💠 نگاهی به بحران‌های جامعه شیعی ترکیه؛ رابطه شیعه ترکیه با ایران چگونه باید باشد؟!
مسعود صدرمحمدی
✂️برش‌هایی از متن:
🔹باید گفت تجربه تشیع ترکیه تجربه ناموفقی در انتقال معارف شیعی است. البته منظور از انتقال معارف شیعی نه به معنای تبلیغ مذهب شیعی بلکه به معنای انتقال دست‌آوردهای علمی، فرهنگی، تمدنی جریان تشیع در جهان به منزله عضوی از بدنه جهان اسلام به جامعه اسلامی ترکیه فارغ از مذهب‌گرایی است.
🔹شیعیان با بحران نیروی انسانی مواجه‌اند. من فکر می‌کنم شیعیان عدم رشد در سلسله مراتب اجتماعی و حکومتی را بیش از آنکه متوجه تنبلی خودشان یا جبرهای تاریخی کنند پای حاکمیت می‌نویسند.
🔹بالاخره منِ شیعه‌ی ترک رابطه‌ام با ایران چیست؟ اگر تیم ملی ایران با تیم ملی ترکیه مواجه شود من طرفدار کدام طرف باید باشم؟ این رابطه هم مساله‌ای هست که ما ایرانی‌ها باید به آن توجه کنیم و آن را از منظرهای مختلف کنکاش کنیم. این موضوع را از منظرهای مختلف اقتصادی، سیاسی، معرفتی و علمی میتوانیم بررسی کنیم. خصوصا جنبه معرفتی و سیاسی مساله از اهمیت بالایی برخوردار است.
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#جامعه_شناسی_کشورهای_اسلامی
#ترکیه
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir
💢 الازهر و جنجال تحریم خوک
🔹بی بی سی عربی: نزدیک به یک ماه پیش جهان شاهد یک موفقیت پزشکی و علمی بود که در رسانه‌ها خبرساز شد؛ جراحان آمریکایی موفق شدند کلیه یک #خوک اصلاح‌شده ژنتیکی را به بدن یک بیمار مرگ مغزی پیوند بزنند.
🔹به موازات این دستاورد علمی، پرسشی دینی مطرح شد که با وجود حرمت گوشت خوک در میان #مسلمانان و #یهودیان چنین پیوندی چه حکمی دارد. از آن زمان تاکنون بحث و جدل در مورد جواز استفاده از این آزمایش پزشکی در صورت موفقیت کامل و گسترش کاربرد آن ادامه یافته است.
🔸احمد کریمه: حرمت پیوند اعضای خوک
🔹نظرات دینی در این باره متفاوت بود؛ نخست #احمد_کریمه، استاد فقه تطبیقی دانشگاه #الازهر بود که به ممنوعیت پیوند عضو خوک به بدن انسان، حتی اگر موضوع مرگ و زندگی در میان باشد، #فتوا داد.
🔹کریمه در برنامه «حیاة الیوم» در شبکه الحیاة مصر گفت: «پیوند اعضا از خوک به انسان به عنوان یک نص شرعی #حرام بوده و این امر اجتهادپذیر نیست.»
🔹کریمه در پاسخ به این سوال مجری که آیا وجوب حفظ جان آن را از حرام بودن خارج می‌کند، گفت: «فقها اتفاق نظر دارند که درمان با شیء حرام و نجس، حرام است.»
🔹وی افزود: «خوک با تمام اعضا، مایعات، اندام‌ها، چربی‌ها و غیره که از آن جداشده، #نجس است.»
🔹این دیدگاه کریمه مورد حمله کسانی قرار گرفت که او را به "#افراط‌گرایی فکری" متهم کردند و یک وکیل مصری با ارائه دادخواستی خواستار ممانعت از حضور کریمه در رسانه‌ها و لغو مجوز سخنرانی و فتوا برای وی شد.
🔸فتاوای مخالف نظر کریمه
🔹در همین چارچوب فقهی و شرعی، #احمد_ترکی از علمای الأزهر در این باره و در برنامه «صالة التحرير» شبکه صدى البلد صحبت کرد.
🔹ترکی با بیان اینکه قرآن بر تحریم «گوشت» خوک و نه خوک به طور مطلق تاکید کرده، گفت: «گویی خدا می‌داند که انسان به این حیوان نیاز پیدا خواهد کرد» و وی در این باره به چند کاربرد پزشکی مواد و بافت‌های استخراج شده از خوک اشاره کرد.
🔹ترکی گفت: «میان اسلام و هیچ حیوانی دشمنی نیست و نجاستی که با آن به خوک انگ زده می‌شود، مجازی و معنوی است و در نص قرآن تنها به گوشت خوک اختصاص یافته است.»
🔹ترکی درباره پیوند کلیه خوک گفت: «موضوع به صورت علمی به دانشمندان، متخصصان و کمیته‌های علمی و پژوهشی ارجاع می‌شود تا فواید و مضرات این موضوع و موارد دیگر را با هم مقایسه کنند.»
🔹خالد الجندی عضو المجلس الأعلى للشئون الإسلامية در واکنش به ممنوعیت پیوند کلیه خوک به بدن انسان توسط احمد کریمه، به وی حمله کرده و او را متحجر توصیف کرد و گفت: تعجب‌آور است که نظر کریمه با نظر الازهر که در آن درس خوانده، تناقض دارد.
🔸دیدگاه دارالافتاء مصر
🔹#دارالفتاء #مصر پیش از این با انتشار پستی در صفحات رسمی خود در شبکه‌های اجتماعی، در مورد جنجال پیرامون جواز پیوند کلیه خوک به بدن انسان اظهار نظر کرده بود و در آن نوشت: «اصل در دارو این است که باید مشروع باشد و از اعضای خوک در آن استفاده نشود، مگر اینکه جایگزینی برای آن وجود نداشته باشد و آن نیز مورد نیاز باشد. در این صورت مداوا شدن با آن اشکالی ندارد، زیرا حفظ نفس یک هدف مشروع و #واجب در دین است.»
@dolatedin
💢 عربستان به پاکستان 2 مسجد با ظرفیت 16 هزار نفر هدیه داد
🔹سبق: عربستان سعودی دو مسجد با ظرفیت بیش از 16000 نمازگزار در شهرهای مانسیره و مظفرآباد به پاکستان هدیه داد.
🔹روزنامه سعودی سبق تصریح کرد: مسجد ملک عبدالعزیز در شهر مانسیره که گنجایش بیش از 10 هزار نمازگزار و مسجد ملک فهد در مظفرآباد و با گنجایش بیش از 6000 نمازگزار، توسط عربستان به پاکستان هدیه داده شده است.
🔹این دو مسجد دارای حیاط‌های بزرگ و طرح‌های متمایز با الهام از مسجد مکه و مسجد النبی هستند و خاطرنشان کرد که عربستان سعودی این دو مسجد را در مناطقی از پاکستان که در زلزله 8 اکتبر 2005 ویران شده‌اند و بنا به نیاز آن مناطق به مساجد، ساخته است.
🔹این هدیه طی مراسمی از سوی نواف بن سعید المالکی سفیر عربستان در اسلام آباد در مقر سفارت برگزار شد تا این دو مسجد رسماً به دولت پاکستان تحویل داده شود. نورالحق قادری وزیر امور دینی پاکستان تفاهم‌نامه وصول این دو مسجد را امضا کرد.
✍🏼ملاحظه:
🔹عربستان سعودی علاوه بر مشاركت در تعمير مساجد قديمی و همچنين ساخت مساجد بزرگی مانند مسجد ملک فيصل، در محلات مختلف شهرهای كوچک و بزرگ پاكستان نیز اقدام به احداث مساجد بسياری نموده است؛ به طور مثال تنها در كراچی مساجدی مانند مسجد باب رحمت، مسجد جامع سهراب، مسجد جامع نورانی و مسجد فاروق اعظم با سرمايه عربستان ساخته شده و به این شكل به مراكزی برای تبليغ وهابيت درآمده‌اند.
🔹عربستان سعودی علاوه بر ساخت مساجد، دانشگاه‌ها و مدارس مذهبی، مراكز تبليغی متعددی نيز ايجاد نموده است كه هدف اصلی اين مراكز تبليغ انديشه وهابيت است.
🔹«کریس مورفی» سناتور ارشد آمریکایی در شورای روابط خارجی آمریکا در سال 2016 اعلام کرد: در پاکستان ۲۴ هزار مدرسه دینی وجود دارد و عربستان سعودی با تأمین بودجه هزاران مدرسه دینی در پاکستان به ترویج افکار وهابیت و افراطی می‌پردازد.
🔹وی در ادامه می‌افزاید: عربستان سعودی از سال ۱۹۶۰ تا کنون ۱۰۰ میلیارد دلار برای ترویج افکار وهابی در دنیا هزینه کرده است.
@dolatedin
⭕️ لغو منصب مفتی جمهوری در سوریه؛ گامی دیگر در رویکرد فرامذهبی
🔹سانا: بشار اسد، رئیس‌جمهور #سوریه با صدور فرمانی اختیارات #شورای_فقهی در وزارت #اوقاف این کشور را توسعه داده، اما سمت #مفتی_جمهوری را لغو کرد.
🔹تصمیم لغو منصب مفتی جمهوری سوریه چند روز پس از واکنش تند شورای علمی فقهی به تفسیر مفتی احمد بدرالدین #حسون از یکی از آیات قرآن اتخاذ شد که این شورا این تفسیر را تحریف و تعریف نادرست دانست و تأکید کرد که نباید به سمت تفاسیر شخصی عجیب کشیده شد و برخی این بیانیه شورای علمی فقهی سوریه را دلیلی بر تقویت اقتدار و نقش وزارت اوقاف سوریه تلقی کردند.
🔹بر اساس فرمان رئیس‌جمهور سوریه، وزیر اوقاف به عنوان رئیس شورای علمی فقهی وزارت اوقاف و دو معاون او از اعضای این شورا هستند.
🔹رئیس اتحادیه علمای بلاد شام، قاضی شرعی اول در دمشق، ۳۰ نفر از علمای ارشد در سوریه به نمایندگی از «همه مذاهب»، نماینده‌ای از ائمه جماعت، پنج نفر از زنان عالمه قرآنی، نماینده‌ای از دانشگاه علوم دینی بلاد شام، دو نماینده از دانشکده‌های شریعت در دانشگاه‌های دولتی سوریه هم در آن عضویت دارند.
🔹از جمله وظایفی که به شورای فقهی سوریه افزوده شده است، تعیین تاریخ شروع و پایان ماه‌های قمری و اعلام احکام فقهی مربوط به شعائر و عبادات اسلامی است.
🔹بر اساس فرمان رئیس‌جمهور سوریه، صدور فتوا بر اساس ادله فقهی مبنی بر #فقه اسلامی با «تمامی مذاهب» آن و تعیین اصول و موازین صدور فتوا از جمله اختیارات جدید شورای فقهی سوریه است. (ترجمه: ایکنا)
✍️ ملاحظه: این تصمیم بشار اسد برای لغو منصب #مفتی_اعظم را می‌توان گامی دیگر برای تمرکز بیشتر نهاد دین در وزارت اوقاف و گشایش نهاد افتا از فضایی تک‌مذهبی (سنی) به تمامی مذاهب موجود در سوریه به شمار آورد.
🔸در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۸ مجلس سوریه قانون جدیدی را برای وزارت اوقاف تصویب کرد که جایگزین قانون قبلی این وزارت که به سال ۱۹۶۱م بازمی‌گشت، شد. مهم‌ترین نکته برجسته در این قانون که از سوی بشار اسد به مجلس فرستاده شده بود، محدود کردن دوره مفتی اعظم به سه سال (در حالی که پیش از آن بدون محدودیت زمانی بود)، تشکیل شورای علمی فقهی ذیل وزارت اوقاف و افزایش اختیارات وزیر اوقاف بود. بر اساس این قانون وزیر اوقاف «نماینده شرعی و قانونی اوقاف اسلامی در سوریه» شمرده شده و مدیریت #مدارس و مؤسسات دینی و ریاست «شورای علمی فقهی (#المجلس_العلمی_الفقهی)» و «شورای مرکزی اوقاف» را بر عهده دارد.
🔸شورای فقهی وزارت اوقاف با همین قانون تشکیل شد و شعار اصلی خود را «مرجعیت اندیشه علمای شام به جای کشورهای دیگر» و «ردّ تعصب و فرقه‌گرایی» عنوان کرد. طبق قانون این شورا متشکل از تمامی مذاهب اسلامی است و در کنار ایشان نمایندگانی از #مسیحیت (معمولاً دو نفر) حضور خواهند داشت.
🔸طبق آخرین داده‌های پیش از جنگ داخلی، در سوریه با اکثریت حدود ۷۴ درصدی اهل سنت و حدود ۱۳ درصدی شیعی (علوی و اثنی‌عشری و اسماعیلی)، سالیان دراز علمایی از اهل سنت منصب مفتی اعظم را بر عهده داشتند؛ «محمد شكری راغب اسطوانی» نخستین کسی بود که این منصب را در سال ۱۹۴۱م و پیش از خروج اشغالگران فرانسوی از سوریه بر عهده گرفت. «محمد ابواليسر عابدين» در سال ۱۹۵۵م با رحلت اسطوانی جایگزین وی شد. در سال ۱۹۶۴م عابدین برکنار و «شیخ احمد #کفتارو» مفتی اعظم سوریه گشت. وی چهل سال در این منصب بود تا اینکه در سال ۲۰۰۴م با وفات وی، «احمد بدر الدين حسون» مفتی اعظم سوریه شد.
@dolatedin
⭕️ دادگاه عالی یونان مجوز ذبح شرعی را لغو کرد و خواستار راه‌حل جایگزین شد
🔹تایمز اسرائیل: بالاترین دادگاه #یونان حکمی را علیه مقررات فعلی #ذبح شرعی صادر کرد؛ این دادگاه مجوزی را که ذبح شرعی را از الزام عمومی برای «بیهوش کردن حیوانات پیش از کشتن» مستثنی می‌کرد، لغو کرد.
🔹قضات گفتند که قانونگذاران باید راهی برای برآورده کردن خواسته‌های مدافعان حقوق حیوانات و نیازهای یهودیان و مسلمانانی که قوانین مربوط به غذا را در سنت‌های خود دنبال می‌کنند، بیابند.
🔹دسامبر گذشته، بالاترین #دادگاه_اتحادیه_اروپا ممنوعیت‌های اعمال شده در مناطقی از بلژیک برای ذبح شرعی حیوانات و بدون بیهوش کردن آنها را تایید کرد. این حکم به این معنا بود که ذبح مطابق با قوانین یهود که ملزم می‌کند حیوانات هنگام بریدن گردن هوشیار باشند، در آن مناطق ممنوع است، همانطور که در برخی دیگر از نقاط اروپا ممنوع است.
🔹خاخام مناخیم مارگولین، رئیس انجمن یهودیان اروپا، گفت: «ما در ماه دسامبر در مورد عواقب پایین دستی حکم دادگاه دادگستری اروپا هشدار دادیم و اکنون نتیجه آن را می‌بینیم. #آزادی_دین یهودیان مورد حمله مستقیم قرار گرفته است. از بلژیک شروع شد، به لهستان و قبرس رفت و حالا نوبت یونان است.»
🔹در سال 2011، هلند برای مدت کوتاهی به چندین کشور اتحادیه اروپایی ملحق شد که ذبح شرعی را غیرقانونی می‌شمردند، از جمله دانمارک، سوئد، فنلاند، استونی و اسلوونی. سنای هلند در سال 2012 با استناد به آزادی عبادت، ممنوعیت ذبح شرعی را لغو کرد. لهستان نیز در سال 2013 ذبح شرعی را غیرقانونی اعلام کرد، اما از آن زمان این ممنوعیت را کاهش داده و فقط شامل گوشت‌های صادرات می‌شود.
🔹ممنوعیت کشتار #کوشر و #حلال (ذبح شرعی در یهودیت و اسلام)، به موضوعی برای جدال میان فعالان حمایت از حیوانات و نمایندگان جامعه #مسلمانان و #یهودیان در سراسر #اروپا تبدیل شده است. در سال‌های اخیر، فعالان و سیاستمداران ضد مهاجرت نیز که از #مهاجرت مسلمانان به اروپا ناراضی هستند، به این بحث پیوسته‌اند. دعوای مشابهی نیز در مورد #ختنه غیرپزشکی پسران در سنت یهودی، در جریان است.
✍️ ملاحظه: طبق سنت یهودیان برای این که گوشت حیوانی کوشر، به معنای حلال، قلمداد شود این حیوان قبل از کشتار باید سالم و بدون جراحت باشد. کشتار با یک ضربه چاقوی بسیار برنده به گردن حیوان صورت می‌گیرد که به این عمل در سنت یهودیان شحیطه می‌گویند.
🔸الزام به بیهوش کردن حیوان پیش از ذبح اعتراض مسلمانان اروپا را نیز در پی داشته است، گرچه این مسأله در میان علمای مسلمان همچنان محل اختلاف است؛ در سال ۲۰۱۵ فتوای مکتوبی از سه تن از علمای #الازهر منتشر شد که بیهوش کردن حیوان هنگام ذبح را جایز می‌شمردند. پس از انتشار این فتوا، گفتگوهای گسترده‌ای در میان علمای دینی و دامپزشکی مصر شکل گرفت و الازهر و #مجمع_البحوث_الإسلامیة فتوای پیشین را نادرست شمرده و خوردن گوشت حیوان ذبح‌شده با بیهوشی را حرام دانستند.
🔸در میان علمای شیعه، حضرات آیات #خامنه‌ای، #سیستانی، #فاضل_لنکرانی و #مکارم شیرازی، بیهوش کردن حیوان پیش از ذبح و یا نحر را در صورتی که موجب مرگ حیوان نشود، بی‌اشکال دانسته‌اند.
@dolatedin
دولتِ دین | اندیشکده مرصاد
🔻 لغو منصب مفتی جمهوری در سوریه؛ گامی دیگر در رویکرد فرامذهبی
🔻 مجلس معارضان سوریه در واکنشی بی‌درنگ، الرفاعی را به عنوان مفتی کل انتخاب کرد
⭕️ مجلس معارضان سوریه در واکنشی بی‌درنگ، الرفاعی را به عنوان مفتی کل انتخاب کرد
🔹العربی الجدید: مجلس معارضان سوریه (#المجلس_الإسلامی_السوری) شامگاه شنبه شیخ #اسامه_الرفاعی را به عنوان #مفتی کل جمهوری عربی #سوریه انتخاب کردند. این مجلس که در سال 2014 در #ترکیه تأسیس شده و اسامه الرفاعی خود ریاست آن را بر عهده دارد، این تصمیم را در واکنش به لغو این سمت توسط دولت سوریه و انتقال اختیارات آن به شورای موسوم به «#شورای_فقهی» گرفته است.
🔹مطیع البطین، سخنگوی «مجلس اسلامی سوریه» که شامل علمای مخالف دولت است و مقر آن در استانبول است، اعلام کرد که این مجلس «به عنوان نماینده و مرجع علم و علما به اتفاق آرا شیخ اسامه عبدالکریم الرفاعی را به عنوان مفتی اعظم جمهوری عربی سوریه انتخاب کرد.
🔹البطین در یک بیانیه ویدئویی از مردم سوریه خواست تا حول «#اقتدار_دینی واحد خود» تجمع کنند و خاطرنشان کرد که الرفاعی طی چند روز آینده «یک سخنرانی جامع» ایراد خواهد کرد.
🔹معتز الخطیب محقق اسلامگرا و از معارضان سوری در گفت‌وگو با العربی الجدید، درباره پیامدهای انتخاب شیخ الرفاعی گفت: «این اقدامی هوشمندانه از سوی مجلس سوریه است... مجلس از فرصت استفاده کرد. دولت سوریه خلأیی به جاي گذاشت و این مجلس آن را با شیوه‌ای انتخابي (از گروهي از نمايندگان مذهبي و تشکیلاتی) پر کرد، در حالی که پیش از این نظام خود آن را انتصاب می‌کرد.»
🔹الخطیب معتقد است که «نظام با لغو این موقعیت، فرصتی طلایی را برای مخالفان خود فراهم کرد». وی افزود: «این اقدام (انتخاب الرفاعی) پس از خشم گسترده از لغو این منصب صورت می‌گیرد؛ لغوی که با واگذاری فتوا به یک شورای فقهی انتصابی و متشکل از فرقه‌های گوناگون همراه شده است و این به معنای حذف اهل سنت به مثابه یکی از اجزای رسمی و اکثریت سوریه، است.»
🔹شیخ اسامه الرفاعی، متولد سال 1944 در دمشق، پایتخت سوریه، یکی از برجسته‌ترین علمایی است که از انقلاب #معارضان در سال 2011 حمایت کرد و به طور علنی از نظام سوریه و اعمال آن انتقاد می‌کرد. الرفاعی ریاست مجلس اسلامی سوریه را از هنگام تأسیس آن بر عهده داشته و همچنین رئیس اتحادیه علمای شام (#رابطة_علماء_الشام) است.
@dolatedin
💢 طالبان پخش برنامه های تلویزیونی مخالف با شریعت اسلامی را ممنوع اعلام کرد
🔹راشاتودی عربی: بر اساس بیانیه وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان پخش برنامه‌های تلویزیونی مخالف با شریعت اسلام ممنوع اعلام شده است.
🔹در این بیانیه تصریح شده است که این ممنوعیت شامل برنامه‌ها و سریال‌های سرگرم‌کننده‌ای می‌شود که پیامبران یا صحابه را به تصویر می‌کشند و هر فیلمی که خلاف شرع باشد (از جمله سریال‌های تلویزیونی که زنان در آن حضور دارند). علاوه بر این، خبرنگاران زن فعال در رسانه‌های تلویزیونی باید حجاب اسلامی داشته باشند.
🔹در این بیانیه آمده است که رسانه‌های تلویزیونی نمی‌توانند فیلمی را که با اصول شریعت و ارزش‌های افغانی مغایرت داشته باشد و فرهنگ و سنت‌های بیگانه را در جامعه افغانستان گسترش و باعث بداخلاقی در جامعه می‌شوند را پخش کنند.
🔹وزارت امر به معروف و نهی از منکر افزوده است که این ممنوعیت همچنین شامل پخش برنامه‌های سرگرمی و طنزی می‌شود که به گونه‌ای به ارزش‌های دینی یا کرامت انسانی توهین می‌کند و نیز سریال‌هایی است که پیامبران یا صحابه را به تصویر می‌کشند.
✍🏼ملاحظه:
🔹محمد خالد حنفی، سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر دولت طالبان، 21 نوامبر در یک کنفرانس خبری در کابل "دستورالعمل جدیدی" را برای رسانه‌های تصویری معرفی کرده که براساس آن زنان نمی‌توانند پس از این در نمایشنامه‌های تلویزیونی نقش و حضور داشته باشند. همچنین این دستور العمل پخش "فیلم‌های مغایر اصول شرعی و افغانی، فیلم‌هایی که سبب بداخلاقی اجتماعی می‌شوند، برنامه‌های تفریحی انتقادی از شخصیت‌ها، انتشار تصاویر نیمه‌برهنه مردان، پخش اخبار از سوی زنان بی‌حجاب و تصاویر پیامبران و صحابه" را در رسانه‌های تصویری منع می‌کند.
🔹این در حالی است، که طالبان در این دستور هشت ماده‌ای خود در مورد هیچ یک از این گفته‌ها توضیح بیشتری نداده است.
🔹در دو دهه گذشته، شمار زیادی از شبکه‌های تلویزیونی در افغانستان سریال‌های خارجی، به ویژه هندی و ترکی، را پخش می‌کردند، اما پخش شماری از این فیلم‌ها و سریال‌ها با مسلط شدن طالبان بر آن کشور و حتی پیش از صدور اعلامیه وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان محدود شده بود.
🔹حکومت طالبان در دهه ۱۹۹۰ میلادی برنامه‌های تلویزیونی در افغانستان را کاملا ممنوع و محدودیت‌های شدیدی علیه زنان و دختران، از جمله ممنوعیت از کار و تحصیل، وضع کرده بود.
@dolatedin