❓پرسش 10:
اگر نسبت به یک مسأله، دو دلیل عقلی ارائه شود، کدام یک بر دیگری تقدم دارد؟
✍پاسخ:
اگر دو دلیل عقلی، مثبتین باشند، در این صورت، اخذ هر یک از آن ها جایز است مگر این که طبق ادلۀ ثانویه مانند لاحرج، لاضرر و... یکی بر دیگری تقدم داشته باشد.
اگر دو دلیل عقلی متعارض باشند، این بحث از صغریات باب تعارض محسوب می شود و توضیح آن به شرح ذیل است👇
🔶اگرچه بحث تعارض(تعادل و تراجیح) نوعاً در کتب اصولی بین دو دلیل نقلی مطرح شده است لکن تعارض بین دو دلیل عقلی و یا بین یک دلیل عقلی و یک دلیل نقلی قابل تحقق است. در تعارض دو دلیل عقلی، حتماً یکی از آن ها قطعی و دیگری ظنی است یا هر دو ظنی هستند.(مقصود از ظن، ظنون معتبره است).
🔸اگر یکی قطعی و دیگری ظنی باشد، دلیل قطعی مقدم می شود.
🔸 اگر هر دو ظنی باشد، قواعد باب تعارض در آن ها پیاده میشود.
🔅نکته: در فرض تعارض دو دلیل عقلی ظنی، جمع عرفی یا اخذ به مرجحات معنایی دارد فلذا بر اساس مبانی مختلف نوبت به تساقط یا تخییر می رسد. برای مطالعۀ بیشتر، به کتب بحوث، بحث تعارض مراجعه کنید.
📚بحوث في علم الأصول ؛ ج7 ؛ ص25
#تعارض_دو_دلیل_عقلی
#بحوث_فی_علم_الاصول #شهید_صدر (رحمة الله علیه)
#رسائل #شیخ_انصاری
#اصول
https://eitaa.com/saluni