🔰نانوپشه، علم و اتوپیای تکنولوژی کرونا نوشت(1) ✍️ محمدعلی روزبهانی 🔸موجود اسطوره ای به اندازه ی یک نانوپشه از بینی انسان پرمته ای معاصر وارد می شود و تمام عرض و ارتفاع علم و تکنیک جدید نمی تواند از عهده اش برآید. در برهوت طبیعت لاشعور، ویروسی که طبیعتش ویروسی کردن است، به جان آدمیزاد افتاده و زندگی روزمره و زمان مالوف و مانوس عصر سایبرنتیک را دگرگون کرده، نفس ها در سینه حبس شده است؛ هر کس به غار خویش خزیده و «نظم» آهنین زندگی ترک برداشته است. هم مگر از شکاف این خورده ترک ها بتوان نگاهی به بیرون انداخت و بیرون از این تمدن سیمانی و سفت و فولادین، به راه ها و کوره راه های جایگزین دمی اندیشه کرد. 🔹معلوم نیست چند دهه یا چند قرن دیگر، دوباره دیواره های سیاه چال این تمدن ترک بردارد و بشر بتواند خارج از این سقف ها، مرغ خیالش را روانه ی آشیان دیگری کند. رخداد تکان دهنده اتفاق افتاده است. ذره ی ویرانگار همه تمدن را به بازی گرفته و تنها کاری که می توان در برابرش کرد این است که هیچ کاری در برابرش نکرد! از دو متری اش فاصله بگیری، در خانه سرجایت مقهور و تحقیر شده و سر بزیر بنشینی و خضوع کنی و به همه ی امکانات تمدنی ات و همه ی مقدسات مذهبی ات التماس کنی تا سایه ی سنگین و ویرانگر نانوپشه را از روی سیاره ی رنج پاک کنند. 🔸تمدن ما لرزان و ترسان وارد عمل شده و تمام امکاناتش را به میان آورده تا ترک ها را بپوشاند؛ نانوپشه که حتا وارث قدرقدرت نمرود و پادشاه بابل جدید، رئیس جمهور آمریکا و صاحب دهکده ی سلیکون ولی، از او ایمن نیست، ویروس نامیده شده است. وقتی نانوپشه، «ویروس» نامیده می شود، معنا و مفهوم ویرانگر، ابژه سازی و عینی سازی می شود و بدین سان «علم» و «تکنیک» قدرت می یابد تا آن را از صفحه ی حیات حذف کند و قاهرانه دوباره خود را بر تخت شاهی اش بنشاند. 🔹علم و تکنیک همچنان در جایگاه خدا، وعده ی رستگاری می دهد. رستگاری ای در دسترس، زمان مند و کاملا تحت کنترل میل ها و هوس های خرق الساعه ی آدمی. علم وعده داده، شش ماه یا نهایتا یک سال دیگر، واکسن «ویروس» تازه وارد لاشعور و نابودگر را خواهد ساخت و دوباره آرامش را به سیاره ی رنج باز خواهد گرداند، همه چیز دوباره به نظم و قرار روزمره ی خود باز خواهد گشت و آدم ها دوباره برای رستگاری وعده داده شده تکنولوژی در برهوت طبیعت از پی هم خواهند دوید. تا آن زمان اما باید در خانه ماند و آبروداری کرد... نکند که «تکنیک» افیون توده ها باشد. #علم_جدید #ترک_تمدنی #تکنولوژی #طبیعت #نمرود #بابل #پرومته #ویروس_کرونا ⚜️ @taammolat74

🔰انسان خودبنیاد، ایدئولوژی سلطه ✍️اسحاق سلطانی 🔸از زمانی که رنسانس در مغرب‌زمین شروع به طلوع کرد، با قطع کردن رابطه زمین و آسمان به‌آرامی ارزش‌های خود را شکل داده و در بستر تجربه انسانی آن را متعین می‌کند. طرح شدن اموری مانند #تساهل و #آزادی از قبیل ارزش‌هایی است که در این دوران به‌آرامی طرح شده و رفته‌رفته تبدیل به اولویت‌دارترین ارزش‌های انسانی می‌شوند. 🔹در این میان آن ارزش اساسی که منشأ سایر ارزش‌های این ایدئولوژی است، درک انسان به‌مثابه موجودی مستقل است که بر هستی سلطه دارد. چنین تصوری از انسان، که از ابتدای #رنسانس به‌واسطه اکتشافات و رشد صنعتی آغاز شد، در #عصر_روشنگری به اوج خودش می‌رسد. در این زمان است که انسان حس می‌کند با تکیه به‌عقل و توان خود می‌تواند بر ‌سراسر هستی سلطه یابد. 🔸اعتمادبه‌نفس پدید‌آمده برای انسان غربی، به‌واسطه ارتقای بسیار سریع توان بهره‌گیری بیشتر از طبیعت،این اعتقاد را در او ایجاد می‌کند که برای برطرف کردن تمامی مشکلات کافی است تنها به‌خود اعتماد کند. لذا #انسان در این مسیر هرروز خود را مستقل‌تر و دارای سلطه‌ای بیشتر و بیشتر بر هستی درک می‌کند. 🔹درک از انسان به‌مثابه #موجودی_خودبنیاد که قرار است هستی را آن‌گونه که می‌خواهد بنا به اراده خود آزادانه بیافریند، سبب می‌شود تا آزادی به‌مثابه ارزشی محوری در میان ارزش‌های مختلف برای ایدئولوژی #لیبرال_سرمایه‌داری اولویت یابد. در مسیر تحقق سلطه انسان در #تمدن_غرب، اگر #تکنولوژی مهم‌ترین ابزار تحقق سلطه بر طبیعت است، #طب_مدرن نیز یکی دیگر از قطعات گم‌شده این پازل را تدارک می‌بیند. ⚜️ @taammolat74

🔰نظم تکنیک جهان و خطرات پیشرو ✍️ رضا داوری اردکانی 🔸در ‌صد سال اخیر جنگها و بلایا در نظر، #ادب و #تفکر اروپایی تفاوت آشکار داشته است تا آنجا که چشم‌انداز پیشرفت پدیدآمده در قرن هه به‌تدریج پوشیده و پوشیده‌تر شد و بالاخره در اندیشه #پست‌مدرن امید به آینده‌ نظم کنونی جهان، دیگر جایی ندارد. گویی در این جهان معنای زندگی گم شده است و مردمان با سودای گذران عمر در #فضای_مجازی دلخوشند و احیانا آن ‌را نشان کمال آدمی می‌دانند. با اینکه شعر، ادب و فلسفه معاصر ابتلای ما را به این توهم بزرگ و خطرناک گوشزد می‌کند، کمتر به ‌آن پرداخته می‌شود یا با آنها تفنن می‌کنند. 🔹زمانه‌ ما #زمانه_عسرت بیشتر دانستن و کمتر اندیشیدن است. در این زمان #علم به #اطلاعات تبدیل شده و اطلاعات جهان را پر کرده است و کار جهان با این اطلاعات که به صورت کالا درآمده و خرید و فروش می‌شود، می‌گردد. مردمان هم با آن خو گرفته‌اند و خو می‌گیرند و نمی‌پرسند چرا زمانه چنین شده است و آدمی به کجا می‌رود؟ 🔸وقتی گفته شود که زمان، زمان فکرکردن نیست؛ #تفکر به معنی متداول مراعات نشده است؛ زیرا تفکر به ‌معنی حساب‌بری و مصلحت بینی، جربزه داشتن و حتی #پژوهش و جستجوی دلایل وجود دارد و بیش از همیشه نیز در کار است. علم، #تکنیک و دولت الکترونیک هم هست؛ اما کسی نمی‌پرسد این جهان چیست و سرانجامش چه می‌شود و کمتر به این می‌اندیشند که وقتی همه نیروهای طبیعت که شیرة آن ‌را کشیده‌اند، چه بر سر آدمی می‌آید و آنها در برهوت خاک و افلاک و اخلاق چه خواهند کرد؟ 🔹#غفلت از آغاز و انجام و به‌سر بردن در «اکنون تهی» امری عادی است و در نظر کسانی به عین کمال تلقی می‌شود. وقتی علم به کالای مصرفی تبدیل می‌شود، اختیارش دیگر در دست دانشمندان و دانشگاه‌ها نیست و معلوم نیست که تا چه اندازه در جهت تأمین صلاح بشر قرار دارد. اکنون بزرگ‌ترین کارگردان‌های #بازار_علم، قدرت‌های نظامی و شرکت‌های چندملیتی هستند که رقم بزرگ بودجه‌ پژوهش را آنها تأمین می‌کنند و پژوهش را به راه و سمتی که مسائل و منافع آنها را تأمین کند، می‌برد. 🔸چون علم قدرت است، کشورها و ملتها در رقابت با هم به کار علم وارد شده‌اند. گویی بازار #مقاله‌نویسی هم به این بازار بازمی‌گردد. نه اینکه این مسابقه را دانشمندان و #دانشگاه‌ها برای توسعه و پیشرفت علم طراحی کرده باشند! نمی‌گویم که علم از دست دانشمندان خارج شده و در دست قدرت‌های سوداگری قرار گرفته است. پژوهش کار دانشمندان است، اما به این هم باید اندیشید که مسائل علم از کجا می‌آید و چگونه طرح می‌شود و پژوهشی که در بازار دادوستد می‌شود، چه مصارفی می‌تواند داشته باشد؟ 💢متأسفانه جهانی که «فکر» نمی‌کند و گاهی حتی خطر نزدیک به پیدا را نمی‌بیند و به جای اندیشیدن به خطر، شکوه و شکایت می‌کند و همچنان می‌گوید بگذار علم به #تکنولوژی پیش برود، بر سر جهان و آدمی هرچه می‌خواهد، بیاید! البته به عصر قبل از تکنولوژی نمی‌توان بازگشت، اما باید اندیشید که تکنیک ما را کجا می‌برد و آیا می‌تواند شر بلایایی مثل #کرونا را از سر آدمی رفع کند؟ ⚜️ @taammolat74

🔰 تکنولوژی امر جدید ✍️حجت‌الاسلام حسین مهدیزاده 🔘 بخش 1 از 2 🔸 آنچه امروز با عنوان #تکنولوژی می‌شناسیم، مطلقِ آن ابزاری که بشر مدام آن را می‌ساخته است، نیست. نکته مهم درباره تکنولوژی این است که به مثابه یکی از دال‌های مرکزی مدرنیته و یکی از دستاورد‌های مرکزی تمدن اروپایی و غربی شناخته می‌شود. 🔹تکنولوژی صرفاً سیر تکاملی ابزار‌های بشری نیست. صحبت تکنولوژی مدرن، صحبت از یک انتخاب و یک تحول نگاه به زندگی و حیات و هستی است و نه صرفاً تکامل ابزار. برای توضیح این مساله، باید چند نکته را تبیین کرد. 🔸اول اینکه اساساً طرح انبیا از آغاز این بود که نیاز‌های ما را خدا برطرف می‌کند و برای رفع نیاز‌های خود باید به خدا رجوع کنیم، اگرچه انبیا این موضوع را هم به پیروان خود آموزش می‌دانند که خدا نیاز‌های موجودات و انسان‌ها را از طریق اسباب و ابزار و امکاناتی که در اختیار آن‌ها قرار داده است، برطرف می‌کند. 🔹به مرور زمان وقتی شرک به یک جریان غالب بدل شد، خدای آسمان‌ها جای خودش را به اجرام آسمانی داد و این ستاره‌ها و خورشید و اجرام آسمانی بودند که به تعریف چگونگی زندگی انسان در زمین می‌پرداختند. بر همین اساس بود که علم ستاره شناسی و #نجوم، تبدیل به علم برتر و اعلا شد و در جایگاه تعیین کننده معادلات زندگی انسان، قرار گرفت. 🔸در این نگاه، انسان برای تدبیر زندگی خود مدام به آسمان نگاه می‌کرد، ولی نه به خدای آسمان‌ها بلکه به قوانین و دستورالعمل‌ها و مسیر‌هایی که این اجرام آسمانی برای تغییرات و تحولات و نیاز‌های بشر به او نشان می‌داد. ✔️ [ادامه دارد...] ⚜️ @taammolat74

🔰 فضای مجازی و آزادی سلسله یادداشت‌هایی در ایضاح کتاب «آزادی، قانون و سازمان» ✍️ سیدمهدی ناظمی‌قره‌باغ 🔘 قسمت دوم 🔹اسارت انسان در چنگ تکنیک یحتمل برآمده از پرسش #مارتین_هیدگر از تکنولوژی باشد. آنجا هایدگر تاکید می‌کند که تکنولوژی در تحقق، ابزار است؛ اما از لحاظ ذاتش، ابزار نیست بلکه انضباط‌بخشی و به چهارچوب کشیدن هستی و طبعا حیات آدمی است. به همین خاطر است که تکنولوژی در نسبتی وثیق با علم، با ریاضیات و با تصرف در طبیعت قرار می‌گیرد. 🔹 همه‌چیزی که مارتین هایدگر درباره نسبت انسان و تکنولوژی بیان می‌کند و مبدل به یکی از تاثیرگذارترین فقرات فلسفه او می‌شود، توضیح نسبت انسان با تکنولوژی کلاسیک است. درواقع هیدگر توضیح چندانی درباره رسانه‌ها نمی‌دهد و فضای مجازی هم اصلا در زمان او وجود نداشت. 🔹 از نظر نگارنده آن توضیح اساسی هیدگر درباره ذات تکنولوژی بسیار راهگشاست؛ اما توضیح خوبی درباره اساس تکنولوژی‌های رسانه‌ای جدید نمی‌دهد. همه تأملات اندیشمندان بعدی درباره رسانه و فضای مجازی هم مانند #دلوز، #بودریار، #دریفوس و دیگران، آنچنان فهم ریشه‌ای به ما نمی‌دهد که هیدگر درباره ذات تکنولوژی می‌دهد. 🔹 به هرحال و در همدلی با تلقی‌های مذکور، امروز دیگر باید روشن دانست که #تکنولوژی، انسان و جامعه‌ای منضبط ایجاد می‌کند و این انضباط درواقع تحقق تام و تمام #متافیزیک_غربی است و نباید آن را با نظم‌های انضمامی انسان در ادوار پیشین خلط کرد. این انضباط‌بخشی تکنیکی به‌تدریج زندگی اقتصادی، سیاسی، نظامی، فرهنگی و... را تحت‌تاثیر خود قرار داده است. 🔹با این قید که کشورهای غربی از آنجا که به تعبیری خود مولد تکنولوژی بوده‌اند و با ذات آن انس و قرب بیشتری دارند، طبعا موفقیت‌های بیشتری هم در محدود کردن اقتضائات آن داشته‌ و از تلقی‌های جهان‌سومی به آن به‌مثابه یک الهه نجات‌بخش، خود را رها ساخته‌اند. به همین خاطر و به‌ویژه در ابعاد فرهنگی و علمی کوشیده‌اند تا روزنه‌هایی برای خلاصی از سیطره تکنولوژی بیابند. این فی‌المثل منجر به این نشده است که در دانشگاه از رایانه و سیستم‌های الکترونیک استفاده نشود (و چرا نباید بشود؟) ولی منجر به این شد که راه بیشتری برای حفظ سنت علمی و فرهنگی بشر گشوده بماند. 🔹 اما این‌بار و در زمانه #سیطره_فضای_مجازی، سیطره‌ای که درست مانند زمانه سیطره تکنولوژی کلاسیک باعث فزونی‌یافتن ترس و نگرانی‌های اندیشمندان شده است، رخداد جدیدی خود را نشان می‌دهد و این رخداد، محو شدن ذهنیت انسان در فضای مجازی است. امری که با محو شدن انسان عادی با همگنان متفاوت است. ⚜️ @Taammolat74

🔸 #کتاب‌خوانی بیش از هر چیزی به یک شعار بی‌روح فرو کاسته شده است، به مناسبت‌هایی که تنها در تقویم ثبت می‌شوند و از حقیقتِ ضرورتِ خود فاصله گرفته‌اند. در دنیایی که آکنده از #هوش_مصنوعی، رسانه‌های مجازی و حجم انبوه تصویرهای گذراست، کتاب دیگر نه مرکزیت دارد و نه جاذبه‌ای که زمان‌های گذشته را به یادمان می‌آورد. 🔹با این حال در این زمانه رسانه‌زده و روزگار شتابزده، دقیقاً #کتاب همان چیزی است که می‌تواند #زیست_اصیل ما را بازآفرینی کند، ما را از سطح به عمق برساند و به تامل و درنگ دعوت کند. کتاب همان نقطه‌ی سکون و ژرفای اصالتی است که به آن نیاز داریم. در حالی که رسانه‌ها با سرعتی بی‌امان هر لحظه ما را از خودمان دورتر می‌سازند، کتاب با هر واژه و جمله، دست ما را می‌گیرد و ما را به درنگ، به #فکر، و به بازگشت به اصل و ریشه‌مان دعوت می‌کند. 🔸خواندن کتاب، نوعی بازگشت به اصل است؛ آن لحظه‌های بی‌تعلقی که در آن، اندیشه‌ورزی به جای تعجیل می‌نشیند و ذهن ما دوباره به جستجوی #معنا برمی‌خیزد. هر کلمه از کتاب، همچون درختی است که ریشه‌های خود را در جانمان فرو می‌کند، و هر مفهوم تازه، جریانی از پرسش‌های عمیق‌تر را در دل ما به حرکت درمی‌آورد. این روزها، شاید هیچ‌چیز به اندازه‌ی یک کتاب نمی‌تواند ما را از هیاهوی مداوم و کاذب دنیای رسانه‌ها دور کند و به سمت خودی درونی، آرام و معنادار هدایت کند. 🔹کتاب خواندن، نوعی #شورش در برابر گذرای بی‌معناست؛ شکلی از #مقاومت در برابر موج سرگیجه‌آور اطلاعاتی که از پس‌زمینه‌های مجازی بر سر ما می‌بارند. در واقع، کتاب، همچون آیینه‌ای است که ما را به خودمان بازمی‌گرداند؛ اما نه خود سطحی و گذرای روزمره، بلکه خودی که در جستجوی معنا، ارزش و جاودانگی است. در حقیقت، کتاب، ما را از شلوغیِ بی‌پایان و تنهاییِ پر از ترس #تکنولوژی بیرون می‌کشد و به ساحل اندیشه می‌برد، جایی که نه زمان و نه مکان می‌تواند ما را از تجربه‌ی درونی بازدارد. 💢کتاب خواندن، در این زمانه، #شجاعت می‌خواهد، شجاعت ورود به سرزمین‌هایی از معنا که ممکن است پرسش‌ها و ابهامات بی‌شماری به‌همراه داشته باشند. اما همین جستجو است که زیستن اصیل را برایمان رقم می‌زند، زیستنی که به ما امکان می‌دهد به جای آن‌که تنها در زمان غوطه‌ور شویم، زمان را زندگی کنیم، در لابلای سطورِ یک کتاب، حقیقتی را کشف کنیم که به تمامی از ماست و به ما تعلق دارد. ⚜️ @Taammolat74