#امروز_جمعه ۱۳۹۸/۵/۱۸
۷ ذیالحجه ۱۴۴۰
▪ شهادت امام محمدباقر«ع»_ ۱۱۴ه ق
▪▫▪▫▪
✨ حکمتی از نهجالبلاغه حضرت علی«ع»
📖موضوع:
#برتری_عقل_از_مشاهده_چشم .
▫▫▫
وَ قَالَ ( عليه السلام ) :
لَيْسَتِ الرَّوِيَّةُ كَالْمُعَايَنَةِ مَعَ الْإِبْصَارِ فَقَدْ تَكْذِبُ الْعُيُونُ أَهْلَهَا وَ لَا يَغُشُّ الْعَقْلُ مَنِ اسْتَنْصَحَهُ .
⭕ امام علیهالسلام فرمودند:
⬅#انديشيدن همانند ديدن نيست،
زيرا گاهى چشم ها #دروغ مى نماياند،
امّا آن كس كه از عقل نصيحت خواهد به او #خيانت نمى كند.
▫▫▫
‼ نکات :
✅ برخلاف آنچه علماى حسّى و تجربى مى پندارند
هميشه حسّ و تجربه صحيح ترين #اطلاعات را در اختيار انسان نمى گذارد؛
#خطاهاى حسّ را بسيارى از دانشمندان جمع آورى كرده اند كه ليست بزرگى را تشكيل مى دهد.
➖ مثال ساده آن را در زندگى روزانه خود مى بينيم :
در انتهاى خيابانى كه دو طرف آن را درخت پوشانده است مى ايستيم
و نگاه به طول خيابان مى كنيم احساس مىكنيم درخت ها هرچه از ما دورتر مى شوند به هم نزديك تر مى گردند
و فاصله آنها پيوسته كم مى شود در حالى كه مى دانيم اين فقط #خطاى_باصره است.
✅ هنگامى كه چشم كه مهم ترين حسّ ماست
داراى خطاهاى فراوان است چگونه مى توانيم به ساير حواس خود صددرصد #اطمينان كنيم؟
➖اگر بخواهيم خطاى حواس را در گوش و حس لامسه و چشيدن و بوييدن نقل كنيم يك كتاب مى شود،
به همين دليل ما بايد پيوسته خطاهاى حس را از طريق #عقل اصلاح كنيم.
مبادا خطاهاى حسى، ما را به كارهايى كه خلاف وظيفه و مسئوليت ما و #خلاف_رضاى_خداست بكشاند.
درست است كه عقل نيز گاه خطا مى كند و انسان، #معصوم نيست؛
ولى به هر حال وسيله خوبى براى اصلاح خطاهاى حس محسوب میشود.
✅ فراموش نكنيم اين سخن را زمانی امام«ع» بيان كرد كه هنوز #مباحث مربوط به خطاى حواس چندان مطرح نبود.
از سوى ديگر آنها كه تمام #اعتمادشان بر حس است
نبايد فراموش كنند كه حس هميشه امور پراكنده اى را در #اختيار_انسان مى گذارد،
➕اين عقل است كه از آنها يك #قاعده كلى و علمى مى سازد
كه در موارد مشابه قابل استدلال است،
➖بنابراين هرگز نبايد به دليل اينكه عقل هم خطاپذير است آن را #بى_اعتبار دانست
و تمام توجه خود را به حس معطوف داشت كه تا عقل، پشتيبان حس نباشد
هيچ مشكلى حل نمى شود و هيچ #قانون_علمى به وجود نمى آيد.
✔ تمام داروهايى كه براى بيمارى هاى مختلف #تجويز مى شود
نتيجه آزمايش هايى است كه نخست روى حيوانات وسپس تعدادى از انسانها انجام داده اند،
آنگاه از مجموع اين #آزمايش هاى پراكنده، قانونى كلى استنتاج مى گردد.
✅از اين كلام حكيمانه مى توان نتيجه گرفت كه هرگز نبايد به كار شعبده بازان و #ساحران دلخوش كرد و فريب كارهاى آنها را خورد،
هر چند با حسّ خود، كار خارق العاده اى از آنها ببينيم.
هنگامى كه اعمال آنها را با نيّت هاى سوء و #ادعاهاى_باطلشان در كنار هم قرار مى دهيم اينجاست كه عقل ما حسّ ما را تكميل مى كند.
✅يا هنگامى كه مى بينيم #دشمن قرآنها را بر سر نيزه كرده و دم از داورى قرآن مى زند
در حالى كه آثار سوء نيت و #ستمگرى از سابقه آنها كاملا هويداست
بايد به حكم عقل تن دَر دهيم و آن را يك نيرنگ بناميم.
📌در هر حال اين گفتار حكيمانه مى تواند سرچشمه نتيجه گيرى هاى مختلف در #مسائل اخلاقى و سياسى و اجتماعى و علمى گردد.
📚 حکمت۲۸۱ _ ( علمی )
🙏ترجمه مرحوم استاد محمد دشتی.
@shiitehistory
#امروز_جمعه ۱۳۹۸/۵/۲۵
۱۴ ذیالحجه ۱۴۴۰
🌸🌸🌸🌸🌸
✨حکمتی از نهجالبلاغه حضرت علی«ع»
📖 موضوع: #سرانجام_خوشیها .
▫▫▫
وَ قَالَ ( عليه السلام ) :
مَا قَالَ النَّاسُ لِشَيْءٍ طُوبَى لَهُ إِلَّا وَ قَدْ خَبَأَ لَهُ الدَّهْرُ يَوْمَ سَوْءٍ .
⭕ امام علیهالسلام فرمودند:
⬅#مردم در مورد چيزى نمیگویند،
« خوشا به حالش »
جز آن كه روزگار،
روز بدى را براى او #تدارک ديد.
▫▫▫
‼ نکات :
✅ براى اين جمله كوتاه و پرمعنا #دو_تفسير وجود دارد :
1⃣نخست اينكه چون مردم چيزى را بستايند،
#حسودان، حسادتشان تحريك مى شود
و در زوال آن كوشش مى كنند.
➖به همين دليل جمعى معتقدند بايد #نعمت هاى چشمگير را ازنظر حسودان مخفى داشت كه در مقام دشمنى با آن برنيايند.
✔درست است كه بايد انسان به مقتضاى (وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ) نعمت هاى الهى را آشكار سازد؛
ولى در برابر حسودان، استثنايى وجود دارد.
به همين دليل #حضرت_يعقوب«ع» به فرزندش يوسف«ع» سفارش كرد كه خواب خود را كه نشانه #اوج_عظمت او در آينده است
از برادران حسود پنهان كند.
2⃣تفسير ديگر اينكه همه چيز دنيا در حال #دگرگونى و زوال است؛
امروز ممكن است همه درباره شخص معينى #تعريف و تمجيد كنند
و نعمت هاى الهى را براى او كامل بدانند
و بگويند: خوشا به حال او كه مشمول چنين نعمتهايى است؛
➖اما چيزى نمى گذرد كه دگرگونى هاى طبيعت دنيا، #دامان او را مى گيرد،
ثروت از ميان مى رود،
➖قدرت رو به #افول مى گذارد
و جوانى و سلامت به پيرى و بيمارى منتهى مى شود
✔و اينجاست كه ستايش كنندگان سابق انگشت حيرت به دندان مى گزند.
✅نمونه اين مطلب همان است كه در داستان قارون، اواخر سوره «قصص» در #قرآن_مجيد آمده که میگوید :
« (روزى #قارون) با تمام زينت خود در برابر قومش ظاهر شد،
آنها كه خواهان زندگى دنيا بودند گفتند:
«اى كاش همانند آنچه به قارون داده شده است ما نيز داشتيم! به راستى كه او #بهره_عظيمى دارد!».
✖اما هنگامى كه #عذاب_الهى آن مغرورِ خودخواهِ خودبرتربين را فرا گرفت
و قصرهايش در درون خاك مدفون شدند،
آنها كه ديروز آرزوى زندگى او را مى كردند به كلى دگرگون شدند
➕و به فرموده قرآن
«و آنها كه ديروز #آرزو مى كردند به جاى او باشند (هنگامى كه اين صحنه را ديدند) گفتند:
➖«واى بر ما! گويا خدا #روزى را بر هركس از بندگانش بخواهد گسترش مى دهد يا تنگ مى گيرد!
اگر خدا بر ما منت ننهاده بود، ما را نيز به قعر زمين فرو مى برد!
❌اى واى گويى #كافران هرگز رستگار نمى شوند!».
📚حکمت۱۸۶ _ (سیاسی، اجتماعی)
🙏ترجمه مرحوم استاد محمد دشتی.
@shiitehistory