هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«عفو» و «گذشت» از نگاه اسلام
🔹در این مقاله به بررسی جایگاه #عفو و #گذشت در #اسلام می پردازیم. بـررسـی مـنـابـع اسـلامـی نـشـان مـی دهـد کـه #گـذشـت یـکـی از اصـول اسـاسـی در برخورد با لغزش افراد با ایمان است. #قرآن_کریم، حتّی در همان آیاتی که #کیفر و مجازات را برای مجرمان و #گناهکاران تشریح میکند و مؤمنان را از خطر و زیان آنان بر حذر می دارد، #گذشت و چشم پوشی از خطایشان را نیز به عنوان یک #ارزش برتر مطرح می سازد. به عنوان مثال، در آیه ای، پس از بیان چگونگی #حکم_قصاص میفرماید: «...فَمَنْ عُفِی لَهُ مِنْ اَخیهِ شَیءٌ، فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ اَداءٌ اِلَیهِ بِاِحْسانٍ... » [۱] (پـس اگـر کـسی از سوی برادر (دینی) خود مورد #عفو قرار گیرد (و از قصاص او صرف نظر شود)، باید از راه پسندیده پیروی کند و (دیه را) با نیکی به عفو کننده بپردازد).
🔹نـکـته جالبی که از تعبیر «مِنْ اَخیهِ» در آیه مزبور به دست می آید، این است که «قرآن کریم» #رشته_بـرادری را در میان مسلمانان، حتّی بعد از ریختن خون های ناحقّ، همچنان برقرار می داند و برای #تـحـریـک_عـواطـف، ولی مـقتول را برادر قاتل معرّفی می کند و با این تعبیر، آنان را به #عفو و گذشت تشویق می نماید. در آیـه دیـگـری، #گـذشـت در برابر خشونت نیازمندانی که بر اثر هجوم گرفتاری ها، گاهی پـیمانه صبرشان لبریز شده و سخنان تند و خشونت آمیزی بر زبان می‌رانند را ستوده، می فرماید: «قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى ۗ وَاللهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ» [۲] (#گفتار_پسندیده (در برابر نیازمندان) و #عفو (و گذشت از خشونت های آنان) از بخششی که آزاری در پی آن باشد، بهتر است و خداوند، بی نیاز و بردبار است».
🔹بـدیـهـی اسـت کـه تحمّل خشونت اینگونه افراد و #گذشت از برخوردهای زننده آنان، به ویژه اگـر بـا #قـول_مـعـروف، یـعـنـی #سـخن_نیک و دلداری، دلجویی و راهنمایی همراه باشد، از عقده هایشان می‌کاهد و به آنان آرامش می بخشد. #قرآن_کریم در آیه ای دیگر به #مؤمنان توصیه میکند که حتّی از لغزش #کافران و منکران قیامت نیز (اگر مفسده نداشته باشد) بگذرند و کار آنها را به خدا واگذارند: «قُلْ لِلَّذینَ امَنُوا یغْفُِروا لِلَّذینَ لا یَرْجُونَ اَیامَ اللهِ...» [۳] (به آنان که ایمان آورده اند بگو: کسانی را که روزهای (واپسین) خدا را امید ندارند، #عفو کنند). در آیـه دیـگـری از #پـیـامـبـر_اکرم (صلی الله علیه و آله) مـی خـواهـد کـه بـا #صـفـح_جمیل یعنی به طریقه نیکو از #مجازات_مجرم درگذرد: «...فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمیلَ» [۴] (به طریق نیکو #گذشت کن). از #امام_عـلی (عليه السلام) در تـفـسـیـر ایـن آیـه چـنـیـن نـقـل شـده اسـت: «#صـفـح_جمیل، عفو بدون عتاب و سرزنش مجرم است». [۵]
🔹پيشوايان عظیم الشأن اسـلام نیز در سیره عملی خود، انسان های باگذشت و بزرگواری بـودنـد، چـنـانکـه نـقـل شـده روزی ابـوهریره نزد #امام_علی (علیه السلام) آمد و سخنان ناروایی دربـاره آن حـضـرت گـفـت؛ فـردای آن روز شرفیاب شد و خواسته هایی را خدمت حضرت مطرح کـرد. #امام_علی (علیه السلام) همه آنها را برآورده ساخت. این کار #امیرالمؤمنین (عليه السلام) بر برخی از اصحاب گران آمد و موجب اعتراض آنان شد؛ آن حضرت به ایشان فرمود: «اِنّی لاََسْتَحْیی اَنْ یغْلِبَ جَهْلُهُ عِلْمی وَ ذَنْبُهُ عَفْوی وَ مَسْاءَلَتُهُ جُودی» [۶] (مـن از ایـنـکه نادانی او بر #علمم، گناه او بر #عفوم و درخواست او بر #بخشایشم چیره شود، شرم میکنم).
🔹#امام_صادق (عليه السلام) می فرماید: «اِنّا اَهْلُ بَیتٍ، مُرُوَّتُنا الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَنا» [۷] (ما خاندانی هستیم که، #جوانمردی‌‌مان، #گذشت از کسی است که بر ما ستم کرده است). و از سوی دیگر، پیروان خویش را به آن توصیه می کردند، چنان‌که #امام_علی (عليه السلام) در عهدنامه خود به #مالک_اشتر می نویسد: «فَأَعْطِهِمْ مِنْ عَفْوِكَ وَ صَفْحِكَ مِثْلِ الَّذِي تُحِبُّ وَ تَرْضَى أَنْ يُعْطِيَكَ اللهُ مِنْ عَفْوِهِ وَ صَفْحِهِ» [۸] (پس، از #عفو و بخشايش خويش [مردم را] نصيبشان ده، همان گونه كه دوست دارى كه #خداوند نيز از #عفو و بخشايش خود تو را نصيب دهد).
پی نوشت ها:
[۱] قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۱۷۸
[۲] همان، آیه ۲۶۳
[۳] همان، سوره جاثیه، آيه ۱۴
[۴] همان، سوره حجر، آيه ۸۵
[۵] تفسیر مجمع البیان، ج ۶، ص ۳۴۴
[۶] بحارالأنوار، ج ۴۱، ص ۴۹
[۷] همان، ج ۷۱، ص ۴۰۱
[۸] نهج البلاغه، ص ۹۹۳
منبع: وبسایت راسخون به نقل از حوزه نت
#گذشت #عفو #بخشش
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد