هدایت شده از آموزش عروض و قافیه و...
#قافیه
قافیه چیست: قافیه در اصل "یک حرف " است که از آن به #رَوی تعبیر میشود.
قافیه به حروف مشترکی گفته میشود که در واژههای پایانی قرینههای شعر منظوم تکرار میشود"
1.قافیه سنتی شعر پارسی تحت تاثیر شعر عرب است و امروزه بسیار از حالت سنتی خود فاصله گرفته. برای مثال در شعر عرب "قائل و مائل " قافیه هستند در حالی که در شعر پارسی میتوانیم "دل و گِل " را هم با آنها قافیه بگیریم.
در اصل در بحث قافیه تنها به حرف #رَوی نیاز داریم و البته "حرکت" ماقبل آن. در شعر عرب حروف دیگری هم برای قافیه عنوان شده که در شعر پارسی کاربرد چندانی ندارند از جمله این حروف " الف تاسیس، دخیل، ردف، قید، و..." که به 9 حرف میرسند.
قافیه در اصل یک حرف است و هشت آن را تبع
چهار پیش و چهار پس، یک مرکز آنها دایره
حرف تأسیس و دخیل و قید و ردف آنگه رَوی
بعد از آن وصل و خروج است و مزید و نایره»
بنابراین رعایت (الف تأسیس) در شعر پارسی لزومی ندارد اما اگر رعایت شود صنعت #اعنات یا #لزوم_مالایلزم نام دارد.
مثال دیگر : #خوبان، #گریان . که اگر "ان" الحاقی حذف گردد قافیه دارای اشکال خواهد بود.
درحالی که قافیه به همین صورت کاملا صحیح است؛ چرا که در #خوبان نشانه جمع و در #گریان صفت یا بیانگر حالت میباشد
استثنا : چنانچه پسوند یا پیشوند یا حروف الحاقی عیناً تکرار شده و در یک معنا و نقش دستوری باشند نیاز به حذف برای تعیین قافیه وجود دارد.
#توضیح:
الف: هر مصوت بلند به تنهایی اساس قافیه قرار میگیرد مانند #مو ، #سبو
ب: هر مصوت با یک یا دو صامت بعدش اساس قافیه قرار میگیرد مانند #سَحر ، #سَر
#رَوی: آخرین حرف اصلی قافیه را «رَوی» ravi میگویند. به عنوان مثال در کلمات جام ، وام ، دام ، نام ، آرام ، حرف «م» #رَوی است.
#واج: به هر کدام از حروف و صداها یک واج گفته میشود
برای تعریف قافیه نیاز داریم واج ها را به دو دسته تقسیم کنیم: حروف (الف ب پ ...) و صداها یا حرکات (آ ای او ـَ ـِ ـُ )
"همسانی حرف #رَوی و حرکت ماقبل آن در دو کلمه، اساس قافیه را تشکیل میدهد"
یعنی در شعر پارسی برای قافیه کافیست تنها حرف #رَوی را تشخیص داده و حرکت ( آ ـ ای ـ او ـَ ـِ ـُ ) ماقبل آن را هم بررسی نماییم.
بنابر این تعریف، کلماتی مانند: #سر ، #پدر ، #بیشتر ، #خبر و... با توجه به همین قاعده قافیه بوده و حرف قافیه در آن " َر" میباشد!
تبصره 1: باید توجه شود در قافیه حروفی که بعد از حرف #رَوی می آیند باید عیناً تکرار شوند.
#مثال: #دوختیم و #افروختیم. حرف #رَوی : ت ، و حروف "یم" (الحاقی) است که عیناً تکرار میشود.
تبصره 2: نکتهی قابل توجه دیگر اینکه در قاعدهی کلی عنوان شده "حرف #رَوی و حرکت ماقبل آن" یکسان باشد ، بنابراین چنانچه حروف ساکنی قبل از حرف #رَوی بیاید باید عیناً تکرار شود.
مثال: #افروخت و #دوخت، که در اینجا #رَوی همان "ت" بوده و حروف ساکن "وخ" عیناً تکرار شدهاند، و حرکت ماقبل حرف #رَوی "ساکن" میباشد.
#سَر ، #پَر = قافیه: َر
#جان ، #جهان = قافیه: ان
#شیر ، #پیر = قافیه: یر (ایر)
#دَست ، #هَست = قافیه : َست ، قاعده و تبصره 2
#دوخت ، #افروخت = قافیه : ُوخت ، قاعده و تبصره 2
#راهت ، #چاهت = قافیه : اه ، قاعده و تبصره 1
#رنگم ، #سنگم = قافیه : َنگ ، قاعده و تبصره 1 و 2
همانطور که عرض شد رعایت اصول نهگانهی قافیه الزامی نیست بخصوص در قافیههای #شمایل و #قایل ، میتوان این قوافی را بدون رعایت #الف #تأسیس ، از قوافی دیگر مانند : #دل ، #مشکل ، #محفل و... بهره برد؛ اما در غزل زیر حضرت حافظ از این قاعده بهره برده که صنعت #اعنات (لزوم ملایلزم) نام دارد.
هر نکتهای که گفتم در وصف آن #شمایل
هر کو شنید گفتا للهِ دَرُّ #قائل
تحصیل عشق و رندی آسان نمود اول
آخر بسوخت جانم در کسب این #فضایل
حلاج بر سر دار این نکته خوش سراید
از شافعی نپرسند امثال این #مسائل
گفتم که کی ببخشی بر جان ناتوانم
گفت آن زمان که نبود جان در میانه #حائل
دل دادهام به یاری شوخی کشی نگاری
مرضیّهُ السجایا محمودة #الخصائل
در عین گوشهگیری بودم چو چشم مستت
و اکنون شدم به مستان چون ابروی تو #مایل
از آب دیده صد ره طوفان نوح دیدم
وز لوح سینه نقشت هرگز نگشت #زایل
ای دوست دست حافظ تعویذ چشم زخم است
یا رب ببینم آن را در گردنت #حمایل
#آموزش_مبانی_ده
آموزش عروض و قافیه
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie
روابط عمومی کانال آموزش عروض
ابوالفضل عامری
بسم الله الرحمن الرحیم
وبشرالصابرین الذین اذا اصابتهم مصیبه قالوا انا لله و انا الیه راجعون
مطلع شدیم
#شادروان #قاسم #خلج دارفانی را وادع گفت
#پدر #مداح #اهلبیت #عصمت #وطهارت #علیهم #السلام #جناب #آقای #حاج #ابوالفضل #خلج
مراسم تشییع پیکر این پیر غلام حضرت سیدالشهدا علیهالسلام
مورخ 1403/4/20 ساعت 10 صبح
به سمت قطعه 46
واقع در قم بهشت معصومه س
وهمچنین مجلس ختم همان روز
قم خیابان تولید دارو مسجد حضرت ولیعصرعجل انتهای خیابان تولید دارو ساعت 18 الی 19
بسم الله الرحمن الرحیم
وبشرالصابرین الذین اذا اصابتهم مصیبه قالوا انا لله و انا الیه راجعون
ضمن تقدیر و تشکر و قدردانی از سروران عزیزوگرامی که در مراسم تشییع و تدفین و مجلس روز اول #شادروان #قاسم #خلج
#پدر #مداح #اهلبیت #عصمت #وطهارت #علیهم #السلام #جناب #آقای #حاج #ابوالفضل #خلج شرکت نموده اند
بدینوسیله به اطلاع می رساند
مراسم سوم و هفتم این پیر غلام حضرت سیدالشهدا علیهالسلام
روز جمعه مورخ 1403/4/22
از ساعت 10 صبح الی 11/30 در مسجد حضرت ولیعصرعجل
قم خیابان تولید دارو مسجد حضرت ولیعصرعجل انتهای خیابان تولید دارو
از طرف بازماندگان
بسم الله الرحمن الرحیم
وبشرالصابرین الذین اذا اصابتهم مصیبه قالوا انا لله و انا الیه راجعون
ضمن تقدیر و تشکراز سروران عزیزوگرامی که در مراسم تشییع و تدفین و مجلس روز اول وسوم و هفتم
#شادروان #قاسم #خلج
#پدر #مداح #اهلبیت #عصمت #وطهارت #علیهم #السلام #جناب #آقای #حاج #ابوالفضل #خلج شرکت نموده اند
بدینوسیله به اطلاع می رساند
مجلس چهلمین روز این پیرغلام حضرت سیدالشهدا علیهالسلام
روز پنجشنبه مورخ 1403/5/25
از ساعت 17 الی 18/30در مسجد امام حسین علیه السلام
قم میدان امام خمینی ره
از طرف بازماندگان
هدایت شده از اشعار ۱۴ معصوم (ع) و احادیث
#افتتاحیه
#مدرسه #استاد #محمدعلی #مجاهدی
🔻آیین معنوی افتتاح مدرسه #پدر #شعر #آیینی، #استاد #محمدعلی #مجاهدی #متلّخص #به "#پروانه" #ملقب #به #شمس #الدین
در ناحیه یک آموزش و پرورش قم و با حضور #خود #ایشان برگزار می شود.
🔻مراسم افتتاحیه این مدرسه با حضور جمعی از مسئولان ملی و استانی و شاعران و مداحان و خیرین ارجمند مدرسه ساز از ساعت ۱۰ روز پنج شنبه دهم آبان ماه 1403 در محل این مدرسه برپا می شود.
نشانی:قم
بلوار شهید دل آذر، حوالی چهار راه پلیس، جنب کوی دل آذر 9
خیابان شیخ احمد قمی، نبش کوچه 6
لوکیشن👇
#مدرسه #استاد #محمدعلی #مجاهدی
https://nshn.ir/sbsJleWx1bVH
روابط عمومی انجمن ادبی محیط عامری
هدایت شده از اشعار ۱۴ معصوم (ع) و احادیث
بسم الله الرحمن الرحیم
و بشر الذین اذا اصابتهم مصیبه قالوا انا لله و انا الیه راجعون
#درگذشت #حاج #قاسم #حیدری
#پدر #همسر #مداح #اهل #بیت #علیهم السلام
جناب آقای #عباس #زینلی را به اطلاع کلیه دوستان و سروران عزیز میرساند
مراسم تشییع : امروز سه شنبه ۱۴۰۳/۹/۱۳
ساعت ۱۴:۴۵ از مسجد مصطفی خمینی به طرف باغ بهشت
مراسم ختم
امشب بعد از نماز مغرب و عشا مسجد حضرت مسلم ابن عقیل ع
هدایت شده از اشعار ۱۴ معصوم (ع) و احادیث
بسم الله الرحمن الرحیم
و بشرالصابرین الذین اذا اصابتهم مصیبه قالو انالله و اناالیه راجعون
ضمن تقدیر و تشکر از سروران عزیزی که در مراسم تشییع و تدفین و شب اول درگذشت ابوالشهید خادم آستان اهل بیت علیهم السلام #مرحوم #حاج #مهدی #اشعری شرکت فرمودهاند
#پدر #مداح #گرانقدر #برادر #عزیز #وبزرگوارم #جناب #آقای #حاج #جواد #اشعری را به اطلاع کلیه دوستان و آشنایان محترم میرساند
مراسم سوم از طرف هیئت مذهبی استان قم روز دوشنبه مورخ 1403/2/27 ساعت 20الی21 در مسجد فاطمیه
واقع درقم
خیابان باجک ۱۹ دی ابتدای جوی کنده
مراسم هفتم روز چهارشنبه مورخ 1403/12/29 ساعت ۱۶ در حسینیه امام خامنهای
واقع در قم در گلزار شهدا برگزار میگردد
از طرف بازماندگان
روابط عمومی انجمن ادبی محیط وکانون شاعران آیینی و مداحان و سازمان بسیج مداحان استان قم عامری
سلام علیکم
#حضرت #استاد
#جناب #آقای #دکتر #مجاهدی #پدر #شعر #آئینی
نماینده و مسئول دعبل خزائی استان قم #حاج #آقا #فلاح #اصل #گرامی
و شاعران فرهیخته و مداحان دل سوخته و محبّان و ارادتمندان به خاندان اهل بیت علیهم السلام
عید سعید قربان ، زیباترین جلوه ی ایثار و تعبّد در برابرخالق، روز قربانی کردن نفس و رهایی از بندهای شیطانی، و عید طهارت و پاکی روح و تولد دوباره را به یکایک عزیزان وخانواده های محترمتان تبریک و تهنیت عرض می نمایم
و ان شالله
امیدوارم دراین روز عزیز مشمول عنایات الهی و توجّهات خاص حضرات ائمه معصومین صلوات الله علیهم اجمعین قرار گیرید.💐
روابط عمومی انجمن ادبی محیط و کانون شاعران آیینی استان قم عامری