✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه قرآن و روايات چگونه می توان ثابت کرد انسان دو جنبه «جسمانی» و «روحانی» دارد و منحصر به جسم و مادّه نیست؟
🔹 #روحانيّت_انسان يكى از مسائلى است كه از ديرباز فكر بشر را به خود مشغول ساخته است. توجّه به اين مسئله باعث شده كه موضوع روحانيّت انسان در فلسفه، فرهنگ و هنر نيز جایگاه خاصى پيدا كند. همچنين در #قرآن و #حديث بارها بدان اشاره شده و در فلسفه اسلامى نيز اين مسئله مطرح بوده است. در اينجا به گوشه اى از آنچه در «قرآن» و «حديث» در اين باره آمده است، مى پردازيم: #انسان موجودى دو جانبه است كه در ميانه دو جهان مادّه و مجرّدات قرار دارد و داراى روح و جسم است. از جانب #روح، متعالى است و دست بر آسمان دارد و از سوى #جسم، متسافل است و بر زمين دست نهاده است.
🔹 #قرآن پس از آن كه مراحل آفرينش انسان را ـ در دوران جنينى ـ وصف مى كند، در مراحل پى در پى او را به جايى مى رساند كه از جهان مادّه فراتر رفته و روح متعالى در او دميده مى شود: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ - ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَاماً فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْماً...؛ [۱] و ما #انسان را از عصاره اى از گِل آفریدیم - سپس او را نطفه اى در قرارگاهِ مطمئن [رَحِم] قرار دادیم - سپس نطفه را بصورت علقه [خون بسته]، و علقه را بصورت مضغه [چیزى شبیه گوشت جویده شده]، و مضغه را بصورت استخوانهایى درآوردیم؛ و بر استخوان ها گوشت پوشاندیم...».
🔹«قرآن» تا اينجا مراحل وجود مادّى انسان را مطرح مى كند، آن گاه مى فرمايد: «...ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبَارَكَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ؛ [۲] ...سپس آن را آفرینش تازه اى بخشیدیم؛ پس بزرگ و پر برکت است خدایى که بهترین آفرینندگان است!». اين آفرينش ديگر، همان #روح_انسان است كه پس از گذشت چهار ماه ـ دوران جنين ـ بر او دميده مى شود. در آيه ديگرى نيز به اين دو مرحله آفرينش اشاره شده است: «وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسَانِ مِن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلَالَةٍ مِّن مَّاءٍ مَّهِينٍ - ثُمَّ سَوَّاهُ وَ نَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ...؛ [۳] آفرینش #انسان را از گِل آغاز کرد - سپس نسل او را از عصاره اى از آب ناچیز و بى قدر آفرید - سپس [اندام] او را نظام بخشید و از روح خویش [روحى شریف و برجسته] در وى دمید...».
🔹نكته جالب در اين آيه آن است كه #روح دميده شده در انسان از سِنخ #عالَم_ملكوت معرفى مى شود، «مِن رُّوحِهِ» و به خود پروردگار نسبت داده مى شود و نشان مى دهد كه روح فراتر از سنخ ماديات است. امام صادق (علیه السلام) در اين زمينه مى فرمايد: «إِنَّ اللهَ خَلَقَ خَلْقاً وَ خَلَقَ رُوحاً ثُمَّ أَمَرَ مَلَكاً فَنَفَخَ فِيه...؛ [۴] خداوند آفريده اى آفريد و روحى آفريد، سپس فرشته اى را دستور داد تا #روح را در آفريده بدمد...». #انسان از ديدگاه «قرآن» آفريده اى است كه از #جسم و #روح به وجود آمده است، ابتدا كالبدى آفريده شده و سپس روان جاويد در آن دميده شده است. از ديدگاه فلسفه، انسان يك موجود مادّى محض نيست. يعنى #انسان به همين پديده جسمانى كه از گوشت و پوست و استخوان و عضلات تشكيل يافته است منحصر نمى شود، بلكه وجودى والاتر دارد كه او را در مرتبه اى فراتر از جهان مادّه قرار مى دهد، و از چارچوپ جسمانى محض خارج مى كند. [۵]
پی نوشتها؛
[۱] سوره مؤمنون، آیات ۱۲ الی ۱۴
[۲] همان، آيه ۱۴
[۳] سوره سجده، آیات ۷ الی ۹
[۴] التوحيد، ابن بابويه، جامعه مدرسين، چ اول، ص ۱۷۲؛ بحار الأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ دوم، ج ۵۸، ص ۳۲
[۵] براى توضيح و تفصيل بيشتر رجوع كنيد به: الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة، صدر المتألهين، دار احياء التراث، چ سوم، ج ۸، ص ۲۹۵؛ مفاتيح الغيب، فخرالدين رازى، دار احياء التراث العربى، چ سوم، ج ۲۱، ص ۳۹۱ ذيل آيه «و يسألونک عن الروح...»؛ الميزان فى تفسير القرآن، طباطبايى، انتشارات اسلامى، چ پنجم، ج ۱، ص ۳۶۵ الی ۳۶۹ و ج ۱۰، ص ۱۱۸
📕علوم قرآنی، معرفت، محمد هادی، موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، قم، ۱۳۸۱ش، ص ۱۶
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#انسان
منبع/تبیین
📡 پایگاه خبری تحلیلی وَرْاُئوی
🕯 میعادگاه شهدای وَرجُوی
@varjovi
@shohadayevarjovi
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه قرآن و روايات چگونه می توان ثابت کرد انسان دو جنبه «جسمانی» و «روحانی» دارد و منحصر به جسم و مادّه نیست؟
🔹 #روحانيّت_انسان يكى از مسائلى است كه از ديرباز فكر بشر را به خود مشغول ساخته است. توجّه به اين مسئله باعث شده كه موضوع روحانيّت انسان در فلسفه، فرهنگ و هنر نيز جایگاه خاصى پيدا كند. همچنين در #قرآن و #حديث بارها بدان اشاره شده و در فلسفه اسلامى نيز اين مسئله مطرح بوده است. در اينجا به گوشه اى از آنچه در «قرآن» و «حديث» در اين باره آمده است، مى پردازيم: #انسان موجودى دو جانبه است كه در ميانه دو جهان مادّه و مجرّدات قرار دارد و داراى روح و جسم است. از جانب #روح، متعالى است و دست بر آسمان دارد و از سوى #جسم، متسافل است و بر زمين دست نهاده است.
🔹 #قرآن پس از آن كه مراحل آفرينش انسان را ـ در دوران جنينى ـ وصف مى كند، در مراحل پى در پى او را به جايى مى رساند كه از جهان مادّه فراتر رفته و روح متعالى در او دميده مى شود: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ - ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَاماً فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْماً...؛ [۱] و ما #انسان را از عصاره اى از گِل آفریدیم - سپس او را نطفه اى در قرارگاهِ مطمئن [رَحِم] قرار دادیم - سپس نطفه را بصورت علقه [خون بسته]، و علقه را بصورت مضغه [چیزى شبیه گوشت جویده شده]، و مضغه را بصورت استخوانهایى درآوردیم؛ و بر استخوان ها گوشت پوشاندیم...».
🔹«قرآن» تا اينجا مراحل وجود مادّى انسان را مطرح مى كند، آن گاه مى فرمايد: «...ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبَارَكَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ؛ [۲] ...سپس آن را آفرینش تازه اى بخشیدیم؛ پس بزرگ و پر برکت است خدایى که بهترین آفرینندگان است!». اين آفرينش ديگر، همان روح انسان است كه پس از گذشت چهار ماه ـ دوران جنين ـ بر او دميده مى شود. در آيه ديگرى نيز به اين دو مرحله آفرينش اشاره شده است: «وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسَانِ مِن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلَالَةٍ مِّن مَّاءٍ مَّهِينٍ - ثُمَّ سَوَّاهُ وَ نَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ...؛ [۳] آفرینش #انسان را از گِل آغاز کرد - سپس نسل او را از عصاره اى از آب ناچیز و بى قدر آفرید - سپس [اندام] او را نظام بخشید و از روح خویش [روحى شریف و برجسته] در وى دمید...».
🔹نكته جالب در اين آيه آن است كه #روح دميده شده در انسان از سِنخ #عالَم_ملكوت معرفى مى شود، «مِن رُّوحِهِ» و به خود پروردگار نسبت داده مى شود و نشان مى دهد كه روح فراتر از سنخ ماديات است. امام صادق (علیه السلام) در اين زمينه مى فرمايد: «إِنَّ اللهَ خَلَقَ خَلْقاً وَ خَلَقَ رُوحاً ثُمَّ أَمَرَ مَلَكاً فَنَفَخَ فِيه...؛ [۴] خداوند آفريده اى آفريد و روحى آفريد، سپس فرشته اى را دستور داد تا #روح را در آفريده بدمد...». #انسان از ديدگاه «قرآن» آفريده اى است كه از #جسم و #روح به وجود آمده است، ابتدا كالبدى آفريده شده و سپس روان جاويد در آن دميده شده است. از ديدگاه فلسفه، انسان يك موجود مادّى محض نيست. يعنى #انسان به همين پديده جسمانى كه از گوشت و پوست و استخوان و عضلات تشكيل يافته است منحصر نمى شود، بلكه وجودى والاتر دارد كه او را در مرتبه اى فراتر از جهان مادّه قرار مى دهد، و از چارچوپ جسمانى محض خارج مى كند. [۵]
پی نوشتها؛
[۱] سوره مؤمنون، آیات ۱۲ الی ۱۴
[۲] همان، آيه ۱۴
[۳] سوره سجده، آیات ۷ الی ۹
[۴] التوحيد، ابن بابويه، جامعه مدرسين، چ اول، ص ۱۷۲؛ بحار الأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ دوم، ج ۵۸، ص ۳۲
[۵] براى توضيح و تفصيل بيشتر رجوع كنيد به: الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة، صدر المتألهين، دار احياء التراث، چ سوم، ج ۸، ص ۲۹۵؛ مفاتيح الغيب، فخرالدين رازى، دار احياء التراث العربى، چ سوم، ج ۲۱، ص ۳۹۱ ذيل آيه «و يسألونک عن الروح...»؛ الميزان فى تفسير القرآن، طباطبايى، انتشارات اسلامى، چ پنجم، ج ۱، ص ۳۶۵ الی ۳۶۹ و ج ۱۰، ص ۱۱۸
📕علوم قرآنی، معرفت، محمد هادی، موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، قم، ۱۳۸۱ش، ص ۱۶
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#انسان
منبع/تبیین
📡 پایگاه خبری تحلیلی وَرْاُئوی
🕯 میعادگاه شهدای وَرجُوی
@varjovi
@shohadayevarjovi
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️مقام عبودیت حضرت زینب (سلام الله علیها)
🔹 #مومن_واقعی کسی است که در #کوران_حوادث، و در شرایط سخت، آن زمانی که #جسم و #روح انسان آماج تیر #بلاها و #مصیبتها قرار میگیرد، به جای شکایت و اعتراض، #ایمان خود را حفظ و ارتباطش را با #خداوند_متعال مستحکم تر نماید، و همین نکته کلیدی است که آدمی را آرام و #تحملش را در مقابل آن گرفتاریها تشدید مینماید.
🔹«الَّذينَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللهِ أَلا بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» [۱] (آنها كه به خدا #ايمان آورده و #دلهاشان به ياد خدا آرام مىگيرد، آگاه شويد كه تنها #ياد_خدا #آرام_بخش دلهاست). عقیله بنی هاشم، #اسوه_صبر و استقامت، #حضرت_زینب (سلام الله علیها)، عمیقا این ارتباط با معدن آرامش را حفظ نموده بود، که توانست در دوران زندگی مشقت بارش، آن همه #مصیبت را تحمل نماید. به عنوان نمونه:
🔹الف: آن بانوی مکّرمه در حساس ترین شب زندگی، شب هجران از #امام_حسین (علیه السلام)، فرزندان و برادران، شب اسارت و غربت، شب آوارگی، و تنهایی، #تهجد و #شبزندهداری خویش را ترک ننمود. از فاطمه بنت الحسین (سلام الله علیها) نقل شده است که فرمود: «وَ اَمَّا عَمَّتِی زِینَب فَاِنَّهَا لَم تَزَل قَائِمَةٌ فِی تِلکَ اللَّیلَة اَی عَاشِرَة مِنَ المُحَرَّمِ فِی مِحرابِها تَستغیث اِلَی رَبِّهَا... [۲] عمّه ام #زینب (سلام الله علیها) در تمام #شب_عاشورا در محراب خویش ایستاده و به پروردگارش استغاثه مینمود».
🔹ب: روز عاشورا #امام_حسین (علیه السلام) که خود #معصوم و واسطه فیض الهی است، هنگام وداع با #خواهر مصیبت زدهاش، جملهای را میفرماید که حاکی از رسیدن قلّه رفیع #بندگی و پرستش آن مخدّره، دارد: «يا اُخْتاه! لا تَنْسِنی فی نافلةِ اللَّيْل»؛ [۳] (#خواهرجان! مرا در #نماز_شب فراموش مکن).
🔹ج: #امام_سجاد (عليه السلام) درباره این جنبه از زندگی خانم #حضرت_زینب (سلام الله علیها) میفرمودند: «اِنَّ عَمَّتي زَيْنَب کانَتْ تُؤَدّي صَلَواتِها مِنْ قِيام، اَلفَرائِضَ وَ النَّوافِلَ، عِنْدَ مَسيرِنا مِنَ الکُوفَةِ اِلَی الشّامِ، وَ فی بَعْضِ المَنازِل تُصَلّي مِنْ جُلُوسٍ... لِشِدَّةِ الجُوعِ وَ الضَّعْفِ مُنْذُ ثَلاثِ لَيالٍ لاَنَّها کانَتْ تَقْسِمُ ما يُصيبُها مِنَ الطَّعامِ عَلَي الاَطْفالِ، لِاَنَّ القَوْمَ کانُوا يَدْفَعُونَ لِکُلِّ واحِدٍ مِنّارغيفاً واحِداً مِنَ الخُبْزِ فِي اليَوْمِ وَ اللَّيلَة»؛ [۴] (همانا عمه ام #زينب همه نمازهای واجب و مستحب خود را در طول مسير ما از کوفه به شام ايستاده می خواند و در بعضی از منزل ها نشسته نماز خواند... و اين هم به جهت گرسنگی و ضعف او بود، زيرا سه شب بود که غذايی را که به او می دادند ميان اطفال تقسيم میکرد، چون که آن مردمان (سنگدل) در هر شبانه روز به ما يک قرص نان بيشتر نمی دادند».
🔹اینها گوشههایی از #عبادت و ارتباط #حضرت_زینب (سلام الله علیها) با حق تعالی بود که به ما این درس را میدهد، که اگر میخواهیم در مقابل امواج سهمگین و کوبنده #مصیبتها به ساحل آرامش برسیم، بهترین راه، #ارتباط و اتصال با #مبدأ_آرامش میباشد.
پینوشتها؛
[۱] قرآن کریم، سوره رعد، آيه ۲۸
[۲] بحرانى اصفهانى، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآيات و الأخبار الأقوال،ج ۱۱، ص ۹۵۴، مؤسسة الإمام المهدى (عج)، قم
[۳] همان
[۴] همان
منبع؛ وبسایت اندیشه برتر حوزه
#حضرت_زینب
منبع/ تبیین
📡 پایگاه خبری تحلیلی وَرْاُئوی
🕯 میعادگاه شهدای وَرجُوی
@varjovi
@shohadayevarjovi
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه امام علی (علیه السلام) «غم و اندوه» چه آثار زیان باری دارد؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در حکمت ۱۴۳ #نهج_البلاغه تأثير غم و اندوه را در #جسم و #روح انسان بيان میدارد و ميفرمايد: «اَلْهَمُّ نِصْفُ الْهَرَمِ» (#غم و اندوه نيمى از پيرى است). اشاره به اين كه غم و #اندوه، در موارد بسیار انسان را پير میكند، هرچند انسان به حسب سن و سال پير نشده باشد، موهاى او تدريجاً سفيد شده، و قامت وى خميده و قواى بدن رو به تحليل میرود و از نظر فكرى و روحى نيز احساس پيرى میكند. منظور حضرت اين است كه انسان تا میتواند #غم و #اندوه را به خود راه ندهد و از آثار سوء آن بپرهيزد.
🔹البته انكار نمیتوان كرد اسباب غم و #اندوه مختلف است و بخشى از آن قابل اجتناب نيست؛ گاه مربوط به مسائل دينى و معنوى است كه انسان به هرحال با آن دست به گريبان خواهد بود. در حديث معروفى از ابن عباس میخوانيم كه میگفت: «هيچ آيه اى شديدتر و مشكلتر از اين آيه «فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ...» [۱] بر پيامبر (صلى الله عليه و آله) نازل نشد و از اين رو هنگامى كه اصحاب آنحضرت پرسيدند: اى رسول خدا! چرا به اين زودى موهاى شما سفيد شده و آثار پيرى نمايان گشته؟ فرمود: «شَيَّبَتْني هُودُ وَ الْواقِعَةُ»؛ [۲] (سوره هود و واقعه مرا پير كرد).
🔹گفته شده علت همان دستورى است كه خداوند به پيغمبرش درباره #استقامت در مقابل #دشمنان_سرسخت و كينه توز و بى رحم داده است. ميدانيم سوره «هود» و «واقعه» هر دو در مكه نازل شده در زمانى كه پيامبر (صلی الله علیه و آله) سخت از طرف مشركان در فشار بود و گفته اند: سوره «هود» بعد از وفات «ابوطالب» و «خديجه» نازل شد كه امواج غم و اندوه از هر سو قلب پاك پيامبر (ص) را احاطه كرده بود.
🔹اما بسيارى از #عوامل_غم و اندوه، امورى هستند كه انسان میتواند خود را از آن دور دارد يا نسبت به آن بى اعتنا باشد، از اين رو در حديثى آمده است كه #زيارتاهلقبور غم و #اندوه را زايل میكند؛ زيرا سرچشمه بسيارى از غمها #امور_مادى است، هنگامى كه انسان به زيارت اهل قبور میرود و پايان كار دنيا را مى بيند كه ثروتمند و مسكين همه در يكجا خفته اند و هيچكدام جز كفنى با خود از اين دنيا نبرده اند #آرامش پيدا میكند.
🔹در طب امروز اين مسئله به روشنى ثابت شده كه سرچشمه بسيارى از بيماریهاى جسمى #ناراحتیهای_روحى است، بيمارى هاى اعصاب، قلب، معده و غير آن در بسيارى از موارد از فشارهاى عصبى و به اصطلاح #استرسها و غم و #اندوهها ناشى میشود و درمانى جز خلاص كردن خود از غم و اندوه ها ندارد، و اگر انسان عزم راسخ و #اراده_قوى داشته باشد میتواند خود را از آن دور دارد. بسيارى از حكما و شعرا براى كمك كردن به انسانها براى فراموشىِ اسبابِ اينگونه غم و اندوه ها سخنان نغز و پربارى دارند.
🔹شاعر عرب ميگويد: «ما فاتَ مَضى وَ ما سَيَأْتيكَ فَأَيْنَ - قُمْ فَاغْتَنِمِ الْفُرْصَةَ بَيْنَ الْعَدَمَيْنِ»؛ و شاعر فارسى زبان ميگويد:
«از دى كه گذشت هيچ از آن ياد مكن - فردا كه نيامدست فرياد نكن». در واقع اين دو شاعر گويا مطلب خود را از حديث #امام_صادق (عليه السلام) اخذ كرده اند، آنحضرت ميفرمايد: «در برابر امور دنيا #صبر و شكيبايى پيشه كنيد، زيرا ساعتى بيش نيست؛ آنچه گذشته است نه دردى از آن احساس میكنى نه سرورى و آنچه نيامده است نمیدانى چيست، بنابراين #دنيا براى تو همان ساعتى است كه در آن هستى پس در برابر #اطاعت_خداوند #شكيبايى پيشه كن و بر #ترك_معصيت صبر نما». [۳]
🔹در حقيقت بسيارى از افكار غم انگيز، #افكار_بيهودهاى است كه ما خودمان آن را براى خود فراهم ميكنيم. مثلا مى نشينيم خود را با افراد بالادست #مقايسه ميكنيم و بر محروميت خود اشك #حسرت میريزيم و گاه میگوييم: اى كاش فلان فرصت را از دست نمیداديم كه اگر نداده بوديم امروز چه ثروت يا چه مقامى داشتيم. به همين دليل دستور داده شده است كه هميشه به #پايينتر از خود نگاه كنيد تا #شاد و خرم باشيد و نگاه به #بالاتر نكنيد تا #غمگين و اندوهگين نشويد. [۴]
🔹البته بسيار میشود كه به هنگام #وقوع_حوادث ما يك روى سكه را مى بينيم و نگران ميشويم، در حالى كه سوى ديگر سكه ممكن است امورى باشد كه بهترين كمك را به ما بكند. #قرآن_مجيد ميفرمايد: «فَعَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللهُ فِيهِ خَيْراً كَثِيراً» [۵] (چه بسا چيزى #خوشايند شما نباشد، و خداوند #خير_فراوانى در آن قرار مى دهد). شاعر ميگويد: «جبين گره مكن از هر بدى كه پيش آيد - كز اين نوشته تو يك روى صفحه میخوانى؛ به روى ديگر آن #نعمتى نهفته خداى - كه شكر كردنِ آن تا به حشر نتوانى». [۶]
#مآخذدرمنبعموجوداست
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۱۳، ص ۱۶۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#غم #اندوه
منبع/ تبیین
@shohadayevarjovi