#کفایه #اصول_عملیه #برائت جلسه ۲۶ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#مکاسب #بیع احکام مقبوض با عقد فاسد جلسه ۲۳ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#نکات_فقهی با طلبه های محترم درس مکاسب، بارها سر کلاس در مورد روش شیخ اعظم انصاری(ره) برای حل مساله و تحصیل قول حق، باهم صحبت کرده ایم که ما حصل مباحثات را ذیلا می آوریم؛ دانش فقه، روش خاص مربوط به خودش را دارد و روش مند می باشد؛ روش یعنی طی مراحل، به نحو گام به گام که امروزه به آن الگوریتم می گویند. حال سوال این است که مراحل حل یک مسئله فقهی در کتب فقهی خصوصا مکاسب چگونه است؟ می خواهیم مراحل و روش حل یک مسأله ی فقهی را به صورت اجمالی از دیدگاه فقها خصوصا مرحوم شیخ انصاری بیان کنیم. وقتی به کتاب مکاسب و دیگر کتب فقهی مراجعه می کنیم، متوجه میشویم که فقهاء برای حل یک مسئله فقهی مراحلی را مطرح میکنند، حال ممکن است بعضی از این مراحل در حل بعضی از مسائل مطرح نشود ولی در مجموع حل مسائل فقهی،این مراحل موجود است که ممکن است با تقدیم و تأخر خاصی بیان شود و لکن اگر بخواهیم این مراحل را به نحو منطقی چینش و به صورت گام به گام و روش مند بیان کنیم به صورت زیر می باشد : 👇👇👇👇👇 1️⃣

گام اول؛ تعریف موضوع و محمول در مسئله از دید گاه لغت و اصطلاح فقهاء عادة در اول هر مسئله فقهی به تبیین موضوع و محمول می پردازند؛ چراکه برای حل و تصدیق آن مسئله، ناچاریم که ابتداء تصویر صحیحی از موضوع و محمول داشته باشیم کما اینکه در علم منطق گفته اند هر تصدیقی متوقف بر سه تصور است، تصور موضوع، محمول و نسبت گام دوم؛ شناخت پیشینه ی مسأله با دقت در مکاسب می بینیم که شیخ در مسائل زیادی به بررسی پیشینه و تاریخ بحث می پردازند چراکه آشنایی با پیشینه ی بحث میتوان فضای ذهنی را نسبت به بررسی مسئله آماده کند. 2️⃣

گام سوم؛ تحریر محل نزاع در بعضی از مباحث فقهی مهمترین امر در حل آن مسئله، تعیین محل نزاع است چراکه با مشخص شدن محل نزاع، خیلی از اشکالات در مسئله دفع می شود و خیلی از ادله ی در مسئله مربوط به غیر محل نزاع می شوند و از کار می افتند و بعضا میبینیم که با مشخص شدن محل نزاع؛ نزاعی در بین نیست و دعوا بر اساس یک مغالطه ی لفظی شکل گرفته است فلذا این مرحله و گام در حل مسئله ی فقهی بسیار مهم است. 3️⃣

گام چهارم؛ اقوال در مسأله فقهاء برای حل مسائل فقهی به نقل اقوال در مسئله می پردازند ؛ اینجا سوال اساسی این است که اولا نقل اقوال چه فایده ای در حل مسئله ی فقهی دارد ؟ و ثانیا چه شرایطی برای نقل اقوال در آن مسئله باید ملاحظه شود؟ یکی از مهمترین فایده های نقل اقوال این است که ما بواسطه ی نقل اقوال در واقع به دنبال بررسی ادله ی در مسئله هستیم و از همین جهت بعد از ذکر اقوال باید در مراحل بعدی به ذکر ادله ی اقوال بپردازیم و از همین جهت با جمع آوری و استقصاء اقوال میخواهیم ، ادله ی در مسئله را استقصاء کنیم و بررسی کنیم. از شرایط نقل یک قول این است که آن قول باید قائل داشته باشد و استناد آن قول به آن قائل معتبر باشد فلذا در این مرحله باید دقت کنیم به اینکه فقهاء اقوال را از کدام کتاب نقل میکنند. گام پنجم؛ صاحبان اقوال و شناخت آنها فقهاء در حل مسائل فقهی خصوصا در فقه ، صاحبان اقوال در مسئله را مشخص میکنند و جهت این کار بخاطر این است که اولا مشخص شود آیا این قول قائل دارد یا صرف یک فرضیه است؛ و ثانیا قول مشهور مشخص شود که در مواردی این قول مشهور کاربرد دارد من جمله در جابریت ضعف سند احادیث و شناخت صاحبان اقوال نیز مهم است چراکه بنابر بعضی از مبانی در کشف اجماع از رای معصوم نظر کسانی به اجماع ضربه میزند که قائل آن از فحول از علماء باشد. 4️⃣

گام ششم؛ ادله ی اقوال ، کتاب ، سنت، اجماع و عقل فقهاء در این مرحله، ادله ی اقوال را ذکر میکنند و هدفشان بررسی این ادله می باشد. گام هفتم؛ قول مختار در گام هفتم از مراحل حل مسئله فقهی، قول مختار مطرح میشود و در 90% موارد، قول مختار، یک قول از همان اقوال سابق است. گام هشتم؛ ادله ی قول مختار در بیان ادله ی قول مختار در این مرحله توسط فقهاء ، در بسیاری از موارد ادله نیز همان ادله سابق است و لکن شیخ انصاری بار ها ادله ی سابق را نمی پذیرد و ادله ی دیگری مطرح می کند. گام نهم؛ ردّ سایر ادله و اقوال این مرحله از مهمترین مراحل و بسیار حائز اهمیت است. 5️⃣

#نهایه #فلسفه #علت_ومعلول جلسه ۲۶ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#نکات_اصولی #نکات_فقهی فايدة علمية مهمة(اصولية وفقهية) به مثال زیر توجه کنید؛ اگر دلیلی آمد وگفت ،اکرم العلماء و دو دلیل دیگر بیایند که یکی گفته لا تکرم الفساق من العلماء و دیگری گفته اکرم النحاة. در اینجا برخی مثل آقای خوئی(ره) ابتدا رابطه‌ی اکرم العلماء را با لا تکرم الفساق من العلماء می سنجد و نتیجه می‌شود: اکرم العلماء غیر الفساق و سپس این نتیجه را با اکرم النحاة می سنجد در نتیجه نسبت اولیه‌ی عموم خصوص مطلق بین اکرم العلماء و اکرم النحاة، به عموم و خصوص من وجه تغییر پیدا می‌کند.چون الان دلیل اول اکرم العلماء غیر الفساق است که نسبتش با اکرم النحاة عموم خصوص من وجه می‌باشد. نتیجه اینکه نحوی غیر فاسق واجب الاکرام است. 1️⃣

به این کار،اصطلاحا، قاعدۀ انقلاب نسبت می گویند که از قواعد اصولی کاربردی در فقه است معنای قاعده؛ ملاحظۀ نسبت جدید میان چند دلیل متعارض پس از تخصیص یکی از آنها به دیگری است. از این قاعده در اصول فقه، بحث تعادل و تعارض سخن گفته‌اند و در فقه، در مسائل مختلف بدان استناد کرده‌اند. 2️⃣

مرحوم آیت الله خویی (در مصباح الاصول ج۲ص۳۸۶) در این زمینه می‌ فرمایند: أما إذا وقع التعارض بين أكثر من دليلين، فهل تلاحظ الظهورات الأولية، أو لا بد من ملاحظة الاثنين منها، و علاج التعارض بينهما، ثم تلاحظ النسبة بين أحدهما و الثالث المعارض له، فقد تنقلب النسبة من العموم من وجه إلى العموم المطلق، أو بالعكس على ما سيذكر إن شاء اللَّه تعالى؟ اختار الشيخ و صاحب الكفاية (ره) عدم انقلاب النسبة، و أنه يلاحظ التعارض باعتبار الظهورات الأولية، بدعوى أنه لا وجه لسبق ملاحظة أحد الدليلين مع الآخر على الثالث. و لكن الصحيح هو انقلاب النسبة. 3️⃣

توجه کنید؛ شیخ اعظم انصاری و صاحب کفایه، انقلاب نسبت را قبول ندارند ولی خود مرحوم آیت الله خویی در ادامه‌ی این مطلب به اثبات انقلاب نسبت می‌پردازند. 4️⃣

آیت‌ اللّه‌ حاج سید محمود شاهرودی: من هر وقت کارد به استخوانم می‌رسید و مشکلات بر من غلبه می‌کرد، صد مرتبه صلوات تقدیم مادر حضرت عباس (علیه‌السلام)، ام‌البنین (علیهاالسلام) می‌فرستادم و حاجت می‎گرفتم.

یکی از اصطلاحات علم اصول در باب تعادل وتراجیح که شباهت زیادی به انقلاب نسبت دارد عنوان <<شاهد جمع>> است که انشاالله فردا در مورد آن صحبت خواهیم کرد. 5️⃣

#کفایه #اصول عملیه #تخییر جلسه۲۷ #استاد_عباسعلیپور https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#نهایه #فلسفه #علت_ومعلول جلسه ۲۷ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

باعرض معذرت به‌جهت نقاهت جزئی استاد، بحث شاهد جمع را در روزهای آتی خواهیم داشت

#کفایه # اصول عملیه #تخییر جلسه ۲۸ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#نهایه #فلسفه #علت_ومعلول جلسه ۲۸ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#مکاسب #بیع احکام مقبوض با عقد فاسد جلسه ۲۴ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

لَقَد خَلَقنَا ٱلإِنسَٰنَ فِي كَبَدٍ ما انسان را در رنج آفریدیم! (بلد/۴) https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#کفایه #اصول_عملیه #تخییر جلسه ۲۹ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#مکاسب #بیع احکام مقبوض با عقد فاسد جلسه ۲۵ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#نهایه #فلسفه #علت_ومعلول جلسه ۲۹ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

برای روشن شدن معنای شاهد جمع، دوباره از انقلاب نسبت مثالی می آوریم ومی گوییم :اگر ما سه دلیل داشته باشیم به ترتیب زیر؛ ۱- یجب اکرام العلما ۲- لا یجب اکرام العلما ۳- لا یجب اکرام العالم فاسق حال با وجود این سه دلیل انقلاب نسبت صحیح است با این بیان که دلیل اول (یجب اکرام العلما) با دلیل سوم (لا یجب اکرام العالم الفاسق) تخصیص می خورد یعنی می شود یجب اکرام العالم العادل اکنون این دلیل اول که قبلا با دلیل دوم نسبت تباین داشت الان دیگر نسبت تباین ندارد به این انقلاب نسبت می گویند. اکنون اگر علاوه بر آن دلیل سوم که مخصص دلیل اول بود دلیل چهارمی هم بیاید و بگوید یجب اکرام العالم العادل که این دلیل چهارم مخصص دلیل دوم خواهد بود در این صورت دیگر انقلاب نسبت پیش نمی آید و به این مورد شاهد جمع می گویند در شاهد جمع هر دو خطاب (۱و۲)، یک مخصص دارند به طوری که با این دو مخصص دیگر تعارضی بین خطاب ها دیده نمی شود. 6️⃣

شاهد جمع،اتفاقی و اجماعی است که جایز است ولی جواز انقلاب نسبت، اختلافی است. 7️⃣

#کفایه #اصول_عملیه #احتیاط جلسه ۳۰ https://eitaa.com/ostadabasalipoor

#نهایه #فلسفه #علت_ومعلول جلسه ۳۰ https://eitaa.com/ostadabasalipoor