هفت خان اسفندیار
چون اَرجاسب، پادشاه توران زمین، خواهران اسفندیار را در رویینهدژ به بند کشید، اسفندیار به جنگ ارجاسب شتافت و هفت مَخافَت را با دلیری پشت سر گذاشت.
در پنج خان اول، پس از کشتن دو گرگ و شیران و اژدها و زن جادو و سیمرغ، در خان ششم، از برف و باران و باد گذشت و در خان هفتم، پس از عبور از رود، گُرگسار را به قتل رسانید.
[توضیح: این سیمرغ که موجودی اهریمنی است، با سیمرغ داستان رستم، یکی نیست.]
فرهنگ اَساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، دکتر محمدجعفر یاحقّی، ذیل واژهی هفت خان.
#هفتخاناسفندیار
#محمدجعفریاحقی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
اَکوان دیو در شاهنامه
اکوان، نام دیوی است که به روایت شاهنامه (۴/ ۳۰۱ و بعد) به صورت گورخری وحشی، در گلههای اسب کاووس زیانکاری میکرد. کاووس از رستم کمک خواست. رستم، سوار بر اسب بر او حمله برد؛ ولی هر بار که بر او میتاخت، گورخر ناپدید میشد. رستم، خسته در کنار چشمهای خوابید. آن گاه دیو، بستر پهلوان را از جا کند.
همینکه رستم چشم گشود، خود را در دست دیو دید. چون میدانست که کارِ دیو بر عکس است، همین که به رستم گفت او را به دریا اندازد یا به کوه؟ رستم کوه را انتخاب کرد و بالاخره با شنا خود را به ساحل رساند و با ضربات گرز، او را هلاک کرد.
داستان اکوان دیو که در شاهنامه به اختصار آمده، شبیه است به یک داستان چینی به نام "دیو باد" (آیینها و افسانهها، ۷) و گویا فردوسی، خود به مأخذ داستان واقف بوده که گفته است:
چنین داد پاسخ که دانای چین
یکی داستانی زدهست اندرین
با تلخیص از فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، دکتر محمدجعفر یاحقّی، ذیل اکوان دیو.
#اکواندیو
#شاهنامه
#محمدجعفریاحقی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
بُهلول که بود؟
بهلول(خندهروی، نیکوروی) شهرت وهیب بن عَمرو الصیرفی کوفی(متوفای ۱۹۰ هجری قمری)، معروف به بهلول مجنون، فرزانهی رندی که به نکتهگویی و به دیوانگی مشهور بود.
وی مطابق برخی اقوال، با هارون الرشید، خلیفهی عباسی، خویشاوند بود و با ابوحنیفه و دیگران، مباحثاتی داشت که نوادر و سخنان شیرین به او منسوب است.
گویند از خواصّ شاگردان امام جعفر صادق(ع) و از فقیهان عصر خویش بود و به اشارت آن بزرگوار، جهت رهایی از امضای فتوای قتل امام هفتم، خود را به دیوانگی زد.
دیدارهای بهلول با هارون الرشید، خود داستانی شیرین و اندرزبار است که در شعر فارسی نیز راه یافته است.
فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، دکتر محمدجعفر یاحقّی، ذیل بهلول.
#بهلول
#محمدجعفریاحقی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی
رودابه
رودابه(=فرزند تابناک)، دختر مهراب کابلی (از خانوادهی ضحاک)، زن زال و مادر رستم که به خصوص داستان عشق او با زال زر، از زیباترین داستانهای غنایی شاهنامه و از جهاتی با رومئو و ژولیت شکسپیر همانند است.
رودابه از زنان پرآوازه و پاکدامن شاهنامه است که به ویژه با آوردن فرزندی چون رستم، عرصهی حماسهی ملی ایران را بارور کرده است. عمری دراز میزید و پس از مرگ پسرش رستم، به سرحد دیوانگی میافتد و سپس حالت ترک و تسلیم در پیش میگیرد.
فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، دکتر محمدجعفر یاحقی، ذیل واژهی رودابه.
#فرهنگاساطیر
#رودابه
#محمدجعفریاحقی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی
فرنگیس
فرنگیس(=فریگیس) دختر افراسیاب و زن دوم سیاوش بود که پس از جَریره دختر پیران، به همسری سیاوش درآمد و با او به سیاووش گرد (گنگ دژ) رفت. حاصل این پیوند خجسته، کیخسرو بود که کین پدر را از تورانیان که خویشان مادری او بودند، بگرفت.
فرنگیس یکی از رنجکشیدهترین زنان ادبیات است. هنگامی که گَرسیوَز، زمینهی نابودی سیاوش را فراهم کرد، فرنگیس در وفاداری نسبت به شوی خویش سنگ تمام گذاشت. پدر را از این اندیشهی شوم آگاه کرد و او را از پایان این اقدام بیم داد. اما سرانجام شویش بر دست افراسیاب به قتل رسید و حتی پدر، قصد جان او نیز کرد.
پس از قتل سیاوش، با پسرش کیخسرو سالها دربدری کشید و با ایرانیان در کینخواهی سیاوش از تورانیان همدلی نشان داد. هنگامی که فریبرز برای سیاوش از او خواستگاری کرد، تنها به اصرار پسرش کیخسرو و رستم و شاید هم از روی مصلحت سیاسی، خواهش او را پذیرفت. این زن در ادبیات فارسی، به خوشنامی معروف است.
فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی، دکتر محمدجعفر یاحقی، ذیل واژهی فرنگیس.
#فرهنگاساطیر
#فرنگیس
#محمدجعفریاحقی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303