم، خواهیم دید که علاوه بر قدمای پیش از مرحوم وحید ، در میان متأخرین نیز کسانی قبل و بعد از شهید صدر قائل به احتیاط عقلی بوده‌اند. از مشهورترین آنها آیت‌الله سیدمحمد محقق بوده است که دو تن از شاگردانش یعنی آیت‌الله سیدموسی و آیت‌الله مکارم نیز پس از او همین مبنا را برگزیدند و از اصل احتیاط عقلی به تقریری خاص دفاع کردند. 📚برگرفته از مقاله «مکتب اصولی شهید آیت‌الله صدر»، رضا اسلامی 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 از روز چه بهره ای برده ایم؟ 🔹 من از خودم و شما سؤال می‌کنم: ما از روز عاشورا چه بهره‌ای برده‌ایم؟ چه سودی به‌دست آورده‌ایم؟ چه استفاده‌ای در عرصه عمومی و چه استفاده‌ای در زمینه فردی برده‌ایم؟ اگر استفاده نبرده باشیم و تنها کرده باشیم من به‌شما خبر می‌دهم که این کار سودی ندارد؛ ما از کدام دسته هستیم؟ از کسانی که گریه می‌کنند و حسین را می‌کشند؟ 🔸روشن است که امام حسین(ع) الآن نیست تا کسی او را بکشد، ولی چیزی گران‌بهاتر و مهم‌تر از خود امام حسین(ع) در دستان ماست؛ کرامت امت حسین، مقدسات حسین. اگر ما گریه کنیم، ولی در عین حال برای تضعیف امام حسین(ع) تلاش کنیم؛ اگر گریه کنیم و در صف باطل باشیم؛ اگر گریه کنیم، ولی گواهی دروغ بدهیم؛ اگر گریه کنیم، ولی به‌دشمنان کمک کنیم و به‌اختلاف و در جامعه خود دامن بزنیم؛ اگر گریه کنیم، ولی گناهانمان بیش‌تر شود، در این صورت ما گریه می‌کنیم، ولی در عین حال حسین را نیز می‌کشیم؛ زیرا تلاش می‌کنیم حسین را از بین ببریم که گران‌بهاتر از خود اوست. ان‌شاء‌الله که ما از این دسته نیستیم. 📚 برگرفته از کتاب «سفرِ شهادت»، امام موسی 👈 نکات بیشتر: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
❌ استاد در کمال حیرت فرمودند که چون نصف حلقه ثالثه در ۳۶ روز نوشته شده، پس نمی‌تواند کتاب درسی موفقی باشد. ❌ استاد عزیز؛ شهید ثانی (ره) هم جلد اول شرح لمعه را در ۳ ماه نوشت، پس نصف الروضة البهیّة در ۹۰ روز نوشته شده (که حجم بیشتری از حلقه ثالثه دارد)، اگر موافق هستید آن هم حذف شود⁉️ ❌ شاید در مقایسه نوابغ جهان علم با افراد عادی نیاز به متانت بیشتری داشته باشیم. ❌ حاج آقای فرمودند: «مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی می گفتند ایامی که شهید مشغول نوشتن حلقات بودند روزی ۱۶ ساعت می نوشتند». این را بگذارید کنار نبوغ بالا، حافظه فوق العاده، فکر منظم و بیش از ۲۰ سال کار ممحض در علم اصول». ❌ مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی (ره) چند بار فرمودند که جلد اول منهاج الصالحین آیت الله العظمی خویی (ره) را بعد از اولین چاپ به مرحوم شهید (ره) دادم. و فقط یک یا دو روز نزد ایشان بود. بعد به من دادند و فرمودند در صفحه آخر ۱۳ اشکال نوشتم که فتاوایی هستند که حسب مبنای خود آیت الله العظمی خویی (ره) صحیح نمی‌باشند. من هم بردم خدمت مرحوم آقای خویی (ره). ایشان هم کتاب را گرفتند و تک تک اشکالات را می‌خواندند و می فرمودند: عجب، با اینکه قبل از چاپ چند نفر از آقایان هم مطالعه کرده بودند، ولی عجیب است که این اشکالات علمی باقی مانده است. و فرمودند اگر ممکن است جلد دوم منهاج را قبل از چاپ، ایشان بازبینی کند 📌 واقعیت این است که فراتر از یک انسان عادی بود... 👈 جدیدترین اخبار و اطلاعیه های علمی ـ اجتهادی در: https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
مقدمه حلقات.pdf
حجم: 186K
💠 وجوه تقدم آموزشی حلقات بر سایر کتب 🔹 شهیدسیدمحمدباقر (رضوان الله علیه)، مقدمه ای بر کتاب حلقات نگاشته و توجیهات خود را مبنی بر لزوم تغییر کتب درسی بیان کرده است. 🔸مقدمه ای تفصیلی و حاوی مثال‌های متعددی که می‌تواند ذهن پرسش‌گر و شبهه‌دار را قانع سازد. 🔹 این مقدمه از کتاب «قواعد کلی استنباط» که ترجمه و شرح حلقات به توسط آقای رضا است، برداشته شده و تقدیم عزیزان می گردد. 🔸 هرچند، نکاتی نیز وجود دارد که سیدشهید به آنها نپرداخته و می‌تواند از وجوه امتیاز حلقات بر کفایه محسوب شود، لکن همین مقدار از مطالب شهید، اگر مورد تأمل قرار بگیرد، اطمینان خاطر به درس ایجاد خواهد کرد. 👈 نکات بیشتر: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 تأثر شهید (ره) از مکتب قم 🔹 به نظر ما مکتب فکری شهید صدر در موارد مختلفی از مکتب قم متأثر است و شواهد مختلفی هم بر آن وجود دارد، از جمله بحث ای که شهید صدر مطرح می کند و تلامیذ ایشان مدعی هستند که از ابداعات ایشان است، در کلمات محقق داماد آمده است. 🔸 این تأثیر و تأثر در موارد دیگر هم مشاهده می شود. از جمله اینکه مرحوم محقق داماد در تقریرات اصول شان (محاضرات 3: 52) می فزماید: شک تقدیری در استصحاب کافی است. دو بیان دارند. بیان اول، اینکه از ادله استصحاب استفاده می شود عدم یقین به خلاف، موضوع باب استصحاب است. یعنی یقین به خلاف نداشته باشیم، حال چه شک فعلی باشد، چه شک تقدیری و چه ظن فعلی و چه ظن تقدیری. این بیان همان بیان شهید صدر است. 🔹 ممکن است برخی از تلامیذ شهید صدر مدعی شوند که این کلمات به دست شهید صدر نرسیده بوده، ولی ما شواهدی داریم که اصول محقق داماد در دست شهید صدر بوده است. یعنی برخی دفاتر را آسید موسی صدر و دیگران نوشته بودند و برای شهید صدر برده بودند. لذا نباید تعصب داشته باشیم و این تأثیر و تأثر را انکار کنیم. 🔸 بله، شهید صدر جزو نوابغ است؛ افکار دیگران را می گیرد و تبدیل به می کند. اما در تأثر ایشان از مکتب قم هم در از کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم شهید و هم در اصول تأثرشان از مکتب جای تردیدی نیست. 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله جواد در درس خارج اصول 👈 آشنایی با اجتهاد: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 تفاوت استفاضه روایات (تواتر اجمالی) با حساب احتمالات: 🔹 در تواتر اجمالی (استفاضه) با توجه به اینکه گروه‌های مختلفی در مکان‌های مختلف روایت را نقل کرده‌اند، این احتمال که همه توافقی کرده و دروغی را جعل کنند، احتمالی غیر عقلایی است. در نتیجه تواتر اجمالی پدید می‌آید که بعضی از روایات صادر شده است و قطع به صدور خبر یا اخباری داریم که در آن‌ها این موجود می‌باشد. 🔸 اما در حساب احتمالات با صرف نظر از ، هر کدام از اخبار دلالت بر مطلب می‌کند. بنابراین هر کدام به خودی خود درصدی از احتمال موافقت با واقع را ایجاد می‌کنند، ولو این درصد کم بوده و به تنهایی حجت نمی‌باشد. مثلاً روایت اول درصدی احتمال موافقت با واقع ایجاد می‌کند، با روایت دوم درصد موافقت با واقع بیشتر می‌شود و در نهایت تراکم این روایات ایجاد کننده احتمال موافقت و نفی‌کننده مخالفت با واقع سبب اطمینان یا علم انسان می‌شود. این همان حساب احتمالات در ریاضیات است که در اصول نیز کاربرد دارد و شهید (ره) در باب اجماع و تواتر از آن استفاده کرده است. (بحوث في علم الأصول 4: 309) 🔹 تفاوت این دو در این است که در توجه به مضمون نمی‌شود. یعنی حتی اگر مضمون واحد نباشد، احتمال اینکه در جمع کثیری از روایات هیچکدام صادر نشده باشد، وجود ندارد و به یکی غیر معین استناد می‌کنیم، اما در هر کدام از روایات بخشی از احتمال را در نفس ایجاد می‌کند و از تراکم این احتمالات اطمینان حاصل می‌شود. 📚 برگرفته از درس خارج فقه آیت الله (1394) 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 انواع اجتهاد: 1️⃣ اجتهاد : این قسم از اجتهاد متکفل بیان احکام‌اللّه واقعیه است و اگر تزاحمی بین احکام واقعیه و ظاهریه رخ دهد، بین آن‌ها جمع می‌کند. فنون مطرح‌شده در اواخر کفایة الأصول و نظریه‌ تزاحم حفظی که شهید (رحمه للله) بیان کرده است، از جمله مصادیق این اجتهاد به‌شمار می‌رود. خروجی این قسم از اجتهاد، رساله‌ توضیح‌المسائل از باب طهارت تا دیات است. 2️⃣ اجتهاد : این قسم از اجتهاد بعد از تشکیل نظام اسلامی نمود می‌یابد. در این قسم از اجتهاد، فقها پس از وضع قوانین توسط مجلس، اقدام به تطبیق آن‌ها با استنباطات فقهیّه می‌کنند تا مطابقت یا عدم مطابقت آن‌ها با اسلام آشکار گردد. به‌ عبارت‌ دیگر: عمل فقها در این خصوص دقیقاً مشابه یک قاضی است؛ با این تفاوت که قضات در قضیه‌ خارجیه‌ شخصیه قضاوت می‌کنند و فقها در خصوص قضیه‌ کلیه نظر می‌دهند. 3️⃣ اجتهاد : اجتهادی است که متکفل تنظیم روابط فرد و دولت در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی است. از جمله عرصه‌هایی که اجتهاد تنظیمی می‌تواند در آن ایفای نقش کند، عبارتند از: 1. تنظیم روابط بین‌الملل؛ 2. تنظیم روابط سیاسی فرد و دولت؛ 3. تنظیم روابط اداری؛ 4. تنظیم روابط مالیّه و مالیاتی؛ 5. تنظیم روابط بر پایه‌ محیط‌زیست؛ 6. تنظیم روابط داخلی. 🔹 بنابراین در عرصه‌ی اجتهاد تنظیمی، نگاه فقیه به تنظیم روابط معطوف است. البته باید توجه داشت که در این اجتهاد، تنها زاویه‌ی دید به آیات و روایات و دلیل عقل متفاوت می‌شود، نه اینکه منبع دیگری به ادله‌ی اربعه افزوده گردد و ادعا شود که دلیل دیگری نیز به نام مصالح یا عرف یا مقتضیات زمان و مکان وجود دارد. 🔸به‌ عنوان‌ مثال: در نگاه اجتهاد تبیینی گفته می‌شود که اسلام مرز جغرافیایی ندارد و مجلس نیز در همین زمینه قانون «استرداد مجرمین» را تصویب می‌کند؛ لکن بر اساس اجتهاد این مصوبه توسط شورای نگهبان به دلیل استلزام پذیرش حکم طاغوت و از باب نفی سلطه رد می‌شود و سرانجام مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را تصویب می‌کند. در حالی‌که در اجتهاد بررسی می‌شود که باتوجه‌ به هزینه، فایده و کارآمدی و سیاسات شرعیه و مصالح نوعیه و دفع مفاسد و تحقق اهداف دولت اسلامی و فرایند تصمیم‌گیری حکمران، این مسئله باید به چه نحوی حل شود. 📚 برگرفته از درس خارج آیت الله (دام عزه) 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠نظريه پردازى فقهى يا فقه النظريات 🔹یکی از مهمترین نیازهای امروز نظام جمهورى اسلامی و محافل تحقيقاتى و دانشگاهى، فقهی است. نظریه‌پردازی فقهی به سه صورت متصور است: 1️⃣مباحثی که مربوط به فقه است و تا حدودی مطرح شده است، ولی نیاز به بسط و گسترش دارد؛ مثل نظريه ولايت فقيه و حكومت اسلامى كه مرحوم (ره) در نجف مطرح کردند که علاوه بر بركات عملى آن، فقه را نيز بارور كرد. 2️⃣مباحثی که مربوط به علوم دیگر است، ولی بخشی از آن فقهی محسوب می‌شود؛ مثل نظریه فقهى در رابطه با پول‌هاى اعتبارى و احكام آن. اين نظريه‌هايى كه زيربنای است، تا زمانی که مشخص نشود اقتصاد اسلامى مشخص نخواهد شد. 3️⃣مباحثی که مربوط به مسائل علوم دیگر است، ولی ريشه در مسائل و احكام فقهى دارد و جمع آورى آن احكام منجر به نظريه پردازى در آن علوم مى شود؛ مثلاً شهيد (ره) در آخر رساله عمليه نوين خودشان (الفتاوى الواضحه) بحثى را تحت عنوان (نظرة عامة فى العبادات) اضافه كرده است كه در آن نظريه پردازى اسلامى نموده است و فلسفه عبادات و نقش عظيم آن را در جامعه مدنى اسلامى مشخص كرده است. يعنى يك نظريه اجتماعى ارائه داده است كه نظريه‌اى بسيار مهم در جامعه شناسى اسلامى است كه چگونه عبادات اسلامى جامعه را متحول مى‌سازد و چه بركات اجتماعى دارد. 🔹اين نظريات مورد ابتلا جوامع بشرى امروز مى‌باشد كه مورد تاكيد رهبرى هم قرار گرفته و بايد در مقابل نظريات غلط غربى، از طریق نظريه پردازى درست و علمى، آن را نهادينه كرد. 📚برگرفته از درس خارج فقه آیت‌الله 93/02/08 🔰مدرسه شهیدین قم
💠 مناسبات حکم و موضوع سبب انصراف: 🔹گاهی خطاب مطلقی که از جانب شارع می‌رسد نسبت به ارتکاز عرفی مقید می‌شود. به عنوان مثال در"الماء مُطهّر"، مطهریت حکمی است که یک منشأ دارد و آن هم این است که ماء مد نظر نباید نجس باشد و از باب مناسبت حکم و موضوع می‌فهمیم که مقصود از ماء مطهر، ماء طاهر است که تطهیر می‌کند و برای ذهن انصراف حاصل می‌شود که این جا اطلاق ماء منصرف به ماء طاهر است. 🔸 یا وقتی شارع گوید «وامسحوا برؤوسکم» عرف در این جا توسط دست، آن هم با کف آن مسح می‌کند. پس آیه همان مسح عرفی را می‌گوید. 🔹 این که از مناسبات حکم و موضوع است، حجت و هادم مقدمات حکمت است. به این دلیل که جزو مقیدات لبيه متصله است و معیت با دلیل دارد و در ظهور تصدیقی دخیل است. وقتی این ظهور تمام شد اطلاق مقید می‌شود. 📚ر.ک: بحوث في علم الاصول، شهید محمدباقر 7: 529 (تقریرات حسن عبدالساتر) 📌 ارسالی از حجت الإسلام محمودپور (از طلاب محترم پایه هفتم شهیدین) 👈 نکات بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 انواع تزاحم 1️⃣ تزاحم در ملاک: 👈🏻 گاهی میان دو هدف در یک مصداق تزاحم شکل می‌گیرد. مانند جایی که مصلحت و مفسده در یک کار جمع شوند. به طور مثال نمی‌شود یک فعل در عالم جعل و ثبوت هم مصلحت داشته باشد هم مفسده. این امر مستلزم تضاد است. مرحوم بیشتر بر این تزاحم تاکید دارند. 2️⃣ تزاحم در امتثال: 👈🏻 گاهی میان دو هدف در دو مصداق تزاحم ایجاد می‌شود که مکلف قدرت انجام آن فعل را ندارد. مثل بحث إنقاذ غريقین که مکلف فقط یک مورد از غریق ها را می تواند نجات دهد. مرحوم بیشتر بر این تزاحم تاکید دارند. 3️⃣ تزاحم حفظی: 👈🏻 تزاحمی که در گستره حرکتی صورت می گیرد. مثلاً شارع می‌گوید فلان کار مصلحت دارد و باید انجام داد ولی مصداق آن بین چند امر مردد می‌شود آیا این عمل مصداق آن مصلحت است یا نه؟ و گاهی از عملی باز می‌دارد و این بازداشتن بین چند مصداق مردد است. عدم شناخت مصلحت می‌گوید همه را عمل کن که تا به مصلحت برسید، عدم شناخت مفسده می‌گوید همه را ترک کن تا از مفسده دوری کنید. این گونه تزاحم چون می‌خواهد حافظ ملاک مد نظر مولا باشد به تزاحم حفظی در نگاه شهید نام گذاری شده است. 📚ر.ک: مقاله «بررسی و نقد نظریه تزاحم حفظی در جمع بین حکم واقعی و ظاهری»، آیت الله سید علی اکبر حائری (برادر آیت الله سید کاظم حائری) و از شاگردان شهید صدر (رحمة الله علیه) 👈🏻 نکات بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین