مقاله📃
فقه ثمره تمامی علوم اسلامی است که در طول حیات ۱۴۰۰ ساله خود از صدر اسلام تا کنون، عهده دار تبیین احکام عملی و چگونگی بایسته های الهی است. آنچه با نظری کلان به تراث گران‌سنگ تفقه بر می آید؛ تلاشی منسجم و ممتد از طرف فقیهان است که علی رغم استقلال رای هر کدام؛ در راستا و حفظ چهارچوبی یکسان به تکامل و غنا و دقت این فرایند افزوده اند.
البته قبول چنین تحلیلی برای مخاطب امروزی قدری دشوار است. هجمه مکاتب حقوقی و فلسفی و روش های تفسیر متن (هرمنوتیک) شایع در غرب به جهان اسلام، اندیشه وی را متشتت ساخته و به نوعی میان درک او و اندوخته معرفتی سنت دینی قدری فاصله انداخته. متناسب با چنین فضایی شایسته می نمایاند که با باز تعریف فقه و روشنگری نسبت شارع و مکلف، با تقریری امروزین نسبت به اذهان جدید پاسخ گو باشیم.
#فقه_و_یکپارچگی_به_مثابه_دانش (۱)
@enegasht_ir
مقاله📃
ادامه.....
آنچه که عنوان نقطه ثقل تعاریف فقه را یدک می کشد فعل مکلف است که در آنسوی تطابق کنش با حرام و حلال الهی به رقم خوردن سعادت بندگان می انجامد.
در مبانی اسلامی خصوصا شیعه هیچگاه رابطه انسان و معبود چون برخی تلقی های دئیستی و الهیاتی مدرن و سنتی یک جانبه و ناقص دیده نمی شود. یک سوی این ارتباط شأن آفرینش انسان و امر هدایت اوست که به خلاصه آن را ربوبیت می نامیم. به موجب چنین تلقی احکام خداوند جز صلاح بنده و رستگاری او را در نظر نداشته. در سوی دیگر پذیرش فرامین الهی و تقید به آنها را عبودیت می دانیم.
#فقه_و_یکپارچگی_به_مثابه_دانش (۲)
@enegasht_ir
مقاله📃
ادامه.....
برای آنکه مناقشه های سخن بالا را محدود سازیم لازم است بدانیم هر کدام از طرفین نسبت [عبودیت و ربوبیت] در دو محل جدا مورد برسی قرار گرفته اند. عمده نگاه های سنتی دینی بحث از ربوبیت را از ابواب توحید و شئون حق تعالی می دانستند که محل نزاع چنین بحث هایی محدود به کلام و فلسفه بود. از طرفی نوع احکام ایجاب می کرد که حیرت مکلف در باب عمل مطابق شارع بر طرف گردد یعنی احکام؛ تنها شکل عبادی و ملحقّاتی جهت جلب نظر شارع پیدا می کردند. چنین دیدی در تقسیم بندی علوم میان متاخرین مخصوصا پس از سلطه اخباری گری و فاصله گرفتن از قرآن بر مجامع دینی حاکم شد. این نگاه در سال‌های منتهی به انقلاب که جز فقه و اصول دیگر علوم را به حاشیه راند شدند ادامه یافت و با پیروزی انقلاب و تهی گردیدن طلاب علوم دینی از حدیث بیش از پیش قوت گرفت و همین تلقی ناقص محل شبهات گوناگون شد.
با تمام اینها آنچه که زیر سوال نرفت حیث دانشی فقه بود. در تقسیم موضوعی بالا نسبت به هر جایگاه [عبودیت و ربوبیت] روش و محتوای استنباط مخصوص به خود معین گردید هر کدام در نوع خود حیث دانشی خاص خود را ایجاد نمودند. بحث ما در فقه نسبت به موضوع، غرض، فایده، روش، تعریف و.... مشخص است که موجب انسجام فقه به عنوان علم می شود.
آنچه که مقوم بحث ماست قدمت موضوعی و تداوم پایبندی به انسجام داخلی یاد شده در رئوس ثمانیه فقه است، چرا که چنین سیر مشخصی در هر علم، هر تغییر و تبدل درون دانشی را به منزله تکاملی می انگارد که هر چه پیش می آید حیث کاشفیّت آن علم را (که از ارکان مشروعیت هر علم هست) استحکام می بخشد. از تعاریف اصولی شیخ طوسی تا شیخ انصاری و فقهای مُعاصر و از من لا یحضره... تا جواهر و تحریر الوسیله، ما مویدات فراوان بر اثبات این مطلب داریم چنان همین اصطلاح فعل مکلف که در قدمت هزار ساله اش بر اجماع کاربست آن در آثار متقدمین و متاخرین فقیهان و اصولیین تردیدی نیست.
از هر آنچه که گفته شد (تحلیل موضوعی، نسبت شناسی خدا و انسان و معلوم ساختن وحدت موضوعی در فرایند سنت فقهی) بر می آید که ما با فقه به عنوان دانش مواجهیم که در طول تاریخ هزار و چهارصد ساله اش عهده دار کشف فرامین الهی از منابع وحیانی بوده و مجموع دگرگونی هایی که فقیهانی چون شیخ مفید، شیخ طوسی و ابن ادریس و شیخ اعظم در فرایند آن انجام داده اند، تصرف در موضوع و غرض و حیث های دیگر آن نداشته که انسجام آن را بر هم زند یا کاشفیّت آن را خدشه دار کند.
#فقه_و_یکپارچگی_به_مثابه_دانش (۳)
@enegasht_ir
فهرست مقالات و یادداشت های منتشر شده در کانال:
#زیان_و_حیات_انسان
#فقه_و_یکپارچگی_به_مثابه_دانش
#اسلام_مکتبی_در_فرایند_مبارزه
#کوید19_در_نظام_حل_مسئله_امام_خامنه‌ای
#ما_و_نقش_آفرینی_در_روند_امر_مدرن
#اهمیت_ادبیات_عرب_در_معرفت_دینی
#شیعه_الاهیات_رهایی_بخش_اسلام
#لزوم_و_ماهیت_اصلاح_آموزش_در_نهاد_دین
#مصلحان_و_تنقیح_نظریات_اجتماعی_در_آن_عمل
@enegasht_it
فهرست مقالات و یادداشت های منتشر شده در کانال:
#زیان_و_حیات_انسان
#فقه_و_یکپارچگی_به_مثابه_دانش
#اسلام_مکتبی_در_فرایند_مبارزه
#کوید19_در_نظام_حل_مسئله_امام_خامنه‌ای
#ما_و_نقش_آفرینی_در_روند_امر_مدرن
#اهمیت_ادبیات_عرب_در_معرفت_دینی
#شیعه_الاهیات_رهایی_بخش_اسلام
#لزوم_و_ماهیت_اصلاح_آموزش_در_نهاد_دین
#مصلحان_و_تنقیح_نظریات_اجتماعی_در_آن_عمل
#شرط_امکان_متاورس
#لزوم_تولید_دانش_میان_رشته‌ای_در_عصر_جریان_اطلاعات
#طرحی‌برای‌نگاه‌به‌حجاب‌در‌رصد‌چالش‌های‌امروز
#شناسایی‌ضعف‌حکمرانی‌دروقوع‌بحران‌فرهنگی‌سیاسی‌حجاب1401وراه‌گذرآن
#سرچشمه_نوشتن_روشنگر
#شرح_مختصر_ملاقات_معروف_ناصرالدین_شاه_قاجار_و_روچلید
@engasht_it
فهرست مقالات و یادداشت های منتشر شده در کانال:
#زیان_و_حیات_انسان
#فقه_و_یکپارچگی_به_مثابه_دانش
#اسلام_مکتبی_در_فرایند_مبارزه
#کوید19_در_نظام_حل_مسئله_امام_خامنه‌ای
#ما_و_نقش_آفرینی_در_روند_امر_مدرن
#اهمیت_ادبیات_عرب_در_معرفت_دینی
#شیعه_الاهیات_رهایی_بخش_اسلام
#لزوم_و_ماهیت_اصلاح_آموزش_در_نهاد_دین
#مصلحان_و_تنقیح_نظریات_اجتماعی_در_آن_عمل
#شرط_امکان_متاورس
#لزوم_تولید_دانش_میان_رشته‌ای_در_عصر_جریان_اطلاعات
#طرحی‌برای‌نگاه‌به‌حجاب‌در‌رصد‌چالش‌های‌امروز
#شناسایی‌ضعف‌حکمرانی‌دروقوع‌بحران‌فرهنگی‌سیاسی‌حجاب1401وراه‌گذرآن
#سرچشمه_نوشتن_روشنگر
#شرح_مختصر_ملاقات_معروف_ناصرالدین_شاه_قاجار_و_روچلید
#ناموس_شهید_و_سکوت_خیک_ها
#الاهیات_اصلاح_تبیین‌نظریه‌الهیات‌اجتماعی‌شیعه
#مقایسه_رفتار_اقتصادی_نظامی_ایران_و_چین_با_آمریکا
#نگارشی‌در‌سپهر‌سیاسی‌ایران‌مصادف‌با‌انتخابات‌مجلس‌دوازدهم
#پیروزی‌سیاسی_آیت‌الله‌خامنه‌ای_درفضای‌انتخابات‌مجلس‌دوازدهم
مجموعه متن ها با هشتک: #نکته
@engasht_it