💠 جامعه عادل 🔸 وجود مبارك حضرت كه #ظهور می‌ كند دو كار می ‌كند: یكی مهم و یكی اهم, آنكه مهم است وظیفه همه است آنكه اهم است، وظیفه حوزه و دانشگاه مخصوصاً علماست. آنچه مهم است رواج هم دارد كه وجود مبارك حضرت، وقتی #ظهور كرد خداوند به وسیله او: «وَ بِهِ یمْلَأُ اللَّهُ‏ الْأَرْضَ‏ قِسْطاً وَ عَدْلاً بَعدَ مَا مُلِئَت ظُلمَاً وَ جَورَاً»؛[1] یعنی به وسیله حضرت جهان پر از عدل و داد می‌ شود. اما بالاتر از این و مهم‌تر از این كه مقدور همه نیست و آن این است كه جهان را پر از #عقل_و_علم بكند، مگر هر كسی چیزی می ‌فهمد؟! مگر هر كسی عاقل می ‌شود؟! مگر مردم حرف هر كسی را گوش می ‌دهند؟! مگر جامعه را به این آسانی می ‌شود #جامعه_عقلانی كرد؟ آن دستِ ولایت حضرت است به بركت ذات اقدس الهی كه «یضَعُ عَلَی رُئُوسِ العِبَادِ فَتَكمَلَ بِهِ أَحلامَهُم وَ عُقُولَهم»؛[2] مگر #فهم یك چیز عادی است كه همه جا پیدا شود؛ این كار را حضرت می‌كند. من هر وقت درباره این حدیث نورانی كه او چطور مردم را عاقل كند هر وقت به این حدیث نورانی می ‌رسم متوقف می ‌شوم، این چه دستی است؟ چه كار می‌ كند؟ 🔸 اوّلین بخشی كه از قرآن نازل شد #فهم است و #علم است و #دانش است و #عقل, ﴿اقْرَأْ وَ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ ٭ الَّذی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ ٭ عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ یعْلَمْ﴾[3] اول سواد است و سواد, آن هم سوادی كه نور است و بعد عدل. عمل را عقل رهبری می ‌كند، كار را فهم رهبری می‌ كند, قیام را آن اندیشه هدایت می ‌كند؛ این كار حوزه است. تا جامعه نفهمد كه گناه سمّ است هر چه شما نصیحت كنید، دست از اختلاس بر نمی ‌دارد، این باید بفهمد كه گناه سمّ است. 🔸 جهان اگر بخواهد پر از #عدل_و_داد شود باید پر از #عقل_و_فهم بشود این اهم است, وجود مبارك حضرت این كار را می ‌كند و شما عالمان دین كه شاگردان آن حضرت هستید باید جامعه را عاقل كنید با سیره ‌تان, سریره ‌تان, سنّتتان, سخنرانیتان, تدریستان, تألیفتان, مَشی متواضعانه ‌تان باید جامعه را عاقل كنید؛ آن وقت جامعه عاقل را می‌ شود عادل كرد آسان است. [1] . زاد المعاد ـ مفاتیح الجنان، ص423. [2] . الکافی(ط ـ الاسلامیه)، ج1، ص25؛ «إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ یدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ كَمَلَتْ بِهِ‏ أَحْلَامُهُمْ‏». [3] . سوره علق، آیه3 ـ 5. آپارات با کیفیت مناسب: https://aparat.com/v/euI5J #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #نهم_ربیع 📚 سخنرانی در جمع طلاب و دانشجویان تاریخ: 1394/03/13 🆔 @a_javadiamoli_esra مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #سوره_حمد 🔺شماره جلسه: ۵ 🔖 آیه: ۱ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۹/۱۲ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۱ سوره حمد: «بسم الله الرحمن الرحیم» بخش 1️⃣: رحمت و مهربانی انسان گاهی از سر #کمال است و گاهی #ضعف: رحمت در انسان همراه با تاثر قلبی است که این انفعال ناشی از نقص است. گاهی انسان کمک به مستمند را بخاطر برطرف شدن تاثر قلبی انجام می دهد نه بخاطر احترام به او یا انجام #وظیفه_دینی. این نقص است نه کمال. او باید طوری زندگی کند که مستمند به این حالت در نیاید و حالا که درآمد باید بخاطر احترام انجام دهد. یعنی انسان میگوید:«دلم برایش سوخت» در اینجا وی برای برطرف شدن آن نقصان نفسانی و عاطفی خودش، تصمیم میگیرد. اما رحمت خدا بدون انفعال و تاثر قلبی است. انسان کامل هم لوجه الله عمل می کند (انما نطعمکم لوجه الله) 🔺کمال در #عقل است نه در عاطفه. عقل گاهی فرمان برخورد سخت می دهد و گاهی فرمان رحمت. مثلا در مورد اجرای حدود، رافت، ناشی از عقل نیست بلکه ناشی از #نقصان_نفسانی و عاطفه است. در ذات رحمت، عاطفه نیست بلکه رحمت خداوندی از روی عقل است و انسان کامل هم از روی عقل رحمت میورزد. بخش 2️⃣: #حمد چیست؟ 🔺تفاوت کوچکی بین حمد و ثنا هست. (حمد، شکر و ثنایی بر جمیل است در برابر منعِمِ حکیم، خواه نسبت به حمد کننده باشد یا دیگران!)🌿 یعنی حمد، بر کار زیباست،چه این کار، نعمت بر خودِ من باشد یا دیگران، در حال و گذشته باشد یا آینده همگی حمد به دنبال دارد. حمد در برابر کار جمیل است نه در برابر کار. 🔺(الله خالق کل شیء - الذی احسن کل شیء خلقه) پس هر چیزی مخلوق خداست و همه مخلوقات هم احسن و جمیل(زیبا) خلق شده اند. تمام کارهای خدا جمیل است و جمیلی نیست که خلق خدا نباشد. پس حمد تنها برای خداست در همه چیز و همه وقت. بخش 3️⃣: درکارها #علل_وسطی را نباید تاثیر گذار دانست. 🔸در کارها، علل وسطی را نباید اثرگذار دانست بلکه #علت_تام و تمام ، خداست (و ما رمیت اذ رمیت و لکن الله رمی) [زمانی که تو تیر انداختی، تو نبودی که تیر انداختی بلکه خدا انداخت] (فلم تقتلوهم و لکن الله قتلهم) این فیض خداست که جنگ را اداره کرده است. (و ما بکم من نعمت فمن الله) تمام نعمت ها از خداست و همین باعث حمد اوست. 👈امام به رزمندگان میگفت: «خرمشهر را خدا آزاد کرد.» و نیز میگفت:« بازوی شما را که دست خدا بالای اوست میبوسم!» یعنی تمام نعمت ها و علل را از خدا می دانست. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #سوره_حمد 🔺شماره جلسه: ۵ 🔖 آیه: ۱ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۹/۱۲ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۱ سوره حمد: «بسم الله الرحمن الرحیم» بخش 1️⃣: رحمت و مهربانی انسان گاهی از سر #کمال است و گاهی #ضعف: رحمت در انسان همراه با تاثر قلبی است که این انفعال ناشی از نقص است. گاهی انسان کمک به مستمند را بخاطر برطرف شدن تاثر قلبی انجام می دهد نه بخاطر احترام به او یا انجام #وظیفه_دینی. این نقص است نه کمال. او باید طوری زندگی کند که مستمند به این حالت در نیاید و حالا که درآمد باید بخاطر احترام انجام دهد. یعنی انسان میگوید:«دلم برایش سوخت» در اینجا وی برای برطرف شدن آن نقصان نفسانی و عاطفی خودش، تصمیم میگیرد. اما رحمت خدا بدون انفعال و تاثر قلبی است. انسان کامل هم لوجه الله عمل می کند (انما نطعمکم لوجه الله) 🔺کمال در #عقل است نه در عاطفه. عقل گاهی فرمان برخورد سخت می دهد و گاهی فرمان رحمت. مثلا در مورد اجرای حدود، رافت، ناشی از عقل نیست بلکه ناشی از #نقصان_نفسانی و عاطفه است. در ذات رحمت، عاطفه نیست بلکه رحمت خداوندی از روی عقل است و انسان کامل هم از روی عقل رحمت میورزد. بخش 2️⃣: #حمد چیست؟ 🔺تفاوت کوچکی بین حمد و ثنا هست. (حمد، شکر و ثنایی بر جمیل است در برابر منعِمِ حکیم، خواه نسبت به حمد کننده باشد یا دیگران!)🌿 یعنی حمد، بر کار زیباست،چه این کار، نعمت بر خودِ من باشد یا دیگران، در حال و گذشته باشد یا آینده همگی حمد به دنبال دارد. حمد در برابر کار جمیل است نه در برابر کار. 🔺(الله خالق کل شیء - الذی احسن کل شیء خلقه) پس هر چیزی مخلوق خداست و همه مخلوقات هم احسن و جمیل(زیبا) خلق شده اند. تمام کارهای خدا جمیل است و جمیلی نیست که خلق خدا نباشد. پس حمد تنها برای خداست در همه چیز و همه وقت. بخش 3️⃣: درکارها #علل_وسطی را نباید تاثیر گذار دانست. 🔸در کارها، علل وسطی را نباید اثرگذار دانست بلکه #علت_تام و تمام ، خداست (و ما رمیت اذ رمیت و لکن الله رمی) [زمانی که تو تیر انداختی، تو نبودی که تیر انداختی بلکه خدا انداخت] (فلم تقتلوهم و لکن الله قتلهم) این فیض خداست که جنگ را اداره کرده است. (و ما بکم من نعمت فمن الله) تمام نعمت ها از خداست و همین باعث حمد اوست. 👈امام به رزمندگان میگفت: «خرمشهر را خدا آزاد کرد.» و نیز میگفت:« بازوی شما را که دست خدا بالای اوست میبوسم!» یعنی تمام نعمت ها و علل را از خدا می دانست. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #سوره_حمد 🔺شماره جلسه: ۶ 🔖 آیه: ۲ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۹/۱۳ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۲ سوره حمد: «الحمدلله رب العالمین» بخش 1️⃣: چرا #شکر به خدا نیز نسبت داده شده اما حمد فقط برای خداست؟ 🔺خدا شاکر است.(فان الله شاکر علیم-بقره ۱۵۸) چون خدا حق شناس است و شاکر اعمال. والله شکور حلیم(تغابن-۱۷) هر کس برای آخرت کار کند با حسن فعلی و فاعلی(و هو مؤمن) سعیش مشکور است و کارش هدر نمیرود. و من اراد الآخرة و سعی لها سعیها و هو مؤمنٌ فاولئک کان سعیهم مشکورا (اسراء-۱۹) معنای شکر خدا در اینجاها، صفت فعلی است و با فعلش شکر می کند یعنی همینکه بنده اش را بهشت میبرد فعلش را شکر کرده است، نه اینکه صفت ذات باشد و زباناً بگوید: ای انسان تو را شکر میکنم! بخش 2️⃣: چگونه حمد تنها مخصوص خداست اما در عین حال، شکر برای سعی بشر هم وجود دارد و کار بشر، مشکور است؟ 🔺حمد حتی برای شاکر بودن خدا هم هست و بهشتیان، در بهشت خدا را بخاطر شاکر بودنش هم حمد می کنند و می گویند( و قالوا الحمدلله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لو لا ان هدانا الله لقد جائت رسل ربنا بالحق{اعراف-۴۳}) یعنی ما نبودیم آن کسی که بتوانیم هدایت شویم و از ما ساخته نبود جز آنکه خدا ما را هدایت کرد، چون انسان فقیر را با انواع نعمت ها و هدایت ها به استغنا و بی نیازی رسانده و او را بهشتی کرده است، #عقل کافی نیست و هدایت نیاز بوده است. پس (الحمدلله رب العالمین) 🔺اگر قضیه تحلیل شود در اصل خدا خود را شکر می کند چون خدا بر ایمان مومن شکر می کند، این ایمان ناشی از دو هدایت است، #هدایت_تشریعی که مستقیما از خداست و #هدایت_تکوینی که وسایلش از پیامبران و کتاب و عقل همگی نعمتی از خداست پس جز نعمت و کمال الهی چیزی برای انسان نمی ماند که خدا شاکر آن باشد. بخش 3️⃣: چرا به علوم وحیانی نیاز است؟ آیا #عقلِ تنها به انسان راه را نشان داده و وی را بهشتی می کند؟ 🔺عقل هیچگاه انسان را بهشتی نمی کند. عقل نورافکنی قوی است که #وحی را بصورت صراط مستقیمی می شناسد و دستور به اطاعت از صراط می دهد. اگر کوهی را فرض کنیم که نورافکن عقل بخواهد راه را پیدا کند و وحی یا صراط مستقیمی نباشد، نورافکن تنها سنگلاخها را نشان می دهد که راه بجایی نمیرسد. 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره حمد : جلسه ۲۹ 🔖 آیه: ۶ و ۷ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۰/۱۷ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔰اگر صراط مستقیم راهی برای همگان است پس چرا به سالکان استناد شده و صفت آنان است(صراط الذین انعمت علیهم)؟ 🔺چون رونده، سالک است. #سالک است که با رفتن و حرکت کردن، راه مستقیم را می سازد. 🔺مسافت و هر صفت کمی و کیفی دیگری، ابتدائاً بالقوه هستند و اشیا با حرکت کمی و کیفی خود، آن صفت را از #قوه به #فعل در می آورد، آنگاه با آن متحد شده و موصوف به آن وصف شده، میشود نخل بزرگ یا سیب خوش طعم. 🔺 در آیه ۱۵ سوره حدید آمده که مصیر گنهکاران، جهنم است. (هی [جهنم] مولاکم و بئس المصیر) این #مصیر با «ص» یعنی صیرورت و شدن. یعنی گنهکاران، خود تبدیل به جهنم و آتش جهنم میشوند! نه اینکه تنها به سمت و مسیر جهنم حرکت کنند و جهنم جدای از انسان باشد. 🔺در انسان نیز آنچه در نفس اوست بواسطه علم و #اراده ایجاد می‌شود و به آن موصوف میشود. حال اگر بواسطه تکرار، آن صفت برای شخص ملکه شد، شخص با صفت متحد شده و جدا شدنش سخت میشود. 🔺حس تنها «توالی علت و معلولها» را درک میکند و از فهم #ذات اشیا و صفات ناتوان است! حس نمیتواند بگوید که گرما، ذات آتش است اما چون هر جا آتش دیده، گرما را نیز حس کرده پس ذات آتش را گرمازا میداند لذا معجزه ای مانند سرد شدن آتش بر ابراهیم، تنها خِرَق و تغییر در عادت است نه اینکه ذات شیء عوض شود. 🔺ارزشمندترین کارها، سخت‌ترینشان است و سخت ترین کار، #نیت است چون نیت و اراده انجام عمل، کار هر کسی نیست. مثلا نیت در نماز یعنی لحظه ای از یاد خدا در نماز جدا نشوی و به فکر چیز دیگری نیفتی. اگر ثواب هر عملی را ۱۰ بخش کنیم ۹ بخش برای نیت است و تنها یک قسمت برای خود عمل. (نیت المؤمن خیرٌ من عمله) نیت، با نفس متحد میشود اما انسان با عملش یکی نمیشود. 🔺انسان با علم و معرفت یکی میشود، نه با معلوم. مثلا کسی که ویژگی های درخت را فهمید گیاه شناس میشود نه گیاه. عارف با عرفان یکی میشود نه به معروف (آنچه شناخته میشود). 🔺لذا در قیامت انسان گناهکار تنها به قیافه و صورت تبدیل به خوک و خنزیر نمیشود بلکه #ذاتا تبدیل به خنزیر میشود زیرا فرق انسان و حیوان در #عقل و استفاده از عقل در تشخیص درست و نادرست است و اگر انسان عقلش را به تبعیت هوس و نفس دراورد ذاتا به حیوان و پایینتر از آن تبدیل شده است. اما در دنیا این ظاهر خوک و خنزیر را کسی نمیتواند ببیند مگر عارفان. درحالیک در آخرت چه صورتاً و چه ذاتاً به صورت حیوان در می آید (#کالانعام بل هم اضلّ). 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۷ 🔖 آیه: ۳ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۱/۲۷ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۳ سوره بقره: «الّذین یؤمنون بالغیب و یقیمون الصّلاة و ممّا رزقناهم ینفقون» 1⃣ #ایمان، عقیده‌ایست که در آن شک و تردید نباشد و صاحب این عقیده استوار که به عقیده خود از شر تردید، امان داده است، #مومن نامیده می‌شود. لذا اگر عقیده در شک و تردید باشد یا کافر است یا منافق! 2⃣موجود از نظر قرآن دو قسم است: یا مشهود و محسوس و یا غایب از حواس. 📌طبق انتهای سوره بقره، #غیب شامل ۵ چیز است: خداوند، رسالت او که به پیامبران داده شده، فرشتگان او، کتابهای او و قیامت او. 3⃣مادّیّون گویند چیزی که قابل حس کردن نیست اصلا موجود نیست پس خدا و فرشته و قیامت و رسالت و کتب الهی همه #وهم و #افسانه اند. 💎در آیاتی دیدگاه مادیون در زمان پیامبران بیان شده است: ۱. در آیه ۵۵ بقره بنی‌اسراییل به موسی گفتند: «ما به تو ایمان نخواهیم آورد مگر اینکه خدا را آشکارا ببینیم» یعنی ما به عالم محسوس ایمان داریم نه به غیب! ۲. در آیه ۱۵۳ سوره نساء، خداوند میفرماید: «اهل کتاب(یهودیان و مسیحیان) از تو می‌خواهند که برایشان از آسمان، کتابی محسوس و مادی (دارای ورق) نازل کنی (نه کتابی که بر قلبت نازل شده باشد). همانا اینها از موسی چیزی بزرگتر از این خواستند. پس گفتند میخواهیم خدا را آشکارا ببینیم!» یعنی اینها جز به عالم محسوس و موجودات حس‌شدنی ایمان نمی‌آورند. اگر از تو کتاب و رسالتت را که غیبی است نپذیرفتند از موسی خداوند را که غیب بود نپذیرفتند و گفتند تا خدا را به چشم نبینیم ایمان نمی‌آوریم. ۳. در آیه ۷ انعام خداوند گوید حتی اگر تقاضای گروهی که در بالا گفتند برای ما کتاب مادی نازل کن را بپذیریم و کتابی با صفحات مادی و قابل لمس نازل کنیم باز هم این کافران نمی‌پذیرند! ۴. و در آخر در آیه ۲۱ و ۲۲ فرقان می‌گوید روزی این کافران هنگام مرگ، ملائکه را خواهند دید اما آن روز دیگر دیر بوده و به ایشان بسیار سخت خواهد گذشت. 4⃣ریشه ایمان یا کفر به غیب در #معیار_شناخت است. کافرانِ به غیب، گویند معیار شناخت همه چیز، تنها و تنها #حس است. اگر چیزی با حواس ۵ گانه درک شد وجود دارد وگرنه موجود نیست. اما مومنان علاوه بر حس، آنچه را که #عقل نیز موجود بداند به آن ایمان دارند که همان غیب است مانند وجود خدا یا قیامت. لذا موجدات را یا محسوس می‌دانند یا معقول. 5⃣قرآن ابتدا ذهن عوام مردم را از حس به سمت عقل می‌کشاند و آنگاه مرحله سوم شناخت را با عقلا و موحدان در میان می‌گذارد که معیار #وحی است که گاهی عقل نیز آنرا نمی‌فهمد. اگر وحی پذیرفته شد خودبخود حس و عقل هم پذیرفته شده است! 6⃣غیب یا مطلق است یا نسبی. ۱. غیب مطلق: منظور غیبیست که برای همه و در همه جا و همه زمانها نامحسوس است مانند خداوند. ۲. غیب نسبی: غیبی که برای برخی ها یا در برخی زمانها محسوس میشود مانند فرشتگان و قیامت که برخی همین حالا هم این دو را میبینند و بقیه مردم در هنگام مرگ و پس از آن، این دو را خواهند دید. 7⃣ منظور از ایمان به رسولان، #ایمان_به_رسالت پیامبران است وگرنه جسمشان که محسوس است و نیاز به ایمان ندارد. لذا قرآن گوید مومنان به رسالت تمام پیامبران ایمان دارند نه به رسالت خاتم انبیا، زیرا رسالت از سوی خداست. 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

🔴 نکات توحیدی جلسه ۷ تفسیر سوره بقره: 🔺۱. چیستی ایمان: ایمان همان #عقیده بدون کمترین شک و تردید است وگرنه شخص مومن نیست. 🔺۲. متعلقات ایمان: ایمان صرفاً به #امور_غیبی تعلق میگیرد که طبق قرآن، شامل ۵ چیز است: الله - رسالت همه‌ی پیامبران که از جانب الله است - فرشتگانِ الله - کتابهای الله - قیامت الله 🔺۳. مراتب شناخت: الف) #حس: پایینترین مرحله، شناخت حسی است که همه میفهمند. ب) #عقل: یک سطح بالاتر، شناخت عقلی است. ج) #وحی: اما از همه بالاتر، شناخت بر اساس وحی است که گاهی عقل هم به آن نمیرسد. 🔺۴. روش شناسی شناخت: قرآن سعی دارد شناخت انسانها را مرحله به مرحله بالا ببرد. یعنی ذهن مردم عوام را از نگاه حسی به نگاه عقلانی بکشاند و در عرض آن، نگاهی وحیانی را در میان کسانی که نگاه عقلانی دارند ترویج کند. این روند در علوم رایج دقیقا برعکس اتفاق افتاده و حالا به حس رسیده است. 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۲۴ 🔖 آیه: ۷ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۲/۲۶ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۷ بقره: «ختم الله علی قلوبهم و علی سمعهم و علی ابصارهم غشٰوة و لهم عذاب عظیم» (خداوند بر قلوب، گوش‌ها و چشم‌هایشان مهر زده است و لذا برایشان عذابی بزرگ است.) 📚📚📚📚📚📚 ✅علت اینکه متقین تنها کسانیند که توان استفاده از قرآن را دارند اینست که #پایگاه_فطری الهی، مبنای بهره‌برداری از قرآن است. 🔰چرخه فلاح: بر این اساس متقین در یک چرخه ۳ضلعی حرکت می‌کنند: ۱. اینها #سرمایه_فطری خود را حفظ می‌کنند. این سرمایه فطری، #طبیعت انسان را کنترل می‌کند تا نتواند قوای ادراکی انسان(گوش و چشم و قلب) را به سمت #شهوت و #غضب حرکت دهد. ۲. چون سرمایه فطری خود را حفظ کردند توانستند از قرآن در زندگیشان بهره گیرند. ۳. چون از قرآن بهره گرفتند به #فلاح و رستگاری رسیدند. (بقره_۵) 🔺چرخه عذاب عظیم: کفار و مشرکین نیز در چرخه ۳ضلعی مشابه گرفتار شدند: ۱. سرمایه فطری خود را باختند و اسیر #شهوت و #غضب شدند. ۲. چون سرمایه فطری را باختند نتوانستند از قرآن بهره گیرند. ۳. چون از قرآن بهره نگرفتند به عذاب عظیم دچار شدند. (بقره_۷) 💠اینکه خداوند، انسان را از هدایت باز داشته و #توفیق_هدایت_شدن را از او می‌گیرد بخاطر اعمال خود اوست و خدا ابتدائاً و بی‌دلیل کسی را از یاد خود غافل نمی‌کند. قرآن دلایل را بیان می‌کند: 1⃣ آیه ۱۴۶ سوره اعراف علت این سلب توفیق هدایت را #تکبر_به_ناحق_در_زمین می‌داند. 2⃣ آیه ۱۱۰ انعام، به #طغیان_در_لجاجت اشاره دارد که سبب «منقلب شدن فؤاد و بصر» (دو قوه ادراکی درونی) می‌شود. 3⃣در جای دیگر آیه ۲۸ کهف #تبعیت_از_هوای_نفس و #افراطی_بودن را دلیل غافل شدن از یاد خدا می‌داند. 4⃣آیه ۵ صف نیز هشدار می‌دهد که منحرف کردن دل‌های بنی‌اسراییل توسط خداوند به سبب #انحراف_عمدی آنها از پذیرش حقیقت بوده است. 🔴 پس اگر کسی با داشتن حجت بیرونی یعنی #عقل و حجت درونی یعنی #وحی راه را عمداً کج رفت خدا نیز، توفیق هدایت را از او می‌گیرد. #عقلانیت_وحیانی 📝 زمان‌بندی امتحانات الهی: امتحانات الهی همانند امتحانات مدرسه است بدین معنی که این امتحانات از سوی خداوند، همه‌روزه از انسان گرفته می‌شود اما #امتحان_رسمی تنها سالی یک یا دو بار صورت می‌گیرد و ممکن است انسان رد شود. این قضیه در آیه ۱۲۶ و ۱۲۷ توبه بیان شده است: «اَولا یرون انّهم یفتنون فی کل عامٍ مرةً او مرتین ثم لایتوبون و لا هم یُذکّرون» 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۲۸ 🔖 آیه: ۸ و ۹ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۱/۱۱ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۸ بقره: «و من الناس من یقول آمنّا بالله و بالیوم الآخر و ما هم بمؤمنین» آیه ۹ بقره: «یُخادعون الله و الذین آمنوا و ما یخدعون الّا انفسهم و ما یشعرون» 🔰🔰🔰🔰🔰 ❗️قرآن برای همه انسانها هدایت است اما جز #متقین، ازین هدایت سودی نمی‌برند چون غیر متقین یا کافرند یا منافق. #کافر با دست خود، دل خود را از کفر پر کرده و بر آن #مهر_ختام زده لذا دیگر جا برای معارف قرآن باقی نگذارده است. #منافق نیز با نیرنگ، خود را از پای درآورده پس در نهانش جز یک درنده و #حیوان چیزی باقی نمانده تا قرآن را بفهمد. (بقره_۹) 🔰 آیه ۹ بقره ۳ نکته دارد: 1⃣ منافقین با #خدا خدعه(فریبکاری) می‌کنند: این فریب‌کاری آنان سه گونه می‌تواند باشد. یا به زعم خود خدا را فریب می‌دهند یا کارشان، کار خدعه‌گونه است و یا با پیامبر خدعه می‌کنند که برابر با خدعه به خدا محسوب می‌شود چون #بیعت با رسول، بیعت با خداست(فتح_۱۰) و #اطاعت از رسول نیز اطاعت از خداست(نساء_۸۰) پس #خدعه به او نیز خدعه به خداست. 2⃣منافقین با #مؤمنان خدعه می‌کنند: توضیحش در آیات بعد است «و اذا لقوا الذین آمنوا قالوا آمنّا و اذا خلوا الی شیاطینهم قالوا انّا معکم/بقره_۱۴» 3⃣ خدعه منافقین، در اصل و حقیقت با خودشان است «و ما یخدعون الّا انفسهم» ⁉️حال، چگونه منافقین خود را فریب می‌دهند؟! ❎مقدمه جواب: 1⃣اگر انسان مانند فرشته یا حیوانات تک بعدی بود دیگر خدعه و فریبی وجود نداشت اما چون هر دو بعد #عقل و #نفس را دارد جنگی به نام #جهاد_اکبر بینشان رخ داده و فریب به میان می‌آید. 2⃣در جهاد اکبر، صلح یا فرار ممکن نیست و در پایان کار، یکی از ۳ حالتِ اسارت، شهادت و پیروزی ممکن است. ۱. #صلح ممکن نیست چون شیطان قسم خورده که تا افسار انسان را به دست نگیرد او را رها نمی‌کند. (اسراء_۱۶) ۲. #فرار ممکن نیست چون نفس، خارج از وجود انسان نیست که بتوان از آن فرار کرد! (ق_۱۶) ✅✅👇 پاسخ سوال بالا: علت #فریب_دادن_خود توسط منافقین این است که در نبرد بی‌پایان عقل و نفس: ۱. نفس ابتدا عقل را می‌فریبد. ۲. سپس به او ضربه می‌زند. ۳. نهایتا عقل را از پای درآورده، اسیر خود کرده و عملاً می‌کُشد. 🐅 پس از این ۳ مرحله دیگر جز #درنده_خویی و بهیمیت در وجود انسان چیزی نمی‌ماند. اینها خودشان را کشته‌اند «ان یهلکون الّا انفسهم و ما یشعرون/انعام_۲۶» لذا خداوند آنها را #مرده یا #ذلیلتر_از_حیوانات می‌نامد. این دو صفت برای منافقان، توهین نیست چون خدا می‌فرماید (به عقیده کفار توهین نکنید تا آنها هم به خدای شما توهین نکنند/انعام_۱۰۸) ☢همانطور که دیدیم با تحلیل عقلی مشخص می‌شود منافقان، حقیقتاً مرده‌اند و در وجودشان، جز حیوانیتی که با #فریب ترکیب شده چیزی ندارند و در قیامت نیز به صورت همین وجود باقی‌مانده #حیوانیت، محشور می‌شوند لذا صورت سگ و خوک پیدا می‌کنند. 👤پس منافقان در اصل به خودشان خیانت می‌کنند «و لا تجادل عن الذین یختانون انفسهم/نساء_۱۰۷» 🌿 در درون انسان دو #خود وجود دارد. 🔺آیه ۱۹ حشر گوید: فاسقان چون خدا را فراموش کردند خدا نیز آنها را دچار #خودفراموشی کرد! 🔺 در آیه ۱۵۴ آل عمران نیز گوید اینهایی که از جنگ و جبهه و فداکاری فراری هستند فقط به فکر #خودشان هستند! 💠فراریان از جبهه، #خودِ_عقلی را که در آیه ۱۹ حشر آمده فراموش کرده‌اند و حالا تنها به فکر #خودِ_نفسی هستند که همان شهوت و غضب است و برایشان باقی مانده است. ♻️لذا در درون انسان، دو خود است: ۱. #خود_الهی به نام عقل ۲. #خود_انسانی به نام نفس این دو، مراحل و مراتب یک واقعیتند نه دو واقعیت. بین این دو خود درگیری دائمیست که از #خدعه شروع شده، با #ضربه_زدن ادامه پیدا کرده و با #هلاکت به پایان می‌رسد. ☑️ چگونه در این جنگ بی‌پایان می‌توان پیروز شد؟ ✅ خدا گوید بین شهوت و عقل در انسان فاصله است و اگر شهوت خواست به عقل حمله کند خدا جلوی آنرا می‌گیرد. «یا ایها الذین آمنوا استجیبوا لله و للرسول اذا دعاکم لما یحییکم و اعلموا انّ الله یحول بین المرء و قلبه و انّه الیه تحشرون/انفال_۲۴» کمک خدا نیز مخصوص #جهاد_اصغر (بیرونی) نیست بلکه شامل #جهاد_اکبر (درونی) نیز می‌شود لذا اگر کسی دین خدا را یاری کرد، خدا در جنگ درونی و بیرونی به او کمک خواهد کرد. 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۳۲ 🔖 آیه: ۱۱ تا ۱۳ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۱/۱۹ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیات ۱۱ تا ۱۳ بقره: «و اذا قیل لهم لا تفسدوا فی الارض قالوا انّما نحن مصلحون - الا انّهم هم المفسدون و لکن لا یشعرون - و اذا قیل لهم آمِنوا کما آمَن الناس قالو انؤمنُ کما آمن السفهاء الا انّهم هم السفهاء و لکن لا یعلمون» 🍀چون به آنان گفته شود فساد نکنید گویند ما جز #اصلاح، کار دیگری نمی‌کنیم! - بدانید قطعاً آنها فسادگرند اما نمی‌فهمند. - و چون به آنها گفته شود همانند مردم، ایمان آورید گویند آیا همانند #سفیهان ایمان آوریم؟! بدانید قطعاً خودشان سفیهند اما نمی‌دانند. 🔰🔰🔰🔰🔰🔰 💠 گفتیم که قرآن گوید تنها #باتقوایان از قرآن بهره می‌برند. 🔺دلیلش این است که #مومن و متّقی، درون و بیرونش موافق دین است. 🔺#کافران هم درون و هم برونشان مخالف دین است و لذا انذار و عدم انذارشان برایشان مساویست «سواء علیهم أانذرتهم ام لم تنذرهم» (بقره_۶) 🔺لکن #منافقان که درونشان مخالف دین و ظاهرشان موافق دین است، اینها قرآن را اسطوره و افسانه کهن می‌دانند. «قالوا اساطیر الاوّلین» (نحل_۲۴) 🔴 قیام به #قسط (به عنوان تنها کارکرد دین) دو بخش است: #امر_به_معروف (واجبات) و #نهی_از_منکر (محرمات) که آیه ۹۰ نحل می‌گوید. حال منافان در مقابل امر به معروف گویند ما خودمان بر طریق #هدایتیم ! در برابر نهی از منکر نیز گویند ما کاری جز #اصلاح نمی‌کنیم! پس هیچکدام درباره‌شان اثر ندارد. 🔰قرآن گوید اینها مفسدند اما خیال می‌کنند مصلحند همانند فرعون که خود را «رشاد» و هدایت‌کننده، مردم را «رشید» و موسی را «مفسد» می‌دانست (غافر_۲۴ و ۲۹) 🍀وقتی آیه ای نازل شود و به مؤمنان گوید چه نازل شد؟ گویند #خیر و برکتی از سوی خدا «قالوا خیراً/نحل_۳۰» از کفار که می‌پرسند گویند چیزی نازل نشده چون خدایی در کار نیست بلکه یک #افسانه دیگر است «قالوا اساطیر الاولین/نحل_۲۴» 📚منافقان گویند مسلمانان به جهت عوام‌بودنشان مسلمان شدند چون چیزی نمی‌فهمند. خدا گوید اینها #باطل را #حق می‌پندارند. گویند اگر در اسلام خیری می‌دیدیم آنرا می‌پذیرفتیم! (احقاف_۱۱) چون آنرا نپذیرفتند گفتند که آیات قرآن افسانه است. به این معنا که یا افسانه‌های کهن نوح و ابراهیم است و یا اینکه قبل از حضرت محمد، افراد دیگری بودند که به دروغ افسانه‌هایی بافته‌اند و قرآن دارد آنها را دوباره می‌گوید. 🖍لذا کفار و منافقین، دین را #سفاهت می‌دانند و خود را عاقل و #روشن‌فکر. اما قرآن گوید سفاهت، آن نیروی درونی انسان است که او را از #عبادت بازدارد. «العقلُ ما یُعبَد به الرحمان» #عقل آن نیروییست که بوسیله آن، خدا عبادت می‌شود و اگر عبادت نشد پس عقل نیست. 📌کفار و منافقین #جهل_مرکب دارند لذا نمی‌دانند که جاهلند و افکارشان با افکار اسلام از #مبنا تعارض دارد. اینها دیگر نمی‌فهمند که چه می‌گویند چون در جهاد اکبر(جهاد با نفس) شکست خورده و عقلشان که #محل_فهم است، اسیر #شهوت_و_غضب شده است. لذا اینکه می‌گویند ما #عاقل و روشنفکریم و مسلمانان، #عامی و کوته‌فکر، اینها همه حرف‌های شهوت و غضب آنهاست نه حرف‌های عقلشان. 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۴۱ 🔖 آیه: ۱۷ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۰۲ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 📚 آیه ۱۷ بقره: «مثلهم کمثل الذی استَوقَدَ ناراً فلمّا اَضاءَت ما حولَهُ ذهب الله بنورهم و تَرَکَهم فی ظلماتٍ لا یُبصِرون» مثل منافقان همانند مثل کسی است که آتشی افروخته (تا بوسیله آن راهش را در بیابان تاریک بیابد درحالیکه ) ولی هنگامی که آن آتش اطرافش را روشن ساخت، خداوند نورشان را خاموش کرده و آنها را در تاریکی‌هایی که چشم کار نمی‌کند رها می‌سازد. 🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰 🔰خاصیت مَثَل این است که #معقول را به #محسوس تنزل می‌دهد یعنی مطالب عمیق عقلی را به سطح حس و خیال می‌رساند تا افرادی که فهم عمیق ندارند نیز مطلب را دریابند لذا اگر انسان عمیقتر و عاقلتر شد نیازش به مثال کمتر می‌شود. ❌(فلسفه هنر: تنزل معقول به محسوس جهت درک آسان مطالب عمیق عقلی) 🔋مَثَل برای فهم #مُمَثّل است و تنها دانشمندان از مثل به ممثّل رسیده و به فهم کامل آن می‌پردازند.«و تلک الامثال نضربها للناس و ما یعقلها الّا العالمون/عنکبوت_43» لذا مَثَل برای علم یافتن به عقل و عاقل شدن است بدین معنی که علم مقدمه عقل است پس آنچه هدف است، #عقل است نه علم. 💠علم همانند #نردبان است برای رسیدن به عقل (انّ العلم وسیلة التعقل) حال اگر کسی تمام عمر را به کسب علم گذراند گویی عمری را در حال نردبان‌سازی بوده است (و لا یعقلها الّا العالمون، العلم یقدّم علی العقل) 🎯 عقل چیست و چه نسبتی با ذهن دارد؟ عقل، آن چیزی است که بوسیله آن، انسان خدا را #عبادت کند وگرنه عقلی که همه می‌پندارند چیزی جز وسیله کسب علم و نردبان‌سازی نیست. 🔴آیه گوید انسان از خود #نور ندارد و برای یافتن راه سعادت باید از نور آسمان و زمین یعنی خداوند نور بگیرد. حال منافقین آتشی روشن می‌کنند که تنها اطرافشان را روشن می‌کند و می‌خواهند با آن چراغ راه را بیابند. خدا آن نور را خاموش کرده و او را به حال خود رها می‌کند. پس اینها خدا را فراموش کرده و خدا نیز اینها را فراموش می‌کند. ♦️(پ.ن: تنها زمانی خداوند انسان را فراموش کرده و به حال خود رها می‌کند که انسان خدا را فراموش کند و به خدا اهمیت ندهد وگرنه در همه حال می‌توان #توبه کرد و به سمت خدا برگشت.) 🔷خدا چگونه انسان را فراموش می‌کند؟ می‌دانیم که خداوند، #علم_مطلق است و فراموشی در او راه ندارد. این فراموشی همان گرفتن لطف و رحمت خاص خداوند از منافقین است. خدا هم نور عمومی است «الله نور السماوات و الارض/نور_35» و هم نور خاص دارد که هدایت و رحمت خاص است که در مساجد و خانه‌های اهل بیت یافت می‌شود.(نور_36) 💠اینکه بجای (الذین) گوید (الذی) بدین دلیل است که در یک سرزمین کبریت #نفاق را ابتدا یک نفر زده و بقیه را به دنبال خود می‌کشاند اما خدا نور همگی آنها را با هم خاموش می‌کند «ذهب الله بنورهم» ⭕️نور الهی را هیچگاه نمی‌توان خاموش کرد. قرآن گوید این کار مثل این است که کفار و منافقین می‌خواهند با فوت، نور #خورشید را خاموش کنند! مگر ممکن است؟ «آنها می‌خواهند نور خدا را با فوت (و تبلیغات) خود، خاموش کنند ولی خدا چیزی جز کامل کردن نور خود را نمی‌خواهد اگرچه کافران خوش نداشته باشند./توبه_32» پس در اینجا خدا نور آنها را خاموش کرده و نور خود را کامل می‌کند. 🏮حضرت علی (ع) می‌فرماید زرق و برق دنیا تنها مانند رعدی است که لحظه‌ای جلوی پای آدم را روشن می‌کند اما برای یافتن راه دراز قیامت این نور کارایی ندارد. 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۵۵ 🔖 آیه: ۲۳ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۲۸ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅آیه ۲۳ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین» (و اگر نسبت به آنچه که بر بنده‌مان نازل کردیم در تردیدید پس سوره‌ای مانند آن بیاورید و شاهدانتان غیر از خدا را نیز دعوت کنید اگر راست می‌گویید.) 🔰🔰🔰🔰🔰🔰 🔰سوره بقره ابتدا گروه‌های سه‌گانه مومنان، کافران و منافقان را بررسی کرد. سپس به #اصول_اعتقادی_دین پرداخت. ابتدا اصل توحید را شکافت و اکنون اصل #وحی و #نبوت را مطرح می‌کند. ❎آغاز آیه بصورت شرط بیان شده است. شرط گاهی نشان از مردد بودن #موضوع می‌دهد و گاهی نشان از مردد بودن #شخص. فرق شک و ریب این است که #ریب، شکّ همراه با تهمت است یعنی اگر کسی به چیزی شک داشت و آنرا قبول نیز نداشت در حقیقت در ریب است نه در شک. آیه گوید اگر به پیامبر شک داشته و تهمت می‌زنید که قران را از نزد خدا نیاورده و حرف خودش است پس شبیه آن را بیاورید. ‼️در اینجا سه مطلب آورده شده است. ♦️اول اینکه اصول دین یعنی توحید، معاد و نبوت(وحی) قابل تردید نیست. در مورد #توحید آیه ۱۰ ابراهیم گوید: «أفی الله شکٌ فاطر السماوات و الارض». عدم شک در #معاد را در آیات ۹ آل عمران «إنک جامع الناس لیومٍ لا ریب فیه»، ۲۵ آل عمران، ۸۷ نساء و ۲۱ کهف ذکر شده و شک در #وحی و #نبوت نیز در آیه ۲ بقره نفی شده است «ذلک الکتاب لا ریب فیه» ♦️مطلب دوم اینکه با وجود عدم امکان شک در اصول دین اما عده‌ای همیشه وجود دارند که به اینها شک می‌کنند. شک این افراد در #توحید را آیات ۶۲ هود و ۹ ابراهیم نشان داده، شک در #معاد در آیات ۳۲ جاثیه و ۲۱ سبأ و شک در #وحی و نبوت نیز بواسطه آیات ۸ ص و ۳۴ غافر تذکر داده شده است. ❗️روش شناخت در قرآن: اما مطلب سوم جمع‌کننده دو مطلب قبل است با این توضیح که آن کسانی که در اصول دین شک می‌کنند بخاطر این نیست که این اصول بحث‌های نظری و پیچیده دارد بلکه به این خاطر است که تردید‌کنندگان در اینها، کورند و #حقیقت را نمی‌بینند. آیه ۶۶ نحل این قضیه را اینطور روشن می‌کند که اینها کورند «بل هم فی شکٍ منها بل هم عمون» مانند تاریکی شب که قابل انکار نیست اما شخص کور در آن شک می‌کند. ❗️قران کسی را کور می‌داند که #عقل و #قلب درونیش را از دست داده و این چراغ درونیش خاموش شده است. «فإنّها لا تعمی الابصار و لکن تعمی القلوب التی فی الصدور/حج_۴۶» لذا کور بودن در قرآن، به معنای کور‌بودن چشم ظاهر نیست. اگر شخص عقل داشت می‌فهمد که کلام الهی و کلام بشری کدامست و فرقشان چیست و اگر عقل نداشت کور است. ❎شکها دو دسته اند: 1⃣ برخی قابل درمانند. آنهایی که پس از شک و دیدن حقیقت آنرا می پذیرند پس درمانش با #بررسی و مطالعه است. 2⃣ برخی غیر قابل درمانند. گروهی حتی پس از دیدن حقیقت نیز آنرا نمی‌پذیرند. قران در مورد اینها گوید «فی ریبهم یتردّدون» یعنی در شکشان مدام #تردد دارند اما همیشه به در بسته می‌خورند. اینها عمری را در شک خواهند گذرانید و قابل هدایت نیز نیستند. راه درمان این افراد جز این نیست که قلوبشان را در قیامت بشکافند «الّا أن تقطّع قلوبهم» 🔰کافران در قیامت خودشان حق را خواهند دید اگرچه ایمان نیاورند. توضیح اینکه #ایمان امری اختیاری است و لذا بین ایمان و نفس، #اراده فاصله انداخته است و تنها با اراده است که انسان، ایمان یا هوای نفس را انتخاب می‌کند. اما #علم اختیاری نیست بلکه با حاصل شدن مقدمات، خودبخود علم حاصل می‌شود و دیگر نفس نمی‌تواند بگوید که من نمی‌خواهم بفهمم. پس مرددان در قیامت، اگرچه علم پیدا می.کنند اما دیگر نمی‌توانند ایمان بیاورند زیرا نیاز به اراده دارد و دیگر اراده از آنها گرفته شده و زمان تحصیل گذشته است. 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1 مسجد مجازی‌ حضرت‌ عمّار‌ (ره) 🕋🧎@masjed_ammar