#گزارش_خبری 💠 گزارشی از سخنرانی دکتر مجید معارف در آیین نکوداشت سید محمد مهدی جعفری، نهج‌البلاغه‌پژوه کشور که از سوی خانه اندیشمندان علوم انسانی و با مشارکت انجمن علمی مطالعات نهج‌البلاغه برگزار گردید... 📆 زمان: ۳۰ آبان ۱۴۰۲ 🔻آقای جعفری خدمات بی‌شماری به ساحت علم و به خصوص نهج‌البلاغه دارند؛ ایشان هم مترجم نهج‌البلاغه هستند و هم از جهت شناخت‌شناسی و کارهای تصحیحی در زمینه نهج‌البلاغه کار کرده‌اند؛ شرح هم بر نهج‌البلاغه نوشته‌اند ولی بنده از منظر حدیثی به فعالیت ایشان بپردازم زیرا آفات و عوارضی، برخی از کتب حدیثی از جمله نهج‌البلاغه را گرفته است و آن منابع، اسناد و مدارک و تقطیعاتی است که رخ داده است. 🔹 شیوه محدثان بزرگ در دوره متقدمین این بود که کتب حدیثی را در موضوع‌بندی ویژه از طریق متن حدیث با سند در دستور کار قرار دهند؛ کتبی مانند کافی کلینی و تهذیب و استبصار شیخ طوسی، صحیح مسلم و بخاری ضمن اینکه متون را طبقه‌بندی موضوعی کرده‌اند که لازمه آن تقطیع هم بوده است هر حدیث را با سند نقل می‌کردند زیرا سند یکی از راه‌های اعتبار روایات است. 🔸 این وضع عمومی کتب حدیثی بوده است ولی در کنار این، اتفاقاتی درباره برخی از کتب رخ داده است و آن اینکه گاهی متن‌ها دچار تقطیع یا عاری از سند یا غریبه و بیگانه با مصدر و منبع اصلی شده‌اند و این‌ها گونه‌ای از عوارضی است که رخ داده است. بسیاری از روایاتی که از پیامبر(ص) و ائمه صادر شده است حالت خطبه‌ای و پیوسته داشته در نتیجه محدثان بزرگ برای اینکه استفاده از متون در موضوعات مورد علاقه اندیشمندان رخ دهد متن‌ها را تقطیع و دسته‌بندی کرده‌اند که البته چون هوشمندانه انجام شده است مشکلی ایجاد نمی‌کند. 🔹 ابن صلاح دمشقی می‌گوید تقطیع مصنف، جواز علمی داشته است و بهتر است این کار را بکنیم و محدثانی چون بخاری و مالک و ... هم این کار را کرده‌اند؛ البته کتب اربعه شیعه هم بر مبنای تقطیع محدثان رخ داده است؛ شهید صدر معتقد است که این کار خیلی هوشمندانه در هزار سال رخ داد و سبب شد تا روایات ما مورد مطالعه موضوعی قرار بگیرد. نسبت به قرآن هم فرموده است که ما هزار سال از مسئله تقطیع آیات قرآن به موضوعات علمی عقب هستیم که البته به ابتکار ایشان سنت تفسیر موضوعی هم ایجاد شد. 🔻 اصل تقطیع اگر هوشمندانه رخ دهد ظاهرا کار بدی نیست؛ البته در مورد نهج‌البلاغه شاهد تقطیع موضوعی در ابواب آن نیستیم؛ در نگرش نهج‌البلاغه توسط سید رضی اتفاق دیگری رخ داده است و آن تقطیع بلاغی بوده است یعنی وی به این مسئله اهتمام نداشته است که یک خطبه را از اول تا انتها ذکر کند و اکثر خطب با تقطیع نوشته شده است و آن انتخاب مواضع بلاغی خطبه از منظر سید رضی است. 🔸 در نهج‌البلاغه علاوه بر تقطیع موضوعی دو اتفاق دیگر هم رخ داده و مشکلاتی ایجاد کرده است؛ اول مسکوت‌گذاری منابع سخنان امام علی(ع) است که خودش نوعی از حذف است مگر در ۱۶ مورد مثلا در چند بخش از حکمت‌ها، سید رضی به ذکر منابع پرداخته است همچنین منبع خطبه ۳۲ نهج‌البلاغه را نقل کرده است. لابد در آن منابع و مصادر، سلسله اسنادی هم داشته است زیرا هم دأب محدثین و هم دأب مورخین بوده است در حالی که الان در خطب نهج‌البلاغه سندی نمی‌بینیم. 🔹 مهمترین دغدغه محدثان این بود که اخبار فقهی را با سند نقل کنند؛ احمد بن حنبل گفته است ما در روایات حلال و حرام شدید می‌گرفتیم ولی در اخبار غیرفقهی تساهل داشتیم. اخبار عقایدی را هم بدون سند نقل می‌کردند زیرا پشتوانه این اخبار تعقل و فطرت انسان است. تحف العقول هم چون متنی اخلاقی است فاقد سند است. 🔸 در تفسیر عیاشی هم شخصی آن را پاک‌نویس کرده و گفته است چون من خدمت عیاشی نرسیده‌ام اینها را به صورت معلق ذکر می‌کنم تا او را ببینم و بعد اسناد را ذکر کنم. گاهی برای اختصار کتاب و استفاده عمومی، اسناد را حذف می‌کردند مانند اسناد من لا یحضره الفقیه که اخبار به صورت معلق است و البته بعدها شیخ صدوق در انتهای آن مشیخه نوشت تا روایات به مسند تبدیل شوند. لذا با انگیزه‌های مختلف، ثبت حدیث با سند فروگذار شده و روایات به صورت مرسل آمده است. 🔻 در مورد تقطیع متن انگیزه او انتخاب سخنان ابلغ از فرمایشات امام علی(ع) است ولی در مورد حذف اسناد و عدم ذکر منابع، توضیح نداده است و ما در این زمینه می‌توانیم حدس بزنیم که اولا محتوای نهج‌البلاغه چندان مناسبتی با مسائل فقهی ندارد و عمدتا موعظه و مباحث اخلاقی و سیاسی و اجتماعی است؛ گو اینکه شیخ حرعاملی آن را از مصادر وسائل‌الشعه قرار داد تا حداقل استفاده‌های فقهی از آن بکند ولی در مجموع، نهج‌البلاغه جزء کتب غیرفقهی است.

💠 مقاله: تعقلِ قلب در قرآن کریم، حقیقت یا اشتباه پزشکی؟ 📖 چکیده: هدف: هدف دستهای از شبهات دینی، اثبات تعارض یافته‌های پزشکی با آموزههای دینی است. در همین زمینه کتابی با عنوان «نقد قرآن» منتشر گردیده که نویسنده در بخشی از فصل دوم آن، به نقد آیاتی از قرآن کریم که تعقل را به قلب نسبت داده می‌پردازد و با استناد به حکمت 105 نهج‌البلاغه ادعا کرده که چون در گذشته بشر نمیدانست مغز درون جمجمه چکاره است، این اشتباه پزشکی از محیط وارد قرآن شده. این پژوهش قصد دارد به نقد و بررسی ادعاهای مطرح شده بپردازد. مواد و روش ها: این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد کتابخانه‌ای انجام شده‌است. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل محتواست. یافته‌ها: در قرآن کریم، هرگاه صحبت از تعقل و درک حقایق توسط قلب است، منظور قلب گوشتی نیست. بلکه منظور نفس ناطقه است که می‌تواند منشاء صفات و ویژگی‌های انسانی باشد. نتیجه گیری: دانستن کارکرد مغز در گذشته از امور بدیهی بوده و در روایات نیز به نقش ابزاری مغز در تعقل و تفکر اشاره گردیده. در تأیید مفاد مندرج در حکمت 105 نیز، شواهد جدیدی از کارکردهای قلب در انتقال برخی احساسات کشف شده‌است. همچنین به نفس ناطقه انسان در مرتبه‌ای که حرف حق در آن اثر کرده و آن را منقلب نماید «قَلْب» گفته می‌شود. 📘 مجله: قرآن و طب تابستان 1401 - شماره 19 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎7 صفحه - از 31 تا 37) 🆔 @ostadmaaref

#مقاله 💠 تعقل قلب درقران ، اشتباه یا حقیقت پزشکی 🖌نویسندگان: معارف، مجید؛ فقهی زاده، عبدالهادی؛ رضایی، حسین #قرآن #تعقل_توسط_قلب #عقل #نقد_قرآن #دکتر_سها 🆔 @ostadmaaref

#فایل_تصویری 💠 سخنرانی دکتر معارف در آیین نکوداشت اندیشمند فرزانه و نهج‌البلاغه پژوه‌ برجسته استاد "دکتر سید محمدمهدی جعفری" 🗓 زمان: دوشنبه ۲۹ آبان ماه ۱۴۰۲ 🌀 مکان: خيابان نجات الهی (ویلا)، بوستان ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانی، سالن فردوسی 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی 💠 صوت اولین نشست علمی مطهری‌پژوهی با عنوان «روش تفسیری استاد مطهری»؛ 🔹 جلسه اول نشست علمی از سلسله نشست‌های علمی ماهانه مطهری‌پژوهی که تحت عنوان کلی «روش‌شناسی استاد مطهری» برپا می‌شود، از سوی «بنیاد علمی و فرهنگی شهید مطهری» با همکاری «دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران» برگزار شد. 🔸ارائه‌کننده: 🎤 جناب آقای دکتر مجید معارف استاد تمام دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران 🔹 ناقد: دکتر عبدالهادی فقهی‌زاده استاد تمام دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران 🔸دبیر جلسه: 🎙حجت‌الاسلام رضا عسکری 🗓 تاریخ برگزاری: پنج شنبه، ۳۰ آذرماه ۱۴۰۲ 🆔 @motahari_ir 🆔 @ostadmaaref

#معرفی_مقاله 💠 مقاله: پایه‌های مرجعیت دینی در آیات و روایات 📖 چکیده: یکی از مسائل مهم در حوزۀ دین پژوهی، بحث مرجعیت دینی است. به موجب آن، کسانی که اطلاعات علمی در مسائل دینی ندارند، موظف به رجوع به عالمان و متخصصان علوم دینی و اخذ معالم دینی از آنان خواهند شد. مرجعیت دینی پایه های مهمی در قرآن، به ویژه آیه های «نفر» و «سؤال» دارد. به موجب قرائن و شواهد تاریخی، رسول خدا(ص) پایه گذار مرجعیت دینی در عصر خود شدند. اما نظام مرجعیت دینی به عنوان نظامی که پاسخ گوی نیازهای علمی شیعیان باشد، در دوران امامان(ع) به خصوص صادقین(ع) شکل گرفت و توسعه یافت؛ به طوری که پس از دورۀ غیبت تا به امروز، همین نظام حل مسائل و مشکلات دینی را بر عهده دارد. 📘 مجله: مطالعات قرآن و حدیث سال اول پاییز و زمستان ١٣٨۶، شماره ١. 🆔 @ostadmaaref

#مقاله 💠 پایه‌های مرجعیت دینی در آیات و روایات 🖌نویسنده: معارف، مجید؛ #فقه #انذار #مرجعیت_دینی #آیه_نفر #آیه_سؤال #تفقه 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی 💠 نشست علمی با عنوان «رابطۀ فقه و حدیث» از سوی «مدرسه علمیه بانو امین (ره)» برگزار شد. 🔸ارائه‌کننده: 🎤 جناب آقای دکتر مجید معارف استاد تمام دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران 🗓 تاریخ برگزاری: دوشنبه، ٢٧ آذرماه ۱۴۰۲ 🆔 @ostadmaaref

#فایل_متنی #کتابچه 🔸عنوان: «نگاهی گذرا بر رابطه فقه با حدیث» 🔹 نوشتۀ: دکتر مجید معارف 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی 🌀 نقد و بررسی کتاب «روش‌شناسی پیوند میان دستگاه مفهومی قرآن کریم و علوم مدرن» 🔹 ارائه دهنده (مؤلف): دکتر احمد پاکتچی 🔹 ناقدین: دکتر مهدی معین‌زاده دکتر فرهاد ساسانی دکتر مجید معارف 🔹 مدیر جلسه: دکتر مرتضی سلمان‌نژاد 🔹 زمان: یکشنبه، ١٧ دی‌ماه ١۴٠٢ - ساعت: ١۵ تا ١٧ 🔹 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سالن ادب 🌀 پیوند ورود برخط(آنلاین) به نشست: https://webinar.ihcs.ac.ir/b/ihc-1qj-osz-jg8 🆔 @OstadPakatchi 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی 🔹 نقد و بررسی کتاب روش‌شناسی پیوند میان دستگاه مفهومی قرآن کریم و علوم مدرن 🔹 ارائه دهنده (مؤلف): دکتر احمد پاکتچی 🔹 ناقدین: دکتر مجید معارف دکتر مهدی معین‌زاده دکتر فرهاد ساسانی 🔹 مدیر جلسه: دکتر مرتضی سلمان‌نژاد 🔹 یکشنبه، 17 دی‌ماه 1402 🔹 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 💠 انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی 🆔 @mazaheb_quran 🆔 @OstadPakatchi 🆔 @Ostadmaaref

#خبرگزاری_ها 💠 سخنرانی دکتر معارف در آیین رونمایی از پروژۀ چندرسانه‌ای کتاب‌های «سمت» 📆 ۱۵ بهمن ۱۴۰۲ 🔻 معجزه پیامبر اسلام، به ارادۀ الهی، از جنس کتاب است؛ محصولی که عقل مخاطب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ضمن آنکه مخاطب کتاب، عقلا و اولی الالباب هستند. پیامبر مأمور بود این معجزه را که دربردارنده پیام است به عموم مردم برساند. ایشان با پیام‌رسانی خود، مردم عصر جاهلی را به مردم صاحب تمدن تبدیل کرد. 🔹 اگر ما بخواهیم از پیامبر الگو بگیریم باید بتوانیم پیام خود را به گوش‌ مخاطبان خود برسانیم و دقیقاً همین جاست که اهمیت ابزار رسانه خودش را نشان می‌دهد. امروز به طریق اولی رسانه و رساندن محتوای پیام، اهمیت و کارکرد پیدا کرده است. به میزان جلب مخاطب با ابزارهای مختلف رسانه‌ای و چندرسانه‌ای می‌توانیم در رساندن پیام اسلام و قرآن موفق باشیم. 🌀 جهت مطالعه خبر در سایت اصلی بر روی لینک زیر کلیک نمایید: https://samt.ac.ir/fa/news/696 🆔 @ostadmaaref