🔰نقد و نظر
✅تنازع زوجین در مهریه
درباره مهریه در عقد نکاح دائم، ممکن است اختلافاتی بروز کند. از جمله این اختلافات، اختلاف در اصل مهر است.
🔸نزاع قبل از دخول
باید در نظر داشت که بر خلاف عقد موقّت که مهر یکی از ارکان صحت آن است و در صورت عدم تعیین مهر، اصل عقد باطل است، در عقد دائم، ذکر مهر از ارکان صحت عقد نیست و در صورت عدم ذکر مهر، اصل عقد باطل نخواهد بود. توجه به همین نکته باعث میشود تا حکم مسأله در صورت ایجاد نزاع پیش از دخول روشنتر شود.
🔹بر این اساس، حکم نزاع قبل از دخول مشخص خواهد بود؛ چرا که در فرض مسأله، قول زوج مقدم است. در حقیقت در عقد دائم، تنها در صورتی مهر به گردن زوج خواهد آمد که یا در حین عقد، مهر ذکر شود و یا آنکه پس از عقد، مهر فرض شود؛ و در صورت شک در این دو، با تمسّک به اصالة العدم، اصل با منکر خواهد بود.
❇️بررسی کلام صاحب جواهر
صاحب جواهر در اینجا به صورت مجمل، از «اصول» (چند اصل) سخن به میان میآورد. اصولی که در این مسأله ممکن است مدّ نظر ایشان باشد عبارتند از:
1️⃣.اصل برائت: چون شک در تحقق اصل اشتغال ذمّه زوج است، اصل برائت آن را نفی میکند.
2️⃣. اصل استصحاب: ذمه زوج قبلا مشغول نبوده است و پس از عقد شک میکنیم که آیا ذمّه مشغول شده است یا نه؟ عدم اشتغال را استصحاب میکنیم.
3️⃣. اصل عدم تسمیه: شک میکنیم آیا با تحقق عقد و یا پس از عقد، مهریهای مورد توافق قرار گرفته است یا نه؟ اصل عدم تعیین چیزی به عنوان مهر است.
✅ اما به نظر میرسد که اجرای این اصول در محل بحث صحیح نباشد. چرا که تا زمانی که اصل موضوعی امکان جریان دارد، نوبت به جریان اصل حکمی نمیرسد. از همین رو اصل عدم تسمیه که اصل موضوعی است بر اصول دیگر مقدم شده و بر آنها حکومت دارد. البته به نظر آیتالله شبیری زنجانی، «اصل موضوعى در صورتى حكومت بر اصل حكمى دارد كه مخالف با آن باشد و اما در صورت موافقت با آن، هيچكدام مانع از جريان ديگرى نمىشود و همه آنها در عرض هم جارى مىشوند.» بر این اساس، تمام اصول سه گانه محتمل در کلام صاحب جواهر، با هم و در عرض هم جاری خواهند بود.
✳️متن کامل این مقاله را اینجا بخوانید:
👉https://b2n.ir/501248
#نقد_و_نظر
#فقه
#نکاح
#مهریه
——
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi
🔰یادداشت محقق
✅ جمع بین روایات تنصیف مهر در عین مهر و در قیمت آن
📌 برخی روایات فقهی در جوامع احادیثی وارد شده است که در نگاه نخست معارض به نظر می رسند، ولی در کتب فقهی به درستی به آنها پرداخته نشده و تعارض باقی مانده است. از جمله این روایات، روایاتی است که می گوید زوج مهریه را وصیف یا غنم یا امثال آنها قرار داده و قبل از دخول، همسر خود را طلاق داده است و باید مهر نصف شود، اما در اینکه چه چیزی باید نصف شود، با هم اختلاف دارند؛ برخی گفتهاند قیمت زمان عقد را باید لحاظ، و آن را تنصیف کرد؛ برخی دیگر نیز عین را لحاظ کردهاند که قهرا شرکت حاصل می شود. در این نوشتار درصدد جمع بین این روایات هستیم.
1️⃣در دسته اول، دو روایت است که به شکل سه روایت ذکر شده است؛ یکی روایت العمرکی از حضرت موسی بن جعفر(علیهالسلام) و یکی هم روایت سکونی از امام صادق(علیهالسلام).
2️⃣ در مقابل این دسته از روایات، دو قسم روایت است که در دو باب ذکر شده است.
🔆 متن روایات و جمع این دو دسته را اینجا بخوانید:
B2n.ir/h86232
#یادداشت_محقق
#نکاح
#مهریه
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqh