آیةالله العظمی شبیری زنجانی : یکی از تصحیفات کلّی‌ای که در این کتب زیاد واقع می‌‌شود، دخول حاشیه در متن است. این #تصحیف اوّلی در کتب است. بعد از این تصحیف، گاهی نسّاخ بعدی این حاشیه را داخل متن می‌کنند و بنابراین بین #نسخه_بدل و اصل، جمع می‌شود. مثلا در مورد «احمد بن محمد»، در نسخه دیگر، محمّد با احمد اختلاف نسخه داشته و در حاشیه ذکر شده است. ناسخ بعدی این حاشیه را در متن وارد کرده است و بنابراین یک اسم زیاد شده است و تبدیل شده است به: «عن احمد بن محمد بن محمد». چنین تحریفی در برخی از نسخ چاپی کامل الزیارات هم واقع شده است که این مسأله از مقایسه نسخه اصل صحیح و نسخ چاپی مشخص می‌شود. برخی از تصّرفات هم هست که خود #محقّقین و یا به اصطلاح #مصحّحین متن، برای خودشان چنین اختیاری قائلند که بر متن زیاد کنند. این گروه با تمسّک به «ما علی المحسنین من سبیل»، این کار را نوعی احسان می‌دانند و بر همین اساس مثلا در جایی که به نظرشان از معصوم(ع) نقل شده است، «علیه السلام» را اضافه کرده‌اند و خدا می‌داند که این مسأله تا چه اندازه برای اهلش ضرر دارد. #لا_ضرر #نسخه_خطی #نسخه_خوانی ----- مرکز فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام @mfeqhi

🌟نکات و اشارات🌟 🔰اشتباه بین سرائر و تحریر در تحقیق نسخ خطی استاد معظم حاج سید محمد جواد شبیری زنجانی: 🔹در تحقیق منابع و نسخ خطی گاهی اشتباه بین «سرائر» و «تحریر» اتفاق می‌افتد. دلیل این مسأله رمزهایی است که برای این دو به کار می‌برند که شبیه به هم می‌باشند. 👈«یر» رمز تحریر و 👈«ئر» رمز سرائر می‌باشد. در منابع بعدی که رمزها را به نام صریح تبدیل می‌کنند، گاهی این اشتباهات رخ می‌دهد. ✳️شبیه همین در بحار هم هست که مرحوم مجلسی از «دلائل الأئمة» روایتی را به نقل از شیخ صدوق نقل کرده است. پس از مراجعه مشخص شد که «ابی جعفر محمد بن علی» بوده است که منظور «شلمغانی» است و مرحوم مجلسی گمان کرده است که شیخ صدوق است و به جای «ابی جعفر محمد بن علی»، «شیخ صدوق» را جایگزی کرده است. ▪️درس خارج فقه، ۲۱ خرداد ۱۳۹۹ #نکات_اشارات #فقه #تحقیق #تحریف #نسخه_خطی ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi

🌟نکات و اشارات🌟 🔰نسخه‌ای بسیار قدیمی از تهذیب الأحکام آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: 🔸از آقای شیخ محمد سمامی شنیدم که نسخه‌ای مهم و بسیار قدیمی –شاید مربوط به قبل از قرن هشت باشد- از کتاب «تهذیب» در شهر آمل یا بابل وجود دارد که برای استفاده در تحقیق تهذیب بسیار مفید است. 🔹آقای طباطبایی قطعه‌ای از نسخه تهذیب را در اختیار داشتند که ظاهرا تصور می‌کرد که به خط خود شیخ است. در حالی که اینطور نبود، ولی نسخه‌ای بسیار کهن بود و اکنون در اختیار پسر آقای قدوسی، نوۀ مرحوم طباطبائی است. 🔸مالک نسخه که از ناحیه شیخ بهایی مجاز بوده، گفته که از شیخ بهایی اجازه‌ای می‌خواستم که به تأخیر افتاده بود، تا اینکه این نسخه به دستم رسید و آن را به شیخ بهایی دادم و او گریست و فرمود: این دست‌خط شیخ طوسی است، ولی در اجازه شیخ بهایی که به خط وی در آن نسخه موجود است، از اینکه نسخه به خط شیخ طوسی است، اثری نیست، با اینکه مناسب بود در اجازه به این مطلب تصریح شود. 🔹نسخه معتبری است، ولی خط شناسان گفته‌اند که خط شیخ طوسی نیست و نیز با خط وی در حاشیه کتاب تبیان مشابهت ندارد. این نسخه فقط شامل باب طهارت است. 🔸صاحب معالم در منتقی الجمان گفته که نسخه تهذیب به خط شیخ نزد وی بوده، که شامل ابواب طهارت و صلات و... است. نسخه نزد شهید ثانی نیز بوده است. نیز در کتاب لوامع صاحبقرانی که شرح فقیه است، از نسخه اصل تهذیب نقل‌هایی آورده است. ▪️جرعه‌ای از دریا، ج ۴، ص ۳۵۶ #نکات_اشارات #تهذیب #شیخ_طوسی #نسخه_خطی ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi

🌟نکات و اشارات🌟 🔰تمام نسخه‌های چاپی امالی ناقص است آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: 🔸تمام نسخه‌هایی که از امالی شیخ طوسی چاپ شده، ناقص است. نسخه‌ای که نزد علامه مجلسی بوده است، منقولات بسیاری دارد که در نسخ دیگر نیست. امالی شیخ به جهت اهمیتی که داشت، مورد توجه علامه مجلسی بود، ولی متأسفانه برخی از منقولات بحار الانوار از این کتاب در دو نسخه‌ای که از امالی چاپ شده، نیست. 🔹فردی نسخه امالی‌ای را که مقابله کرده بودم، گرفت، ولی آن را به طور کامل و صحیح منتقل نکرد و امالی را چاپ کرد. برخی مجالس امالی ناقص است که با بازیابی می‌توان آن را تکمیل کرد. 🔸امالی شیخ، نسخ معتبرتری هم دارد؛ مانند همان نسخه‌ای که من با آن مقابله کردم. در کلمات ابن طاووس هم تعابیری هست که نشان می‌دهد امالی موجود افتادگی‌های فراوانی دارد و شاید نصف یا ثلث امالی‌ای است که شیخ تألیف کرده است. ▪️جرعه‌ای‌ از دریا، ج۴، ص ۳۵۷ #نکات_اشارات #تهذیب #شیخ_طوسی #نسخه_خطی ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi

🌟نکات و اشارات🌟 🔰فهم عُدّة الاصول آسان نیست آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: 🔸عدّه شیخ، کتاب مهمّی است. اخیرا این کتاب در دو جلد چاپ شده، ولی کما هو حقّه تحقیق نشده است. چاپ سنگی عدّه با حاشیه ملا خلیل قزوینی، خیلی حواشی خوب و دقیقی دارد و در برخی موارد در بحث‌های کلامی هم وارد شده است. 🔹فهم عدّه آسان نیست. به یاد دارم مرحوم آقای بروجردی در بحث خبر واحد، دو روز کتاب عدّه را می‌آورد و از روی آن می‌خواند و خیلی با دقت معنا می‌کرد؛ به گونه‌ای که حس می‌کردیم فهم افراد از کلمات قدما چقدر متفاوت است. 🔸مناسب است در تحقیق کتاب عدّه، با کتب اصولیِ اهل سنتِ معاصرِ شیخ نیز مقایسه‌ای شود. یک وقت مرحوم عبدالحسین حائری در کتابخانه مجلس، نسخه خطی بزرگ و قطوری از یکی از سنّی‌های معاصر شیخ طوسی به من نشان داد و گفت علمای اهل سنّت بر این کتاب حواشی یا شروح متعددی نوشته‌اند. اینها باید در تحقیق عدّه مورد توجه قرار بگیرد. ▪️جرعه‌ای از دریا، ج ۴، ص ۳۵۸ #نکات_اشارات #تهذیب #شیخ_طوسی #نسخه_خطی ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi

آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: در تحقیق تهذیب الأحکام باید به سایر نوشته‌های شیخ طوسی نیز توجه شود و با استفاده گسترده از نسخ خطی، تحقیق صورت پذیرد. #پوستر #علمی #کتابشناسی #نسخه_خطی #شیخ_طوسی #تهذیب_الاحکام — 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi