💠 نظریه #ولایت_فقیه در گذر تاریخ (۲) ✅ علامه علی بن عبدالعالی کرکی معروف به #محقق_کرکی، که در قرن دهم به منظور پایه گذاری نظام ولایت فقیه به ایران آمد و قریب به 16 سال حکومت ایران را بر طریق اسلام اداره نمود - (بخش اول) 🔸دهه های آغازین قرن دهم را باید سال های بیشترین تسلط، و نقطهٔ عطف نظریه ولایت فقیه قلمداد کرد. در این سال ها محقق کرکی آرای عمده ای را بیان داشت که روی آوردن وی به عملی ساختن نظریهٔ مذکور بود. محقق از سال ۹۱۶ ه.ق به دربار #شاه_اسماعیل_صفوی راه پیدا کرد و در مدت زمان کوتاهی، بر شاه تسلط معنوی یافت و اندیشهٔ خود را بر ارکان دربار حاکم ساخت که این نفوذ تا اواخر عمر شاه اسماعیل ادامه داشت. 🔹پس از انتقال #حکومت به شاه طهماسب، فرزند اسماعیل، باز هم محقق احساس تکلیف کرد که به شاه نزدیک شده، آنچنان او را مجذوب استدلال های خود دربارهٔ ولایت فقیه و ادلهٔ آن نمود که شاه را به #مقبوله_عمر_بن_حنظله معتقد ساخت و او را به نوشتن بیانیه ای حکومتی واداشت که در آن، انتقال قدرت به محقق را عملی می ساخت. طهماسب صفوی با استناد به مقبولهٔ مذکور میگوید : ↙ چون از کلام حقیقت بار حضرت صادق (علیه السلام) که فرمودند: «توجه کنید چه کسی از شما سخن ما را بیان می کند و در مسائل حلال و حرام ما دقت و مواظبت دارد و احکام ما را می شناسد؛ پس به حکم و فرمان او راضی شوید که به حقیقت من او را #حاکم بر شما قرار دادم : بنابراین اگر در موردی فرمان داد و شخص قبول نکرد، بداند که با حکم خداوند مخالفت ورزیده و از فرمان ما سر برتافته و کسی که فرمان ما را زمین بگذارد، با امر حق مخالفت کرده است و این خود در حد شرک است.» چنین آشکار می شود که سرپیچی از حکم مجتهدان که نگهبانان شریعت سید پیامبران هستند، با شرک، در یک درجه است؛ براین اساس هرکس از فرمان خاتم #مجتهدان و روات علوم پیامبر اکرم و نایب امامان معصوم (علی بن عبدالعالی کرکی) که نامش علی است و همچنان سربلند و عالی مقام باد، اطاعت نکند و تسلیم محض اوامر او نباشد، در این درگاه مورد لعن و نفرین بوده، جایی ندارد و با تدبیر اساسی و تأدیب های به جا مؤاخذه خواهد شد.↘ 📚 احمد جهان بزرگی، کتاب درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام #حکومت_اسلامی #اندیشه_سیاسی @rouyesh_andishe

💠 نظریه #ولایت_فقیه در گذر تاریخ (٣) ✅ علامه علی بن عبدالعالی کرکی معروف به #محقق_کرکی - (بخش دوم) ❓شاید بعضی تصور کنند که محقق کرکی، شیخ الاسلام، منصوب شاه بوده و ولایتی بر او نداشته است و نزدیک شدن وی به دربار خالی از اشکال نیست. ☑️ در پاسخ می گوییم : 🔹اولا با توجه به استدلال #شیخ_مفید، پذیرفتن منصب از طرف غیرمعصوم نه تنها اشکال ندارد، بلکه گاهی واجب نیز میباشد. 🔹ثانیاً چنین نیست که محقق بر شاه #ولایت نداشته باشد؛ زیرا شاه به محقق می گفته: شما به حکومت و تدبیر امور مملکت سزاوارتر از من می باشید؛ زیرا شما نایب امام زمان سلام الله علیه هستید و من یکی از حکام شما هستم و به امر و نهی شما عمل می کنم. وی سپس ریاست عالی مملکتی را به محقق ثانی (شیخ کرکی) تقدیم کرده، و در نامه خود میگوید : ✅ «هرکس از دست اندرکاران امور شرعی در ممالک تحت اختیار و از لشکر پیروز این #حکومت را عزل کند، بر کنار خواهد بود و هر که را مسئول منطقه ای نماید، مسوول خواهد بود و مورد تأیبد است و در عزل و نصب ایشان، احتیاج به سند دیگری نخواهد بود و هرکس را ایشان عزل کند، تا هنگامی که از جانب آن عالی منقبت نصب نشود، برکار نخواهیم گمارد.» 🔻البته نباید انتظار داشته باشیم که پس از مدت کمی که تشیع در ایران به وسیلهٔ فعالیت #صفویه گسترش یافته، محقق کرکی بر سر انتقال قطعی قدرت به یک « #فقیه » با شاه طهماسب به چالش برخیزد. آن هم زمانی که به قول مورخان، مردم از مسائل مذهب حق جعفری و قوانین آن اطلاعی نداشته اند. شیعیان از دستورهای دینی خود بی خبر بودند؛ زیرا از کتاب های فقه امامیه چیزی در دست نبود و فقط کتاب های فقهی #علامه_حلی بود که تعلیم و تعلم مسائل دینی از روی آن صورت می گرفت. 📚 احمد جهان بزرگی، کتاب درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام #حکومت_اسلامی #اندیشه_سیاسی @rouyesh_andishe

💠 نظریه #ولایت_فقیه در گذر تاریخ (۴) ✅ علامه علی بن عبدالعالی کرکی معروف به #محقق_کرکی - (بخش سوم) 🔶 مورخان در مورد #اعمال_ولایت از طرف محقق می گویند : «محقق ثانی در پی فرمانی که شاه برایش نوشت و امور مملکت را به او واگذاشت، این فرمان را به تمام نواحی فرستاد و به تمام قلمرو #صفویه فرمان داد که چگونه باید مملکت را اداره کرد. 🔹او #قبله بسیاری از شهرهای ایران را تغییر داد؛ زیرا آنها را با قواعد علم هیأت مخالف میدانست. 🔹او در جلوگیری از فحشا و #منکرات و ریشه کن کردن اعمال نامشروع و رواج دادن #واجبات الهی و دقت در وقت اقامهٔ نماز جمعه و جماعت، بیان احکام نماز و روزه و دل جویی از عالمان و دانشمندان و رواج دادن اذان در شهرهای ایران و همچنین قلع و قمع مفسدان و ستمگران، کوششهای فراوان و #نظارت شدیدی را به عمل آورد. 🔹او شیره کش خانه ها، شراب خانه ها، مراکز فساد و فحشا را ویران کرد و منکرات را از میان بُرد و آلات لهو و قمار را بشکست.» 🔶 او کلمهٔ «حاکم» را در یک معنای عام به کار می بُرد و آن را مختص به مسأله #قضاوت نمی دانست. این مطلب از جمله ذیل او به دست می آید : ✅ «به درستی که فقیه مورد اعتماد جامع شرایط فتوا، از طرف امام منصوب است و به همین سبب احکام وی ساری و جاری میشود و یاری او در #اقامه_حدود و #قضاوت میان مردم واجب است؛ بنابراین گفته نشود که فقیه، فقط برای حکم قضایی و فتوایی منصوب است و #نماز_جمعه امری خارج از این مسائل است؛ زیرا می گوییم این مطلب بسیار سست و ساقط است؛ چرا که فقیه #منصوب از جانب آنها «حاکم» است. همان طور که اخبار به آن دلالت دارد.» 📚 احمد جهان بزرگی، کتاب درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام (به نقل از منابع معتبر از جمله کتاب «مفاخرالاسلام» تألیف مرحوم علی دوانی) #حکومت_اسلامی #اندیشه_سیاسی #فقیه_منصوب_از_جانب_امام_معصوم @rouyesh_andishe

💠 نظریه #ولایت_فقیه در گذر تاریخ (۶) ✅ شيخ طائفه شيعه ( #شیخ_طوسی ) (۴۶۰ ه. ق) - بخش اول 🔻هنوز چند صباحی از فضای مناسب سیاسی برای شیعیان عصر شیخ مفید (۳۷۰ ه.ق) که به دلیل تسلط بوئیان شیعی مذهب بر دستگاه خلافت بنی عباس ایجاد شده بود، نگذشته بود که خلیفه عباسی، القائم بامرالله، پنهانی طغرل بیگ حکمران سلجوقی را که سنی متعصبی بود، تشویق به اشغال بغداد و جلو گیری از نضج قدرت ارسلان بساسيری ،حاکم شیعی بغداد، کرد. 🔸طغرل بیگ در سال ۴۴۷ ه.ق وارد بغداد شد و خلیفه عباسی را نجات داد. بساسيری فرار کرد و سلسله آل بویه در بغداد به کلی منقرض شد. 🔹از آن روز، سختگیری بر شیعیان فزونی گرفت. شیعیان از گفتن «حیّ علی خير العمل» در اذان ممنوع شدند. تمام شعارها و کتیبه هایی را که شیعیان بر دیوارها و دروازه های کَرْخ نوشته بودند، محو کردند. 🔴 شیخ طوسی نیز پنهان گشت و خانه اش غارت شد. کتاب های وی را چندین بار جلو مسجد نصر در ملا عام آتش زدند؛ افزون بر اینها، محاکمه شیخ طوسی در مورد مطلبی که در کتابش ذکر و چهار نفر را لعنت کرده بود، همگی نشان دهنده این است که شیخ نمی توانست در کتابهایش به طور مستقیم و به صراحتِ شیخ مفید، « #ولایت_فقیه » را اثبات کند؛ ✅ بنابراین ایشان با بیانی غیر مستقیم، ولایت های متعددی را برای فقیه اثبات می کند که با تعمق می توان به آنها دست یافت؛ البته این تعمق را محقق ثانی، شیخ عبدالعالی کرکی ( #محقق_کرکی ، وفات ۹۴۰ ه.ق ) #نخستین_ولی_فقیه مبسوط اليد تاريخ شیعه که به کتاب های پیشینیان دسترسی داشت، در نظر و عمل انجام داد و می گوید : 📝 «یاران ما (فقیهان و دانشمندان امامیه) اتفاق کرده اند بر این که فقیه عادل شیعه که جامع شرایط فتوا باشد (فقیهی که از او در احکام شرعی به مجتهد تعبیر میشود)، نایب امامان هدایت (علیهم السلام) در حال غیبت، در تمام آنچه که قابلیت نیابت را داشته باشد، است.» 📚 احمد جهان بزرگی، کتاب درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام #حکومت_اسلامی #اندیشه_سیاسی @rouyesh_andishe

💠 نظریه #ولایت_فقیه در گذر تاریخ (٣) ✅ علامه علی بن عبدالعالی کرکی معروف به #محقق_کرکی - (بخش دوم) ❓شاید بعضی تصور کنند که محقق کرکی، شیخ الاسلام، منصوب شاه بوده و ولایتی بر او نداشته است و نزدیک شدن وی به دربار خالی از اشکال نیست. ☑️ در پاسخ می گوییم : 🔹اولا با توجه به استدلال شیخ مفید، پذیرفتن منصب از طرف غیرمعصوم نه تنها اشکال ندارد، بلکه گاهی واجب نیز میباشد. 🔹ثانیاً چنین نیست که محقق بر شاه ولایت نداشته باشد؛ زیرا شاه به محقق می گفته: شما به حکومت و تدبیر امور مملکت سزاوارتر از من می باشید؛ زیرا شما نایب امام زمان سلام الله علیه هستید و من یکی از حکام شما هستم و به امر و نهی شما عمل می کنم. وی سپس ریاست عالی مملکتی را به محقق ثانی (شیخ کرکی) تقدیم کرده، و در نامه خود میگوید : ✅ «هرکس از دست اندرکاران امور شرعی در ممالک تحت اختیار و از لشکر پیروز این حکومت را عزل کند، بر کنار خواهد بود و هر که را مسئول منطقه ای نماید، مسوول خواهد بود و مورد تأیبد است و در عزل و نصب ایشان، احتیاج به سند دیگری نخواهد بود و هرکس را ایشان عزل کند، تا هنگامی که از جانب آن عالی منقبت نصب نشود، برکار نخواهیم گمارد.» 🔻البته نباید انتظار داشته باشیم که پس از مدت کمی که تشیع در ایران به وسیلهٔ فعالیت صفویه گسترش یافته، محقق کرکی بر سر انتقال قطعی قدرت به یک «فقیه» با شاه طهماسب به چالش برخیزد. آن هم زمانی که به قول مورخان، مردم از مسائل مذهب حق جعفری و قوانین آن اطلاعی نداشته اند. شیعیان از دستورهای دینی خود بی خبر بودند؛ زیرا از کتاب های فقه امامیه چیزی در دست نبود و فقط کتاب های فقهی علامهٔ حلی بود که تعلیم و تعلم مسائل دینی از روی آن صورت می گرفت. 📚 احمد جهان بزرگی، کتاب درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام #حکومت_اسلامی #اندیشه_سیاسی @rouyesh_andishe