هدایت شده از دروس و بحوث
اصول تحصیل به روش سنتی (۱)
هدف عالمانه
«إِنَّ اَلْعَامِلَ بِغَيْرِ عِلْمٍ كَالسَّائِرِ عَلَى غَيْرِ طَرِيقٍ»
بر اساس آموزه های دینی و سفارش های اهل بیت علیهمالسلام ، هر انتخاب و تصمیمی در زندگی انسان باید عالمانه و عاقلانه باشد.تحصیلات حوزوی نیز مشمول این اصل اند.
اهداف واقعی و معنابخش همواره اهداف اخلاقی و عرفانی اند و اهداف علمی در طول آن ها قرار می گیرند.در این نوشتار از بررسی اهداف اخلاقی و عرفانی چشم پوشی می کنیم چرا که از توان این قلم حقا ،ثبوتا و اثباتا خارج است.لذا به هدف علمی اشاره می کنیم.
مبنای اولی تحصیلات سنتی طبق آنچه حقیر معتقدم «کسب اجتهاد جامع در تمامی رشته های مورد نیاز برای فهم جامع دین» است و پس از اکتساب آن، «تمحض و تحصیلات فوق تخصصی در برخی از رشته های مذکور ( به حسب شرایط محصل و طبقه بندی نیازها) و ورود به عرصه پژوهش ، نوآوری ، تولید علم و ورود به عرصه های اجرایی و قدم در وادی تمدن سازی اسلامی »
بر این اساس طلبه سنتی خوان باید عمر خویش را به دو قسم تقسیم نماید و جوانی و انرژی خود را ابتدا در عرصه نخست مصروف داشته و سپس تا پایان عمر مشغول عرصه دوم گردد.
https://eitaa.com/joinchat/2499805228C7c39fe0c0c
هدایت شده از دروس و بحوث
[امروز آخرین یکشنبه ماه ذی القعده است و آخرین فرصت برای خواندن نماز پرفضیلت آن. در زیر کیفیت و فضیلت نماز مذکور را از عبارت مرحوم سید رضی الدین بن طاووس در کتاب شریف اقبال نقل می کنیم. التماس دعا ]
فصل
فيما نذكره ممّا يعمل في يوم الأحد من الشّهر المذكور و ما فيه من الفضل المذخور
وجدنا ذلك بخطّ الشيخ علي بن يحيى الخيّاط رحمه اللّه و غيره في كتب أصحابنا الإماميّة، و قد روينا عنه كلّما رواه، و خطّه عندنا بذلك في إجازة تاريخها شهر ربيع الأوّل سنة تسع و ستّمائة، فقال ما هذا لفظه: روى أحمد بن عبد اللّه، عن منصور بن عبد الحميد، عن أبي أمامة، عن انس بن مالك قال:
خرج رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله يوم الأحد في شهر ذي القعدة فقال: يا أيّها النّاس من كان منكم يريد التّوبة؟ قلنا: كلّنا نريد التوبة يا رسول اللّه، فقال عليه السلام: اغتسلوا و توضّئوا و صلّوا اربع ركعات و اقرءوا في كلّ ركعة فاتحة الكتاب مرّة و «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ» ثلاث مرّات و المعوّذتين مرة، ثمّ استغفروا سبعين مرّة، ثمّ اختموا بلا حول و لا قوّة إلاّ باللّه العلي العظيم، ثم قولوا:
يا عَزِيزُ يا غَفَّارُ، اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ ذُنُوبَ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ فَإِنَّهُ لا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ الاَّ انْتَ.
ثم قال عليه السلام: ما من عبد من أمّتي فعل هذا الاّ نودي من السّماء: يا عبد اللّه استأنف العمل فإنّك مقبول التّوبة مغفور الذنب، و ينادي ملك من تحت العرض: أيّها العبد بورك عليك و على أهلك و ذريتك، و ينادي مناد آخر: أيّها العبد ترضى خصماؤك يوم القيامة، و ينادي ملك آخر: أيّها العبد تموت على الايمان و لا يسلب منك الدّين و يفسح في قبرك و ينوّر فيه، و ينادي مناد آخر: أيّها العبد يرضى أبواك و ان كانا ساخطين، و غفر لأبويك ذلك و لذرّيتك و أنت في سعة من الرّزق في الدنيا و الآخرة، و ينادي جبرئيل عليه السلام: انا الّذي آتيك مع ملك الموت ان يرفق بك و لا يخدشك اثر الموت، انّما تخرج الروح من جسدك سلا.
(الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة في السنة - 2، صفحه 20)
https://eitaa.com/joinchat/2499805228C7c39fe0c0c
هدایت شده از دروس و بحوث
«حاج علیِ مشتِ عباس»
امروز توفیق داشتم درمنزل ابوی میزبان یکی از پیرغلامان و شاعران دلسوخته اهل بیت علیهم السلام باشم.
حاج علی فرزند مشهدی عباس که در گویش لایزنگانی «حاج علیِ مشتِ عباس» خوانده می شود.بیش از ۸۰ سال عمر دارد و در حدود دوسال درحوزه علمیه داراب زیر نظر مرحوم آیه الله سید احمد نسابه دارابی درس طلبگی خوانده است و به گفته خود برخی از علمای شهرستان به سبب او جذب طلبگی شده اند.البته به جهت مشکلاتی درس را رها کرده و به باغبانی روی اورده بود. اما گذشته از اینها همچنان شیفته و شیدای اهل بیتع است.
چون درس خوانده ی مکتب است و خط های قدیمی را خوب می شناسد همه جا برای خواندن قواله ها و قولنامه های قدیمی به دنبال او می گردند.امروز برایم از نوعی خط که درنوشتن اعداد در این منطقه مرسوم بوده به نام «خط سیاقی» سخن گفت و توضیحاتی به درخواست من بیان نمود.
اشعار شیرین و لطیفی نیز می سراید از جمله این دو بیت که پس از هفتادسالگی سروده است:
عمرم گذشت ز هفتاد به دربار اهل بیت
مویم سفید گشت و بس این افتخار من
مداح اهل بیتم و خدمتگذارشان
شد صرف در مدیحتشان روزگار من
به درخواست من برایم از علمای قدیم و شیوه تبلیغ آنها سخن گفت.از وقوف سه ماهه آیه الله نسابه دارابی در روستا و اثرهای تربیتی آن تا صلح و سازش دادن جسورانه و شجاعانه مرحوم آیه الله ابوالحسن شیرازی میان خوانین روستا.
در ضمن این دیدار ، از سر لطف یک دوبیتی از سروده هایشان را به یادبود تقدیم حقیرکردند.
ان شا الله بتوانیم همواره در مسیر اهل بیت ع ثابتقدم بوده ورهرو علماء و بزرگان باشیم.
https://eitaa.com/joinchat/2499805228C7c39fe0c0c
هدایت شده از دروس و بحوث
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰برای چه درس می خوانید؟!
خاطرات و نکاتی درس آموز از مرحوم آیه الله مجتهدی تهرانی
https://eitaa.com/joinchat/2499805228C7c39fe0c0c
هدایت شده از دروس و بحوث
جُستارهای شعری
از کارهای معرفتافزا و لذتبخش در ایام فراغت، مطالعه دواوین شعری و بهرمندی از تلفیق علم و هنر شعرای وارسته است. آری «ان من البیان لسحرا و ان من الشعر لحکمة».شاید گاهی برخی را برای بهرمندی دوستان انشاد کردم.مثل این ابیات:
حافظ :
تو را چُنان که تویی هر نظر کجا بیند
به قَدرِ دانشِ خود هر کسی کند اِدراک
به چَشمِ خَلق، عزیزِ جهان شود حافظ
که بر درِ تو نَهَد رویِ مَسکَنَت بر خاک
اقبال :
تو اگر داری تمیز خوب و زشت
دل نبندی با کلوخ و سنگ و خشت
چیست دین برخاستن از روی خاک
تا ز خود آگاه گردد جان پاک
ادامه دارد....
https://eitaa.com/joinchat/2499805228C7c39fe0c0c
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#ویژه
#سخن_معصوم
⚫️ شهادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام تسلیت باد.⚫️
✍🏻 استاد علی مومنی
➖گذر عمر
آن حضرت فرمود:
«فَانزِل نَفسَکَ مِنَ الدُّنیا کَمَثَلِ مَنزِلٍ نَزَلتَهُ ساعَةً ثُمَّ ارتَحَلتَ عَنهُ.»
خود را در دنیا چنان منزل ده که گویى ساعتى در آن منزل دارى و سپس از آن کوچ می کنی.
📚(بحارالانوار ج ۷۸ص ۱۶۶)
گذر عمر یک لحظه است؛ طوری که چشم ببندی و باز کنی.
💐ساعت زندگی نگردد کند
💐روزها می روند آه چه تند
➖خلاصه ی فرمایش حضرت این است که دنیا یک ساعت است چنانچه جدشان پیامبراکرم "صلی الله علیه و آله" فرمود:
" الدُّنْيَا سَاعَةٌ فَاجْعَلهَا طَاعَةً "
📚(بحارالأنوار ج ۷۰ ص ۶۸)
یعنی دنیا یک ساعت است پس آن را طاعت قرار بده.
🔷 توضیح 👇🏻
🔹۱- مراد از دنیا همین دنیایی است که در آن زندگی میکنیم از زمان تولد تا مرگ.
🔹۲- اما ساعت در اصل به معنی گذر زمان است که از "ساع " مشتق شده؛ جزئی از زمان را ساعت گویند چون در حال گذر است؛
💐بر لب جوی نشین و گذر عمر ببین
💐کاین اشارت زجهان گذران مارا بس
➖امیرالمومنین (علیه السلام) در خطبه ی ۱۸۸ نهجالبلاغه می فرمایند "با چه سرعت ساعت ها روز را و روزها ماه را و ماه ها سال را و سال ها عمر را تمام می کنند.
💐 تا چشم نهادیم بهم صبح دمید
💐 تا دیده گشودیم ز هم روز گذشت
🔹 ۳- اما طاعت يعنی، انسان عاقل و مومن و هوشیار می تواند تمامی ۲۴ ساعت بلکه ساعت عمرش را از خواب و بیداری و خوردن و آشامیدن و تمامی حرکات و سکنات و سکوتات و گفتار و کردار و همه فعالیت های زندگی را رنگ و صبغه الهی داده و برای قرب به خدا انجام دهد چنانچه خود خداوند متعال یاد می دهد که: «قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ. انعام، ۱۶۲»
بگو: همانا نماز من و عبادات من و زندگى من و مرگ من براى خداوند، پروردگار جهانیان است.
➖ ختم کلام، این روایت است که پیامبر اکرم "صلی الله علیه و آله" فرمودند:
«أكْيَسُ الكَيِّسِينَ مَن حاسَبَ نَفْسَهُ و عَمِلَ لِما بَعدَ المَوتِ و أحْمَقُ الحَمْقى مَنْ ٱتْبَعَ نَفْسَهُ هَواهُ و تَمنّى على اللّه ِ الأمانِيَّ»
زيركترينِ زيركان كسى است كه از نفْس خويش حساب كشد ( بسی کتاب بخواندی، کتاب نفس بخوان) و براى بعد از مرگ كار كند ( برگ عیشی به گور خویش فرست) و احمق ترينِ احمق ها كسى است كه نفْس خود را دنباله رو هوسِ خويش كند و از خدا آرزوها طلبد ( یعنی مرد آرزوها باشد نه مرد عمل )
📚( بحارالانوار ج ۷۰ ص ۶۹ )
💐سعدیا دی رفت و فردا همچنان موجود نیست
💐در میان این و آن، فرصت شمار امروز را
🔵 زندگی زیباست به شرط آنکه قدر لحظه ها را بدانیم و منتظر لحظه نجات بخش ظهور مهدی موعود "عجل الله فرجه الشریف" باشیم.
🌼 غم فزون شد قلب خون شد صبر از دلها برون شد
🌼 بارالها غمگسار شیعیان کی خواهد آمد
🍀اللهم عجل لولیک الفرج🍀
👉 @Fatemiyeh_alyasin
👉 @raveshsonnati
هدایت شده از MESBAHYAZDI.IR
19.73M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎞 #کلیپ_ویژه | ما را مثل دلقک فرعون ببخش!
🔺️حکایتی در باب بخشندگی خداوند و آمادگی برای دعای عرفه، علامه مصباح یزدی(قدس سره)، ۱۳۸۵/۱۰/۰۹
#عرفه
#روز_عرفه
🌐 @mesbahyazdi_ir
هدایت شده از با نهج البلاغه
بسم الله
🔵کرامتی دیگر از #امام_هادی ع
یکی از اعمال مستحب ماه #رجب که ابن المشهدی در مزار از آن یاد کرده زیارت کردن امیرالمؤمنین علیه السلام است. وی برای انجام این زیارت، پانزده زیارتنامه پیشنهاد کرده است. دوازدهمین زیارتنامه، زیارت بسیار زیبا و فاخری است که توسط #امام_هادی علیه السلام انشاء شده است.
🔅حضرت هادی ع در سفری که به اجبار معتصم از مدینه به عراق میرفتند، به زیارت جدشان رفتند و امیرالمؤمنین علیه السلام را به این زیارتنامه زیارت کردند.
📎شیخ عباس نیز این زیارت را درمیان زیارتهای امیرالمومنین علیه السلام به عنوان زیارت غدیریه نقل کرده وتوضیح داده که در همه زمانها و مکانها میتوان این زیارت را خواند.
✍️چند نکته درباره محتوای این زیارتنامه:
1) در این زیارتنامه بیش از 150 فضیلت از #فضائل_امیرالمؤمنین ذکر شده است.
2) با آرایهی #اقتباس و در اوج بلاغت، بسیاری از آیاتی که در شأن امیرالمؤمنین نازل شده، در این زیارتنامه گنجانده شده است.
3) در زیارتنامه چهار سبکِ حماسه(علیه غاصبان حکومت)، مدح (در فضائل امام علی)، رثا (در مظالمی که بر ایشان رفته است) و دعا (لعنت بر ظالمان و ...) با ظرافتی دلنشین و بدون هیچ گونه تکلف در کنار هم قرار گرفته است.
4) اعتراض امام هادی علیه السلام علیه غاصبان حکومت (از سقیفه تا عباسیان) به صورت آشکار و با استدلال کلامی خردپسندی بیان شده است.
5) برخی از جملههای تاریخی امیرالمؤمنین علیه السلام از خطبههای ایشان اخذ شده و به صورتی بسیار هنرمندانه در متن زیارت گنجانده شده است. جملههایی مانند؛
«قَدْ يَرَى الْحُوَّلُ الْقُلَّبُ وَجْهَ الْحِيلَةِ وَ دُونَهَا مَانِعٌ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ِ وَ نَهْيِهِ فَيَدَعُهَا رَأْيَ عَيْنٍ بَعْدَ الْقُدْرَةِ عَلَيْهَا وَ يَنْتَهِزُ فُرْصَتَهَا مَنْ لَا حَرِيجَةَ لَهُ فِي الدِّين»،
«لَعَمْرُكُمَا مَا تُرِيدَانِ الْعُمْرَةَ لَكِنْ تُرِيدَانِ الْغَدْرَةَ».
6) پس از صد سال بر کلیدواژههای مهم امیرالمؤمنین مانند «همج رعاع»، «ناکثین»، «مارقین» و «جهاد تنزیل و تأویل».... تأکید شده است.
↩️انشاالله در ماه رجب و نیز در ایام غدیر، توفیق تأسّی به امام هادی علیه السلام (زیارت امیرالمؤمنین با این زیارتنامه عمیق و زیبا) به همه ما دست بدهد.
#آیات_فضائل_علی_ع
#مناسبتی، شماره 38 (#امام_هادی)
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
May 11
May 11
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#ویژه
✍🏻 استاد علی مومنی
💠 در ۲۴ ذی الحجه دو امر فوق العاده مهم اتفاق افتاده است که دال بر عظمت و عصمت و فضیلت اهل بيت "عليهم السلام" می باشد.
🔶 اتفاق اول: نزول آیه مباهله و روز آشکار شدن حقانیت اسلام به واسطه پنج تن آل عبا
و بزرگترین فضیلت علی علیه السلام که خداوند او را جان پیامبر معرفی کرده است {انفسنا وانفسکم}. و همچنین دلالت دارد بر افضلیت علی علیه السلام بر سایر انبیا؛ چون وقتی پیامبر اسلام از همه انبیا افضل است کسی که به منزلهی جان اوست او هم افضل خواهد شد.
✍🏻 و درضمن جريان مباهله، آيه تطهير که دال بر عصمت اهل بیت می باشد نازل شده است 🔅"انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا"🔅 سوره احزاب آیه ۳۳
🔶 اتفاق دوم: سالروز بخشش انگشتر در رکوع و نزول آیه ولایت"إنّما ولیّکم.. "(آیه ۵۵ مائده). که به اقرار علماء تشیع و تسنن عامل به این آيه فقط علی علیه السّلام است.
ببخشد در رکوع خاتم گدا را
به سجده جان و دل داده خدا را
✍🏻 در توضیح هر کدام از این رویدادهای بسیار مهم و آيات مربوطه به آنها غير از شصت منبع معتبر اهل سنت، در تمامی کتابهای مربوطه مطرح شده و به شبهات جواب داده شده است. در بحارالانوار جلد ۲۱ از صفحهی ۲۷۶، حدود ۸۰ صفحه بحث کرده است. ما خلاصه وار به جریان مباهله اشاره می کنیم.
🔅"فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَكُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَكُمْ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَللَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَی الْكَاذِبِینَ"🔅
هر گاه بعد از علمی (وحی) که به تو رسیده، (باز) کسانی درباره عیسی با تو به ستیز برخیزند پس بگو: "بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما نیز فرزندان خود را، ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما نیز زنان خود را، ما از نفوس خود (و کسی که همچون جان ما است) دعوت کنیم، شما نیز از نفوس خود، آنگاه مباهله ( تضرع و زاری و دعا) کنیم، پس لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم. (سوره آل عمران آیه ۶۱)
💠 مباهله چيست؟
مباهله از ریشهی بهل، در لغت به معنای رها کردن و ول نمودن و دعا کردن با اصرار و تضرع و زاری است و در اصطلاح، زمانى که دو یا چند نفر بر سر مسئلهاى اختلاف نظر داشته باشند و هیچ کدام حاضر نباشند نظریه طرف مقابل را بپذیرند، در یک جا جمع مىشوند و به درگاه خداوند دعا و تضرع نموده و لعن و نفرین مىکنند تا خداوند آن کس را که بر باطل و دروغ است رسوا نموده و به حال خودش رها نماید و مجازات کند.
💠 خلاصه واقعه:
این آیه به ضمیمه آیاتی که قبل و بعد از آن نازل شده، نشان میدهد که در برابر پافشاری مسیحیان در عقاید باطل خود، از جمله ادعای الوهیت حضرت مسیح (علیه السلام) و عدم کارایی منطق و استدلال در برابر لجاجت آنها، پیامبر(صلی الله علیه وآله) مأمور میشود که از طریق مباهله وارد شود، و صدق گفتار خود را از این طریق خاص و روحانی به ثبوت برساند؛ یعنی با آنها مباهله کند تا راستگو از دروغگو شناخته شود!
✍🏻 پیامبر اکرم پیش از آنکه مباهله کند، عبا بر دوش مبارک گرفت و حضرت امیرالمؤمنین و فاطمه و حسن و حسین عَلیهمُ السلام را در زیر عبا نمود و گفت: پروردگارا هر پیغمبرى را اهل بیتى بوده است که مخصوص ترین خلق بوده اند به او، خداوندا اینها اهل بیت من هستند پس از ایشان برطرف کن شک و گناه را و پاک کن ایشان را پاک کردنى. پس جبرئیل نازل شد و آیه تطهیر در شأن ایشان آورد. پس حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) آن چهار بزرگوار را بیرون برد از براى مباهله؛ همین که چشم اُسقف اعظم به آنها افتاد گفت: چهرههایی را میبینم که اگر اینها دست به دعا بردارند، یک نفر از نصاری در روی زمین باقی نخواهد ماند. وقتی کار به اینجا رسید، همهی علمای نصاری تسلیم شدند که جزیه بدهند، اما با او مباهله نکنند.
این نعمت بزرگ را به همه عزیزان تبریک عرض می نمایم.
🔅اللهم عجل لولیک الفرج🔅
👉 @Fatemiyeh_aleyasin
👉 @raveshsonnati
May 11
بسم الله الرحمن الرحیم
⚫️عظم الله أجورنا و أجورکم⚫️
☑️نظر به فرا رسیدن ایام حزن و مصیبت اهل بیت عصمت و طهارت علیهم افضل الصلاة والسلام ، در جهت ترویج معارف دینی و تراث علمای عظام شیعه،با استعانت از حضرت سید الشهداء سلام الله علیه، ان شاء الله تلخیصی از نکات علمی و معرفتی دو اثر مرتبط به معارف حسینیه، تألیف دو تن از عالمان شیعه و محبین سید الشهداء خدمت أعزه ارائه میگردد
در ادامه به معرفی این دو کتاب شریف میپردازیم
◾️◾️◾️
کتاب اول أثری است شهير، از عالم و فقیه وارسته، ادیب و شاعر توانمند، مرحوم علامه میرزا ابوالفضل طهرانی (١٣١۶ق) رحمه الله تعالی که در نوع خود کم نظیر است
شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور، محصل جهد و مثابرت و همچنین محبت و ولایت آن دانشمند به حضرت سید الشهداء سلام الله علیه میباشد.
کتابی سرشار از تحقیق و تدقیق و تتبع، در علوم مختلفه از لغت و نحو تا کلام و فقه و رجال، که تمامی این ها بر محور زیارت عاشورا، شرحی قویم را شکل داده است.
در درک بلندای رتبه این نوشته، توجه به تقریظ استاد مولف آن، یعنی مجدد مذهب،مرحوم میرزا محمدحسن شیرازی اعلی الله مقامه،که به امر ایشان این اثر تالیف گشته، مکفی است:
بسم الله الرحمن الرحیم
کتاب شریف شفاء الصدور الحق کتابی است در نهایت خوبی و تمامیت و متانت و جامع بین مراتب تحقیق و تتبع و محیط به ذکر انواع فضائل و معارف.
برای اصناف و طبقات مردم نافع و ممتع در باب خود بی نظير
شایسته است که عموم خوانندگان به آن رجوع نموده و از تأمل در مباحث او تصحیح عقاید و رفع مشکلات نمایند.
امید که خداوند اقدس جل ذکره هرکه را در این امر دخلی یا معاونتی بوده به هر وجه که باشد با جناب خماس آل عبا عليه و علي جده و ابيه و امه و أخيه و الطاهرين من ذريته افضل الصلاة و السلام، که وضع این کتاب به جهت احیای امر و اعلای کلمه آن جناب است، محشور فرماید
بمحمد و آله الطاهرين صلوات الله و سلامة عليه و عليهم أجمعين.
الاحقر محمد حسن الحسیني
___
این اثر مشتمل بر دو باب و یک خاتمه است.
باب اول در شرح سند و متن روایت زیارت عاشورا
باب دوم در شرح و ترجمه الفاظ زیارت عاشورا
خاتمه در ترجمه و بیان مشکلات دعای علقمه
ان شاء الله بر آنیم که نکاتی چند از این کتاب، به محضر أعزه ارائه کنیم
#شفاء_الصدور
#محرم
کتاب دوم، مجموعه بیانات فقیه وارسته و استاد برجسته اخلاق، مرحوم آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی اعلی الله مقامه الشریف، در آخرین سال حیات مبارکشان میباشد که با وجود کسالت و بیماری، در ماه محرم ، بیان نمودند.
این سخنان که در قالب جلد اخیر از مجموعه سلوک عاشورایی منتشر گشته ، با محوریت خطبه منا حضرت اباعبدالله علیه السلام و در صدد بیان اهداف قیام حضرت بوده و همچون سایر آثار آن استاد، به نحوی است که عالم و عامی از آن بهره میبرند.
ان شاء الله در این ایام، بر سر سفره سخنان آن عالم فقید خواهیم نشست.
#سلوک_عاشورایی
#محرم
📚سلوک عاشورایی
(شرح خطبه منا)
1⃣جامعه عراق و علل جدایی از حرکت امام حسین علیه السلام
▪️مرحوم آیت الله تهرانی، در طی یک دهه، اهداف و جهات مختلفه قیام امام حسین علیه السلام را تبیین نموده اند.بیان مجمل از حاصل این جلسات اینکه، آن قیام حرکتی هدفمند بوده و صحیفه ای از درس هایی در ابعاد گوناگون معنوی و معرفتی، فضیلتی دنیوی و اخروی، فردی و اجتماعی برای انسان است.
اما بحث فعلی، بررسی امری است که منشاء شبهات زیادی است.
بازگشت بسیاری از سوالات و شبهان پیرامون عاشورا به این امر است که:
آیا حرکت امام حسین علیه السلام حرکتی عجولانه بوده است؟
آیا حضرت با درخواست بیعت از جانب ولید در عرض یکی دو شب تصمیم به حرکت به سمت مکه و بعد کوفه گرفتند؟
آیا ایشان در مقابل عمل انجام شده قرار گرفت فلذا حرکتی بی تدبیر شکل گرفته و اینکه نتیجه ظاهری بر این قیام مترتب نشده است ناشی از همین امر بوده است؟!
در جواب این مطلب مروری گذرا بر تاریخ، از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله تا واقعه عاشورا داریم و بعد به اصل جواب میپردازیم.
✔️بعد از وفات پیامبر، خلفا سه گانه مسلک واحدی نداشتند، دو خلیفه اول تظاهر به حفظ سیره نبوی در بین مسلمین میکردند لکن خلیفه سوم از میانه دوران حکومتش، فاصله آشکاری از سیره رسول گرفت.
فلذا وقتی امر به دست حضرت امیرالمومین علیه السلام رسید ایشان در اصلاح امر جامعه، با جدیت ورود کردند و برخورد های تندی داشتند. کسی باور نداشت که ایشان در اجرای فرامین الهی این مقدار جدیت به خرج دهند و همین امر سبب شکلگیری دشمنی برخی صحابه با حضرت امیر شد که به جنگ های سهگانه حضرت و در آخر شهادت ایشان منتهی گشت
از اینجا ماجرای حکومت معاویه لعنه الله پیش آمد. او در عصر امیرالمونین علیه السلام، سبب جنگ صفین و در دوران امامت حضرت امام مجتبی علیه السلام مانع حکومت ایشان بود و بسیار خباثت به خرج داد.
حال با توجه به این حوادث،آیا امام حسین علیه السلام در این مدت حضور نداشته و از اتفاقات جامعه بی اطلاع بودند که منتهی به تصمیم عجولانه ایشان گردد؟ ایشان از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تا شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام در متن اتفاقات حاضر بودند و از تمام این جریانات شناخت کافی داشتند.
پس چه امری سبب حرکت امام شد؟
برای ورود به بحث اصلی مقدمه ای لازم است:
🔘برپایی یا کنار زدن یک حکومت دو رکن اصلی دارد:
1.رهبری
2.حضورحداکثری مردم در صحنه
و این دو رکن در سه زمینه قابل شکلگیری و اثرگذاری است:
1.اعتماد و خوش بینی اکثر مردم به رهبری
2.اشتراک هدف بین رهبر و عموم مردم در صحنه
3.رهبر و مردم نسبت به حاکم موجود نظر منفی داشته باشند.
حال به تطبیق این امور به زمانه امام حسین علیه السلام میپردازیم :
در آن زمان، دو منطقه جغرافیایی در مسائل حکومتی نقش داشته اند
اول عراق که حجاز نیز با آن همراه است
دوم شام
در ادامه باید آن دو رکن و سه زمینه را در این دو منطقه بشناسیم...
#سلوک_عاشورایی
#محرم
📚شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور
1⃣ السلام عليك يا ابا عبد الله
شرح این کلمه مبارکه در دو مقام است:
مقام اول :تفسیر لفظ سلام
مقام ثاني : در لفظ ابوعبدالله
◾️مقام اول : تفسیر سلام
برای هر طائفه ای، ادب و عادتی است که هنگام تلاقی و تخاطب، به آن رفتار میکنند.
عرب، با جمله ( حیّاك الله) این ادب را محقق میکرده است اما تحیت اسلام، (سلام) است؛ چنانچه از تفسیر آیه شریفه (ولاتقولوا لمن القی الیکم السلام لست مؤمنا) به دست میآید (رک مجمع البیان ج3، ص229).
▪️در معنی سلام در مقام تحیت، سه وجه عمده مطرح است :
🔘اول:سلام اسم خداوند عزوجل است و معنای سلام علیک این است که خداوند حافظ تو باشد
🔘دوم:سلام مصدر باب تفعيل است به معنای تسليم
🔘سوم:سلام مصدر مجرد است به معنای سلامت.
وجه اخیر اقوی و أظهر است و اشکال وجه اول آن است که لفظ (علیك) بنفسه مفید معنای حفظ نیست و تقدیر نیز خلاف اصل است.
همچنین این جمله با سائر تراکیب سلام یک معنا دارد و با این وجود چنین وجهی در مثل سلام الله عليك و بلغ اليه سلامي محتمل نیست
▪️اما کلمه سلام در لغت، معانی متعدد دارد که اصل معنایی آن، سلامتی است.
از جمله استعمالات آن میتوان اشاره کرد به:
🔘سلام به معنای سنگ مخصوص که به صلابت ممتاز است
🔘درخت سخت که این دو مورد به وضوح جهت سلامت در آن دیده شده
🔘رود دجله که وجه سلامت در آن، آب سالم الطبع آن میباشد و مویداتی بر این امر در احادیث و اشعار عرب وجود دارد
🔘دلو دسته دار که سالم از عافات است سلم نام دارد
🔘تسمیه الله تعالی به سلام نیز از همین جهت است که همه موجودات را از بلایا و آفات حفظ میکند. یا از این جهت است که همه مستعدين را از مراتب مواد امکانیة به تربیت آفتاب رحمت رحمانیة که از قاف تا قاف هر دو جهان تافته به درجه کمال استعداد و قابلیت خود میرساند و از موانع و صوارف به سلامت نگاه داشته به سر حد مستعد له إيصال میفرماید
يا از این جهت است که ذات مقدسش به جهت تعالی از افق حدوث و امکان از جميع نقایص سالم است.
و این تفسیر حدیث شریف است که فرمودند :هو السلام و منه السلام و اليه السلام.
في الجملة روشن شد که معنای سلام، سلامتی و آسایش است و علیك مفید شمول و احاطه است
▪️اما در وجه ترجیح این تحیت بر حیاك الله، اموری از بیانات علما استفاده شده است که برخی بیان میگردد :
🔘در تحيات دیگر دعا به کمال خاص بود مثلا حیات، اما این تحیت اخبار به سلامت و طارد جمیع آفات است
🔘رسم جاهلی این بود که گهگاه بر هم میتاختند و تحيات مرسوم مانند سلام نص بر تامین خاطر نبود که مایه آرامش قلب مخاطب شود
🔘حیاك الله جمله دعایی است و استجابت دعا واجب نیست و محتمل است که محقق نشود، فلذا موجب سکون نفس سامع نمیشود بخلاف سلام علیک که جمله خبریه است و مقتضای اخبار، تحقق سلامت و انس است، فتفطن!
🔘علماء اخلاق گفته اند که جبلی هر حیوانی و از جمله آن است انسان، این است که به حکم غلبه هیولی و شدت تعلق به ماده و عالم فساد، میل به شرور دارند فلذاست که غالب حیوانات در تلاقی از یکدیگر فرار میکنند چه این که اگر اصل خير بود باید طبعا، طالب دیگری میشد یا توقف میکرد حال آنکه فرار غالب است
فلذا از جهت دفع المفسدة اولی من جلب المنفعة، در ابتدای تلاقي اهم مهمات، تأمين یکدیگر است تا فارغ البال به لوازم ملاقات رفتار کنند
🔘لفظ سلام، اسم خداوند است و اگر چه این معنا مراد نیست کما مضي، لکن به جهت برکت و شرافت این اسم در تحیت، بیان میشود و همچنین موهم اراده این معناست فلذا سرور در قلب مخاطب ایجاد میشود و احادیثی موافق این وجه وارد است
🔘لفظ سلام تحيتي است که ملائکه به مؤمنین در حین ورود به بهشت وهمچنین به خلیل الله داشته اند
🔘تحیت خداوند است به انبیاء و آل رسول و مومنین در مواضع متعددة
🔘وجهي بر مسلک خطابه نه تحقیق که فخر رازی به آن اشاره کرده است و آن اینکه هر انسان به جهت تزاحم جنود علم و جهل و تعارض قوتین ملکوتیه و حیوانیه و چالش نفس و عقل، همیشه در ملک وجودش غوغا و آشوب است چناچه گفته اند :
"جان کشیده سوی بالا بال ها
تن زده اندر زمین چنگال ها
میل جان اندر علوم و در شرف
میل تن در کسب آب است و علف"
لهذا اگر خبر سلامتی بشنود بشارت به آسایش و راحت خواهد یافت و اماره غلبه جنود ملکوتیه و انقهار قوة غضب و شهوت در تحت قوه عقل است.
به همین لطیفه برخی ترجیح داده اند که در خطاب، السلام علیکم بگویند که خطاب به جميع قوای نفس باشد و البته این دقیقه را در جایی باید لحاظ کرد که کثرت قوای نفس در مخاطب محفوظ باشد نه در مقابل اولیاء و انبیاء علیهم السلام که به تجلی وحدت حقه، کثرات خود را فانی کرده اند و یک دل و یک جهت به جانب قدس متوجه اند فلذاست که در زیارات در خطاب به یک نفر همیشه خطاب مفرد است فتفطن و اغتنم.
#شفاء_الصدور
#محرم
مطول استاد احمدی
📚شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور 1⃣ السلام عليك يا ابا عبد الله شرح این کلمه مبارکه در دو مقام است
📜لطیفة(در سلام به محضر ائمه اطهار علیهم السلام)
☑️چون دانستی که معنی سلام این است که سلامتی و آسایش تورا فرا گرفته است و از جانب من هیچ شر و ضرری به تو نخواهد رسید و تو در ناحیه من امن و امان داری
🔰 🔰
پس البته شخص زائر باید درحال سلام به محضر امام، در حالتی باشد که هیچ آزار و آسیبی از او به آن امام، نه در آن وقت و نه بعد از آن نرسد.
و از آنجا که معلوم است که غرض ائمه هدی علیهم السلام، چیزی جز هدایت امت و صلاح خلق و اعلای کلمه توحید و ظهور آثار بندگی در مردم و شیوع طاعت خداوند در عموم ناس نیست، البته از معصیت کردن خداوند و تخلف اوامر و نواهی او بلکه از دارابودن اخلاق رذیله چون حرص و کبر و ریا، متأذی میشوند.
و از این جهت بوده است کثرت تظلم و شکایت کردن حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام از امت که مردم معصیت خدا کردند و اطاعت از ائمه هدی علیهم السلام ننمودند
و لایبعد که کلام حضرت رسول آنجا که فرمودند (ما اوذي نبي مثل ما أوذیت) اشاره به این معنی باشد چرا که در هیچ امتی گناهی به بزرگی گناهان امت ايشان، مثل غصب خلافت و إيذاء حضرت صدیقه سلام الله علیها و قتل سید الشهداء علیه السلام، نشده بود پس هیچ پیغمبری به قدر این پیغمبر مکرم إيذاء نگردیده.
🔰 🔰
حاصل سخن این که باید انسان حال خود را بر وجهی کند که در آن وقت، مرضي امام باشد نه مایه اذیت آن جناب تا در کلمه سلام راستگو باشد
پس باید دل را به آب توبه شست و اشک ندامت از دیده فرو ریخت و آنگاه به سلام امام اقدام نمود
و الا در ابتدای کلام با امام خود دروغ گفته و غدر کرده است.
و تحصیل این امر بدون توفیق الهی و خلوص نیت محال است
▪️رزقنا الله ذلك▪️
#شفاء_الصدور #محرم
مطول استاد احمدی
📚سلوک عاشورایی (شرح خطبه منا) 1⃣جامعه عراق و علل جدایی از حرکت امام حسین علیه السلام ▪️مرحوم
📚سلوک عاشورایی
(شرح خطبه منا)
2⃣جامعه عراق و علل جدایی از حرکت امام حسین علیه السلام(بخش دوم)
🔙 در نوشته سابق گفته شد که قاعده کلی در شکل گیری یک حکومت یا تغییر آن هماهنگی دو رکن رهبر و جامعه در سه زمینه سابق الذکر است.
در تطبیق این امر کلی بر واقعه عاشورا، باید دو منطقه شام و عراق را مورد توجه قرار داد.
در این نوشته به بررسی وضعیت عراق میپردازیم.
⚫️مردم عراق در نسبت با حرکت امام حسین علیه السلام سه دسته بودند :
▪️اول) اکثریت
غالب مردم عراق که کوفیان هستند
ایشان نسبت به رهبر حرکت شناخت خوبی داشتند و حق را از باطل شناخته اند. خوب فهمیده بودند که چه شخصیتی شایسته رهبری است و در مقابل نیز باطل را شناخته بودند. اکثر میدانستند که امام علیه السلام بر حق است و جریان معاویه باطل است.
همچنین در زمینه هدف قیام، هدف امام را به خوبی میشناسند.
شاهد این امر بیعت مردم کوفه با مسلم در زمان هدنه است چرا که جناب مسلم، اهداف قیام را بیان کرده بود که در صدد کنار زدن یزید هستند و با این وجود نقل است که هجده هزار نفر با او بیعت کردند.
حتی زمانی که عبیدالله والی کوفه شد چهارهزار نفر همراه مسلم دارالامارةرا محاصره کردند و اگر بنابر فتح آنجا بود، به راحتی پیروز میشدند.
اینها نشانگر این است که هدف قیام آشکار بوده و مردم کوفه مطلع بر آن بودند.
❔اما چه شد که کوفیان بازگشتند؟
کوفیان از هدف امام و حقانیت او رجوع نکردند. در تاریخ آمده که فرزدق و عبیدالله بن حر جعفی از کوفه گزارش دادند محضر امام که قلوبهم معك و سيوفهم عليك.
اینکه قلب با امام است يعني اگر دلشان را باز میکردی میگفتند امام حسین علیه السلام حق است و يزيد باطل.
آنچه سبب شد کوفیان بازگردند، تهدید و تخویف و تطمیع و تحمیق بود.
مردم کوفه تا احساس خطر نکردند، آن چه در داشتند اظهار میکردند فلذا هزاران نفر با مسلم بیعت کردند چون حق و باطل را شناخته بودند.
اما عافیت طلبی سبب شد به دلیل تهدید و تطمیع و تحمیق، راه عوض کنند.
عقیده ایشان عوض نگشت بلکه یقین داشتند که حق با چه کسی است ولی پایداری نکردند چرا که میخواستند وضع موجود دنیاییشان را حفظ کنند.
❓شاید سوال شود که آیا ممکن است کسی حق را بشناسد و اعتقاد داشته باشد و خلاف آن عمل کند؟
بله، بهترین شاهد آیات قرآنی است.
🔸وقتی حضرت موسی علیه السلام آن معجزات را آورد، بنی اسرائیل انکار کردند اما انکارشان درونی نبود، بلکه زبانی بود؛ یعنی با آنکه از درون یقین داشتند که همه این ها معجزه و حق است اما از نظر بیرونی وعملی برای حفظ امور دنیاییشان انکار کردند
(وجحدوا بها و استیقنتها أنفسهم ظلما و علوّا)
یعنی با اینکه یقین داشتند انکار میکردند.
🔰
ما از موقعی که چشم باز کردیم وقتی دهه عاشورا و بحث امام حسین علیه السلام و کوفه به میان میآمد کوفی هارا لعنت میکردیم؛ اما باید دید که اگر خودمان هم بودیم، پای امام علیه السلام می ایستادیم یا برای حفظ دنیایمان دست از حق برمیداشتیم
امشب بروید سرتان را زیر لهاف کنید و با خودتان فکر کنید که شماها بودید، حاضر میشدید پای عقیده تان بایستید؟!
واقعا بین ما چند نفر اینطور هستند که پای آن چیزی که در درون میدانند حق است بایستند و اصلا متزلزل نشود و این امور دنیوی اورا فریب ندهد؟
باورش سخت است که ممکن است انسان در برابر چیزی بایستد که دوستش داشته و قبولش دارد.
قضیه مسلم عليه السلام را شوخی نگیرید!
چطور شد که این همه جمعیت که دور او بودند او را رها کردند و وقتی برای نماز به مسجد رفت بیش از سی نفر همراه او نبودند؟
آن هجده هزار نفر کجا رفتند؟
همه آن ها حق را میشناختند اما رهایش کردند و حضرت مسلم را تنها گذاشتند...
#محرم
#سلوک_عاشورایی
📚شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور
1⃣ السلام عليك يا ابا عبد الله(قسمت دوم)
شرح این عبارت در دو مقام است که مقام اول در بیان سلام گذشت
◾️مقام دوم : اباعبدالله
این کلمه مبارکه، کنیه است.
▪️کنیه مأخوذ از کنایه میباشد به معنای بردن نام چیزی با اشاره و هرجا که قصد نداشته باشند نام کسی را ببرند او را به نسبت پدر، مادر یا فرزند با لفظ أب و ام و ابن یاد کنند و این الفاظ را کنایه گویند چرا که دلالت آن بر ذات، به صراحت اسم نیست.
از آنجا که غالب نفوس، از خطاب شدن با اسم،اباء دارند و القابی غیر اسم که سبب تعظیم است و در عجم شیوع دارد مانند خان و میرزا و...، در عرب متعارف نبوده است، لهذا با کنیه تعبیر میشده است و این روش را مناسب ادب میدانستند.
به همین سبب،برای هرکسی کنیه ای میگذاشتند که گاه قبل از آن بوده که فرزندی داشته باشد بلکه در ابتدای ولادتش، به تفأل اینکه فرزند دار بشود او را مکنی میکردند.
▪️از اخبار کثیره به دست میآید که ابوعبدالله کنیه حضرت امام حسین علیه السلام بوده از زمان طفولیت چنانچه در روایت اسماء بنت عميس است که روز اول ولادت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله، اورا گرفت و گفت: (یا اباعبدالله، عزیز علي) و گریه نمود. اسماء عرضه داشت پدر و مادرم به فدایت از روز اول چنین میکنی؟!
فرمودند :گریه میکنم بر پسرم که فئه باغية کافره از بني امية اورا میکشند
(امالی شیخ طوسی ص367)
این کنیه در میان ائمه مشترک میان دو امام است. یکی جناب سیدالشهدا علیه السلام و دیگر جناب امام صادق علیه السلام.
▪️بیان شد که این کنیه از ابتدا ولادت سیدالشهدا برای ایشان بوده و البته باید این امر، به اذن رسول خدا صلی الله علیه و آله باشد و معلوم است که آن جناب، بدون وحی الهی ابداً اقدام به امری نمیفرمودند پس باید سرّی در این کنیه پوشیده باشد.
در اینجا دو وجه از برای آن بیان میگردد
وجه اول) چون حضرت سید الشهداء سلام الله علیه در مقام اظهار عبودیت و ثبات قدم در توحید و محبت حضرت حق، چنان اقدام کرد که احدی از انبیا و اولیا جز جد و پدر و برادر بزرگوارش علیهم السلام نتوانستند نیل آن مرتبه کنند و همه به لسان حال گفتند (لو دنوت أنملة لاحتقرت) خصوصا در روز عاشورا که عبادتی کرد که جامع عبادات ظاهریه و اعمال قلبيه بود
و همچنین مکارم اخلاق از شجاعت و سماحت و مروت و غیرت و حمیت و عفو و مدارات و نصیحت و اصلاح و یقین و اطمینان و ثبات و لین و حسن معاشرت و مواسات و بر و ملاطفت که از آن حضرت ظاهر گشته و اعظم از همه صبر که دارای همه مکارم است و مایه تعجب ملائکه آسمان ها شده و بعید نیست که اشاره به همه این کمالات شده باشد در فقره (لا يوم کیومك يا ابا عبد الله)
پس آن جناب چون در مراتب ظهور بندگی امتیازی خاص و اختصاصی مخصوص داشته،اورا به ابوعبدالله کنیه دادند.
این وجه به مشرب لغت عرب نزدیک است چرا که هر کس دارای صفتی باشد در مقام مبالغه،چنین میکنند و گاهی به سبیل تجرید بیانی میگویند (فلان ابوجواد) یعنی صاحب جود زیاد است و اگر تتبع در کُنای منقوله از عرب کنید و تدبر نیکو نمایید فصل مشبعی از این قسم خواهید یافت که رفع استبعاد کند.
همچنین کنیه حضرت رسول به ابوالقاسم از این قسم است چنانچه در اخبار وارد شده است که پیغمبر را ابوالقاسم گفتند چرا که قسمت جهنم و بهشت به دست اوست.
وجه دوم) از آنجا که اگر حضرت امام حسین علیه السلام در روز عاشورا این جد و جهد نمیکرد، طریقت شریعت محمدیه کامل از روی زمین ریشه کن گشته و مردم به روش جاهلیت و طریقه کفار مستقر میشدند و هوای دنیا غالب شده و مُسلمی رخساره هیچ هادی ای مشاهده نمیکرد
پس هرکس بعد از آن جناب، پرستش خدا و پیروی مصطفی نمود همه به برکت آن وجود مقدس است که (لولاه ماعبد الله و لولاه ما عرف الله) (بحار الانوار ج26، ص246)
علی هذا، به حقیقت آن حضرت، پدر همه بندگان خداست چرا که پدر به معنای مربی و مؤيد در عربیت شایع است
همچنین مراد از عبدالله، جنس بندگان خداست چه عبد عبادت باشد چه عبد عبودیت و از این امر، استعمال لفظ در اکثر از معنی واحد لازم نمی آید چرا که حقیقت عبودیت خضوع و تذلل است و عبادت وظیفه عبودیت است.
و الله اعلم.
#شفاء_الصدور #محرم
هدایت شده از دروس و بحوث
درخواست نصیحت از آیه الله العظمی سیستانی حفظه الله راجع به زیارت اربعین و پاسخ ایشان:
محضر مرجع اعلای جهان تشیّع حضرت آیت الله العظمی سیستانی (دام ظلّه الوارف)
السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
عظم الله لکم الأجر
ما که همزمان با اربعین سیدالشهداء (علیه السلام) رهسپار کربلا هستیم، برای بهره افزونتر و پاداش بیشتر و آگاهی بدانچه از آن غفلت میورزیم، نیاز به رهنمودهای پدرانه حضرت عالی داریم. انتظار میرود که این راهنماییها همه اقشار جامعه را فرا گیرد.
خداوند نعمت وجود مبارک آن جناب را پایدار فرماید، إنّه سمیع قریب.
ونسألکم الدعاء
جمعی از مؤمنان
پاسخ 👇
هدایت شده از دروس و بحوث
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین والصلاة والسلام علی سیدنا محمد وآله الطاهرین
شایسته است مؤمنانی که خداوند توفیق شرکت در این زیارت شریف را به ایشان عنایت فرموده، توجه نمایند که خدای تبارک و تعالی از میان بندگان خویش، پیامبران و اوصیایی را برگزیده تا پیشوا و حجّت مردمان باشند و مردم از رهگذر تعالیم ایشان هدایت یابند و از اعمالشان تبعیت کنند. خداوند مؤمنان را از آن رو به زیارت مشاهد متبرکه ایشان تشویق نموده است که یادشان جاودانه بماند و جایگاهشان اعتلا یابد، و چون آن بزرگواران نمونه اعلای بندگی خدای سبحان و جهاد در راه او و فداکاری برای دین استوارش بودهاند، این امر سبب به یاد آوردن خدای متعال و آموزهها و احکام او برای مردم باشد.
بنابراین، از لوازم این زیارت آن است که زائر علاوه بر یادآوری جان فشانیهای امام حسین (علیه السلام) در راه خداوند متعال، تعالیم دین حنیف از جمله نماز، حجاب، اصلاح، گذشت، بردباری و ادب و قوانین آمدوشد و دیگر مفاهیم پسندیده را رعایت نماید تا زیارتش گامی در مسیر تربیت نفس برای پذیرش این امور و تثبیت آثار آن تا زیارتهای بعدی باشد. چنین است که شرکت در این مراسم به منزله حضور در مجالس تعلیم و تربیت امام (علیه السلام) خواهد شد.
گو این که ما محضر اهل بیت (علیهم السلام) را درک نکرده ایم تا آموزههای ایشان را از حضور خودشان فرا بگیریم و به دست آن بزرگواران تربیت شویم، ولی خداوند متعال تعالیم و رفتار آنها را برایمان حفظ کرده و ما را به زیارت آستان ایشان ترغیب فرموده، تا آنان نمونههایی ممتاز برای ما شوند، و همان گونه که معاصران ایشان را که با آن بزرگواران زیستهاند، به محک امتحان کشیده، خواسته است تا میزان صداقت ما را در آرزوی زیستن در کنار آنان و پاسخگویی به آموزهها و اندرزهایشان بیازماید. پس باید مراقب باشیم که مبادا آرزوی ما در زمینه درک محضر آن بزرگان صادقانه نباشد، و باید بدانیم که اگر مطابق خواسته ایشان رفتار کنیم، امید میرود که با یارانشان محشور شویم. زیرا از امیر مؤمنان (علیه السلام) روایت است که در جنگ جمل فرمود: «امروز کسانی با ما همراه شدهاند که هنوز در صلب پدران ورحِمهای مادرانشان هستند». بنابراین، بر هر یک از ما که آرزویی صادقانه داشته باشد، عمل به تعالیم و تبعیت از ایشان، و پرورش با روش تربیتی و بهرهمندی از آداب آنان دشوار نیست.
خدا را خدا را در نماز! که نماز، آن گونه که در حدیث شریف آمده، ستون دین ومعراج مؤمنان است و اگر پذیرفته شود سایر اعمال پذیرفته است و اگر مقبول نیفتد دیگر اعمال مردود خواهد شد. سزاوار است که مؤمن به ادای نماز در اول وقت پایبند باشد؛ چرا که محبوب ترین بندگان در نزد خدا کسی است که به فراخوان نماز پاسخی سریعتر دهد، و شایسته نیست که مؤمن در اول وقت نماز، به عبادت دیگری بپردازد. زیرا نماز برترین طاعتها است. از اهل بیت (علیهم السلام) روایت است که: «شفاعت ما به کسی که نماز را سبک شمارد، نخواهد رسید» و پیرامون توجه خاص امام حسین (علیه السلام) به نماز در روز عاشوا نقل شده است که آن حضرت به کسی که زمان فرا رسیدن اول وقت نماز را یاد آور شد، فرمود: «نماز را به یاد آوردی، خداوند تو را از نمازگزاران ذاکر قرار دهد» و پس از این سخن، زیر بارانی از تیر، به نماز ایستاد.
خدا را خدا را در اخلاص! که ارزش وبرکت عمل انسان به میزان اخلاص او برای خداوند متعال است؛ زیرا خداوند جز آن عملی را که خالص برای او و پاک از نیّت غیر باشد، نمیپذیرد. از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) روایت است که هنگام مهاجرت مسلمانان از مکه به مدینه فرمود: «هر که برای خدا ورسولش هجرت کند، هجرتش به سوی او خواهد بود، و هر که برای بهرهمندی از دنیا هجرت نماید، سوی دنیا مهاجرت کرده است. خداوند به میزان اخلاص در عمل، پاداش آن را چندان فزونی دهد که تا هفتصد برابر شود و خدا برای هر کس که بخواهد، ﭘاداش مضاعف منظور فرماید».
پس بر زائران است که در مسیر خویش، ذکر خدای متعال را بسیار بگویند و در هر گام و هر عمل خود اخلاص را در نظر داشته باشند و بدانند که خداوند متعال نعمتی همتای اخلاصِ در عقیده و گفتار و رفتار را به کسی عنایت نفرموده است وعمل تهی از اخلاص با پایان زندگی دنیوی تمام می شود، در حالی که عمل مخلصانه، هم در این دنیا
و هم پس از آن، جاودان و مبارک خواهد ماند.
خدا را خدا را در رعایت پوشش وحجاب! که از مهم ترین چیزهایی است که اهل بیت (علیهم السلام) حتی در سخت ترین شرایط کربلا به آن توجه داشته و خود والاترین الگوی آن بودهاند. ایشان به اندازه آزاری که از هتک حرمت خود دیدند، از هیچ رفتار دشمن آزرده نشدند.