🔰شرک و فسق
✍ اصغر آقائی
____________________
🔻شاید کلمه «مشرک» در نگاه اوّلی برابر با «فاسق» باشد. به همین دلیل بسیاری افراد، حتی مسیحیان و اهل کتاب را فاسق معرفی میکنند. اما آیا چنین است یا مسئله دقیقتر از این نگاه بدوی است؟
🔻با توجه به تعریف دقیق #ایمان در معنایِ #تواضع و انکسار #در_برابر_حقّ، چه حقّی که #شرع و چه حقّی که #عقل، پیشنهاد میدهد، تمام افراد به هر میزان دریافتی که از حق داشته، در برابر آن استکبار نورزیده، تواضع میکنند، #مؤمن هستند.
🔻لذا #اهل_کتاب، یا #مشرکان، از باب مثال، تا وقتی که حقی چون ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام برای آنان آشکار نشده باشد، و حقبودن آن را در مرتبهای از درک و معرفت، دریافت نکرده باشند، امّا به هر حقّی که از طریق عقل و یا شرع به آنها رسیده، اعترافکرده، در برابر آن تواضع میکنند، اینان مرتبهای از ایمان را داشته، در دایره وسیع ایمان هستند.
🔸فراموش نکنیم، هرچند مؤمن واژهای است که کاربرد در مثلا #شیعیان پیدا کرده است؛ امّا حقیقت این است، بر اساس تعریفی که از ایمان عرض شد، ایمان امری #تشکیکی است که مراتب گوناگونی از #ایمان_باطنی تا #ایمان_ظاهری را در بر میگیرد.
🔹 تفاوت مشرکی که در برابر احکام عقلی خویش مانند #ظلمنکردن، با مشرکی که به احکام عقلی عمل نمیکند این است که آن مشرک اوّلی، مؤمن به ایمان باطنی است؛ و این ایمان، روزی چه در این دنیا و چه در #قیامت که روز آشکارشدن باطنهاست، #یوم_تبلی_السرائر، آشکار شده نجاتش خواهد داد.
✔️بنابر این مقدمه: هر فرد مشرکی تا آن زمان که #حقنبودنِ شرک را دریافت نکرده باشد، و در #عمل نیز بر #خلاف_مقتضای_عقل خویش عمل نکند، او نه به دلیل این شرک، و نه به دلیل عمل خویش، فاسق محسوب نخواهد شد؛ مگر آنکه هم به #شرک خویش و هم به #عمل_نادرست خویش #عامدانه تن دهد که سخن دیگری است. به تعبیر دیگر #تحقّق عنوان #فاسق مشروط به #علم است؛ حال چه علمِ حاصل از عقل و چه علم حاصل از شرع، و یا هر دو.
🔻بر این اساس #خداوند میفرماید:
💠 كَيْفَ وَإِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لاَ يَرْقُبُواْ فِيكُمْ إِلاًّ وَلاَ ذِمَّةً يُرْضُونَكُم بِأَفْوَاهِهِمْ وَتَأْبَى قُلُوبُهُمْ وَأَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ (توبه/8)
💠 چگونه [مشرکان بر پیمان خود پایبندند؟] و در صورتی که اگر بر شما چیره شوند، نه [پیوندِ] خویشاوندی را در حقّ شما رعایت می کنند، نه پیمانی را!! شما را با زبانشان خشنود می کنند، ولی دل هایشان [از خشنود کردن شما] امتناع دارد و بیشترشان فاسقند.
🔻 در این آیه خداوند #اکثر_مشرکان را #فاسق معرفی کرده است؛ آنانی که #آگاهانه اوصافی چون #یپمانشکنی دارند؛ لذا شرک و فسق #اینهمانی ندارند.
▫️پ.ن: شاید در نگاه فردی که در جامعه ایمانی رشد کرده است، تصور اینکه فردی غیرعقلانی بودن شرک را دریافت نکرده باشد، بعید به نظر برسد؛ اما باید افراد را در محیطهای خود دید و خود را جای آنان گذاشت. حتی اگر این فرض نیز درست باشد، باز نکته پیشگفته در تعامل با مشرکان بسیار مفید خواهد بود.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
🆔 @hayatemaqul
🔰 معیار قبولی اعمال انسان یا مسلمان!
🖊 اصغر آقائی
•••••••••••••••••••••••••••
🔻پذیرش اعمال نزد معبود خواسته هر عبد است. امّا معیار قبولی اعمال چیست؟
🔻در روایات مختلف دو چیز محوری برای قبولی اعمال بیان شده است: ۱) نماز، و ۲) خدمت به انسانهای دیگر.
🌱پیامبر صلی الله علیه و آله:
💠اوّلین عملِ عبد که محاسبه میشود، نماز است؛ اگر قبول شود، غیر آن نیز قبول میشود و اگر ردّ شود غیر آن نیز ردّ میشود.
💠قَالَ: أَوَّلُ مَا يُحَاسَبُ اَلْعَبْدُ اَلصَّلاَةُ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ مَا سِوَاهَا وَ إِنْ رُدَّتْ رُدَّ مَا سِوَاهَا.
🌱امام کاظم علیهالسلام:
💠همانا مُهر قبول اعمال شما، برآوردن نیازهای برادرانتان و نیکیکردن به آنان در حد توان تان است و الّا (اگر چنین نکنید)، هیچ عملی از شما پذیرفته نمیشود.
💠اِنَّ خَواتیمَ أعمالِکم قَضاءُ حَوائجِ إخوانِکم والإحسانِ إلیهِمْ ما قَدَرْتُم و الاّ لَمْ یقْبَلْ مِنْکم عَمَلٌ. «بحار الانوار، ج.۷۵، ص.۳۷۹»
🔻برای فهم این احادیث پرسشهایی لازم است؛ مانند:
✔️۱. انسانهایی که مسلمان نیستند و نماز ندارند، آیا از این دایره بیرون هستند و اساساً عملی مقبول ندارند؟
۲.ممکن است مقصود از نماز در این روایات، حالت #تسلیم باشد، تا دائره بحث را در تمام انسانهایی که در مراتب مختلف ایمانی قرار میگیرند، حتی اگر مسلمان نباشند را شامل شود؟
🔻 با گذر از پاسخ دقیق به اینگونه سؤالات، به نظر میرسد معیار قبولی اعمال تنها یک چیز است و آن #عبودیّت است که در حوزه اسلام دو مظهر آشکار دارد #نماز و #خدمت_به_خلق.
🔻 بنابراین هر انسانی اگر در حوزه #عبودیّت قرار گیرد، او در سیر الی الله قرار گرفته است، و هر میزان در عبودیت سیر بیشتری داشته باشد، به همان تناسب اعمال او مقبول است، و قبولی عمل همان و قرب الی الله همان.
🔻 امّا عبودیّت چگونه حاصل میشود؟ از آنجا که توضیح این مسئله از حوصله این متن خارج است، تنها به بیان زیر اکتفا میشود:
۱) عبودیّت یعنی قرارگرفتن در مسیر #تواضع و #گردننهادن در برابر حکم حق تعالی؛
۲) #حکم_حق تعالی از دو طریقِ #عقل و #شرع به دست میآید:
۳) بنابرین هر انسانی، چه مسلمان و چه غیر مسلمان، در برابر حکم حق تعالی گردن نهد، او در مسیر #ایمان و #عبودیت قرار گرفته است؛
۴) البته باید توجّه داشت، این مراتب از #ایمان_باطنی تا #ایمان_ظاهری را به #تشکیک_وجودی در بر میگیرد.
🌱 بنابر مطالب پیشگفته: هر انسانی در مسیر عبودیّت باشد به حکم عقل یا به حکم شرع و یا هر دو در برابر حکم حق گردن نهاده است، و چنین فردی یقیناً خدمت به دیگران برای او معیاری اساسی خواهد بود؛ چرا که انسان عاقل و مؤمن، به انسانیّت بیتفاوت نخواهد بود.
🌱 نکته آخر: مسلمانی که به نماز و اقامه آن اهمیّت دهد و به دیگران خدمت کند، او در مراتب بالای این تشکیک ایمانی قرار دارد.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
🆔 @hayatemaqul