🔰 بر کرانه آیه‌ها
5️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه ششم سوره مبارکه بقره)
❇️🔆 نسخه‌ای کهن در کتابخانه آستان قدس رضوی 🔆❇️
قرآن شماره 26 کتابخانه #آستان_قدس_رضوی یکی از مهمترین مصاحف کهنی است که در این کتابخانه نگهداری می‌شود. این نسخه از چند جهت اهمیت دارد:
🔘 1- تاریخ کتابت:
بر اساس شواهد متنی، کتابت این مصحف شریف به اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری بازمی‌گردد، امری که با انجام آزمایش کربن 14، روی این نسخه نیز تأیید و بازه کتابت آن به حدود سال‌های 80 تا 120 هجری محدود شد.
🔘 2- رسم کلمات:
رسم به‌کاررفته در نگارش کلمات نیز منطبق با قرآن‌های قرن اول هجری بوده و در برخی مواضع، #رسم آن مانند مصاحف حجازی است (درباره ویژگی‌های مصاحف حجازی، اینجا ضربه بزنید).
🔘 3- نظام نقطه‌گذاری:
❇️ در این مصحف با چند نوع نظام نقطه‌گذاری مواجه هستیم:
← الف. نقط مستطیل: از این نقاط که هنگام کتابت وضع شده‌اند بیشتر برای جدا کردن آیات از همدیگر استفاده شده است. این شیوه در قرآن‌های حجازی و کوفی قدیم، کاملا مرسوم بوده است.
← ب. نقط مُدَوَّر (مشکی): از این نقاط به منظور نقطه‌گذاری بر روی حروف متشابه بهره گرفته شده که به آن نَقط‌ُالاِعجام گویند. با توجه به رنگ مرکب و شکل نقطه، این نقطه‌گذاری به احتمال زیاد در قرون بعدی انجام شده است.
← ج. نقط مدور (قرمز و سبز): از این نقاط برای نشان حرکات حروف و کلمات استفاده شده که همان‌گونه که قبلا هم اشاره شد، به آن، شیوه ضبط ابوالاَسوَد گفته می‌شود. در مواضعی که کلمات، دارای قرائت دیگری نیز هستند با رنگ سبز به آن اشاره شده است.
🔘 4- نظام شمارش آیات: چنانکه اشاره شد در این نسخه، پایان آیات با وضع چند نقطه، متمایز شده و برای پایان هر 5 آیه، حرف «ه» -که در حساب ابجد، معادل 5 است- قرار دارد. این کار را #تخمیس می‌گویند.
همچنین در پایان هر 10 آیه، یک مربع طلایی‌رنگ که داخل آن، حرف ابجد نوشته است قرار داده شده که به این عمل #تعشیر می‌گویند.
سوره‌ها با یک نوار طلایی‌رنگ که داخل آن #تذهیب و تزیین شده، از یکدیگر جدا شده‌اند و در بالای نوار، نام سوره به همراه تعداد آیات آن با مرکب قرمز نوشته شده است.
✴️ این مصحف در ۳۱۰ برگ و بر روی پوست، کتابت شده است.
💢 شایان ذکر است که مرکز طبع و نشر قرآن کریم در راستای پژوهش بر روی مصاحف کهن، تحقیق این نسخه ارزشمند را انجام داده و ان‌شاءالله به‌زودی در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان به علوم قرآنی قرار خواهد گرفت.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیه‌ها
1⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 60 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: MS. Arab. d. 98
✓ محل نگهداری: کتابخانه بادلیان
✓ نوع خط: #نسخ
✓ تعداد برگ‌ها: 301 برگ
✓ جنس برگ: کاغذ
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 15سطر
✓ نشان پایان آیات: گل شش‌پر طلایی‌رنگ
✓ علامت تخمیس: تذهیب لاجوردی و طلایی
✓ علامت تعشیر: یک ستاره طلایی که در میان آن، نقوشی با رنگ‌های آبی و نارنجی و زرد رسم شده است.
✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به قلم زر و با خط #رقاع
✓ نقط الاعجام: دارد
✓ روش علامت‌گذاری: استفاده از علائم #خلیل بن احمد.
کلمه الله در کل مصحف و همچنین علامت مد با قلم قرمز نوشته شده است.
✅ در حاشیه نسخه، #اختلاف_قرائت با علائم اختصاری ذکر شده و در متن مصحف با قلم قرمز مشخص شده است.
✅ علائم وقف بر اساس رموز #سجاوندی و با رنگ قرمز نوشته شده است.
✅ تقسیمات جزء و حزب و رکوعات نیز در حاشیه با قلم قرمز نوشته شده است.
✅ از ویژگی‌های مهم این نسخه که آن را از سایر قرآن‌ها متمایز می‌سازد، آیینه‌ای بودن سطور آن است، بدین صورت که حرف اول سطر اول با حرف اول سطر 15 و حرف اول سطر دوم با حرف اول سطر 14ام و به همین ترتیب در بقیه سطرها یکسان و متقارن است، حتی در بعضی سطور، یک یا چند کلمه با هم یکسان هستند.
✅ نسخه از جهت #تذهیب و تزیینات هنری، بسیار نفیس و فاخر بوده و به احتمال زیاد در دورهٔ #صفوی کتابت و تذهیب شده است.
✴️ برای دریافت تصاویر این مصحف می‌توانید اینجا را کلیک فرمایید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیه‌ها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 62 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: TIEM458
✓ محل نگهداری: موزه هنرهای ترک و اسلامی ترکیه
✓ نوع خط: #کوفی BII بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش
✓ تعداد برگ‌ها: 382 برگ
✓ جنس برگ‌ها: پوست
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 16 سطر
✓ نشان پایان آیات: چند نقطه مستطیل‌شکل که به‌صورت مورب روی هم قرار گرفته است.
✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به خط #کوفی و به قلم زر در متن و یک شمسه طلایی در حاشیه که در میان آن، کلمه «خمس» نوشته شده است.
✓ علامت تعشیر: یک گل شش‌پر طلایی در متن که با نقطه‌های قرمز و سبز محاط شده است و یک شمسه طلایی در حاشیه که در وسط آن، کلمه «عشر» نوشته شده است.
✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به خط #کوفی و به قلم زر
✓ نقط الاعجام: نسخه در اصل، فاقد نقط‌الاعجام بوده است لکن در دورانی متأخر با قلم و مرکبی دیگر، حروف با نقاط مدوّر مشکی، نقطه‌گذاری شده‌اند.
✓ روش علامت‌گذاری: برای علامت‌گذاری از نقطه‌های قرمزرنگ مطابق نظام #ابوالاسود استفاده شده است.
✴️ نسخه بر اساس رقم پایانی آن منسوب به امام علی علیه‌السلام است اما این احتمال با توجه به نوع خط و نظام نگارش کلی، بعید به نظر می‌رسد و به احتمال زیاد در اواخر قرن اول یا اوایل قرن دوم کتابت شده است.
✅ صفحه اول و آخر مصحف دارای #تذهیب بسیار زیبا و پیشرفته‌ای است که به احتمال زیاد در دورانی متأخر (حدود قرن 9 و 10) به نسخه افزوده شده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹