هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام سجاد (ع) و تحقق جامعه آرمانی خیررسان
🔹معرفت دینی، موجب تکامل روحی انسان در دو بعد فردی و اجتماعی میشود، به همین جهت است که کلام گهربار معصومین علیهم السلام ضرورتاً باید در پیشانی همه کارهای جامعه اسلامی قرار گرفته، و همت و رغبت همگان در تحقق بخشیدن به کلام آن بزرگواران باشد. برای ساخته شدن #جامعه‌ای_آرمانی، راهی نیست جز آن که همه افراد آن جامعه، به سهم و اندازه و توان خود در شکل‌دهی ارزشهای واقعی جامعه نقش داشته باشند. در این باره، سخن بسیار راهگشای #امام_سجاد (ع) میتواند محور اساسی نیل به چنین جامعه آرمانی باشد. امام زین‌العابدین (ع) در این باره با زبان دعا و درخواست از خدای متعال، عرض میکنند: «به دست من برای مردم #خیر و #نیکی جاری کن و آن را با منّت‌گذاری من تباه مکن، و مرا اخلاق والا عطا فرما و از فخرفروشی نگاه‌دار». [۱]
🔹در دین اسلام رساندن #خیر به دیگران، یکی از دغدغه‌های اساسی مؤمنان شمرده شده است؛ تا جایی که رسول خدا (ص) میفرماید: «هرکس صبح کند و به امور مسلمانان همت نورزد، مسلمان نیست». [۲] #خیررسانی به جامعه اسلامی، ابعاد و مصادیق گوناگون و مصادیقی متناسب با شرایط زمان و مکان دارد. برای گسترش #فرهنگ_خیررسانی افراد جامعه نسبت به یکدیگر مراحلی قابل تصور است؛ چنانکه در دعای مذکور امام سجاد (ع) نیز دیده میشود. شوق و رغبت درونی آن حضرت، اولین عامل سوق‌دهنده ایشان به سوی نیکی‌رسانی به مردم است و به همین خاطر است که از خدای متعال درخواست میکند او را واسطه خیررسانی به مردم قرار دهد.
🔹با اینکه به نظر میرسد این مرحله، چندان اهمیتی نداشته باشد، اما در واقع مهم‌ترین مرحله برای خیررسانی به مردم همین مرحله است. در توضیح آن باید گفت؛ کسی میتواند خواهان واقعی خیر رسیدن به دیگران باشد که قبل از آن، روح خود را از رذایل اخلاقی بزرگی همچون تنگ نظری، حسد، تکبر و... آسوده کرده باشد. در غیر اینصورت، همچنان که در عبارت بعدی دعای امام سجاد (ع) آمده است، شخص در هنگام کمک به دیگران، ارزش و فایده کار خود را با منّت نهادن بر دیگران از بین می‌برد و کار خود را ضایع میکند؛ به عبارت دیگر کسی میتواند میل و رغبت وافر نسبت به #خیررسانی به دیگران داشته باشد که راه دل خود را از هر مانع اخلاقی هموار ساخته باشد.
💠ریشه‌های منت‌گذاری
🔹با اینکه گاهی، اخلاق اطرافیان موجب میشود تا انسان نیز همانند آنها به #منت_گذاری در کارهای خیر عادت کرده باشد، اما منت نهادن در هنگام انجام خوبی‌ها، ریشه‌هایی عمیقتر از این دارد. ضعف ایمان به خدا و یا غفلت از آخرت از جمله اصلی‌ترین دلایلی است که موجب میشود انسان به جای امید داشتن به اجر اخروی، درصدد یادآوری کار نیک خود برآید. قرآن کریم، #منت_گذاری را از نظر تأثیر، همانند ریاکاری دانسته و میفرماید: «اى کسانى که ایمان آوردهاید، صدقههاى خود را با #منّت و آزار، باطل نکنید، مانند کسى که مالش را براى خودنمایى به مردم، انفاق میکند و به خدا و روز بازپسین ایمان ندارد». [۳]
💠ضعف شخصیت درونی
🔹تفاوت اساسی و درونی انسان های کریم با دیگر افراد این است که آنها بر خلاف دیگران، ظرف دل خود را با ارزش‌تر از آن میدانند که بخواهند آن را با دلبستگی های کم ارزشی مثل مادیات و یا با اخلاقهای پستی همچون تکبر و حسد پر کنند. کسی که کار خیر خود را به دیگران گوشزد میکند، شرایطی دارد که کار نیکش، دلش را پر کرده؛ در حالی که افراد بزرگوار، از سویی کارهای نیک خود را به راحتی فراموش میکنند و از سوی دیگر، کار نیک دیگران را یادآوری میکنند؛ چنانکه امیرالمؤمنین (ع) در این باره میفرماید: «هرگاه کسی در حق تو احسان و کار خوبی انجام داد آن را یادآور شو و هرگاه تو کار خوبی در حق کسی انجام دادی آن را فراموش کن». [۴]
🔹عدم توانایی در فراموشی کارهای خوبی که انجام داده، از سویی و یادآوری آنها به دیگران که موجب از دست رفتن ارزش آن کار نیک میشود، از سوی دیگر، نشان‌دهنده ضعف و ناتوانی درونی و شخصیتی فرد در فراموش کردن کارهای نیکش است. همچنان که در ادامه دعای امام سجاد (ع) آمده است، نشانه دیگر ضعف شخصیت افراد آن است که به خاطر کارهایی که انجام داده‌اند یا میتوانند انجام دهند به دیگران فخرفروشی میکنند. امام علی (ع) نیز در این باره میفرماید: «فخرفروشى، از بى‌مقدارى است». [۵] برای داشتن جامعه‌ای بزرگ و آرمانی، باید همه افراد، دلهایی بزرگ، همت هایی برای #خیررساندن به یکدیگر بدون منت گذاری داشته باشند.
پی نوشت‌ها؛
[۱] صحیفه سجادیه، نیایش بیستم
[۲] علل الشرائع، ص۱۳۱
[۳] بقره، آیه ۲۶۴
[۴] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۲، ص۳۶۱
[۵] تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص۳۰۷
حجت‌‌الاسلام محسن رفیعی استاد حوزه علمیه قم
منبع: تسنیم
#احسان #نیکوکاری #نیکی #جامعه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام حسن مجتبی عليه السلام:
🔸«اَلمَعروفُ ما لَم يَتَقَدَّمهُ مَطَلٌ و لَم يَتبَعهُ مَنٌّ».
🔹#احسان آن است كه تأخيرى در پيش و منّتى در پس نداشته باشد.
📕بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۱۱۵
#امام_حسن
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چرا باید اهل بیت (علیهم السلام) را یاری کنیم؛ آیا هم اکنون امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) نیازمند یاری ما می باشد؟ (بخش اول)
🔹#امام_علی (علیه السلام) در یکی از سخنانش که یاران خود را به دلیل #سستی ملامت نمود، مثالی از #زمان‌رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) زد و فرمود: «فَلَمّا رَأَی اللهُ صِدقَنا اَنزَلَ بِعَدُوِّنَا الکَبتَ وَ اَنزَلَ عَلَینا النَّصر». [۱] (زمانی که خداوند ما را #صادق دید، #دشمن ما را #سرکوب کرد و ما را #یاری نمود). اگر شما نیز #صادقانه وارد میدان می شدید و #ایستادگی می کردید، خدای متعال #دشمن شما را سرکوب می کرد و به شما #نصرت می داد. این یک #قاعده_کلی و قانونی الهی است. #نصرت_الهی برای #مومنین قطعی بوده و از #سنّتهای_الهی می باشد.
🔹#خداوند این کار را به عنوان #حقّی بر عهده خود قرار داده، می فرماید: «وَ كانَ حَقًّا عَلَینا نَصرُ المُؤمِنین» [۲] و نیز می فرمايد: «إِنَّ اللهَ يُدَافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا»؛ [۳] (قطعا خداوند از كسانى كه #ايمان آورده اند #دفاع مى كند). نکته عجیب اینکه خداوندِ توانایِ بی نیاز، در این آیات به گونه ای سخن می گوید که گویا خود را بدهکار می داند؛ لذا در ادامه این آیه می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ» بدین معنی که این #دفاع و یاری، امری #بدیهی می باشد که خلاف آن خیانت و ناسپاسی شمرده می شود. او حتی تأکید می نماید که من بر این کار توانایم: «اِنَّ اللهَ عَلی نَصرِهِم لَقَدیر». [۴]
🔹او با این سخنان بیان می دارد که احتمال تخلّف از این وعده، صفر است. چون نه #پروردگار از #وعده‌اش تخلف خواهد نمود و نه کسی می تواند او را در این مسیر ناتوان سازد. البته همه این موارد از #لطف_بی‌کران او نشأت می گیرد، وگرنه کسانی که تمام هستی شان را از او گرفته اند چه طلب و حقّی می توانند بر عهده او داشته باشند. آنها همه #استعداد، #توان و #دارایی خویش را مدیون خداوند هستند.
🔹با این همه، #خداوند یاری رساندن به #مؤمنین را بدون شرط قرار نداده است؛ بلکه آن را متوقف بر این امر نموده است که آنها نیز خداوند را یاری کنند: «إِنْ تَنْصُرُوا اللهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُم»؛ [۵] (اگر #خداوند را یاری کنید، او نیز شما را یاری کرده و گام هایتان را در #راه_حقّ ثابت و پایدار نگاه می دارد). این شرط ممکن است سؤالی در ذهن مخاطب ایجاد کند مبنی بر اینکه #خداوند_متعال که خود بی نیاز مطلق است، چگونه چنین درخواستی را از #بندگان خود نموده است؟ و این درخواست به چه معناست؟
🔹پاسخ این سؤال در «آیه ۱۴ سوره صف» آمده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا كُونوا أَنصَارَ اللهِ كَمَا قَالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ لِلْحَوَارِیِّینَ مَنْ أَنصَارِی إِلَى اللهِ قَالَ الْحَوَارِیُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللهِ»؛ (اى كسانى كه #ايمان آورده ايد #ياوران_خدا باشيد، همانگونه كه عيسى بن مريم به حواريون گفت: چه كسانى در راه خدا ياوران من هستند؟ حواريون گفتند: ما ياوران خدا هستيم). در اینجا می بینیم هنگامی که حضرت عیسی (علیه السلام) طلب یاری می کند، حواریون در پاسخ او می گویند: «ما یاوران خداییم»، بدین معنا که آنها #یاری_پیامبر خدا را، یاری خود #خداوند می دانستند.
🔹این مطلب وقتی اهمیت پیدا می کند که خداوند نیز برداشت آنها را تأیید نموده، به همه #مؤمنین دستور می دهد شما نیز با یاری رساندن به #اولیای_الهی، پروردگارتان را یاری نمایید؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا كُونوا أَنصَارَ اللهِ». آری! #خداوند یاری را برای #اولیاء_خود می خواهد، و او بدلیل علاقه و #محبتّی که به اولیای خویش دارد، #یاری آنها را یاری خود و #ظلم به آنها را ظلم به خود و #احسان به آنها را احسان به خود می داند، و آنان را #معیار و #ملاک قرار داده است. این مسأله در متون حدیثی #شیعه نیز به صراحت نقل شده است. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، قم، ۱۴۱۴ق، چ اول، ص ۹۲، خطبه ۵۶
[۲] سوره روم، آیه ۴۷
[۳] سوره حج، آیه ۳۸
[۴] سوره حج، آیه ۳۹
[۵] سوره محمد (ص)، آیه ۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اهل_بیت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام حسن مجتبی عليه السلام:
🔸«اَلمَعروفُ مالَم يَتَقَدَّمهُ مَطَلٌ و لَم يَتبَعهُ مَنٌّ»
🔹#احسان آن است كه تأخيرى در پيش و منّتى در پس نداشته باشد.
📕 بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۱۱۵
#امام_حسن
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد