"شعر و بحران مقبولیت/۴"
آنچه در پایان این سلسله یادداشتها میتواند راهگشا باشد؛ بیان جایگاه مخاطبان خاص و عام در مقبولیت یک شعر و به تبع آن یک شاعر است.
مقبولیت و پذیرش بحثی کلیدی در نقد ادبی است؛ اما باید دانست که هرچه مقبولیت در زمان و مکان گسترده بازنمود داشته باشد؛ نشاندهندهی اصالت آن مقبولیت خواهد بود. مقبولیت اصیل وامدار مخاطبان خاص ادبیات است و از طریق آن به مخاطبان عام تسری مییابد؛ حال آنکه مقبولیت عام یک شاعر بیشتر تابع وضعیت بیرونی است و با تغییر آن وضعیت بهسرعت دگرگون خواهد شد. اما آنچه شاعران باید در قضاوتهای مخاطبان اشعارشان در نظر بگیرند، اولویت دادن مخاطبان خاص در مقبولیت و فریبنخوردن از پذیرش عوامانه است. برای این مساله، باید مرزی در معرفی این دو دسته مخاطب، در نظر گرفت.
۱_ مخاطب خاص در قضاوت دربارهی شعر به فرم و زبان و ویژگیهای ادبی و زیست شاعرانه توجه دارد؛ حال آنکه علت پذیرش مخاطب عام شعارها و معانی و موضوعهای مطرحشده در شعر است. اگر مخاطبی شعر شما را صرفا به علت موضعگیری شما یا معنای سیاسی یا حزبی یا ملی و...، ستود؛ بهراحتی میتوانید اورا جزو مخاطبان عام شعر قرار دهید.
۲_ مخاطب خاص بیشتر شعر را به صورت مکتوب میخواند و مخاطب عام بهجای مطالعهی کتابهای شعر، آن را در فضای مجازی دنبال میکند.
۳_ مخاطب خاص شعر را فارغ از زمان و مکان و بر اساس ذات شاعرانه میپذیرد. مخاطبانی که صرفا شعر معاصر یا شعر روزگار خود را میخوانند و علاقهای به شعر دیگر زمانها و دیگر زبانها ندارند؛ عمدتا مخاطبانی عام برای شاعرند.
۴_ مخاطب خاص شعر را محصولی زبانی (بهجز در برخی جریانهای خاص) میداند؛ حال آنکه قضاوت مخاطب عام از شاعر میتواند متکی بر عوامل بیرونی چون: صدا و دکلمهی شاعر، اجرای موسیقایی شعر، شعر و تصویر و نماهنگ و دیگر هنرهای جایگزین باشد.
۵_ مخاطب خاص، تعریفی از شعر با در نظر گرفتن تاریخ ادبیات و مقولات ادبی دارد؛ مخاطبانی که صرفا از شعری خوششان میآید و نمیتوانند دلیل پذیرش یا رد خود را شرح دهند؛ مخاطبان عام شعرند.
۶_ مخاطب خاص، به صورت مستمر شعر میخواند. برای خرید کتاب شعر هزینه میکند. شعر کامل و مبسوط را (جز در مقام فرمهای کوتاه) بر تکبیتی و گونههای کوتاه ترجیح میدهد و حاضر است ساعتها در روز یا هفته شعرخوانی کند.
۷_ نکتهی پایانی اینکه خاص و عام بودن مخاطب شعر، ربطی مستقیم به جایگاه اجتماعی فرد ندارد. مخاطب شعر چه هنرمند شاخص در دیگر حوزهها، چه موسیقیدان، چه استاد دانشگاه، چه روحانی و مجتهد، چه سیاستمدار و چه بسیاری از افراد مربوط به طبقهی خاص اجتماعی، میتواند از مخاطبان عام شعر باشد.
موقعیت اجتماعی مخاطبان پیوند مستقیمی با صحت قضاوتشان دربارهی شعر ندارد؛ چه بسیار از ناموران عرصههای مختلف که شناخت درستی از شعر ندارند و تعریف و تمجید آنان از شعر شاعر، راهگشایی برای شاعر نخواهد بود.
پس به احترام شعر و شاعر، مخاطبان خود را درست انتخاب کنیم.
#مقبولیت
#نقد_شعر
#محمد_مرادی
@mmparvizan
در هجر و وصل کارِ دلِ ما تپیدن است
دائم به یک قرار بود بیقرارِ ما
#صائب_تبریزی
🌻🍃🌻🍃🌻🍃🌻🍃🌻
گنجشک من! رها بکن این آشیانه را
این آسمان مرتفع بیکرانه را
اینجا برای شور و شرِ پر، بزرگ نیست
در هم بریز قالب محدود لانه را
از میلههای تنگ قفس خیر دیدهای؟
هی بوسه میزنی درِ این استوانه را
آماده باش، حال که آماده کرده است-
هر میلهای برای پرت تازیانه را
عمرت گذشت و فرصت پرواز هم پرید
داری هنوز همّ و غم آب و دانه را!
وقتش نشد که بگذری از مرز آسمان؟
وقتش نشد که خرد کنی سقف خانه را؟
هرگز نگو که عاقبت پر، شکستن است
کمکم بگیر از دل ترسو بهانه را
'باید پرید و رفت و به این خانه برنگشت'
تکرار کن درون خودت این ترانه را
گنجشک جان! عزیزکم از عاشقی نترس
از عشقها ولی بگزین جاودانه را
#زینب_نجفی
#راجی
آتش به تَن نشسته و تبدار باورم
در برزخم به هر سَر و سویی شناورم
حالا شده نتیجهٔ این مرگ و زندگی..
باید به کفرِ خویشتن ایمان بیاورم!!
« پدرام اکبری »
🌲💧🌹🍃🌻🍃🌹💧
*قابل توجه پیشکسوتان عزیز آموزش و پرورش*
👇👇👇👇👇👇👇
*«فراخوان برگزاری نمایشگاه دائمی آثار و توانمندی های پیشکسوتان آموزش و پرورش شیراز»*
✅✅✅✅✅✅
*در راستای تکریم و تجلیل از پیشکسوتان هنرمند ، مؤلف ، شاعر و پژوهشگر و معرفی این عزیزان به عنوان الگو و گنجینه های فرهنگ و هنر معاصر ،ادارهٔ امور پیشکسوتان آموزش و پرورش در نظر دارد نمایشگاه دائمی آثار و توانمندی های این عزیزان را برگزار نماید .*
*هنرمندان ، نویسندگان و شاعران عزیز پیشکسوت برای کسب اطلاعات بیشتر و شرکت در این نمایشگاه با شماره تلفن ۰۹۱۷۳۳۶۸۲۷۲ تماس حاصل فرمایند.*
🌻🌹🌻🌹🌻🌹🌻🌹
*ادارهٔ امور پیشکسوتان آموزش و پرورش شیراز*
جلسه ی شعر خوانی انجمن ادبی شاهچراغ
📆 سه شنبه ۱۷ مردادماه
🕠 ساعت پنج تا هفت عصر
سالن دارالقرآن شاهچراغ
https://eitaa.com/khabarnameshaeranshiz
#خبرنامه_شاعران
اللهم ارنی الطلعه الرشیده
هر صبح از درون دلم میکنی طلوع
صبحت به خیر پادشه شعرهای من...
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
صبحتان بخیر🌹🌹🌹🌸🌸🌸
"نقدی بر دفتر ورمشور/ مرتضی امیری اسفندقه"
از میان شاعران میانسال پس از انقلاب، مرتضی امیری اسفندقه نام آشنایی است. او شاعری پرکار و فعال است که ذهنی جوشا و طبعی زاینده دارد و در قالبگهای قصیده و نیمایی و تا حدودی غزل، اشعاری زیبا از او خواندهایم.
ورمشور گزیدهای از غزلهای اوست که موسسه.ی شهرستان ادب منتشر کرده است. از سالها قبل، به فکر نوشتن یادداشتهایی کوتاه دربارهی این دفتر بودم؛ اما زمانی مناسب فراهم نشد. اینک که برای چندمین بار این مجموعه را تورق می.کنم، چند اشارهی کوتاه را دربارهی زبان برخی ابیات مطرح خواهم کرد؛ هرچند بحث دربارهی موسیقی و اندیشه و تصاویر، مجالی جداگانه میخواهد.
دایرهی واژگانی غزلهای این دفتر، نسبتا گسترده است و زبانی سالم را در اغلب شعرها میتوان دید؛ اما در برخی ابیات، زبان در سطح قوت و سلامت اشعار دیگر نیست.
یکی از این ضعفهای زبانی، حاصل از آمیختگی زبان رسمی و ادبی شاعر با زبان محاورهای بدون تمهیدات و نتیجهبخشی شاعرانه است که در برخی ابیات، خطاهایی را پدید آورده، برای مثال در بیت زیر:
چنان پریچهی پاکی ندیده بودم هیچ
کدام کوچهی گمنام شهر، مسکن داشت؟
واضح است که در آغاز مصراع دوم حرف اضافه ی "به" یا "در" حذف شده، ویژگیای که در این دفتر چندبار نمود یافته و میتوان آن را از ویژگیهای زبان امیری اسفندقه دانست.
یا در برخی غزل.ها، نشانههایی از دودستگی زبانی دیده میشود؛ بیهیچ تمهید و دلیل زیباشناسانهای:
بر این عقیدهام امروز، زندگی مرگ است
تو ای بکارت رسوا، چه ایدهای داری؟
در غزلی که در مجموع بافت زبانی نیمهسنتی دارد، شاعر به ناگاه از عبارت" چه ایده.ای داری؟" بهره برده، چنین است در صفحهی ۱۱۴ که در دوبیت مجاور، واژهی "هلا" را با "کلنجار رفتن" در یک چارچوب زبانی قرار داده است.
چنین به نظر میرسد که اسفندقه، چون اخوان و بسیاری از پیروان نیما میکوشد آشتیای بین زبان کهن و عامیانه در اشعارش ایجاد کند. او در بسیاری از موارد نیز در این شیوه موفق بوده، هرچند در غزلها میزان توفیق او کمتر از دیگر قالب ها بوده است.
گاه نیز در اشعار او حشوهایی غیرهنری نمود دارد، چون کاربرد همزمان "باز" و "دوباره" در بیت زیر:
آن آب رفته را که زلال و تپنده بود
باز آمدی که باز دوباره به جو کنی
البته چنانکه در آغاز این یادداشت گفته شد، زبان غزلهای او در کل پیراسته و فارغ از هنجارگریزیها و نوآوریهای مثبت و منفی است.
#محمد_مرادی
#ورمشور
#مرتضی_امیری_اسفندقه
@mmparvizan
آدم از وسوسه افتاد زمین انسان شد
آه اگر سیب نبود عشق چه باید میکرد...
#علیرضا_آذر
┈┈••✾•🌷•✾••┈
محفل قند پارسی
┈┈••✾•🌷•✾••┈┈
May 11
🦋🦋🦋
انجمن شعر زنان شیراز
چهارشنبه ۵ عصر
دورهمی ،شعرخوانی،شرح غزل ص۶۵
تمرین همخوانی تصنیف مرغ سحر ناله سر کن
تو را من چشم بر راهم