💠 نظریه #ولایت_فقیه در گذر تاریخ (۶) ✅ شيخ طائفه شيعه ( #شیخ_طوسی ) (۴۶۰ ه. ق) - بخش اول 🔻هنوز چند صباحی از فضای مناسب سیاسی برای شیعیان عصر شیخ مفید (۳۷۰ ه.ق) که به دلیل تسلط بوئیان شیعی مذهب بر دستگاه خلافت بنی عباس ایجاد شده بود، نگذشته بود که خلیفه عباسی، القائم بامرالله، پنهانی طغرل بیگ حکمران سلجوقی را که سنی متعصبی بود، تشویق به اشغال بغداد و جلو گیری از نضج قدرت ارسلان بساسيری ،حاکم شیعی بغداد، کرد. 🔸طغرل بیگ در سال ۴۴۷ ه.ق وارد بغداد شد و خلیفه عباسی را نجات داد. بساسيری فرار کرد و سلسله آل بویه در بغداد به کلی منقرض شد. 🔹از آن روز، سختگیری بر شیعیان فزونی گرفت. شیعیان از گفتن «حیّ علی خير العمل» در اذان ممنوع شدند. تمام شعارها و کتیبه هایی را که شیعیان بر دیوارها و دروازه های کَرْخ نوشته بودند، محو کردند. 🔴 شیخ طوسی نیز پنهان گشت و خانه اش غارت شد. کتاب های وی را چندین بار جلو مسجد نصر در ملا عام آتش زدند؛ افزون بر اینها، محاکمه شیخ طوسی در مورد مطلبی که در کتابش ذکر و چهار نفر را لعنت کرده بود، همگی نشان دهنده این است که شیخ نمی توانست در کتابهایش به طور مستقیم و به صراحتِ شیخ مفید، « #ولایت_فقیه » را اثبات کند؛ ✅ بنابراین ایشان با بیانی غیر مستقیم، ولایت های متعددی را برای فقیه اثبات می کند که با تعمق می توان به آنها دست یافت؛ البته این تعمق را محقق ثانی، شیخ عبدالعالی کرکی ( #محقق_کرکی ، وفات ۹۴۰ ه.ق ) #نخستین_ولی_فقیه مبسوط اليد تاريخ شیعه که به کتاب های پیشینیان دسترسی داشت، در نظر و عمل انجام داد و می گوید : 📝 «یاران ما (فقیهان و دانشمندان امامیه) اتفاق کرده اند بر این که فقیه عادل شیعه که جامع شرایط فتوا باشد (فقیهی که از او در احکام شرعی به مجتهد تعبیر میشود)، نایب امامان هدایت (علیهم السلام) در حال غیبت، در تمام آنچه که قابلیت نیابت را داشته باشد، است.» 📚 احمد جهان بزرگی، کتاب درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام #حکومت_اسلامی #اندیشه_سیاسی @rouyesh_andishe

💠 نظریه #ولایت_فقیه در گذر تاریخ (۷) ✅ شيخ طائفه شيعه ( #شیخ_طوسی ) (۴۶۰ ه. ق) - بخش دوم 🔸مطلبی را که در بررسی آرای شیخ طوسی، در مورد ولایت فقیهان بر جامعه باید در نظر بگیریم، این است که وقتی شأنی از شؤون امام (ع) را مطرح می کند، به دو دلیل نظری به ولایت فقیهان در همان شأن بر جامعه نیز دارد : 1⃣ شیخ با توجه به شرایط « #تقیه » شدید در آن دوره که شرحش گذشت، برای معین کردن متصدی ولایت شأنی از شوؤن جامعه، از الفاظ مختلفی مانند « #سلطان »، «سلطان از جانب خدا»، « #ناظر در امر مسلمانان»، « #امام»، «امام مسلمانان» و « #والى » استفاده می کند تا بفهماند مقصود از حاکم در اینجا امام معصوم (علیه السلام) نیست؛ بلکه سلطان حق و ولی مأذون (یعنی #فقیه) نیز می تواند چنین ولایتی را بر جامعه داشته باشد. 2⃣ او در جایی که پذیرش ولایت سلاطین جور در عصر غیبت از سوی فقيهان را بحث و بررسی می کند، با عباراتی مشخص می کند که کس دیگری جز #فقيه_جامع_الشرایط حق اقامه حدود را ندارد؛ اما وقتی به توضیح و تشریح مسائل مربوط به «حدود» می پردازد، در آنجا به هیچ وجه متعرض لفظ فقیه نمی شود؛ بلکه مکررا از لفظ امام استفاده می کند و به این صورت و به طور غیر مستقیم می فهماند که جانشین امام معصوم(ع) در این مسائل، فقط فقیه آگاه به حدود و احکام است. 3⃣ وی حتی در اموری مانند #قصاص، #دیه و #مجازات شاهد دروغگو که ولایت در آنها فقط از #قاضی است، از قاضی با عناوین «امام» و «ناظر امور مسلمانان» نام می برد تا بفهماند فردی که برای قضاوت نصب می شود، ولایت های دیگری نیز دارد. ☑️ شیخ طوسی در کتاب های خود به ویژه نهایه، #مهم ترین_ارکان_جامعه یعنی #فتوا، #جهاد، #قضاوت، #اقامه_حدود و... را حق فقیهان دانسته، قبول ولایت از جانب سلطان جائر را برای آنان جایز می شمرد. 📚 احمد جهان بزرگی، کتاب درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام #حکومت_اسلامی #اندیشه_سیاسی @rouyesh_andishe