📌مشکلهی اضطرار اندیشی
🔹یکی از موانع فکری مهم بر سر راه پیشرفت حقیقی، تعالی اجتماعی و قدرتمند شدن جامعه اسلامی، #اضطرار_اندیشی است که انسان را محصور در حیرتها و ظلمتها تصور میکند و جهان امروز را #عصر_حیرت و #عصر_عسرت می نامد. عسرت در لغت به این معانی آمده است: افلاس، تعسر، تنگدستی، تنگی، تهیدستی، دشواری، سختی، ضراء، عسر، فقر، نداری. بنابراین #عصر_عسرت، عسر انقطاع و انسداد فیض و فتوحات ربانی است. عصر عسرت، عصر انحطاط، تنگدستی و بیپناهی انسان و گرفتاری او در کثرت دنیا و روابط پیچیده و معادلات کمّی سرپرستی اجتماع است که جز با توقف و ستیز و به انتظار آیندهی نامعلوم نشستن و کشیدن طرحهای خیالی و اتوپیایی نمیتوان مشارکت فعال و حرکت سازندهای در تعالی انسان معاصر و تغییر زمانه داشت.
🔸گاه برخی از مروجان این اندیشه، اضطرار اندیشی خود را به آموزهی سازنده و پویای مهدویت و آخر الزمان نسبت میدهند و عصر غیبت را عصر عسرت و عصر اضطرار و انحطاط، عصر انسداد و امتناع حکمت و فقاهت و پیشرفت حقیقی میخوانند و اگر حرکتی را هم در این عصر ممکن بدانند از باب دوران گذار و ناچاری است. در حالی که این با منطق اصیل انتظار و منطق پویایی و سازندگی آن در عصر غیبت ناسازگار است.
🔹اضطرار اندیشی از آغاز حرکت پرشتاب و سازنده انقلاب اسلامی مروجانی داشته است و در هر دورهای صورت جدیدی به خود گرفته است و انسان انقلابی پرنشاط سازنده را نسبت به مسیر پیش رونده انقلاب اسلامی دلسرد کرده است و همواره او را از هیمنهی دنیای مدرن ترسانده است و بر برجسته سازی نقاط ضعف و نواقص داخلی و ارائه طرحهای خیالی و اتوپیایی اصرار داشته است.
🔸این جریان در دو دههی اخیر علیرغم ظاهرسازی انقلابی و تمدنی، بیش از آنکه انسان انقلابی را به #تعالی_اندیشی و #اتصال_تمدنی جبهه حقیقت خواهان عالم دعوت کند و آنان را پویایی و سازندگی علمی و اجتماعی ترغیب کند، آحاد جامعه را به #انحطاط_اندیشی و #انقطاع_تمدنی و تمرکز بر گسست های فرهنگی وادار می کند. بیش از آنکه طرحی کارآمد و راهبردی برای خروج از ضعفها و نواقص اجتماعی ارائه دهد و بر فروبستهای اجتماعی صحه می گذارد و با نفی میراث فلسفی، فقاهتی، علمی و تمدنی خود، از تأسیس فلسفه و فقه و روش های جایگزین و تغییر در منطق شناخت و حجیت سخن میگوید.
🔹در باب ریشه یابی اضطرار اندیشی بسیار میتوان نوشت اما اجمالا میتوان گفت اضطرار اندیشی نتیجه غفلت از فطرت انسان و همچنین تعطیلی عقل حقیقت یاب و نفی حسن و قبح ذاتی افعال و اعتقاد به انسداد باب علم است که نتیجه آن دوری از حقیقت و بی_پناه ساختن انسان و رها کردن او در نسبتها و روابط پیچیده و بی حساب و کتاب مدرنیته است.
🔸اضطرار اندیشی محصول الهیات تنزیهی و عدم درک درست از ربوبیت الهی و فیض رسانی مستمر و مستدام ربوبی در همه زمانها و مکانهاست.
🔹 اضطرار اندیشی معلول تلقی ناصواب از غیبت امام معصوم(ع) و عقیده رهاشدگی انسان در جهان رهاشده و بیسرپناه است.
🔸اضطرار اندیشه محصول نوعی از فلسفه تاریخ است که سیر حرکت بشر را به گونهای ترسیم میکنند که عقل خودبنیاد مدرنیته قدرت تام و تمام یافته و راه منطقی و عقلی هم برای خروج از سیطره و هیمنهی آن نیست، لذا سیر جهان رو به انحطاط و قدرتمند شدن جبهه باطل است و از قدرت و توانایی جبهه حق و امکان پیشرفت واقعی و سازندگی اجتماعی آن مأیوس هستند و تنها راه خروج را در دوگانهی ستیز و تضاد و یا کُرنش و پیروی تلقی میکنند.
🔹 تاریخ نشان داده است که اضطرار اندیشان با غربستیزی و تجددستیزی آتشین آغاز کردهاند و علم مبارزهی تمام عیار با عقل مدرن و علم و نظم غربی برافراشتهاند و در رسانهها بر طبل آن کوبیدهاند اما پس از گذشت چند دهه و به تدریج آتش آنها به سردی گراییده و در انحطاط فرورفتهاند و با معرفی زمانه به زمانه حیرت و عصر عسرت، از عقب ماندگی و توسعهنیافتگی نالیدهاند و براساس منطق اضطرار به أخذ تمدن غربی از باب اکل میته و ناچاری دوران و دوران گذار سخن راندهاند.
✍ سید مهدی موسوی
۲۴ آبان ۱۴۰۱
#اضطرار_اندیشی
#انحطاط_اندیشی
#انقطاع_تمدنی
#عصر_عسرت
#عصر_حیرت
#عصر_اضطرار
#دوران_گذار
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/954
📌 افشاگر چپ اسلامی
🔹در زمانهای که جریانهای مدعی انقلابیگر به اندیشههای #چپ پناه برده و اندیشه #چپ_اسلامی را بر پایه منطق تضاد و دیالکتیک و فلسفه شدن و اندیشه تضاد وتغییر در صورتهای مختلف و متنوع و گاه متعارض تأسیس کردند تا بدین واسطه دورانی را که #دوران_گذار و #عصر_عسرت و #عصر_اضطرار نامیده بودند تغییر دهند و جامعهی متفاوتی را به وجود آورند؛ از معدود متفکرانی که از ابتدا خطرات این جریانات و افراد مشهور و محبوب آن را به خوبی شناخت و به نقد عمیق و فلسفی آنها و به افشاگری اجتماعی و فرهنگی آنها پرداخت فقیه فیلسوف آیت الله #شهید_مطهری (رضوان الله تعالی علیه) بود. آنهم در زمانهای که بسیاری از علمای حوزه، طلاب جوان انقلابی و حتی شخصیتهای معروف انقلابی به دفاع از این جریانات پرداخته و برای جلب نظر امام خمینی به آنها نامهها به نجف نوشتند و وساطت میکردند.
🔸در دهه ۵۰ جریانات و گروههای چپ اسلامی در طرحها و رنگهای مختلف در تهران، مشهد، قم مشغول به فعالیتهای مبارزاتی و فرهنگی بودند و با خطابه و رسانههای رنگارنگ و فعالیتهای تشکیلاتی جذاب و حساب شده به جذب جوانان انقلابی و دغدغهمند میپرداختند و توانستند جمعیت زیادی را با افکار چپگرایانه به انقلاب اسلامی جذب کنند.
🔹 اما استاد شهید مطهری از همان ابتدا نسبت به جریانات چپ اسلامی و قرائت آنها از حساس بود و به نقد جدی منطق تضاد و فلسفهی شدن برآمده از پرداخت و حتی در چند سال اخیر که این جریانات در حوزه قم بسیار فعال شده بود به حوزهی علمیه قم رفت و درسهای نقد مارکسسیم و آشنایی با معارف اسلامی را برای طلاب برگزار میکرد تا جلوی نفوذ و پیشروی آن را در حوزهها و در میان طلاب جوان و انقلابی بگیرد. استاد تلاش بسیاری کرد اما او و همفکرانش بسیار تنها بودند و هر روز آماج تهمتها و در معرض تهدیدها بودند و در نهایت توسط یکی از جریانات تندروی چپ اسلامی به بهانه نقد مرحوم دکتر علی شریعتی (پدر فکری و معنوی چپ اسلامی) و همچنین به بهانه زندگی در منطقه مرفه قلهک به شهادت رسید.
🔸آنانکه که با اندیشههای چپ اسلامی به انقلاب گرویدند بعد از پیروزی انقلاب به دو دسته تقسیم شدند: برخی در سازمان مجاهدین خلق و گروه فرقان و مانند آن به دشمنی با انقلاب اسلامی پرداختند و به ترور و خیانت روی آوردند و به صدام و کشورهای غربی پناه بردند و هزاران نفر از مردم را به خاک و خون کشاندند.
🔹 اما دستهی دوم بر انقلابیگری تأکید داشتند و در سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و بعدها در دفتر تحکیم وحدت و مجمع روحانیون سازماندهی شدند و در دولت دهه ۶۰ و مجلس سوم فعال شدند. اما با سقوط شوروی و تضعیف جریانات چپ بینالملل به تدریج به سمت غرب متمایل شدند و از جامعهی مدنی و اصلاحات سخن گفتند. این جریان در فتنه ۸۸ علنا مسیر خود را از ملت و طریق اصیل انقلاب و امام جدا کردند و بخش زیادی از آنها در نقش مخالفان داخلی ظاهر شدند و برخی از آنها هم به دشمنان خارجی پیوستند.
🔸 دیری نپایید که تفکر #چپ_اسلامی در چهرههای متنوع، متکثر و جدیدی در میان انقلابیون ظاهر شده است و به یارگیری از میان دانشگاهیان و حوزویان پرداخته و به تدریج بر مسند خطابه و رسانهی جبهه انقلاب نشسته است و برای تضاد مطلق با تمدن غرب به تولید منطق و فلسفه نوین و تفسیر تضادگرایانه از انقلاب اسلامی و اندیشههای رهبران انقلاب اسلامی روی آورده است و در چهرههای متنوع و متکثر «عصر عسرت», «عصر اضطرار» و «عصر حیرت» خود را باز تولید کرده است و توانسته در جبهه انقلاب اسلامی از اعتبار مادی و معنوی بسیاری برخوردار شود. #چپ_اسلامی در صورتهای جدید خود به مراتب پیچیدهتر و فلسفیتر شده است و حتی به سطح دینی قویتری مجهز شده است و از امثال مرحوم دکتر شریعتیها گذشته است و پدران معنوی دیگری در میان دانشگاهیان و حوزویان مطرح شدهاند و تفسیرهای جدیدتری از مفاهیم اسلامی و اجتماعی همچون عدالت، مردم، ولایت، غرب، تمدن، شیطان، دیالکتیک و تضاد، تغییر و تحول عرضه میکنند و در بین جوانان دغدغهمند انقلابی میگسترانند.
🔹 امروزه جای امثال شهید مطهری بسیار خالی است. هر چند کتابهای ارزشمند استاد در میان ما حضور دارد و به تاکیدات مکرر امام خمینی و رهبر معظم انقلاب میتواند راهنمای جبهه انقلاب اسلامی باشد اما متاسفانه عموم جریانات جدید چپ اسلامی چندان روی خوشی به آثار استاد شهید مطهری نشان نمیدهند و در خفا و علن از کنار گذاشتن آثار و اندیشههای ایشان سخن میگویند و به جایگزین شدن افراد دیگری حکم میدهند. البته در بسیاری از موارد هم به تحریف و تفسیر به رأی اندیشههای استاد میپردازند تا بتوانند به جلب نظر انقلابیون و علما و حوزویان بپردازند.
#چپ_اسلامی
#شهید_مطهری
#انقلاب_اسلامی
#دفتر_فرهنگستان
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1788
📌 تکامل فلسفه به کدام روایت؟
❇️ روایت فلاسفه
یکی از مسائل مهم در دوران اخیر و بخصوص بعد از آشنایی ایرانیان با اندیشههای فلسفی غرب، مسئله تکامل فلسفه و امتداد اجتماعی آن است. مسئلهای که اول بار توسط فیلسوف بزرگ اسلام سید جمال الدین اسدآبادی (ره) مطرح شد و بعد از آن فیلسوفان بزرگی همچون امام خمینی، علامه طباطبایی، شهید مطهری و آیت الله العظمی خامنهای برای آن یک بنیاد فلسفی و متعالی فراهم آوردند که به تولید آثار بسیار ارزشمندی منتهی شده است.
بر این اساس و در این روایت، فلسفه اسلامی بواسطه بهرهمندی از معارف قرآن و روایات معصومین (علیهم السلام) از غنای درونی و اساس منطقی صحیحی برخوردار است و بر پایه معارف عمیق اسلامی دارای یک سامان متعالی و وحیانی است که قابل مقایسه با فلسفه یونان نیست.
https://eitaa.com/hekmat121/2019
لذا میبایست به طور عمیق و دقیق، عمق معارف آن را شناخت و با استفاده از همه ظرفیتهای منطقی و محتوایی آن، الگوهای کلان معرفتی و نظامات اجتماعی را استنباط کرد. از اینرو هیچ نیازی به تغییر منطق فلسفه اسلامی و رنسانس مبنایی و محتوایی در آن نیست. هرگونه ادعای رنسانس فلسفی و تغییر منطق و روش در آن ناشی از عدم شناخت و تعلیم درست فلسفی است و موجب انحراف از مسیر تکاملی حکمت و فلسفه خواهد شد.
آیت الله العظمی خامنهای در این زمینه میفرماید:
«ما به #رنسانس_فلسفی یا #واژگون_کردن اساس فلسفهمان احتیاج نداریم. ... میتوان در مبانی موجود فلسفىِ ما #نقاط_مهمّی را پیدا کرد که اگر گسترش داده شود و تعمیق گردد، جریانهای #بسیار_فیّاضی را در خارج از محیط ذهنیّت بهوجود میآورد و تکلیف جامعه و حکومت و اقتصاد را معیّن میکند. دنبال اینها بگردید، این نقاط را مشخّص و رویشان کار کنید؛ آنگاه یک #دستگاه_فلسفی درست کنید. از #وحدت_وجود، از « #بسیط_الحقیقة_کلّ_الاشیاء»، از #مبانی_ملاّصدرا. (بیانات در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی 29/10/1382)
در این روایت، تکامل فلسفه به معنای «لبس بعد از لبس» براساس حرکت جوهری است که همان جوهرهی پیشین تکامل وجودی پیدا میکند و بر عمق و دقت آن افزوده میشود.
🛑 روایت دگر اندیشان فلسفی
در مقابل رویکرد اول، یک روایت دیگری وجود دارد که معتقد به باز اندیشی در منطق فلسفه اسلامی و ناتوانی فلسفه موجود در نظامسازی اجتماعی است. در این رویکرد، طیفهای مختلفی وجود دارد که از جمله آنها جریان احمد #فردید و سید #منیرالدین_شیرازی و اتباع آنها است. بر اساس این اندیشهها، فلسفه اسلامی یک پدیدهی تاریخی متاثر از فلسفه یونانی است که در تاریخ اسلام تغییرات قابل توجهی داشته است و در برخی مسائل جهت دینی پیدا کرده است اما جوهره یونانی آن حفظ شده است و به همین جهت فلسفه موجود در جامعه اسلامی باید بسط و تکامل پیدا کند و از حیثهای مختلفی باید تغییر کند.
برخی به منطق هرمنوتیک و روش پدیدارشناسی روی آوردهاند و از این منظر به بازخوانی فلسفه اسلامی پرداختهاند و برخی براساس منطق دیالکتیک و فلسفهی شدن، به تاسیس منطق و فلسفه جدید میاندیشند. البته این جریانات، ممکن است به تعریف و تمجید از فلسفه اسلامی هم بپردازند و آن را به عنوان یک امر تاریخی در #دوران_گذار محترم همضض بشمارند اما باید توجه کرد که این یا از باب اضطرار است و یا تفاهم و تقیه. و الا باید در بسیاری از بنیانهای منطقی و اصول معرفتشناختی و هستیشناسی آن تجدیدنظر کرد.
یکی از مروجان این روایت میگوید:
«فلسفه موجود باید بسط و تکامل پیدا کند؛ هم از لحاظ "استناد منطقی به وحی" و هم از لحاظ "امتداد عینی پیدا کردن و معطوف شدن به عمل اجتماعی".»
این اظهارات به خوبی نشان میدهد که مدعیان آن معتقدند که باید یک رنسانس فلسفی صورت پذیرد تا فلسفه جدیدی تأسیس شود و بنیان جدیدی برای عینیت و عمل اجتماعی فراهم شود.
در این روایت، تکامل فلسفه به معنای «کون و فساد» در فلسفه مشایی و منطق دیالکتیک (تغییر و تغایر) است که باید جوهری نابود شود و جوهری دیگر متولد شد.
#فردید
#منیرالدین_شیرازی
#دفتر_فرهنگستان
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/2020
📌 جریانهای اضطرار اندیش در ایران بعد از انقلاب اسلامی
🛑 پرسش:
سلام
ممنون از مطالب مفید و راهگشای کانالتان
چند بار از سه جریان یاد کردید که معتقد به #عصر_عسرت و #عصر_حیرت و #عصر_اضطرار هستند. لطف کنید این سه جریان را معرفی کنید و خطرات آنها را برای نظام و جامعه تبیین کنید.
❇️پاسخ:
سلام و سپاس
سه جریان یاد شده علی رغم تفاوتهای مبنایی اما یک نقطه اشتراک دارند و آن، اضطرار اندیشی است که در تضاد با مکتب حقیقت بنیان و عقلانیت انقلاب اسلامی است.
هر کدام از این سه جریان، طیفهای متنوع و متکثری دارند لذا تفصیل جریانات و افکار آنها مجال موسعی میطلبد اما اجمالا این سه جریان معرفی میشود تا در وقت مناسب، به تفصیل از افکار آنها و ظرفیتها و محدودیتهای فکری و عملی آنها بحث شود.
#عصر_عسرت، تعبیری است که شاگردان آقای احمد فردید و رضا داوری اردکانی به کار میبرند. جریانی که متأثر از افکار هگلی و هایدگری سعی در تفسیر پدیدارشناسی و هرمنوتیکی از وقایع دارد.
#عصر_حیرت تلقی جریان تفکیک و ضد حکمت مشهد از آخر الزمان است و توسط مهدی نصیری رواج یافته است. جریانی که ریشه در تاریخ ظاهرگرایی و اخباریگری دارد و هدف آن نفی حکمت و اجتهاد اصولی و بازگشت به روایات فضایل و کرامات است.
#عصر_اضطرار تعبیری است که توسط محمد مهدی میرباقری و جریان دفتر فرهنگستان به کار گرفته میشود. جریانی که ریشه در چپ اسلامی و تفسیرهای دیالکتیکی و تضادگرایانه و ساختارگرایانه از هستی و حوادث دارد.
این سه جریان #اضطرار_اندیش، با نفی حجیت عقل و منطق و تردید در واقع نمایی معرفت و اذعان به تقدم اراده بر معرفت، همهی مناسبات انسانی و معادلات اجتماعی را در فضای عسرت و حیرت و اضطرار تفسیر میکنند. در این نگاه هر حکم و نظریهای در باب سیاست و اقتصاد و عدالت، از باب اکل میته و ناچاری قابل پذیرش است نه از باب حقیقت و واقعیت، حتی دستگاه معرفت دینی و حکومت دینی. #دوران_گذار تعبیر محترمانه این سخن بسیار خطرناک است. چون هیچ اصالت و حقیقتی در این زمانه نیست و صرفا باید از آن گذر کرد.
برای اطلاع بیشتر به این متن هم بنگرید (اینجا)
#عصر_اضطرار
#عصر_حیرت
#عصر_عسرت
#احمد_فردید
#داوری_اردکانی
#مهدی_نصیری
#میرباقری
#دفتر_فرهنگستان
#چپ_اسلامی
#نو_اخباری
#اضطرار_اندیشی
#جریان_شناسی
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/2301
📌 بی تقوایی مرجفون
بزرگترین بی تقوایی و مهمترین نشانه مرجفون بودن این است که بیایی در تلویزیون درباره موضوعی حرف بزنی که سواد تخصصیشو نداری و بعد همه مسئولان نظام اسلامی را به فساد متهم کنی و جامعه را نگران و ناامید کنی.
و بعد به جهت اظهارات نسنجیده، غلط و فسادانگیز شما، کل روحانیت اصیل و جریان انقلابی فهیم متهم شود.
چرا جلوی این افراد گرفته نمیشود یک بار با تهدید بشریت به جنگ و کشتار نیمی از جهان، جریان جبهه مقاومت را تضعیف میکنند امروز هم جبهه اقتصاد را هدف گرفتهاند و ناامیدی را در جامعه منتشر میکنند.
رهبر انقلاب: در موضوع امنیت، حفظ امنیت روانی جامعه بسیار مهم است. ایجاد اضطراب، ترس و تردید در دلهای مردم، مردود است و قرآن در این زمینه صراحت دارد.
۱۴۰۳/۸/۶
#اضطرار_اندیشی
#چپ_اسلامی
#عصر_اضطرار
#دوران_گذار
#مرجفون
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/2311