🗓️ یکشنبه 29 مهر 1403 🔅 هُوَ الَّذی خَلَقَ لَكُم ما فِی الاَرضِ جَميعًا ثُمَّ استَویٰٓ اِلَی السَّمآءِ فَسَوّىٰهُنَّ سَبعَ سَمٰوٰتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَیءٍ عَليمٌ (بقره/29) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و نهم سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: MS 0742 ✓ محل نگهداری: دانشگاه #جانز_هاپکینز آمریکا. این نسخه از ابتدای قرآن تا پایان سوره کهف را دربرمی‌گیرد و نیمه دوم آن در کتابخانه #نور_عثمانیه ترکیه نگهداری می‌شود. ✓ خط: #کوفی با قلم زر (از معدود نسخه‌هایی است که متن مصحف با رنگ طلا کتابت شده است.) ✓ نشان پایان آیات: چند خط مورب روی هم ✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء» ✓ علامت #تعشیر : یک مربع طلایی‌رنگ که عدد آن بر اساس حروف ابجد در داخل نوشته شده است. ✓ کادربندی صفحات: استفاده از یک کادر منقش و رنگارنگ که با یک شکل در سمت راست و چپ تزیین شده است. ✓ روش علامت‌گذاری: شیوه #ابوالاسود (حرکات و تنوین‌ها با نقاط مدور آبی‌رنگ و همزه‌ها با نقطه مدور قرمزرنگ مشخص شده‌اند.) ✅ نسخه در اصل، فاقد #نقط_الاعجام بوده که در دوران متأخر، نقاط حروف به شکل مستطیل و با رنگ آبی اضافه شده است. ❇️ نسخه از نظر #رسم_المصحف دارای قدمتی قابل توجه است و از معدود قرآن‌های به خط کوفی است که تبار آن به #مصاحف_مدینه شبیه است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/29) استَویٰٓ اِلَی...: مستقیما به سراغ ... رفت. فَسَوّىٰهُنَّ: آنها را کامل و بی کم و کاست قرار داد، مرتب کرد. سَبعَ سَمٰوٰتٍ: به‌صورت هفت‌آسمان 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، صص24و25 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/29) ❇️ اَمیرُالمُؤمِنینَ عَلَیهِ السَّلامُ: «هُوَ الَّذی خَلَقَ لَکُم ما فِی الاَرضِ جَمیعًا» لِتَعتَبِروا بِهٖ وَتَتَوَصَّلوا بِهٖ اِلیٰ رِضوانِهٖ وَتَتَوَقَّوا بِهٖ مِن عَذابِ نیرانِهٖ. ❇️ امام علی علیه السلام: «خداوند، کسی‌ست که هر آنچه را که در زمین است، برای شما آفرید» تا از آن عبرت گیرید و به سبب آن، راه بهشت را بیابید و بدان‌وسیله، خود را از عذاب دوزخ او حفظ کنید. 🔸منبع: بحارالانوار، ج3، ص40 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 هُوَ الَّذی خَلَقَ لَكُم ما فِی الاَرضِ جَميعًا ثُمَّ استَویٰٓ اِلَی السَّمآءِ فَسَوّىٰهُنَّ سَبعَ سَمٰوٰتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَیءٍ عَليمٌ (بقره/29) او کسی‌ست که هر آنچه را که در زمین است، برای شما آفرید، و (پیش از آن،) به (آفرینش) آسمان‌ها رو کرد و آن‌ها را در هفت آسمان مرتب کرد، و او هر چیزی را به‌خوبی می‌داند. ✅ برخی از نکات آیه شریفه: 1- #کمال_زمین_و_آسمان در این است که در خدمت انسان باشد و #کمال_انسان در عبادت و پرستش خداوند است. خداوند در عین حال که تسخیر عالم توسط انسان را مطرح می‌کند، اما هدف نهایی آفرینش را #تهذیب_نفس و #عبودیت_پروردگار بازگو می‌کند. در روایتی با اشاره به این آیه شریفه آمده است که خداوند آنچه را در زمین است برای شما آفرید تا به واسطه آنها به خدا برسید و صلاح دنیا و آخرت خود را تأمین کنید. 2- از آیات قرآن چنین استفاده می‌شود که تمام ستارگان و سیاره‌هایی که ما می‌بینیم، همه جزء #آسمان_اول است و در ماورای آن، شش عالَم دیگر وجود دارد که از محدوده دید و ابزارهای علمی ما بیرون است و در مجموع، هفت عالَم می‌شوند. شاهد این سخن آن است که قرآن در آیه 12 سوره فصلت می‌فرماید: «و آسمانی را که (به زمین) نزدیک‌تر است، با چراغ‌هایی (از ستارگان) آراستیم.» در آیه 6 سوره صافات هم می‌خوانیم: «ما آسمانی را که (به زمین) نزدیک‌تر است، به زیور ستارگان آراستیم.» 🔸 منابع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص5؛ قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص5 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/29) 💢 «اِلَی السَّمآءِ»: همانطور که می‌بینید در اتصال بین این دو کلمه، سه حرف ناخوانا به وجود آمده است که به اتفاق بررسی می‌کنیم: یاء ناخوانا: در ضبط کم‌علامت، برای تشخیص ناخوانا بودن این حرف در چنین شرایطی یک قاعده وجود دارد؛ طبق این قاعده، «حرف یاء بی‌حرکت آخر کلمه، بعد از هر حرکت و تنوین، ناخواناست؛ مانند: عَلَی ... ، فِی ... ، هُدًی ... الف ناخوانا: الف که بعد از هر حرکتی ناخواناست اما در اینجا حرف ماقبل، بدون حرکت است! پس به حرکت حرف قبل‌تر نگاه می‌کنیم که فتحه است بنا بر این الف ناخواناست. لام ناخوانا: حرف لام بدون حرکت صرفا در موقعیتی که قبل از حرف مشدد قرار بگیرد ناخوانا خواهد بود و در غیر این صورت اگر بدون حرکت باشد، لام، ساکن تلقی می‌شود. ✓ حرف یاء آخر ناخوانا در همۀ شیوه‌های علامت‌گذاری، بدون علامت است و چیزی روی آن قرار ندارد. جالب است بدانید بر اساس علامت‌گذاری #مصری -که امروزه به نام عثمان‌طه معروف است- این حرف، هنگامی که ماقبل آن مکسور باشد، یا به‌عنوان حرف ناخوانا (مانند: فِی الاَرضِ) است یا به‌عنوان صدای یاء مدی (مانند: فی نَفسِهٖ) که در هر دو موقعیت به یک شکل و به طور یکسان، علامت‌گذاری شده و تمایزی بین این دو قائل نشده و با منطق علامت‌گذاری سازگار نیست. در حالی که در ضبط #کم_علامت با حذف حرکت کسره همراه صدای یاء مدی (مانند «فی نَفسِهٖ») موجب تفاوت بین این دو موقعیت (مانند کلماتی شبیه به «فِی الاَرضِ») شده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ دوشنبه 30 مهر 1403 🔅 وَاِذ قالَ رَبُّكَ لِلمَلـٰٓـئِكَةِ اِنّی جاعِلٌ فِی الاَرضِ خَليفَةً قالوٓا اَتَجعَلُ فيها مَن يُفسِدُ فيها وَيَسفِكُ الدِّمآءَ وَنَحنُ نُسَبِّحُ بِحَمدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قالَ اِنّیٓ اَعلَمُ ما لاتَعلَمونَ (بقره/30) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه سی‌ام سوره مبارکه بقره) 💢 نسخه منسوب به امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام ✓ محل نگهداری: المشهد الحسینی در #قاهره ✓ خط: #کوفی و بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش، سبک C یا D است که این خود، نسبت نسخه را به امام علی علیه‌السلام بعید می‌سازد، چرا که احتمالاً نسخه در اواخر سده دوم و اوایل سده سوم کتابت شده است. ✓ نشان پایان آیات: فاقد علامت ✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء» ✓ علامت #تعشیر : یک دایره که با نقطه‌های سبز و قرمز، محاط شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: با قلم زر و به خط کوفی ✓ تعداد برگه‌های نسخه: 508 برگ، 19×14 سانتی‌متر ✓ تعداد سطور هر صفحه: 14 سطر ✓ #نقط_الاعجام : ندارد ✓ روش علامت‌گذاری: شیوه #ابوالاسود (نقاط قرمزرنگ) ✅ نسخه کامل بوده و از ابتدا و انتها نقصانی ندارد. ❇️ کلماتِ دارای #اختلاف_قرائت ، با دو رنگ سبز و قرمز، متمایز و به هر دو قرائت اشاره شده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/30) اِذ: در زمانی‌که يا [ياد آور] زمانی را که... 👈 اگر «اذ»، اول جمله باشد يا مفعولٌ‌به است برای فعل مقدر «اُذکر»، يا مفعولٌ‌فيه است برای فعل جمله بعد (قالوا). جاعِلٌ: ايجاد خواهم کرد، خلق خواهم کرد. خَليفَةً: جانشين يَسفِكُ: [خون] می‌ريزد. الدِّمآءَ: خونها، جمع دم نُسَبِّحُ: تسبيح می‌کنيم، پاک و منزه می‌دانيم. بِحَمدِكَ: همراه با ستودن تو، در حالی‌که تو را می‌ستاييم. نُقَدِّسُ لَكَ: تو را پاک و مطهر می‌دانيم (لام، زائده است) يا تقديس می‌کنيم و نماز می‌خوانيم به خاطر تو 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص25 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/30) ❇️ عَن اِسحاقَ بنِ عَمّارٍ: قُلتُ لِاَبِی الحَسَنِ الاَوَّلِ عَلَیهِ السَّلامُ اَلا تَدُلُّنی اِلیٰ مَن آخُذُ عَنهُ دینی؟ فَقالَ عَلَیهِ السَّلامُ: هٰذَا ابنی عَلِیٌّ عَلَیهِ السَّلامُ، اِنَّ اَبی اَخَذَ بِیَدی فَاَدخَلَنی اِلیٰ قَبرِ رَسولِ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهٖ فَقالَ: یا بُنَیَّ، اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ قالَ: «اِنّی جاعِلٌ فِی الاَرضِ خَلیفَةً» وَاِنَّ اللهَ اِذا قالَ قَولًا وَفیٰ بِهٖ». ❇️ اسحاق بن عمّار از امام کاظم علیه‌السلام پرسید: مرا به کسی که دینم را از او [و با راهنمایی او] به دست آورم راهنمایی نمی‌کنید؟ آن حضرت علیه‌السلام فرمودند: همین پسرم علی علیه‌السلام است [که باید دینت را از او یاد بگیری]. همانا پدرم دست مرا گرفت و به سوی قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله برد و فرمود: ای پسر عزیزم! خدای عزّوجلّ فرمود: «من در زمین، #جانشینی (برای خود) قرار می‌دهم» و چون خدا چیزی فرماید، به آن #وفا می‌کند [پس هیچ‌گاه زمین، خالی از خلیفه و حجّت نمی‌ماند]. 🔸منبع: کافی، ج2، ص74 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَاِذ قالَ رَبُّكَ لِلمَلـٰٓـئِكَةِ اِنّی جاعِلٌ فِی الاَرضِ خَليفَةً... (بقره/30) زمانی (را یاد کن) که پروردگارت به فرشتگان فرمود: «من در زمین، جانشینی (برای خود) قرار می‌دهم.»... ✅ این آیه، محمل بسیاری از بیم‌ها و امیدهاست؛ از طرفی انسان به وجود خود افتخار می‌کند که خداوند در مقابل فرشتگان، اینچنین از او دفاع کرده است و از طرف دیگر می‌ترسد که آیا شایستگی #خلافت_خداوند بر روی زمین را دارد؟ و آیا می‌تواند ماهیت این خلافت خدا را بشناسد؟ ✅ سؤال ملائکه از خداوند درباره خلیفه شدن انسان در زمین، نه از سر دشمنی با انسان بود و نه از سر اعتراض به خداوند؛ بلکه بدین علت بود که ایشان چنین فهمیده بودند که این عمل باعث وقوع #فساد و خون‌ریزی در زمین می‌شود؛ چون موجود زمینی به این علت که #مادی است دارای غضب و شهوت است و زمین با توجه به محدود بودنش جای تزاحم است و زندگی در آن جز با زندگی اجتماعی به حد کمال نمی‌رسد و معلوم است که این نحوه زندگی، سرانجام به فساد و خونریزی منجر می‌شود. ✅ نکته قابل توجه اینکه خداوند در پاسخ به فرشتگان، کلام آنها را نفی نکرد؛ بلکه فرمود حقیقت، بیشتر از آن است که درک می‌کنید... ✅ درست است که هدف خلقت تمام موجودات، #عبادت پروردگار است اما تفاوت فراوانی میان عبادت کسی است که مانند فرشتگان، شهوت و غضب ندارد و عبادت کسی که شهوات، او را فراگرفته‌اند و شیطان از هر سو وسوسه‌اش می‌کند. اطاعت این موجود طوفان‌زده کجا و اطاعت آن ساحل‌نشینِ آرام کجا؟ دو ساحتی بودن انسان، یعنی داشتن بُعد جسمانی و روحانی، فرصتی است که اگر انسان از آن بهره نگیرد به تهدیدی برای سرنوشت او تبدیل خواهد شد. 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص6 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #تصویر_نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/30) 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/30) 💢 «لِلمَلـٰٓئِکَةِ»: در این عبارت، طبق قواعد رسم‌المصحف، دو حرف حذف شده است: 1. همزه وصل بین دو حرف لام اول کلمه که تلفظ نمی‌شود. در واقع این ترکیب به صورت «لِـ + المَلـٰٓئِکَةِ» است و حرف همزه وصل، به این دلیل که بعد از آن، حرف لام معرفه و قبل از آن حرف لام دیگری -که در اینجا از حروف جرّ است- آمده مطابق قاعده‌ای در رسم‌المصحف، حذف و کلمه همانند آنچه در قرائت، تلفظ می‌شود نگارش می‌گردد. 2. الف مدی بین لام سوم و همزه که بر اساس توافق علمای رسم‌المصحف، در این کلمه و کلمات دیگری از جمله «مَلـٰٓئِکَةِ»، «سَلـٰم» و «اِلٰه» و برخی از اَشکال دیگر همین کلمات حذف می‌شود. ✓ در ضبط #مصری ، #هندی و ضبط #کم‌_علامت ، الف کوچک همراه با علامت مد(ــٰٓـ) در سمت چپ لام، و قبل از دندانۀ پایۀ همزه گذاشته شده است. ✓ در ضبط #ترکی ، برخی کاتبان، این الف کوچک را در سمت راست حرف لام و علامت مد را بالای حرف لام نوشته‌اند و برخی ابتدا علامت مد را روی حرف لام و سپس الف کوچک را در بالای علامت مد نوشته‌اند. ✓ #نگارش این کلمه در ضبط #ایرانی به این دلیل که با #اثبات_الف صورت گرفته است؛ اساسا بر خلاف اصول #رسم_المصحف بوده و از درجۀ اعتبار علمی بالایی در جهان اسلام برخوردار نیست. ← ضبط «همزه روی دندانه»: همزه و حرکت کسره، در ضبط #مصری و #هندی ، هر دو در زیر دندانه نوشته شده است. در ضبط #ایرانی ، برخی کاتبان، علامت همزه را روی دندانه و حرکت کسره را در زیر همزه (بین دندانه و علامت همزه) نوشته‌اند؛ برخی دیگر نیز علامت همزه را روی دندانه و کسره را زیر دندانه آورده‌اند. در ضبط #ترکی و #کم_علامت ، همزه روی دندانه و حرکت کسره زیر دندانه نوشته شده است. ❇️ تمامی نکاتی که به آنها اشاره شد در تصویر، قابل مشاهده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ سه‌شنبه 1 آبان 1403 🔅 وَعَلَّمَ ءادَمَ الاَسمآءَ كُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُم عَلَی المَلـٰٓـئِكَةِ فَقالَ اَنبِـٔونی بِاَسمآءِ هـٰٓؤُلآءِ اِن كُنتُم صٰدِقينَ (بقره/31) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه سی‌ و یکم سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: arabe 399 ✓ محل نگهداری: کتابخانه ملی فرانسه ✓ خط: #کوفی BII (بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش) ✓ تعداد برگه‌ها: 368 برگ به ابعاد 73×42 میلی‌متر، بر روی پوست ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 11 سطر ✓ نشان پایان آیات: فاقد علامت ✓ علامت تخمیس: ندارد ✓ علامت تعشیر: یک دایره طلایی‌رنگ با تذهیب اولیه ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به قلم زر و با خط کوفی ✓ نقط الاعجام: ندارد ✓ روش علامت‌گذاری: شیوه #ابوالاسود (نقاط قرمزرنگ) ✅ بر اساس رقم موجود در برگه 366، نسخه برای خلیفه هارون‌الرشید در سال 182 کتابت شده است. ❇️ نسخه تقریباً کامل بوده و تنها مقدار کمی از آن مفقود است: - بخش اول: آیات 48 تا 60 سوره بقره - بخش دوم: آیات 127 تا 189 سوره بقره 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/31) الاَسمآءَ: نامها[ی حجت‌های الهی] عَرَضَهُم: عرضه کرد آن اشخاص را اَنبِـٔونی: خبر دهيد به من 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص25 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/31) ❇️ عَنِ الصّادِقِ: اِنَّ اللهَ تَبارَكَ وَتَعالىٰ عَلَّمَ آدَمَ عَلَیهِ السَّلامُ اَسماءَ حُجَجِ اللهِ كُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُم (وَ هُم اَرواحٌ) عَلَی المَلائِكَةِ فَقالَ اَنبِئونی بِاَسماءِ هٰؤُلاءِ اِن كُنتُم صادِقينَ بِاَنَّكُم اَحَقُّ بِالخِلافَةِ فِی الاَرضِ لِتَسبيحِكُم وَتَقديسِكُم مِن آدَمَ، «قالوا سُبحانَكَ لا عِلمَ لَنا اِلّا ما عَلَّمتَنا اِنَّكَ اَنتَ العَليمُ الحَكيمُ» قالَ اللهُ: یا آدَمُ اَنبِئهُم بِاَسمائِهِم، فَلَمّا اَنبَاَهُم بِها وَقَفوا عَلىٰ عَظيمِ مَنزِلَتِهِم عِندَ اللهِ تَعالىٰ ذِكرُه فَعَلِموا اَنَّهُم اَحَقُّ بِاَن يَكونوا خُلَفاءَ اللهِ فی اَرضِهٖ وَحُجَجِهٖ عَلىٰ بَرِيَّتِهٖ. ❇️ امام صادق علیه‌السلام: خداوند والامقام، تمام اسامی حجت هایش را به آدم علیه‌السلام آموخت. سپس (در حالی که ایشان روح بودند) نام‌هایشان را به فرشتگان عرضه کرد و فرمود: اگر راست می‌گویید که به خاطر تسبیح و تقدیستان برای جانشینی در زمین، شایسته ترید، مرا از اسامی اینان آگاه كنید. فرشتگان «گفتند: ما تو را (از هر عیب و نقصی) منزّه می‌دانیم. ما هیچ دانشی نداریم مگر آنچه تو به ما آموخته‌ای؛ زیرا تو بسیار دانا و حكیمی» خداوند فرمود: ای آدم! فرشتگان را از نام‌های آنان آگاه کن. پس هنگامی که آدم، آنان را از نام ها(ی حجت‌های خدا) آگاه کرد، فرشتگان به جایگاه والای حجت‌های خدا در نزد او پی بردند و فهمیدند حجت‌های خدا شایسته ترند که خلفای او در زمین و حجت های او بر مخلوقاتش باشند. 🔸منبع: کمال الدین، ج1، ص14 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَعَلَّمَ ءادَمَ الاَسمآءَ كُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُم عَلَی المَلـٰٓـئِكَةِ فَقالَ اَنبِـٔونی بِاَسمآءِ هـٰٓؤُلآءِ اِن كُنتُم صٰدِقينَ (بقره/31) (خداوند،) همه نام‌ها(ی حجت‌های خود) را به آدم آموخت. آن گاه آن اشخاص را به فرشتگان عرضه کرد؛ سپس فرمود: «اگر راست می‌گویید، مرا از نام‌های اینان آگاه کنید.» ✅ برخی از مفسرین گفته‌اند منظور از علم اسماء، اسامی حجت‌های الهی به ویژه ائمه معصومین علیهم‌السلام است که ارواحشان از قبل آفریده شده بود و در بعضی #روایات چنین تفسیری وارد شده است. مسلم است که اینگونه روایات، اشاره به بعضی از مصداق‌های مهم این عنوان کلی است، نه اینكه علم اسماء به آن محدود باشد. ✅ بسیاری از مفسران گفته‌اند که منظور از اسم در اینجا مسمیٰ است؛ یعنی خداوند تمام علوم مربوط به زمین و آسمان و انواع ساختنی‌ها و استخراج معادن و کاشتن درختان و خواص و منابع آن‌ها را به آدم تعلیم داد؛ یا در طبیعت و استعداد او به‌طور فشرده قرار داد. به این ترتیب، آدم با تمامی اسرار جهان آشنا شد و شایستگی و استعداد درک همه این اسرار را برای فرزندان خود گذارد. ✅ علامه طباطبایی (ره) در این خصوص می‌فرماید: «اسمائی که خداوند به آدم تعلیم کرد، موجودات عالیه‌ای بودند محجوب به حجاب غیب که هر اسمی در این جهان به خیر و برکت آنها نازل شده و از نورانیت آنها بهره می‌گیرد.» 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص6؛ تفسیر نمونه، ج1، ص186 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/31) 💢 «هـٰٓؤُلآءِ»: بر اساس قواعد ادبیات عرب، کلمات در عربی به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از: «اسم»، «فعل»، و «حرف». این کلمه نیز از یک حرف و یک کلمه تشکیل شده است: ها (حرف تنبیه) + اُولآءِ (ضمیر اشاره) بر اساس اصول رسم‌المصحف، در کل قرآن، الف حرفِ تنبیه «ها» به منظور اختصار، حذف می‌شود؛ مانند: «هٰٓاَنتُم»، «هٰکَذا» و ... البته این قاعدهٔ حذف الف، دربارهٔ حرف «یا» در جایی که «حرف ندا» باشد هم صادق است؛ مانند: «یٰٓاَیُّها»، «یٰٓاَرضُ» و ... ← بعد از حذف الف، همزه «اولاء» نیز بر پایهٔ واو قرار می‌گیرد. ✓ در علامت‌گذاری این کلمه در میان ضبط‌های پنج‌گانه اختلاف زیادی وجود ندارد و تفاوت‌ها عمدتاً مربوط به حرکت فتحه همراه الف مدی است. ضبط #مصری : «هَـٰٓؤُلَآءِ» ضبط #هندی و #ترکی : «هٰٓؤُلَآءِ» ضبط #ایرانی : «هٰٓؤُلٰٓاءِ» ضبط #کم_علامت : «هٰٓؤُلآءِ» ✅ یک نکته تجویدی: چنانکه گفته شد این واژه از دو کلمه تشکیل شده است و باز همانطور که مشاهده می‌شود دارای دو علامت «مد» است. مدّ #منفصل ، این‌چنین است که اگر صدای مدّی در پایان یک کلمه و سبب مدّ (علامت همزه) در ابتدای کلمهٔ بعدی باشد مدّ منفصل ایجاد می‌شود. همچنین در تعریف قاعدهٔ «مدّ متصل» آمده است که اگر صدای مدی همراه با سبب مد (در اینجا علامت همزه) در یک کلمه باشد؛ مد #متصل ایجاد می‌شود؛ بنا بر این در این کلمه که حرف تنبیهِ «ها» در کلمهٔ اول و علامت همزه در ابتدای کلمهٔ دوم است، پس مدّ موجود در اینجا #مد_منفصل بوده و کشش آن، اختیاری است؛ یعنی می‌توان اصلا کشش اضافی به این مد نداد، اما در صورتی که تلاوت‌کننده قصد اجرای حکم مدّ منفصل را داشته باشد می‌تواند کشش صدای آن را به اندازهٔ 4 یا 5 حرکت امتداد بدهد. همچنین طبق تعریف بالا، مدّ دوم در کلمه، مدّ متصل است که کشش صدای آن 4 یا 5 حرکت است. ✓ بر اساس آنچه گفته شد برای رعایت حکم مدّ در این کلمه می‌توان مدّ اول بر روی «ها» را بدون کشش اضافی و مدّ دوم را که مدّ متصل است با 4 یا 5 حرکت کشش تلاوت کرد. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 برگزاری همایش علمی تخصصی بررسی شیوه‌های نگارش و علامت‌گذاری قرآن کریم ویژه مربیان توسط مرکز طبع و نشر قرآن با همکاری مهد قرآن استان تهران در دهم آبان ماه. ✅ مدیر آموزش مرکز طبع و نشر قرآن کریم ضمن ضروری خواندن آشناسازی متصدیان امر آموزش قرآن به ویژه معلمان آموزش و پرورش با مصحف کم علامت به عنوان قرآن رسمی کشور تحت عنوان «مصحف جمهوری اسلامی ایران» گفت: این مصحف سالهاست که به عنوان مصحف رسمی کشور در حال انتشار در کشور بوده و بالغ بر دو دهه است که در تمام پایه‌های تحصیلی آموزش و پرورش در حال تدریس به دانش‌آموزان است. ✅ مجید تقی زاده اظهار امیدواری کرد با همتی که مرکز طبع و نشر قرآن در سالهای اخیر بر ترویج حد اکثری این مصحف به کار بسته است در آینده نزدیک با همکاری نهادها و مؤسسات دولتی و خصوصی جهت برگزار این همایش‌ها، شاهد رشد چشمگیر اقبال عمومی و آشنایی اقشار مختلف مردم با این قرآن و ویژگیهای خاص و منحصر به فرد آن در جامعه باشیم. ✅ گفتنی است همایش علمی تخصصی بررسی شیوه‌های نگارش و علامت‌گذاری قرآن کریم در روز پنجشنبه دهم آبان در محل شعبه مرکزی مؤسسه مهد قرآن برگزار خواهد شد. علاقمندان واجد شرایط می‌توانند جهت ثبت نام به درگاه اینترنتی www.golayeh.ir مراجعه نمایند. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ چهارشنبه 2 آبان 1403 🔅 وَاِذ قُلنا لِلمَلـٰٓئِكَةِ اسجُدوا لِـٔادَمَ فَسَجَدوٓا اِلّآ اِبليسَ اَبیٰ وَاستَكبَرَ وَكانَ مِنَ الكٰفِرينَ (بقره/34) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه سی وچهارم سوره مبارکه بقره) 💢 نسخه شماره cod.arabe.2 کتابخانه ایالتی بایرن ✓ تعداد برگه‌ها: 114 برگ، در هر برگ 7 سطر ✓ جنس برگه‌ها: پوست ✅ بر اساس تاریخ مندرج در پایان جزء دیگر همین قرآن که به شماره cod.arabe.3 در همین کتابخانه نگهداری می‌شود، نسخه در سال 705 هجری برای فرمانروای مراکش (ابو یعقوب یوسف بن عبدالحق) نگاشته شده است. ❇️ این مصحف در اصل در 12 بخش کتابت شده و هر بخش شامل 5 حزب از قرآن کریم است که نسخه حاضر، حزب اول تا پنجم آن را در برمی‌گیرد (از ابتدای قرآن تا پایان آیه 14 سوره آل عمران). ✅ خط نسخه از نوع #نسخ_مغربی است و نظام نقطه‌گذاری و اعراب آن بر مبنای شیوه مَغارِبه است. ❇️ گفتنی است کشورهای اسلامی به دو دسته مشارقه و مغاربه تقسیم می‌شوند؛ از مصر به سمت شرق تا مالزی و اندونزی را #مشارقه و به سمت غرب تا مراکش را #مغاربه گویند. ✅ مغاربه در نقطه‌گذاری برخی حروف با مشارقه تفاوت دارند، به عنوان مثال، حرف «قاف» در نزد مغاربه، یک نقطه در بالای حرف دارد و حرف «فاء» یک نقطه در زیر حرف (به کلمات «قلنا»، «فسجدوا» و «الکفرین» در تصویر دقت کنید). در روزهای آینده تصاویر بیشتری را از این شیوه نمایش خواهیم داد. ❇️ شیوه #علامت_گذاری مغاربه در مواضع زیادی نیز با مشارقه متفاوت است. برخی از این تفاوت‌ها عبارتند از: شکل ضمه، شکل همزه، شکل همزه وصل، علامت‌گذاری «لا» و ... ✅ در نسخه مذکور، همزه با نقطه زرد نمایش داده شده است و حرکات با رنگ قرمز و برگرفته از علائم #خلیل با اندکی تغییر نوشته شده‌اند. سکون به شکل دایره و تشدید نیز مانند مشارقه است. 💢 ادامه ویژگی‌های شیوه مغاربه در روزهای آینده تقدیم می‌شود. لطفاً #با_ما_همراه_باشید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/34) اِذ قُلنا: «اذ» در آغاز جمله يا مفعولٌ‌به است برای فعل مقدر «اُذکر» يا ظرف برای فعلی که يا مذکور است (مثل آيه 30) يا به تناسب هر جمله بايد برای آن، فعلی در تقدير گرفت؛ مثلا در اينجا: «اَطاعوا». اَبیٰ: مغرورانه سر باز زد. استَكبَرَ: تکبر کرد و خود را [از آدم،] برتر شمرد. «استکبار» يعنی خود را از ديگری بزرگتر ديدن. كانَ: بود يا شد. گويند: «کان» گاهی به معنای «صار» است؛ مثل: «وَفُتِحَتِ السَّمآءُ فَكانَت اَبوابًا وَسُيِّرَتِ الجِبالُ فَكانَت سَرابًا». الكٰفِرينَ: بی‌ايمانان از مصدر کفر، يا ناسپاسان از مصدر کفران. تعابيری مثل: «کانَ مِنَ الکافِرينَ»، «فَتَکونا مِنَ الظّالِمينَ» و ... ، لزوما به اين معنا نيست که غير از فرد مورد نظر، عده ديگری نيز کافر يا ظالم وجود داشته‌اند، زيرا در مورد قابيل می‌فرمايد: «فَاَصبَحَ مِنَ النّادِمينَ» (مائده: 31)، حال که در آن زمان، جز حضرت آدم و خانواده‌اش کسی روی زمين نبود، پس «کانَ مِنَ الکافِرينَ»، يعنی کافر بود. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص26 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/34) ❇️ عَن جَميل بنِ درّاج عَن اَبی عَبدِ اللهِ عَلَیهِ السَّلامُ: سَاَلتُه عَن اِبليسَ، كانَ مِنَ المَلائِكَةِ اَو كانَ يَلی شَيئًا مِن اَمرِ السَّماءِ؟ قالَ: كانَ مِنَ الجِنِّ وَكانَ مَعَ المَلائِكَةِ وَكانَتِ المَلائِكَةُ تَرىٰ اَنَّه مِنها وَكانَ اللهُ سُبحانَه يَعلَمُ اَنَّه لَيسَ مِنها. فَلَمّا اَمَرَ بِالسُّجودِ لِآدَمَ، كانَ مِنهُ الَّذی كانَ. ❇️ جميل بن درّاج از امام صادق علیه‌السلام پرسید: آیا ابلیس از فرشتگان بود یا از امور آسمان، کاری به او سپرده شده بود؟ آن حضرت پاسخ دادند: او از جنیان بود ولی با فرشتگان می‌زیست و فرشتگان گمان می‌کردند او از آنان است و خدا می دانست او از آنان نیست. پس هنگامی که به او دستور داده شد به آدم سجده کند، آن رفتار از او سر زد. 🔸منبع: کنز الدقائق، ج1، ص353 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَاِذ قُلنا لِلمَلـٰٓئِكَةِ اسجُدوا لِـٔادَمَ فَسَجَدوٓا اِلّآ اِبليسَ اَبیٰ وَاستَكبَرَ وَكانَ مِنَ الكٰفِرينَ (بقره/34) هنگامی (را یاد كن) كه به فرشتگان گفتیم «به آدم سجده كنید.» پس جز ابلیس، (همه) سجده كردند؛ (امّا) او سرپیچی كرد و تكبّر ورزید و كافر شد. ✅ #سجده به معنای پرستش، اختصاص به پروردگار متعال دارد و هیچ چیز به جز خداوند نمی‌تواند معبود باشد بنابراین در اینجا سجده فرشتگان در برابر خدا بوده آن هم به دلیل آفرينش اين موجود باعظمت كه شايسته دریافت علم‌الاَسماء است، یا اینکه سجده به معنای خضوع و تواضع در برابر آدم بوده است. گفتنی است در روایاتی از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام در بیان وجه سجده فرشتگان بر آدم آمده که این موضوع برای بزرگداشت مقام آدم بوده است. ✅ همچنین از اينجا به‌خوبى مقام باعظمت آدم روشن مى‌شود، آدمى كه مسجود فرشتگان بود و مورد احترام اين مخلوقات بزرگ پروردگار، ضمنا عداوت ابليس با او از نخستين گام آشكار مى‌شود كه او هرگز سر تعظيم در برابر عظمت آدم فرود نياورد. ✅ «وَ كانَ مِنَ الكٰفِرينَ» با توجه به اینکه کان #فعل_ماضی است این نکته برمی‌آید که ابلیس از اصل و ابتدا کافر بوده است. 🔸 منابع: قرآن حکیم (خلاصه مجمع‌البیان)، ص6، با استفاده از تفسیر نمونه، ج13، ص319 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹