🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/142و144)
❇️ رَویٰ عَلِیُّ بنُ اِبراهیم (ره) عَنِ الصّادِقِ (ع): تَحَوَّلَتِ القِبلَةُ اِلَی الکَعبَةِ بَعدَ ما صَلَّی النَّبِیُّ (ص) ثَلاثَ عَشرَةَ سَنَةً اِلیٰ بَیتِ المَقدِسِ، وَبَعدَ مُهاجَرَتِهٖ اِلَی المَدینَةِ صَلّیٰ اِلیٰ بَیتِ المَقدِسِ سَبعَةَ اَشهُرٍ. قالَ ثُمَّ وَجَّهَهُ اللهُ تَعالیٰ اِلَی الکَعبَةِ وَذٰلِكَ اَنَّ الیَهودَ کانوا یُعَیِّرونَ رَسولَ اللهِ (ص) وَیَقولونَ: اَنتَ تابِعٌ لَنا تُصَلّی اِلیٰ قِبلَتِنا. فَاغتَمَّ رَسولُ اللهِ (ص) مِن ذٰلِكَ غَمًّا شَدیدًا وَخَرَجَ فی جَوفِ اللَّیلِ یَنظُرُ اِلیٰ آفاقِ السَّماءِ یَنتَظِرُ مِنَ اللهِ فی ذٰلِكَ اَمرًا. فَلَمّا اَصبَحَ وَحَضَرَ وَقتُ صَلاةِ الظُّهرِ کانَ فی مَسجِدِ بَنی سالِمٍ قَد صَلّیٰ مِنَ الظُّهرِ رَکعَتَینِ فَنَزَلَ عَلَیهِ جَبرَئیلُ فَاَخَذَ بِعَضُدَیهِ وَحَوَّلَه اِلَی الکَعبَةِ وَاَنزَلَ عَلَیهِ «قَد نَریٰ تَقَلُّبَ وَجهِكَ فِی السَّماءِ...» فَکانَ صَلّیٰ رَکعَتَینِ اِلیٰ بَیتِ المَقدِسِ وَرَکعَتَینِ اِلَی الکَعبَةِ فَقالَتِ الیَهودُ وَالسُّفَهاءُ: «ما وَلّاهُم عَن قِبلَتِهِمُ الَّتی كانوا عَلَيها».
❇️ علی بن ابراهیم (ره) از قول امام صادق (ع) می گوید: پس از آنکه پیامبر، سیزده سال در مکه و هفت ماه پس از مهاجرت، در مدینه به سوی بیتالمقدس نماز خواند، سمت قبله به سوی کعبه تغییر یافت. حضرت فرمود: سپس خداوند او را بهسوی کعبه چرخاند و دلیلش این بود که یهودیان، پیامبر (ص) را نکوهش میکردند و به او میگفتند: تو پیرو ما هستی و به سوی قبله ما نماز میخوانی. پس رسولخدا (ص) از این امر، بسیار اندوهگین شد. در دل شب بیرون رفت و به افق آسمان مینگریست. [در این حال] منتظر دستوری از خداوند درباره آن بود. پس چون شب را به صبح رساند و در وقت ظهر، برای نماز حاضر شد، در مسجد بنیسالم دو رکعت از نماز ظهر را خوانده بود که جبرئیل بر او نازل شد، بازوانش را گرفت و او را به سوی کعبه چرخاند و این آیه را بر وی نازل کرد: «حتماً گردانیدن رویت به سوی آسمان را میبینیم...» پیامبر دو رکعت از نماز را به سوی بیتالمقدس و دو رکعت دیگر را به سوی کعبه خواند. پس یهود و نادانان گفتند: «چه عاملی مسلمانان را از قبلهای كه (سالها) بر آن بودند، برگرداند؟»
🔸منبع: البرهان، ج1، ص340
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 قَد نَریٰ تَقَلُّبَ وَجهِكَ فِی السَّمآءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبلَةً تَرضىـٰها فَوَلِّ وَجهَكَ شَطرَ المَسجِدِ الحَرامِ وَحَيثُ ما كُنتُم فَوَلّوا وُجوهَكُم شَطرَه... (بقره/144)
حتماً گردانیدن رویت بهسوی آسمان را (که با نگاههای انتظارآمیزت همراه است،) میبینیم (و میدانیم که میخواهی قبله بهسوی کعبه تغییر کند). پس بیشک تو را بهسوی قبلهای که از آن خشنود شوی، برمیگردانیم. پس (هماکنون) رویت را بهسوی مسجدالحرام برگردان، و هر جا هستید، رویتان را بهسوی آن برگردانید...
✅ ماجرا چنین بود که پیامبر و مسلمانان، به فرمان خدا، سیزده سال در مکّه و چند ماهی در مدینه بهسوی بیتالمقدس نماز میخواندند. در این چند ماه، یهودیان سیاهدل که کینه اسلام را در دل داشتند، به مسلمانان طعنه میزدند که اگر پیامبر شما واقعاً با خدا رابطه داشت، به شما دستور نمیداد به سمت قبله ما نماز بخوانید و این نشان میدهد که شما حرفی برای گفتن ندارید و فقط از این و آن تقلید میکنید. پیامبر «ص» این سخنان را میشنید و با صبر و استقامت از فرمان خدا اطاعت میکرد؛ ولی در دلش غم بزرگی لانه کرده بود و آرزو داشت که خدا مانند همیشه او را یاری کند. آن شب گذشت و روز، پرده ظلمت را از آسمان کنار زد. پیامبر برای خواندن نماز ظهر به مسجد بنیسالم تشریف بردند و مسلمانان پشت سر ایشان به نماز ایستادند و مانند همیشه بهسوی بیتالمقدس نماز خواندند. پس از آنکه رکعت دوم تمام شد، جبرئیل امین از سوی خدا نزد پیامبر آمد و شانههای ایشان را گرفت و او را بهسوی کعبه چرخاند و آیه 144 سوره بقره را برایشان خواند. مسلمانان نیز بلافاصله جهت نمازشان را بهسوی کعبه تغییر دادند.
🔸 قرآن حکیم (ویژه دانشآموزان)، ص22
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/144)
💢 «تَرضىٰها»:
بر اساس قواعد علم #رسم_المصحف ، کلماتی که حرف آخر ریشه آنها «یاء» بوده و حرکت ماقبل «یاء» در کلمه، کسره نباشد به منظور رعایت اماله (تمایل به سمت یاء) و ترجیح اصل لغت، «یاء» نوشته شده و «الف» خوانده میشود، مانند: موسی، بشرىکم، مصلّی، ءاتىکم، مرسىها.
بر این اساس، «الف» پس از «ضاد» در واژه «تَرضىها» در همه مصاحف، به صورت «یاء» نگارش شده است.
💢 «بِغافِلٍ»:
واژه «بِغافِل» در مصاحف مختلف به دو صورت نگارش شده است:
✅ #اثبات_الف بر اساس قول دانی: مصحف ترکیه، مصحف لیبی، مصحف هندی، مصحف #کم_علامت مرکز طبع و نشر قرآن کریم
✅ #حذف_الف بر اساس قول جزری: مصحف امیری، مصحف مدینه، مصحف الجزایر
✍️ لازم به ذکر است وجه ترجیح #اثبات_الف در مصحف #کم_علامت ، علاوه بر مطابقت با قول دانی، تسهیل در قرائت نیز ذکر شده است.
✴️ برای آشنایی بیشتر با انواع رسم و ضبط عبارات در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی، میتوانید به #دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر قرآن به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ یکشنبه 7 بهمن 1403
🔅اؘلَّذينَ ءاتَينٰهُمُ الكِتٰبَ يَعرِفونَه كَما يَعرِفونَ اَبنآءَهُم وَاِنَّ فَريقًا مِنهُم لَيَكتُمونَ الحَقَّ وَهُم يَعلَمونَ (بقره/146)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
❇️ برای مطالعه هر بخش، بر روی پیوند مربوطه اشاره فرمایید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
☑️ اطلاعیه:
ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت حضرت امام موسی کاظم علیه السلام ، به اطلاع میرساند:
با توجه به درخواست مکرر شما همراهان گرامی زمان مسابقه تا ساعت 24 امروز (یکشنبه 7 بهمن) تمدید گردید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
12.56M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 استوریموشن
◀️ راهکار برون رفت از سختیها
❇️ خداوند در آیه 45 سوره بقره دستور میدهد كه در سختیها از صبر و نماز كمك بگیرید. نماز، توجه قلبی به خداوند عالم و پیوند روح با مالك و صاحب اختیار جهان است. مفسران در تفسیر این آیه نقل كردهاند كه پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله هر گاه با مشكلی روبهرو میشد كه او را ناراحت میكرد، از نماز و روزه مدد میگرفت...
🔸منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص 7
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 148 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: Ma VI 157
✓ محل نگهداری: کتابخانه دانشگاه توبینگن
✓ نوع خط: #کوفی D.III بر اساس دستهبندی فرانسوا دروش
✓ تعداد برگها: 31 برگ (حاوی سوره بقره آیات 71 تا 221)
✓ ابعاد برگها: 120*176 میلیمتر
✓ جنس برگها: پوست
✓ تعداد سطور در هر صفحه: مختلف السطور حداقل 7 و حداکثر 9 سطر
✓ نشان پایان آیات: ندارد.
✓ علامت تخمیس: حرف هاء به خط کوفی و به رنگ طلا بر اساس نظام ابجد
✓ علامت تعشیر: یک دایره طلاییرنگ که در اطراف آن، یک گل چند پر با رنگهای قرمز و مشکی رسم شده است.
✓ نقط الاعجام: نسخه در اصل، فاقد نقطالاعجام بوده است؛ اما در دورانی متأخر از کتابت، حروف، نقطهگذاری شدهاند.
✓ روش علامتگذاری: استفاده از نقاط قرمز مدوّر به شیوه #ابوالاسود
✅ برای مشاهده تصاویر این نسخه میتوانید به سایت زیر مراجعه کنید.
https://opendigi.ub.uni-tuebingen.de/opendigi/MaVI157#p=13
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/148)
لِکُلٍّ: برای هر [ملتی یا کسی].
وِجهَةٌ: چیزی یا مکانی که انسان رو به آن میکند.
📝 کنایه از قبله یا روش و منش و آیینی که انسان در زندگی رو به آن دارد.
هُوَ: او [خداوند یا آن شخص].
📝 بعضی ضمیر «هُوَ» را به «الله» برگرداندهاند و بعضی آن را به «کُلٍّ» برگرداندهاند.
هُوَ مُوَلّیها: خدا گرداننده است بهسوی آن قبله [آن ملت را] یا آن شخص گرداننده است بهسوی آن قبله [خودش و صورتش را].
فَاستَبِقوا: سبقت بگیرید از یکدیگر به سمت... .
الخَیرٰتِ: نیکیها.
اَینَ ما: در هرجا.
📝 این کلمه در اصل باید سرهم نوشته شود، ولی در 5 موردِ آن در قرآن (بقره: 148، آلعمران: 112، مریم:31، حدید: 4، مجادله: 7) جدا نوشته میشود.
یَأتِ بِکُم: میآورد شما را.
🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص67
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/148)
❇️ عَنِ الجَوادِ (ع): یَجتَمِعُ اِلَیهِ مِن اَصحابِهٖ عِدَّةُ اَهلِ بَدرٍ ثَلاثُ مِائَةٍ وَثَلاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا مِن اَقاصِی الاَرضِ وَذٰلِكَ قَولُ اللهِ: «اَینَ ما تَکونوا یَأتِ بِکُمُ اللهُ جَمیعًا اِنَّ اللهَ عَلیٰ کُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ» فَاِذَا اجتَمَعَت لَه هٰذِهِ العِدَّةُ مِن اَهلِ الاِخلاصِ اَظهَرَ اللهُ اَمرَه فَاِذا کَمَلَ لَهُ العَقدُ وَهُوَ عَشَرَةُ آلافِ رَجُلٍ خَرَجَ بِاِذنِ اللهِ فَلا یَزالُ یَقتُلُ اَعداءَ اللهِ حَتّیٰ یَرضَی اللهُ.
❇️ امام جواد (ع): یاران مهدی (ع) به تعداد لشکریان در جنگ بدر یعنی 313 نفر، از دورترین سرزمین ها به سویش جمع میشوند. این فرمایش خدا است که میفرماید: «هر جا باشید، خداوند شما را گرد هم میآورد؛ زیرا خدا بر هر کاری تواناست». پس هنگامی که این تعداد از افراد بااخلاص برای او جمع شوند، خداوند امرش را آشکار میکند و هنگامی که این حلقه کامل شود و به دههزار نفر برسد، به اذن خدا خروج میکند و پیوسته دشمنان خدا را میکشد تا اینکه خدا خشنود شود.
🔸 منبع: کمالالدین، ص2، ص378.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 وَلِکُلٍّ وِجهَةٌ هُوَ مُوَلّیها فَاستَبِقُوا الخَیرٰتِ اَینَ ما تَکونوا یَأتِ بِکُمُ اللهُ جَمیعًا اِنَّ اللهَ عَلیٰ کُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ (بقره/148)
و هر گروهی قبلهای دارد که خدا آن را (بر حسب مصالحشان) تعیین میکند. پس (بیش از این درباره تغییر قبله گفتوگو نکنید، و بهجای آن،) در کارهای خوب، (از یکدیگر) سبقت گیرید؛ (چراکه) هر جا باشید، خداوند همه شما را (برای دادن جزا و پاداش، به صحنه محشر) خواهد آورد؛ خداوند بر هر کاری تواناست.
✅ وِجهَةٌ
کلمه «وِجهَةٌ» به معنای چیزی است که آدمی رو به آن میکند، مانند قبله و معنای آیه این است که هر قوم برای خود قبلهای دارد، که بر اساس اقتضای مصالحشان برایشان معین شده است. خلاصه اینکه قبله یک امر قراردادی و اعتباری است، نه یک امر تکوینی ذاتی.
✅ فَاستَبِقُوا الخَیرٰتِ
یهودیان بعد از تغییر قبله سر و صدای زیادی کردند. خداوند میفرماید در عوض اینکه تمام وقت خود را صرف گفتگو در این مسئله فرعی کنید، به سراغ خوبیها بروید و در آن از یکدیگر پیشی بگیرید. چنانکه پروردگار متعال در توصیف انبیا در آیه 61 سوره مبارکه مؤمنون میفرماید: «اُولـٰٓئِكَ يُسارِعونَ فِی الخَیرٰتِ وَهُم لَها سٰبِقونَ» یعنی ایشانند که در کارهای خوب میشتابند و در آنها از یکدیگر سبقت میگیرند.
✅ یَأتِ بِکُمُ اللهُ جَمیعًا
در برخی روایات ذیل این آیه آمده: در زمان ظهور امام زمان علیهالسلام علاقهمندان آن حضرت، از اطراف و اکناف جهان یکجا در حضور ایشان جمع خواهند شد و این بخش از آیه اشاره به اصحاب حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشّریف دارد.
🔆 اختلاف قرائت آیه شریفه: ابن عامر «هُوَ مُوَلّاها» و باقی قراء «هُوَ مُوَلّیها» خواندهاند.
🔸 منابع: المیزان، ج1، ص429، نمونه، ج1، ص501، نور، ج1، ص227.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/148)
💢 «خَیرٰت»:
واژه «خَیرٰت» #جمع_مؤنث_سالم بوده که این دسته از کلمات به اجماع علمای #رسم_المصحف در سراسر قرآن کریم به #حذف_الف نوشته میشود.
💢 «اَینَ ما»:
بر اساس قول دانی، عبارت موصول «اَینَ ما» در سراسر قرآن کریم به صورت منفصل نگاشته شده غیر از چند موضع زیر:
✅ فَاَینَما تُوَلّوا فَثَمَّ وَجهُ اللهِ (بقره/115)
✅ اَینَما تَکونوا یُدرِککُمُ المَوتُ (نساء/78)
✅ اَینَما یُوَجِّههُ لا یَأتِ بِخَیرٍ (نحل/76)
✅ اَینَما کُنتُم تَعبُدونَ (شعراء/92)
✅ اَینَما ثُقِفوٓا اُخِذوا (احزاب/61)
اما مصاحف در این مواضع، مختلف عمل کردهاند، برخی مصاحف، مواضع بقره، نحل و شعرا را متصل نوشتهاند و برخی دیگر، مواضع بقره، نساء و احزاب را.
✴️ برای آشنایی بیشتر با انواع ضبط عبارات در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی، میتوانید به #دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر قرآن به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹