#نکات_اصولی
#تنقیح_مناط
💠 تنقیح مناط:
🔻 تنقیح مناط: کشف ملاک حکم از یک مورد و سرایت آن به موارد دیگر
🔹 تنقیح مناط وقتی امکانپذیر است، که به وجود چهار امر #اطمینان داشته باشیم، که عدم اطمینان به هر یک از این امور، سبب خلل در استدلال از طریق تنقیح مناط خواهد شد:
1️⃣ اطمینان به این که امری که کشف شده، مقتضی و #ملاک حکم شارع میباشد.
2️⃣ اطمینان به این که این امر، #تمام_ملاک میباشد.
3️⃣ اطمینان به این که همین ملاک در مورد #فرع (که میخواهد حکم را به آن سرایت بدهد) نیز وجود دارد.
4️⃣ اطمینان به این که مانعی برای تأثیر ملاک در فرع وجود ندارد؛ زیرا چه بسا #مانع اقوی در مورد فرع وجود داشته باشد و جلوی تأثیر مقتضی را بگیرد.
🔺از آن جایی که اطمینان به این امور، تقریباً احتیاج به علم غیب دارد و واقعاً احراز این که تمام ملاک (مقتضی موجود و مانع مفقود) که در اینجا وجود دارد، به همین صورت (بدون مانع و مزاحم اقوی) در جای دیگر نیز وجود دارد، امر بسیار مشکلی است. لذا #تنقیح_مناط جز در موارد #نادر امکانپذیر نیست.
📚 برگرفته از درس فقه بورس استاد #عندلیبی
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین
#نکات_اصولی
#تنقیح_مناط
#الغای_خصوصیت
💠 تفاوت الغای خصوصیت با تنقیح مناط:
1️⃣ الغای خصوصیت:
الغای خصوصیت مربوط به عالم #اثبات است. یعنی فهم عرفی و ظهورات ادله؛ یعنی عرف وقتی دلیلی را ببیند و استظهار کند که یک موضوع (یا عنوانی در یک موضوع) خصوصیتی ندارد، میتواند حکم را از آن موضوع به موضوع دیگر تسرّی دهد:
🔹 مثال: در دلیل آمده است: «رجل شکّ بین الثلاث و الاربع ... »، ولی عرف از رجولیّت در این روایت الغای خصوصیت میکند و میگوید موضوع، مکلّف است و رجل بودن، خصوصیّت ندارد. پس اگر زنی هم شک بین سه و چهار کند، همان حکم را خواهد داشت.
2️⃣ تنقیح مناط:
تنقیح مناط مربوط به عالم #ثبوت است. یعنی کشف ملاکات و مناطات احکام. یعنی با کشف ملاک تامّ حکم، از موضوع دلیل به موضوع دیگر تعدّی کنیم.
🔹 مثال: در دلیل: «الخمر حرام؛ لأنّه یزول عقل الانسان»، کشف میکنیم که ملاک حرمت، زوال عقل انسان بوده و لذا اگر به این نتیجه رسیدیم که فقّاع نیز همانند خمر، عقل انسان را زائل میکند، میگوییم با توجه به اینکه ملاک اصلی حرمت خمر، به همان شکل در فقّاع نیز موجود است، کشف میکنیم که فقّاع نیز حرام است.
📚 برگرفته از درس خارج فقه بورس و اوراق بهادار، استاد علی #عندلیب همدانی (دام ظله)
📌 ارسالی از حجة الإسلام علی #ظهیری
👈 نکات #اصولی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم