❓پرسش 10:
اگر نسبت به یک مسأله، دو دلیل عقلی ارائه شود، کدام یک بر دیگری تقدم دارد؟
✍پاسخ:
اگر دو دلیل عقلی، مثبتین باشند، در این صورت، اخذ هر یک از آن ها جایز است مگر این که طبق ادلۀ ثانویه مانند لاحرج، لاضرر و... یکی بر دیگری تقدم داشته باشد.
اگر دو دلیل عقلی متعارض باشند، این بحث از صغریات باب تعارض محسوب می شود و توضیح آن به شرح ذیل است👇
🔶اگرچه بحث تعارض(تعادل و تراجیح) نوعاً در کتب اصولی بین دو دلیل نقلی مطرح شده است لکن تعارض بین دو دلیل عقلی و یا بین یک دلیل عقلی و یک دلیل نقلی قابل تحقق است. در تعارض دو دلیل عقلی، حتماً یکی از آن ها قطعی و دیگری ظنی است یا هر دو ظنی هستند.(مقصود از ظن، ظنون معتبره است).
🔸اگر یکی قطعی و دیگری ظنی باشد، دلیل قطعی مقدم می شود.
🔸 اگر هر دو ظنی باشد، قواعد باب تعارض در آن ها پیاده میشود.
🔅نکته: در فرض تعارض دو دلیل عقلی ظنی، جمع عرفی یا اخذ به مرجحات معنایی دارد فلذا بر اساس مبانی مختلف نوبت به تساقط یا تخییر می رسد. برای مطالعۀ بیشتر، به کتب بحوث، بحث تعارض مراجعه کنید.
📚بحوث في علم الأصول ؛ ج7 ؛ ص25
#تعارض_دو_دلیل_عقلی
#بحوث_فی_علم_الاصول #شهید_صدر (رحمة الله علیه)
#رسائل #شیخ_انصاری
#اصول
https://eitaa.com/saluni
❓پرسش ۱۶۰:
لطفاً در مورد #استصحاب_قهقری و حجیت آن توضیح دهید؟
✍پاسخ:
💠 نکتهٔ۱(اسامی آن) : #استصحاب_قهقرایی از مباحث #علم_اصول است که نام‌های دیگر آن، #استصحاب_قهقری ، #استصحاب_مقلوب یا #استصحاب_وارونه یا #استصحاب_معکوس یا #استصحاب_منعکس یا #انعطاف می باشد.
💠نکتهٔ۲(کاربرد) :
استصحاب قهقری هم در #علم_لغة و #تفسیر_قرآن و هم در #مباحث_فقهی مطرح میشود.
💠تعریف:
معنای استصحاب قهقرائی این است که در فرض #یقین_لاحق و #شک_سابق، یقین لاحق ابقاء شود. در واقع در این استصحاب، جای شک و یقین معکوس شده است.
💠مثال:
اگر کسی الان یقین دارد که وضو ندارد، اندکی قبل هم نمازش را خوانده است و نمی‌داند موقع نماز طهارت داشته یا خیر. اما الان یقین دارد مُحْدِث است و وضو ندارد. (بر فرض عدم جریان #قاعدهٔ_فراغ ) اگر استصحاب قهقرایی جاری کنیم و بگوییم موقع نماز هم محدث بوده است، حکم به بطلان نماز میشود.
💠حجیت:
درباره #حجیت این #استصحاب، بین #اصولیون اختلاف است
مشهور اصولیون امامی معتقدند استصحاب قهقرایی حجیت ندارد و ادلهٔ حجیت استصحاب، شامل آن نمی‌شود اما برخی مثل #شهید_صدر «رحمه‌الله» به حجیت آن معتقدند.
🔅یکی از موارد #استصحاب_قهقری در نظر اغلب اصولیین حجت است و آن موردی است که هم اکنون یقین وجود داشته باشد که در نزد عرف لفظی برای معنایی وضع شده است و بعد شک به وجود آید که آیا در سابق - مثلاً در عصر ائمه «علیهم‌السلام» - نیز برای چنین معنایی وضع شده بوده یا نه؛ در این مورد ثابت میشود که در آن عصر هم برای همین معنا وضع شده است. اما باید توجه داشت که حجیت این مورد، از باب حجّیت استصحاب مصطلح و از باب #اصول_عملی #تعبّدی نیست بلکه از سنخ #اصول_لفظیِ #عقلاییِ مورد امضای شارع است که از آن به #اصل_عدم_نقل یاد میشود.
#استصحاب_قهقرائی
#استصحاب
#اصول_عملیه
#اصول_فقه
📚محاضرات فی اصول الفقه،جلد 1، صفحه 114
📚فرائد الاصول، جلد 2، صفحه 547
📚اصول الفقه جلد 2، صفحه 252
📚بحوث فی علم الاصول جلد 6، صفحه 14
🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯