محمدرضا ترکی در شصتویکمین زادروز خود در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به اثر در دست انتشار خود اشاره و عنوان کرد: پیش از این دو جلد از کتاب «سرّ سخنان نغز خاقانی» را که شامل مباحثی در زمینه زندگی، شخصیت و شعر خاقانی بود در سال 1398 منتشر کرده بودم. این اثر خوشبختانه با استقبال خوب اهل فرهنگ، بهویژه استادان و محققان ادبیات روبهرو شد و نسخههایش به فروش رفت. این اثر در جشنواره شعر فجر هم به عنوان کتاب سال برگزیده شد. در همان سال دوجلد بعدی این اثر آماده انتشار بود، اما ترجیح دادم انتشار بخشهای بعدی با تامل بیشتری انجام شود.
این استاد زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: از سال1389 این فرصت برایم فراهم شد که علاوه بر دو جلد منتشر نشده، دو جلد منتشرشده را هم بازنگری کنم. امروز اگر دوجلد پیشین منتشر شود، خوانندگان متوجه خواهند شد که ویراسته جدید گستردهتر و دقیقتر است. در ویرایش جدید از جلدهای اول و دوم بخشهایی را حذف و قسمتهایی را افزودهام؛ بهگونهای که ویراسته جدید نه همان است که بود. امیدوارم خوانندگان هم با من همداستان باشند.
ترکی با اشاره به اینکه بهزودی دوجلد منتشرشده قبلی و دوجلد منتشرنشده را در قالب دوجلد مفصلتر، هرکدام در حدود 1000 صفحه منتشر خواهد کرد، گفت: در چاپ تازه هم نکات تازه و دقیقی در زمینه شعر خاقانی، این شاعر شگفتیساز، مطرح شده که چهبسا موجب شگفتی خوانندگان شود.
وی همچنین خبر داد: اثر دیگری که با همکاری سیدمحسن حسینی وردنجانی در دست انتشار دارم، نسخه عکسی دیوان خاقانی متعلق به کتابخانه لالااسماعیل است. این نسخه کاملترین و دقیقترین دستنویس موجود از دیوان خاقانی است و انتشار این نسخه همراه با مقدمهای مبسوط و نمایههای لازم میتواند تا زمان انتشار یک تصحیح منقح از دیوان خاقانی نیاز محققان را برطرف کند. بسیاری از مشکلات موجود در روایت و درک و شرح ابیات خاقانی با انتشار این نسخه از میان خواهد رفت.
این عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی همچنین به ارائه پیشنهاد نامگذاری اول بهمن ماه به نام "روز خاقانی" اشاره کرد و گفت: براساس تحقیقات دقیق میدانیم که خاقانی در روز بیستویکم شوال سال 581 قمری در تبریز روی در نقاب خاک کشیدهاست. این تاریخ معادل 21 ژانویه 1186 میلادی و 21 اسفند 554 یزدگردی و 7 بهمن سال 107 جلالی مطابق با یکم بهمن ماه در تقویم رسمی هجری شمسی در ایران است. ما در فرهنگستان زبان و ادب فارسی همین روز را به شورای فرهنگ عمومی کشور بهعنوان روز خاقانی پیشنهاد کردیم تا به همین عنوان در تقویم کشور گنجانده شود. خوشبختانه این پیشنهاد در شورای فرهنگ عمومی مراحل تصویب را میگذراند و امیدواریم بهزودی تصویب و اعلام شود.
وی تأکید کرد: خاقانی شاعر بسیار بزرگی است و یکی از ارکان زبان فارسی بهشمار میآید و جای آن است که تا مدعیان وی را هم مصادره نکردهاند، مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. اعلام روزی به نام خاقانی شروانی میتواند اقدامی مثبت، و البته مقدماتی، برای معرفی بیشتر این حکیم فارسیزبان باشد.
#ایبنا
#مصاحبه_با_ایبنا
#محمدرضا_ترکی
#سر_سخنان_نغز_خاقانی
#خاقانی
#خاقانی_شروانی
#روز_خاقانی
@faslefaaseleh
#مار_و_پله
گاهگاه
حسّوحال اندکی که دست میدهد
پا به نردبان شوق مینهم
روح من
چندپلّهای
میرود به سمت نور
روشنایی حضور
گامهای من، ولی، همیشه استوار نیستند
اوجها همیشه برقرار نیستند
آه، غالبا"
روح تازهقدکشیدهام
با فریب مار غفلت و گناه
از بهشت سادهاش هبوط میکند
اوجهای پست او
تا حضیض رخوت زمین سقوط میکند
دیگر از هبوطهای ناگزیر
ذلّهام
سالهاست
کودکانه
گرم بازی پرازملال ماروپلّهام!
#محمدرضا_ترکی
#شعر_نو
#توبه
#قبض_و_بسط_روح
@faslefaaseleh
#در_هجوم_بدخواهان
شعر بالا نبرد حرمت من
بود تهدید جای فرصت من
قصد قربت نمودم امّا شعر
گشت آیینهدار غربت من
هرکه را شعر مرتبت افزود،
کاست امّا همیشه رتبت من
عاشقانه سرودم و گفتند
اهل زهدِ ریا شناعت من
عارفانه سرودم و خواندند
سر بازارها حکایت من
از عدالت اگر سخن گفتم
نقض شد ناگهان عدالت من
گفتم از دین و رفت زیر سوال
نزد بیباوران دیانت من
دیگران درس عشق از آن خواندند
شاعری بود درس عبرت من
هرکه را شعر حشمت افزودهست
خود نیفزود غیر نکبت من
هرکه هجوی سرود بستندش
بیمحابا به ریش طیبت من!
شاعری اتّهام سنگینیست
زینسبب گشته طوق لعنت من!
از زلیخای شعر جز تهمت
پیرهنپاره بود قسمت من
نوبت عشق بود یکچندی
تا که از ره رسید نوبت من
خواب راحت ندارم از دستش
برده از چشم خواب راحت من
از شهیدان سرودهام که کنند
مگر از مرحمت شفاعت من
شعر میگویم و نمیرنجم
هرکه خواهد کند ملامت من
"شاعری در هجوم بدخواهان"
بنویسید روی تربت من
#محمدرضا_ترکی
#بث_الشکوی
#شعر
@faslefaaseleh
#رسوب_شب
زنگار گرفت آینه از چشمبهراهی
شب آینهای بود، ولی غرق سیاهی
شب مثل غباری که شناور شده باشد
در دامن آن ماه، غریبانه، چو ماهی
شب قیرسیاهی شد و بر جادّه پاشید
وقتی که رسیدیم من و تو به دوراهی
ما غربت آن جادّه را آمده بودیم
با بالوپر خستۀ یک کفتر چاهی
بیهوده نشستیم و بر آن جادۀ خاموش
با حسرت و تردید فکندیم نگاهی
مرداب شدم در دل شنزار و فرورفت
هر قطرۀ من در دل یک وحشت واهی
من آنکه به جا ماند و تو آنکس که شد اینجا
از پیچوخم جادۀ پرحادثه راهی
تقدیر تو این بود؛ سفر کردن و رفتن
تقدیر من این رخوت سنگین و تباهی
خورشید بر آن جادۀ متروکه گذر کرد
بیآنکه دهد بر شب جامانده گواهی...
#محمدرضا_ترکی
#غزل
@faslefaaseleh
#نسیم
دیروز گرفته بود و غمبار هوا
مانند غبار یک شب تار هوا
امروز وزیدهای تو بر شهر مگر
امروز بهاری است انگار هوا
#محمدرضا_ترکی
@faslefaaseleh
#حفظ_سنت_اسلامی_تعطیلات
تعطیلات هفتگی در دنیا و در میان مذاهب مختلف موضوعی هویّتی و نمادی تمدّنی است. چنانکه میدانیم، در جوامع یهودی "شنبه" روز تعطیل است و یهودیان اگر بخواهند روزی را، بهجز شنبه، تعطیل کنند، روز قبل از شنبه، یعنی "جمعه" را تعطیل میکنند. شنبه براساس اساطیر یهودی روزی است که خداوند از آفرینش فارغ شد و به استراحت پرداخت.
مسیحیان نیز که میراثدار آیین مهر هستند، و روز "یکشنبه" را که روز خورشید است روز مقدّس خود میشمارند، اگر بخواهند روز دیگری را تعطیل کنند، روز قبل از آن یعنی شنبه را بر تعطیلات هفتگی میافزایند.
هیچکدام از پیروان این مذاهب هرگز روز بعد از روز آیینی خود را بهعنوان روز تعطیل برنگزیدهاند، چون این اقدام روز مقدّس آنان را به حاشیه میبرد و از میزان اهمّیّت نماد فرهنگی و تمدّنی آنان میکاهد، لذا هرگز، در محدودۀ اطّلاع من، دیده نشده که یهودیان روزهای "شنبه و یکشنبه" و مسیحیان روزهای "یکشنبه و دوشنبه" را بهعنوان تعطیلات هفتگی بپذیرند.
روز تعطیل و جشن هفتگی مسلمانان هم، براساس متون و اسناد و سنّت مقدّس اسلامی روز "جمعه" است. روز جمعه چون روز اجتماع و جشن مسلمانان بوده، آن را در عربی جمعه، بهمعنی روز اجتماع و در زبان فارسی "آدینه" بهمعنی روز جشن و سرور نامیدهاند.
بنابرآنچه گذشت تبدیل تعطیلی هفتگی ایرانیان مسلمان به جمعه و شنبه حرکتی برخلاف سنّت فرهنگی، تاریخی و تمدّنی ماست که یک نماد اسلامی، یعنی آدینه را به حاشیه میراند و تمدّن ایرانی-اسلامی را ناخواسته به زیر بلیت و نمادهای دیگران میکشاند.
اخیرا" زمزمهای در مجلس شورای اسلامی و برخی رسانهها شنیده میشود که بهخاطر پارهای منافع اقتصادی و همگامی با تعطیلات جهانی میخواهند تعطیلات هفتگی را دستخوش دگرگونی کنند. این زمزمه نغمهای است بدآهنگ و ناموافق با سنّت تاریخی مسلمانان و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و حرکتی است نسنجیده و خام، زیرا هماهنگی با تجارت و تعطیلات جهانی که تنها به بخشی از شرکتها و بازرگانان ایرانی ربط دارد، هرگز اقتضا نمیکند که تعطیلات ملّی بیش از هشتادوچند میلیون ایرانی که براساس سنّتهای کهن و اصیل شکل گرفته، دستخوش تغییری مخرّب واقع شود. برای رفع این مشکل کافی است که بخشهای مرتبط با تجارت خارجی را، در حدّ لازم و ضروری، در وزارتخانهها و بخشهای اقتصادی در روزهای پنجشنبه فعّال نگهداریم.
این استدلال که برخی، یا بیشتر کشورهای عربی چنین تغییری را در تعطیلات هفتگی کشورشان اعمال کردهاند هم استدلال کاملی نیست، زیرا این کشورها الگوی ما نیستند و اگر بنا باشد ما در همهجا پاجای پای آنها بگذاریم، باید تقویممان را هم، مثل آنها، به میلادی تبدیل کنیم و...!
و سرانجام، فرضا" اگر قبول کنیم که تعطیلات هفتگی نیازمند بازبینی است، بررسی چنین تغییراتی که دارای ابعاد و دامنههای تاریخی و تمدّنی و فرهنگی ریشهدار است، در محدودۀ اختیارات مجلس شورای اسلامی و وابسته به قیام و قعود نمایندگان آن نمیتواند باشد و نهادهایی چون شورای عالی انقلاب فرهنگی صلاحیت بیشتری در این زمینه دارند.
#محمدرضا_ترکی
#تعطیلات_هفتگی
#تعطیلی_شنبه_به_جای_پنجشنبه
#جمعه_عید_مسلمانان
#آدینه
#مجلس_شورای_اسلامی
#شورای_عالی_انقلاب_فرهنگی
@faslefaaseleh
#نسل_تکاپوزده
نسلیست تکاپوزده، از مسئله سرشار
باآنکه صمیمیست، ولی از گله سرشار
بر موج شتاب و حرکت در دل طوفان
از حوصله خالی شده، از فاصله سرشار
نه اهل سکوت است نه در حال تامّل
در متن هیاهو عبث از ولوله سرشار
کاری نه که سرگرم کند خاطر او را؛
از شغل تهی مانده و از مشغله سرشار
ازبسکه دویدهست بدینسوی و بدانسوی
پا خستۀ ره دارد و از آبله سرشار
دنیای مجازیّ وی از شعبدۀ رنگ
از شبهه و از هر سخن باطله سرشار
در بندر متروکۀ این عالم موهوم
از یاوه و بنجل شده هر اسکله سرشار
بااینهمه آرامش و فردای وطن اوست
در وسعت یک عالم از غائله سرشار
با همّت او خاک وطن میشود آیا
سرسبزتر از جنگلی از چلچله سرشار؟
#محمدرضا_ترکی
#دنیای_مجازی
#نسل_آینده
#جوانان_و_دنیای_مجازی
#نسل_پرشور_آینده
#آینده_آفرینان
@faslefaaseleh
#جنگل_مه_گرفته
در شب شعله بیقرارانیم
میگدازیم و میگدازانیم
حزن در ما نشسته بیپایان
جنگل مِهگرفته را مانیم
شعله را تازه میکند این آب
تا کی این نم بر این غم افشانیم
گریه از چشم ابر وام کنیم
تا بباریم و تا ببارانیم
مثل اسفند بیقرارم کن
تا که بر شعلهها برقصانیم
سالها درس عاشقی خواندیم
همچنان طفل این دبستانیم
حزب بادند مردم این شهر
ما هوادار حزب بارانیم
#محمدرضا_ترکی
#غزل
@faslefaaseleh
#خداوندگار
بشر جاودانهست و روحش
پس از مرگ در اینجهان پایدار است
بشر حامل روح قدسی
و تصویری از ذات صورتنگار است
و در ذهن خود چیزهای شگفتی
که هرگز ندیدهست و هرگز نبودهست میآفریند...
پس او نیز پروردگار است
بشر اینچنین است و انسان شاعر
در اینجا خداوندی ایزدتبار است
خداییست در آفرینش یگانه
خدایی ورای خدایان دیگر
خدایی که با خلق دنیایی از رنگ و احساس
پر از لحظههای شگفتآور خاص
خدای خدایان دیگر
و در بین آنان خداوندگار است
#محمدرضا_ترکی
#شعر_نو
#انسان
#شاعر
#خلاقیت
#آفرینش_شعر
@faslefaaseleh
#بازندگان_آلبانی
نغمۀ مرگ را نوازنده
جامۀ ننگ را برازنده
چون سگان درنده گرگمنش
مثل کفتارها گرازنده
اسبهایی که پیر و فرتوتاند
سوی صحرای مرگ تازنده
شمع گورند وقت خاموشی
در دل بادها گدازنده
واپسینشعله پیشتر از مرگ
غالبا" هست سرفرازنده
عمر خود را بهوهم باختهاند
هم به اوهام خویش نازنده
هیچدیوانهای نخواهد بست
شرط بر اسبهای بازنده
زینسبب میشوند آواره
بعدِ یک گفتوگوی سازنده!
خاک میهن نمیپذیردشان
بسکه شومند، مرده یا زنده
_________________
گفتوگوی سازنده: تماس مکرون با مقامات کشورمان!
#محمدرضا_ترکی
@faslefaaseleh
#بحر_شعر
در بحر زلال شعر غوغا شده بود
هر قطرۀ آن هزار دریا شده بود
در هر صدفی درّ دری پنهان بود
هر ماهی دریا غزلآلا شده بود!
#محمدرضا_ترکی
#رباعی
@faslefaaseleh