❓پرسش 17: «استصحاب قهقهرائی» را توضیح دهید؟ ✍پاسخ: 🌀تعریف «استصحاب قهقرایی» : «استصحاب قهقرائی» که به آن «استصحاب معکوس» یا «انعطاف» نیز گفته می شود، این است که به خلاف استصحاب عادی، زمانی که یقین لاحق و شک سابق باشد، یعنی الان یقین داریم و نسبت به گذشته شک می کنیم، حکم یقین را به زمان گذشته سرایت دهیم. به عبارت دیگر، هرگاه چيزى در زمانى موجود و متحقق باشد ولى در مبدأ حدوث آن شك داشته باشيم كه آيا در همين زمان حادث شده؟ يا صد سال پيش؟ يا از قديم و از روز اول همين‏طور بوده و تغيير و تحولى پديد نيامده؟ در اينجا حكم مى‏كنيم به قدمت آن موجود زيرا اگر حكم به تأخر آن كنيم و بگوئيم از روز اوّل جور ديگرى بوده و الآن اين موجود جديدا حادث شده مستلزم ارتكاب يك خلاف اصل خواهد بود. 🌀مثال استصحاب قهقرایی: 1⃣ اگر کسی الان یقین دارد که وضو ندارد، اندکی قبل هم نمازش را خوانده است و نمی‌داند موقع نماز طهارت داشته یا خیر. اما الان یقین دارد مُحْدِث است و وضو ندارد. آیا می‌توان استصحاب قهقرایی جاری کنیم و بگوییم موقع نماز هم محدث بوده است پس نمازش باطل است؟ ( البته این مثال، مجرای قاعده فراغ نیز هست اما اگر قاعده فراغ نبود، باید طبق استصحاب قهقرائی حکم به بطلان نماز می‌کردیم.) 2⃣ در عرف فعلی ما مسلمانان، صيغه «افعل» ظهور در «وجوب» دارد ولى نمى‏دانيم كه آيا در صدر اسلام و در زمان نزول قرآن و معصومين (علیهم السلام) و حتى قبل از آن از آغاز پيدايش لغت عرب همين معنا را داشته و يا در آن اعصار معناى ديگرى داشته و بعدها از آن معنا نقل داده شده است. اگر بگوئيم اين ظهور جديد است و در قديم معناى ديگرى داشته به ناچار بايد تسليم نقل و تعدد وضع شويم که هر دو خلاف اصل است؛ زيرا اصل عدم نقل و عدم تعدد وضع است. 🔅تذکر: حجیت «استصحاب قهقرایی» محل اختلاف است. #استصحاب_قهقرایی #استصحاب_معکوس #اصول_الفقه #مظفر (رحمة الله علیه) #اصول_فقه 📚اصول الفقه، استصحاب، مقومات استصحاب https://eitaa.com/saluni

❓پرسش ۱۶۰: لطفاً در مورد #استصحاب_قهقری و حجیت آن توضیح دهید؟ ✍پاسخ: 💠 نکتهٔ۱(اسامی آن) : #استصحاب_قهقرایی از مباحث #علم_اصول است که نام‌های دیگر آن، #استصحاب_قهقری ، #استصحاب_مقلوب یا #استصحاب_وارونه یا #استصحاب_معکوس یا #استصحاب_منعکس یا #انعطاف می باشد. 💠نکتهٔ۲(کاربرد) : استصحاب قهقری هم در #علم_لغة و #تفسیر_قرآن و هم در #مباحث_فقهی مطرح می‌شود. 💠تعریف: معنای استصحاب قهقرائی این است که در فرض #یقین_لاحق و #شک_سابق، یقین لاحق ابقاء شود. در واقع در این استصحاب، جای شک و یقین معکوس شده است. 💠مثال: اگر کسی الان یقین دارد که وضو ندارد، اندکی قبل هم نمازش را خوانده است و نمی‌داند موقع نماز طهارت داشته یا خیر. اما الان یقین دارد مُحْدِث است و وضو ندارد. (بر فرض عدم جریان #قاعدهٔ_فراغ ) اگر استصحاب قهقرایی جاری کنیم و بگوییم موقع نماز هم محدث بوده است، حکم به بطلان نماز می‌شود. 💠حجیت: درباره #حجیت این #استصحاب، بین #اصولیون اختلاف است مشهور اصولیون امامی معتقدند استصحاب قهقرایی حجیت ندارد و ادلهٔ حجیت استصحاب، شامل آن نمی‌شود اما برخی مثل #شهید_صدر «رحمه‌الله» به حجیت آن معتقدند. 🔅یکی از موارد #استصحاب_قهقری در نظر اغلب اصولیین حجت است و آن موردی است که هم اکنون یقین وجود داشته باشد که در نزد عرف لفظی برای معنایی وضع شده است و بعد شک به وجود آید که آیا در سابق - مثلاً در عصر ائمه «علیهم‌السلام» - نیز برای چنین معنایی وضع شده بوده یا نه؛ در این مورد ثابت می‌شود که در آن عصر هم برای همین معنا وضع شده است. اما باید توجه داشت که حجیت این مورد، از باب حجّیت استصحاب مصطلح و از باب #اصول_عملی #تعبّدی نیست بلکه از سنخ #اصول_لفظیِ #عقلاییِ مورد امضای شارع است که از آن به #اصل_عدم_نقل یاد می‌شود. #استصحاب_قهقرائی #استصحاب #اصول_عملیه #اصول_فقه 📚محاضرات فی اصول الفقه،جلد 1، صفحه 114 📚فرائد الاصول، جلد 2، صفحه 547 📚اصول الفقه جلد 2، صفحه 252 📚بحوث فی علم الاصول جلد 6، صفحه 14 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴 به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️ https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯