❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ ✅ اراضی در فقه اسلامی از چند منظر قابل تقسیم هستند: 🔻 منظر سیاسی: 1️⃣ اراضی مفتوحه که به وسیله جنگ به دست آمده‌اند. 2️⃣ اراضی طوع یا طوعیه که خود کفار با میل و رغبت تحویل داده‌اند. 3️⃣ اراضی صلحیه که به وسیله صلح تحویل داده شده است که خود بر دو نوع می‌باشد؛ یا کفار مالکیت را از خود سلب کرده‌اند یا منافع را در مقابل منفعتی در اختیار گذاشته‌اند؛ مانند اجازه عبور از کشور. 3️⃣ اراضی عهد که به وسیله معاهده‌ای میان کفار و مسلمین به دست می‌آید. 4️⃣ فیء یا ما افاء الله: مالی که بدون جنگ از کفار گرفته می‌شود و در اختیار پیامبر (ص) قرار می‌گیرد. 🔻منظر اقتصادی: ⬅️در فقه اهل سنت اراضی به نام اراضی عشریه وجود دارد؛ یعنی اراضی که مالیات یک دهمی از آنها گرفته می‌شود. در فقه شیعه اراضی خراجیه ذکر شده است که خود چند قسم است. 🔻 منظر اعتقادی: ⬅️ اراضی به دار الاسلام، دار الکفر، دار العهد، دار الحرب و ... تقسیم می‌شوند. 🔻 منظر مالکیت: 1️⃣ املاک خصوصی: املاکی که مالکیت آن از طریق ارث، هبه یا حیازت یا ... به فرد رسیده است. 2️⃣ املاک عمومی: اراضی مفتوحه و اراضی صلحی که صلح‌کننده از خود سلب مسئولیت کرده باشد. 3️⃣ املاک دولتی: تمام اراضی در حوزه انفال که در مالکیت امام و رهبر جامعه است. 🔻 منظر عمران و آبادانی. 1️⃣ اراضی موات که شامل اراضی آبادنشده می‌شود. 2️⃣ اراضی «محیاة بالإصاله» که شامل اراضی که خود بالإصاله آباد هستند می‌شود. 3️⃣ اراضی آباد بشری که بشر آن‌ها را آباد کرده است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 صفات سلبی والی: 1️⃣ والی نباید افشاگر عیوب مردم باشد ⬅️ مسئول باید نسبت به زیردستان خود حساس، بدبین و نکته سنج باشد و بر آن‌ها جاسوس بگذارد. در متون دینی روایاتی ذکر شده است که اشاره دارد امیرالمؤمنین علیه السلام افرادی را برای تجسس از کارگزاران حکومتی بکار می‌گرفت. ⬅️ اگر شخصی به صورت پنهانی مرتکب اشتباهی شده است، نباید با افشاگری آبروی او را برد. اگر چنین شخصی صلاحیت آن منصب را ندارد باید برکنار شود. ⬅️ باید پوشاندن عیوب دیگری در جامعه تبدیل به فرهنگ شود که نتیجه آن وجود یک جامعه صالح است. اما اگر دائما در جامعه‌ای اخبار اشتباهات و اعمال خلاف دیگران منتشر شود، قبح عمل بد و خلاف برای مردم شکسته شده و تبدیل به یک عمل عادی می‌شود. 2️⃣ نباید والی کینه توز باشد. 3️⃣ نباید والی نسبت به سخن چینان زودباور باشد. ⬅️ آثار منفی زودباور بودن والی در تاریخ سیاسی ایران بی شمار است که از جمله آن کشتن امیرکبیر به دست ناصرالدین شاه می‌باشد. چنین والیانی در نتیجۀ سعی ساعی تصمیم گرفته‌اند اما بعد از آن پشیمان شده‌اند. ⬅️ انسان سخن چین طالب خیر و خوبی دیگران نیست؛ زیرا انسان خیرخواه، برای دیگران دشمن درست نمی‌کند و از آنها بدگویی نمی‌کند؛ از این رو می‌توان گفت فرد سخن چین نیت بدی دارد؛ یا می‌خواهد خود را به والی نزدیک کند یا اغراض دیگری که غرض صحیحی نیست را دنبال می‌کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ 🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی. ⬅️ دومین دلیل قرآنی، آیه12 سوره حجرات است «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ». ⬅️ مؤمن در جمله «یا أیّها الذین آمنوا» به شخصی اطلاق می‌شود که به ولایت و تمامی عقاید خاص شریعت به نحو تفصیل یا اجمال که در اجمالش هم مقصر نباشد، پایبند باشد. ⬅️ قرائنی دال بر اینکه مراد از مؤمنون در آیه شریفه همه مسلمانان هستند، وجود دارد که عبارتند از: 1️⃣ شأن نزول: یعنی شخصی که مورد سوءظنی قرار گرفته است، یک فرد معمولی می‌باشد. 2️⃣ با توجه به سیاق و ظاهر آیات دیگر می توان گفت محور آیه جامعه اسلامی است و آیه در مقام ایجاد همبستگی در جامعه اسلامی است. 🔻سه مصداق برای ظنون مطرح است: ✅ ظن در اثبات واقعیات که در مباحث حجج بحث می‌شود. ✅ ظن در روابط میان فردی که این قدر متیقن است. ✅ ظن سوء نسبت به خداوند تبارک ‌وتعالی. ⬅️ با توجه به بافت و سیاق آیه، قدر متیقن در جمله «اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ»، ظن سوء در روابط اجتماعی است. ⬅️ «كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ» غیر از اکثر از ظنون است یعنی مراد آیه چنین نیست که از اکثر ظنون اجتناب کنید بلکه یعنی فی حد نفسه از ظنون بپرهیزید که گستره آن زیاد است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_روابط_اجتماعی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛ 🔻 در اینکه مسئولیت اجرای دین بر عهده چه کسانی است افراط و تفریط‌های زیادی رخ داده است. ⬅️ عده‌ای به وسیله استناد به برخی روایات، تشکیل حکومت در زمان غیبت را حرام دانسته‌اند. همچنین آنها قاعده «برپایی دین خدا» را منحصر در واجبات فردی دانسته و نهایت وظیفه اجتماعی که برای یک فرد مسلمان متصور شده‌اند، تبلیغ دین می‌باشد. ⬅️ برخی دیگر معتقد هستند تنها راه‌حل اجرای دین، تشکیل حکومت به هر روشی که ممکن است، می‌باشد. ⬅️ می‌توان پنج گروه را مسئول اجرای دین دانست: 1- فرد مسلمان. 2- خانواده مسلمان. 3- امت اسلام (جامه اسلامی). 4- اصناف و گروه‌هاي اجتماعي در قلمرو نفوذشان. 5- دولت. ⬅️ بر اساس اطلاق قاعده «وجوب برپایی دین خدا» همه گروه‌های مذکور در حیطه نفوذ و توان خود موظف به اجرای دین هستند. ⬅️ تنها استثنائی که بین گروه‌های مذکور وجود دارد اهمیت اجرای دین توسط دولت است؛ زیرا دولت دارای قدرت و نفوذ بیشتری نسبت به سایر موارد می‌باشد. ⬅️دولتی می‌تواند مجری دین خدا شود که امام علیه‌السلام یا نائب امام، رهبری آن را بر عهده داشته باشد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #ولایت_فقیه #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 دلیل نقلی نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت: ⬅️ ممکن است از روایاتی که به سکوت و تعجیل نکردن در عصر غیبت امر می‌کنند، عدم مشروعیت هر گونه اقدام برای تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت برداشت شود. ⬅️ «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَا سَدِيرُ الْزَمْ‏ بَيْتَكَ‏ وَ كُنْ حِلْساً مِنْ‏ أَحْلَاسِهِ‏ وَ اسْكُنْ مَا سَكَنَ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ فَإِذَا بَلَغَكَ أَنَّ السُّفْيَانِيَّ قَدْ خَرَجَ فَارْحَلْ إِلَيْنَا وَ لَوْ عَلَى رِجْلِك» امام صادق علیه السلام فرمودند: ای سدیر در خانه‌ات بنشین و از آن خارج مشو و مادامی که شب و روز آرام گرفته‌اند تو نیز آرام باشد. هرگاه با خبر شدی که سفیانی خروج کرده است، به سوی ما شتاب کن؛ هرچند با پای پیاده. 🔻 نقد و بررسی ⬅️ با توجه به این‌که روایات مذکور مضمون مشابهی دارند، بررسی سند همه روایات لازم نیست و ضعف روایات مانعی برای استناد به این روایات به شمار نمی‌رود. البته روایت ذکر شده از سند صحیحی برخوردار است؛ از این رو باید از جهت دلالی مورد بررسی قرار بگیرند. ⬅️ در مقام دلالت باید گفت این روایات بر عدم مشروعیت تشکیل حکومت در زمان غیبت دلالت نمی‌کنند. به عنوان نمونه در روایت فوق بر اساس شناختی که از سدیر در دسترس است، نمی‌توان خطاب حضرت به او را یک خطاب عام برای همگان دانست بلکه خطاب خاص به سدیر است. ⬅️ سدیر انسان عجولی بود که همواره امام صادق علیه السلام را در امر قیام تحت فشار قرار می‌داد و مدام برای حضرت نامه‌های مختلفی در باب قیام می‌آورد. امام علیه السلام به ناچار می‌بایست او را کنترل می‌کرد. از این رو نمی‌توان برای عدم مشروعیت تشکیل حکومت به این روایت استناد کرد. ⬅️ با نظر به روایات در موضوع مهدویت که در کتب حدیثی شیعه آمده است، باید گفت موضوع این قسم از روایات نیز جریان مهدویت و نفی ادعا‌های باطل در این زمینه است. ائمه علیهم‌السلام در صدد بوده‌اند به شیعیان بفهمانند زمان ظهور قائم آل محمد (عج) هنوز فرا نرسیده است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله سیدمنذر حکیم، در درس خارج «فقه نظام جامع خانواده» مطرح کرد: ⬅️ غالب احکام مرتبط با تشکیل خانواده، حقوق، مدیریت و انحلال آن در فقه متعارف به صورت نگاه فردی بیان شده است. کانون اجتماعی خانواده نیازمند الگودهی مثبت و پویا است؛ از این رو احکام مطرح شده باید مجددا با نگاهی اجتماعی و با توجه به اجتماع اسلامی خانواده مورد تجدیدنظر قرار گیرد. ⬅️ زاویه دید فقیه و نگاه جامع او به ادله، اثرگذاری شگرفی بر نوعِ حکم استفاده شده از متون دینی دارد؛ به همین جهت به فقهایی با دید اجتماعی و جامع‌نگر نیاز داریم. ⬅️ فتوای فقها در ایجاد امنیت اجتماعی نقش بسیار مهمی دارد، به همین جهت باید فقیه پیش از بیان نظر خود به موضوع نگاهی همه جانبه داشته باشد. ⬅️ تعریف حداقلی از نظام خانواده: به مجموع قوانینی که شارع مقدس برای تشکیل، مدیریت و انحلال خانواده مطرح کرده است نظام خانواده می‌گوییم که بر اساس این نظام به هدف اساسی از تشکیل خانواده که حفظ نسل، تداوم آن و تکامل انسان است، می‌رسیم. ⬅️ گاهی یک نظام را خود قرآن یا امام معصوم (ع) برای ما تبیین کرده است مانند رساله حقوق امام سجاد (ع) و در سایر موارد فقیه نیز می تواند آن نظام را به وسیله استقراء، استنباط و یا استنطاق نصوص بدست آورد. مانند کتاب «اقتصادنا» شهید صدر(ره) ⬅️ شهید صدر(ره) در نظام اقتصادی روش پیچیده‌ای را طی کرد و توانست از مجموع فتاوای فقها(به تعبیر ایشان احکام رو بنایی) به اصول زیرین این مجموعه دست یابد و اصول اقتصادی اسلام را استخراج نماید. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_جامع_خانواده #آیت_الله_سید_منذر_حکیم 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج فقه «مکتب اقتصادی اسلام» مطرح کرد؛ ⬅️ کار و سرمایه دو عامل اصلی تولید هستند؛ سرمایه نیز شامل سرمایه فیزیکی و سرمایه نقدی می‌شود. مشکل اقتصاد کشور ما وجود مقدار زیاد نقدینگی است. ⬅️ هرچند سرمایه نقدی عامل قدرت و توانایی است اما زمانی که به صورت صحیح مدیریت نشود، همانند سیل همه جا را ویران می‌کند. ⬅️ در کشور از دو عامل توانمندسازی یعنی منابع طبیعی گسترده و استعداد عمومی بالا برخوردار هستیم، اما در عین حال با مشکل کار مواجه می‌باشیم. ⬅️ یکی از عوامل ایجاد بیکاری، عامل اقتصادی است به این معنا که اگر سرمایه‌های نقدی به سمت تولید، کشاورزی و صنعت سرازیر می‌شد، کار فراوان شده و مشکل بیکاری حل می‌شد. ⬅️ متأسفانه قسمت عمده‌ای از سرمایه کشور در بخش دلالی مصرف می‌شود که در اصطلاح اقتصادی به آن سفته بازی می‌گویند. دلالی نه تنها عامل کار نیست بلکه خود سبب از بین رفتن اشتغال نیز محسوب می‌شود. دلالی عامل نابود کننده صنعت، کشاورزی، دامداری و کار است. ⬅️ به لحاظ روان شناسی اجتماعی مردمی هوشمند هستیم اما پرکاری نیستیم و این مانند فردی می‌ماند که استعداد فراوانی دارد ولی حوصله مطالعه کردن ندارد، به همین دلیل این فرد یک شخصیت علمی نمی‌شوند. ⬅️ در جامعه ما عده‌ای سرمایه دارند ولی توان کار ندارند و عده‌ای توان دارند ولی سرمایه ندارند. در عین حال حاضر نیستند با یکدیگر همکاری می‌کنند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #اقتصاد #آیت_الله_هادوی_تهرانی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛ ⬅️ اگر بازی یک فعل بی‌خاصیت و سرگرم‌کننده باشد، مکروه یا جایز است. اما همین بازی ممکن است به وسیله عناوین عامه فقه جهت پیدا کند که در این صورت می‌توان احکام خمسه را بر آن جاری کرد. بازی‌هایی که حامل فرهنگ خاصی هستند یعنی حامل نوع بینش، نگرش و خلقیاتی می‌باشند که با اسلام سازگار نیست، حداقل حکم انجام چنین بازی‌ها کراهت است اما ممکن است به درجاتی برسند یا عناوینی پیدا کنند که حکم حرمت بر آنها جاری شود. ⬅️ حمایت افراطی یا ابراز عواطف و محبت بیش‌ازحد به فرزند موجب می‌شود که عیب‌های خود را نبیند و در اثر مواجه با مشکلات از بروز توانمندی های خود ناتوان باشد. 🔻روش‌های متعادل تربیتی اسلام در روایات ⬅️ در هنگام رجوع به متون روایی جهت دست یابی به قواعد تربیتی فرزند با روشهای تنبیهی و حتی قهری در ضوابط و شرایط خاص مواجه می‌شویم که نشان می‌دهد نگاه اسلام در امر تربیت نگاه متعادلی است؛ از یک سو امر به احترام، اکرام و محبت فرزند می‌کند و از سویی دیگر تنبیه و مؤاخذه را در دستور کار قرار داده است. ⬅️ اگر بی‌توجهی به خطاهای فرزند و توجهات زیادی به او موجب ‌شود که ملکات فاسده‌ای در او ایجاد شود یا در مسیر گمراهی قرار بگیرد، قاعده عامه «قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نارا» و «لا تُضَارَّ والِدَةٌ بِوَلَدِها وَ لا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِه‏» جریان پیدا می‌کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تربیت #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ 🔻از شش طریق که مجموع آنها عقود سلمیه نام دارد، می‌توان با کفار غیر ذمی ارتباط برقرار کرد. 1️⃣ عقد سلم: به صلحی که از هر طریقی انجام گیرد، عقد سلم گفته می‌شود. 2️⃣ الهدنه یا مهادنه: مهادنه به معنای آتش‌بس است که به آن صلح موقتی نیز گفته می‌شود. 3️⃣ الامان: ویزا که در ادبیات موجود رایج است یکی از مصادیق امان می‎‌باشد. درحقیقت کافری که قصد کرده از دارالاسلام عبور کند یا به هر دلیلی وارد دارالاسلام شود، از طریق عقد امان به او اجازه داده می‌شود که وارد سرزمین مسلمین شود. 4️⃣ المعاهده: معاهده عنوان کلی توافق است که هم بر اهل ذمه و هم بر کفار حربی صدق می‌کند. 5️⃣ الموادعه: به معنی مسالمه و ترک مخاصمه و جنگ است. 6️⃣ الذمه: عقدی است که اهل کتاب در ازای پرداخت هزینه‎ای تحت حمایت حکومت اسلامی قرار می‌گیرند. ⬅️ با توجه به تقسیم بندی فوق، رابطه حکومت اسلامی با جهان کفر مخصوصا کافر حربی قابل حل است. لذا در صورت پذیرش تقسیم‎بندی مذکور می‎توان مشکل ارتباط و تعامل حکومت اسلامی با کفار حربی را برطرف کرد. ⬅️ هرچند اسرائیل در بسیاری از معاهدات بین‎المللی جزء اعضای معاهده به حساب می‎آید، اما به واسطه قتال گسترده‎ای که انجام داده است، ناقض عهد محسوب می‎شود؛ بنابراین از نگاه حکومت اسلامی، اسرائیل ناقض تعهد است و وظیفه مسلمانان در مقابل این کافر حربی مبتنی بر اصل جنگ است. این جنگ دائمی می‌باشد مگر اینکه در قالب مهادنه متوقف شود؛ از این رو مشکل ایران با اسرائیل یک اصل فقهی است که در حال حاضر حکومت اسلامی آن را رعایت می‎کند و به همین دلیل با آنها از طرق مختلف درحال جنگ است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com