#نکات_لغوی
#نکات_فقهی
💠 معیارهای مراجعه به لغت
🔹 توجه به این نکته مهم است که قول لغوی حجت نیست، مگر اینکه موجب اطمینان و وثوق شود یا اگر لغوی که در صدد بیان معنای حقیقی است با احراز وثاقتش، کلامش معتبر خواهد بود زیرا خبر واحد در موضوعات هم حجت است، اما لغت‌های متأخر قابل استناد نیستند، چون فقط در مقام احصای استعمالات هستند، آن هم با اقتباس از کتب گذشته. در مراجعه به اقوال لغویان و کسب وثوق و اطمینان به کلام آنان، توجه به پنج نکته لازم است:
1️⃣ نکته اول: عدم اکتفا به معاجم متأخر
عاجم لغت متأخر در صدد بیان معانی الفاظ‌اند چه معانی قدیم و چه معانی جدید و تفکیک نمی‌کنند که این لفظ چند معنایش مستحدث و چند معنایش قدیمی است، مانند أقرب الموارد و #المنجد که همه موارد استعمال را قدیماً و حدیثاً ذکر می‌کنند
2️⃣ نکته دوم: معاجم معتبر متقدم
از جمله:
1. إصلاح المنطق از ابن سکیت متوفای 244 ه ق از اصحاب أئمه و عالم #شیعه ممتازی که نسبت به ایشان می‌توان به عنوان شهادت عدل واحد در موضوعات، کلامش را قبول کرد.
2ـ جمهرة اللغة از ابن درید متوفای 321 ه ق.
3ـ العین از خلیل بن احمد فراهیدی متوفای 170ه ق.
4ـ معجم مقاییس اللغه و المجمل في اللغة،
5ـ تهذیب اللغة از ازهری هروی متوفای 370 ه ق.
6ـ المحکم والمحیط الاعظم في اللغة از ابن سیده متوفای 458 ه ق.
3️⃣ نکته سوم: دور بودن از تداخل علوم
اساس علم لغت، سماع و تتبع استعمالات عرب است. لذا باید توجه کرد که هر مقدار که یک لغوی از نفوذ و #تأثیر برداشت‌های مبتنی بر علوم دیگر دور باشد، اطمینان و وثوق به کلام او بیشتر خواهد بود.
4️⃣ نکته چهارم: توجه به اشعار دقیق عرب
گفته می‌شود چهار طبقه از شعرای عرب از عصر #جاهلی تا نیمه قرن دوم تا زمان ابراهیم بن هَرمِة متوفای بعد 150 ه ق هستند که می‌توان به اشعارشان تمسک کرد. در این رابطه سه کتاب العمدة از ابن رشیق، الشعر والشعراء از ابن قتیبه و خُزانة الأدب از بغدادی، مفید است.
5️⃣ نکته پنجم: توجه به اصطلاحات و #ضرب_المثلها در فهم معانی الفاظ
در این رابطه مراجعه به کتاب‌های فصل المقال في شرح کتاب الأمثال از ابو عبید؛ ثمار القلوب في المضاف والمنسوب از ثعالبی و مجمع الأمثال از احمد بن محمد میدانی نیسابوری مفید است.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله جواد #مروی (حفظه الله) در درس خارج فقه
👈 نکات #فقهی ــ #اجتهادی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_لغوی
💠 تفاوت «اعانة»، «معاونة»، «تعاون»
🔹در لغت عرب «عون» به معنای کمک است و در مقابل کلمه «عمل» به معنای کار کردن است. به عنوان مثال شما دارید دیواری درست می‌کنید، کسی به شما آجر می‌دهد، شما کار می‌کنید و او کمک می‌کند. در عربی با هیات معانی مختلف را می‌رسانند به خلاف فارسی و اروپایی ها که با پس وند و پیش وند معانی را تغییر می‌دهند. مثل: کارمند، کارگر، گلستان و ...
🔸 حال معانی کلماتی که از «عون» اشتقاق یافته را بررسی می‌کنیم:
1️⃣ اعانة: وقتی شما به کسی کمک کنید، در عرب می‌گویند فلان أعانه «رحم الله أمرءا أعانه ولده علي بره». این معنا را با باب #افعال می‌رسانند.
2️⃣ معاونة: اگر شما به کسی کمک کنید بعد در جزای کمک شما به شما پاسخ و جزا دهد این را عرب معاونة می‌گوید. من کمک کردم به او در ازدواج و او در پاسخ در ساختن خانه به من کمک کرد. این را در باب #مفاعله می‌برند.
3️⃣ تعاون: اگر دو نفر همزمان به همدیگر کمک کنند، این را عرب تعاون می‌گوید. تعاون به معنای همکاری در فارسی غلط است، بلکه همیاری شاید بهتر معنا را برساند. لذا «تعاونوا علي البر و التقوی» يعنی در جامعه از صدر تا ذیل همه کمک هم باید باشند. این معنا را با باب #تفاعل می‌رسانند.
📚 ر.ک: درس نقد متن حدیث استاد آیت الله سید احمد#مددی (حفظه الله)
👈 نکات #لغوی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم