✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️اگر اولین آیات نازل شده بر پيامبر (صلی الله علیه و آله) آیات اولیه «سوره علق» است، پس چرا به «سوره حمد»، «فاتحة الکتاب» می گویند؟
🔹ممکن است کسی سؤال کند: كدام #آيات يا #سوره براى نخستين بار بر #پيامبر_اكرم (صلی الله عليه و آله) نازل شده است؟ اگر اولين آيات يا اولين سوره، #سوره_علق و پنج آيه از ابتداى آن است، چرا به #سوره_حمد، «فاتحة الكتاب» می گويند؟
🔹در جواب این سؤال که چرا به «سوره حمد»، «فاتحة الكتاب» می‌گويند، اگر اين نام را در زمان حيات پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) بر آن سوره اطلاق كرده باشند [۱]، بدين دليل است كه #حمد اولين سوره كاملى است كه بر #پيامبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) نازل شده است.
🔹در برخى از روايات آمده است كه همان روز اول بعثت، #جبرئيل (عليه السلام) #نماز و #وضو را طبق آيين اسلام به پيامبر (صلی الله علیه و آله) تعليم نمود؛ زيرا «لَا صَلَاةَ إِلَّا بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ»، بنابراين سوره مذكور به طور كامل نازل شد. [۲]
پی نوشت‌ها؛
[۱] ممكن است اين نام پس از رحلت پيامبر (ص) و موقعى كه جمع قرآن صورت گرفت بر آن سوره اطلاق شده باشد به اعتبار آنكه در ابتداى مصحف قرار گرفته است.
[۲] التمهيد في علوم القرآن، معرفت، محمد هادى، مؤسسة النشر الاسلامى، چاپ دوم، ج ۱، ص ۱۰۹
📕علوم قرآنی، معرفت، محمد هادی، موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، ص ۵۵
منبع: وبسایت آیت الله مکارم (بخش آئین رحمت)
#قرآن #قرآن_کریم #پيامبر_اکرم
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️در برخی از آیات قرآن، از استغفار و طلب آمرزش انبیاء خبر داده شده است؛ مثل استغفار حضرت نوح، حضرت داود و حضرت سلیمان (عليهم السلام). همچنین خداوند به پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در سوره نصر دستور استغفار می دهد: «فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا». آیا این موارد با عصمت انبیاء سازگار است؟! (بخش چهارم و پایانی)
💠سوره نصر و انتساب «استغفار» به پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)
🔹آیه دیگری که در موضوع بحث ما محل مناقشه قرار گرفته، «آیه ۳ سوره نصر» است که در آن #خداوند_متعال پس از فتح مکه #پیامبر_اسلام (صلی الله علیه و آله) را مخاطب قرار داده می فرماید: «فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ اسْتَغْفِرْهُ»؛ (پروردگارت را تسبيح و حمد كن و از او #آمرزش بخواه). در توضیح فلسفه این #استغفار می گوییم چنین دستوری #سرمشقى است براى همه #امت، زيرا:
🔹اولا در طول #مبارزه طولانى بین #پیامبر (صلی الله علیه و آله) و مسلمانان از یک طرف، و #مشرکین_قریش از طرف دیگر كه سال هاى زيادى به طول انجاميد (حدود بيست سال) و #مسلمانان روزهاى بسيار سخت و دردناكى را طى كردند، گاهى آن چنان حوادث پيچيده مى شد كه جانها به لب می رسيد و در #افكار بعضى #گمانهاى_بدى در مورد وعده هاى الهى پيدا مى شد. [۱] اما اكنون كه پيروزى فرا رسيده، مى فهمند كه همه آن #گمانها و #بی‌تابی‌ها غلط بوده و بايد در مقام #استغفار برآيند.
🔹ثانيا #انسان هر قدر حمد و #ثنای_الهى كند، باز حق شكر او را ادا نخواهد كرد، و لذا در پايان اين حمد و ثنا بايد از تقصير خويش روى به درگاه خدا آورد و #استغفار كند.
🔹ثالثا معمولا بعد از پيروزی ها، وسوسه های شيطان شروع مى شود و حالت غرور از يک سو، و تندروى و انتقام جويى از سوى ديگر نزد اشخاص به وجود مى آيد. در اينجا بايد به #ياد_خدا بود و پيوسته #استغفار كرد تا هيچ يک از اين حالات پيدا نشود يا اگر پيدا شده بر طرف گردد.
🔹رابعا: اعلام #پیروزی بر مشرکین در جریان #فتح_مکه تقريبا به معناى اعلام پايان مأموريت #پيامبر (صلی الله علیه و آله) و اتمام عمر آن حضرت و شتافتن به لقاى محبوب بود، و اين حالت مناسب #تسبيح و #حمد و #استغفار است، و لذا در روايات وارد شده است كه بعد از نزول اين سوره #پيغمبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) اين جمله را بسيار تكرار مى فرمود: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِكَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ فَاغْفِرْ لِي إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ» [۲] (خداوندا! منزهى و تو را حمد و #ستايش مى كنم. خداوندا! مرا ببخش كه تو بسيار توبه پذير و مهربانى). [۳]
🔹با این توضیحات دقیق و صحیح راجع به #معنای_استغفار مشخص می شود که اخبار آیات قرآن مجید درباره #پیامبران به هیچ وجه تناقضی با #عصمت_انبیاء ندارد.
پی نوشت‌ها؛
[۱] همان گونه كه قرآن در مورد جنگ احزاب و در آیه ۱۰ سوره احزاب مى فرمايد: «وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَناجِرَ وَ تَظُنُّونَ بِاللهِ الظُّنُونَا»؛ (و دل ها به گلوگاه رسيده بود و گمان هاى [نامناسبى] در باره خدا داشتيد).
[۲] تفسير القمی، قمى، على بن ابراهيم، دار الكتاب، قم، ۱۴۰۴ق، چ ۳، ج ۱، ص ۴۴
[۳] تفسير نمونه، همان، ج ۲۷، ص ۴۰۱
منبع:وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#پیامبران
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«الحمد الله رب العالمين» بر کدام قسم از توحيد دلالت دارد؟
🔹در #سوره_حمد كه هر صبح و شام در نمازها تكرار مى كنيم؛ چنين آمده: «الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ». (ستايش مخصوص خداوندى است كه پروردگار جهانيان است). عين اين جمله در سوره هاى متعدّدى از #قرآن_مجيد از سوى بندگان و از سوى خداوند با همين تعبير تكرار شده؛ كه گاه مربوط به #دنيا و گاه مربوط به #قيامت است. [۱] در حقيقت اين آيه استدلال لطيفى را در بر گرفته؛ و آن اين كه #خداوند شايسته هرگونه #حمد و #ستايش است؛ چرا كه «مربّى واقعى همه عالميان» او است.
🔹هم «خالق» است و هم «روزى دهنده»، هم «مالك» است و هم «تربيت كننده»، هم «مدير» و هم «مدبّر»، و هم «راهنما و معلّم» و «هادى». قابل توجّه اين كه «الحمد» چون به صورت جنس به كار رفته همه #انواع_ستايشها را شامل مى شود؛ و «اَلْعالَمينَ» نيز چون به صورت جمع با الف و لام است، #تمام_موجودات جهان را اعم از عاقل و غير عاقل، مادّى و مجرد، همه را در بر مى گيرد. (و اين كه به صورت صيغه جمع عاقل آمده است به اصطلاح از باب تغليب است). [۲]
🔹بنابراين اگر ديگران نيز در گوشه اى از اين جهان اقدام به تعليم و تربيت و پرورش و انعام مى نمايند، همه از پرتو او است؛ و اگر كسى مالكيّتى دارد شعاعى از مالكيّت مطلقه او مى باشد. بنابراين قبل از اين كه از بندگان او تشكر و سپاسگزارى كنيم يا حمد و ستايش آنها نماييم، بايد #خدا را بستائيم، و در برابر ذات مقدّس او #شكرگزارى كنيم. فخر رازى در اينجا با توجّه به اين كه حمد و سپاس در برابر نعمت است، به شرح اجمالى نعمت هاى خداوند پرداخته و گفته است:
🔹تنها دقّت درباره «بدن انسان»، نشان مى دهد كه به گفته دانشمندان علم تشريح نزديك به پنج هزار نوع اعضاى مختلف يا مواهب گوناگون از مواهب الهى در خلقت بدن به كار رفته است. تازه آنچه در اين زمينه معلوم شده، در مقابل آنچه هنوز كشف نشده همچون قطره در برابر اقيانوس است. سپس به ذكر آثار ربوبيّت و تدبير خداوند در بقيّه جهان هستى پرداخته؛ مى گويد: «از بررسى اينها چنين به دست مى آيد كه هزار هزار (يك ميليون) مسأله قابل توجّه يا بيشتر و كمتر در اين زمينه وجود دارد؛ و با توجّه به اين كه #خداوند همه چيز را مسخّر #انسان قرار داده، روشن مى شود كه جمله «الحمدلله» تمام اين مسائل را در بر مى گيرد». [۳]
🔹البتّه مفسّر مذكور (فخر رازى) با توجّه به علوم عصر خود چنين سخنى گفته، ولى با توجّه به اكتشافاتى كه در عصر ما در زمينه هاى مختلف علمى حاصل شده روشن مى شود كه اين اعداد و ارقام تا چه اندازه كوچك و بى مقدار است. تنها در «بدن انسان» ده ميليون ميليارد! سلّول وجود دارد كه هر كدام يكى از خدمتگزاران او و مشمول ربوبيّت پروردگارند؛ و بر آن شكر و حمد و سپاسى لازم است. اگر انسان بخواهد شبانه روز فقط اين تعداد سلّول را شماره كند ـ تا چه رسد به حمد و ستايش ـ سيصد هزار سال وقت لازم دارد!
پی نوشت:
[۱] سوره انعام، آيه ۱؛ سوره يونس، آيه ۱۰؛ سوره صافات، آيه ۱۸۲؛ سوره زمر، آيه ۷۵؛ سوره غافر، آيه ۶۵
[۲] به همين دليل هنگامى كه موسى (عليه السلام) در برابر فرعون خدا را به عنوان «رب العالمين» توصيف مى كند؛ او مى پرسد «رب العالمين» چيست؟ موسى (عليه السلام) مى فرمايد: «رَبُّ السَّمَوَاتِ وَالاَْرْضِ وَ مَا بَيْنَهُمَا» (اوست پروردگار آسمانها و زمين، و آنچه ميان آن دو قرار دارد).
[۳] تفسير فخررازى، ج ۱، ص ۶
📕پيام قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، ج ۳، ص ۳۲۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چه احادیثى از «امام صادق» (علیه السلام) در کتاب های اهل سنت نقل شده است؟
🔸با مراجعه به کتب اهل سنت به وجود احادیث ارزشمندى از #امام_صادق (علیه السلام) پى مى بریم که در اینجا به برخى از آن ها اشاره میکنیم:
1⃣«هرگاه خداوند بر تو #نعمتى عنایت فرمود و دوست داشتى که آن #نعمت باقى مانده و دوام داشته باشد، بسیار بر آن #حمد و شکر نما؛ زیرا خداوند عزّوجلّ در کتابش فرمود: "اگر شما #سپاسگزار باشید من بر شما زیاد خواهم کرد"؛ و هر گاه #روزى به تو دیر رسید، زیاد #استغفار نما، زیرا خداوند متعال در کتابش فرمود: "از پروردگار خویش #آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است، تا بارانهاى پر برکت آسمان را پى در پى بر شما بفرستد و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغ هاى سرسبز و نهرهاى جارى در اختیارتان قراردهد". اى سفیان! هرگاه امرى از سلطان یا غیر سلطان تو را محزون کرد بسیار «لا حول و لا قوّة الاّ بالله» بگو، زیرا آن ذکر #کلید_گشایش و گنجى از گنج هاى بهشت است...». [۱]
2⃣«اصل الرجل عقله، و حسبه دینه، و کرمه تقواه، و الناس فى آدم مستوون» [۲] (اصل #مرد #عقل او است، و حسب او #دینش، و بزرگوارى او #تقواى او است؛ و مردم در این که از آدم زاده شده اند با یکدیگر مساوى هستند).
3⃣«یابن آدم! ما لک تأسف على مفقود لایردّه الیک الفوت، و ما لک تفرح بموجود لایترک فى یدیک الموت» [۳] (اى فرزند آدم! تو را چه شده که تأسّف مى خورى بر شىء مفقودى که گذر زمان، آن را به سوى تو باز نمیگرداند، و تو را چه شده که به شىء موجودى شاد مى شوى که #مرگ، آن را در دست تو رها نخواهد کرد).
4⃣«الغضب مفتاح کلّ شر» [۴] (#غضب کلید هر پلیدى است).
6⃣«رأس الخیر التواضع. فقیل له: و ما التواضع؟ فقال: ان ترضى من المجلس بدون شرفک، و ان تسلّم من لقیت، و ان تترک المراء و ان کنت محقّاً» [۵] (رأس خیر #تواضع است. به حضرت عرض شد: تواضع چیست؟ فرمود: این که در مجلس به مکانى پایین تر از شرفت راضى شوى، و اینکه هر کس را مشاهده نمودى بر او #سلام کنى، و #جدال را ترک کنى گرچه حقّ با تو باشد).
6⃣«من اراد عزّاً بلاعشیرة و هیبة بلاسلطان، فلیخرج من ذلّ المعصیة الى عزّ الطاعة» [۶] (هر کس عزّتى بدون عشیره و هیبتى بدون سلطنت مى خواهد، باید از بار #ذلت_معصیت خارج شده و در #عزّت_اطاعت وارد شود).
7⃣«من یصحب صاحب السوء لایسلم، و من یدخل مدخل السوء یتّهم، و من لایملک لسانه یندم» [۷] (هر کس با #انسان_بدکار مصاحبت کند سالم نمى ماند، و هر کس در #مکان_بد داخل شود متّهم میشود، و هرکس #زبانش را مالک نباشد پشیمان مى گردد).
8⃣«حکمة تحریم الربا ان لایتمانع الناس المعروف» [۸] (حکمت تحریم #ربا آن است که مردم از کار خیر بى بهره نشوند).
9⃣«کفّارة عمل السلطان الإحسان الى الإخوان» [۹] (کفاره کار کردن براى سلطان، احسان و نیکى به برادران دینى است).
🔟«المؤمن اذا غضب لم یخرج عن حقّ، و اذا رضى لم یدخله رضاه فی باطل» [۱۰] (مؤمن هرگاه #غضب کند، غضبش او را از حق خارج نمیکند و هر گاه #راضى شود رضایتش او را در باطل داخل نمیکند).
1⃣1⃣«ثلاثة لایزید الله بها الرجل المسلم الاّ عزّاً: الصفح عمّن ظلمه، و الإعطاء لمن حرمه، و الصلة لمن قطعه» [۱۱] (سه عامل است که خداوند توسط آن ها #عزّت‌مردمسلمان را زیاد میکند: #گذشتن از کسى که به او ظلم کرده است؛ و #بخشش بر کسى که او را محروم ساخته است؛ و #صله_رحم با کسى که از او قطع رحم کرده است).
2⃣1⃣«الفقهاء أمناء الرسل مالم یأتوا ابواب السلاطین، فاذا رأیتم الفقهاء قد رکنوا الى ابواب السلاطین فاتّهموهم» [۱۲] (#فقیهان، امین انبیاء هستند مادامى که به درب خانه هاى سلاطین نروند، و هرگاه فقها را مشاهده کردید که به درب خانه هاى سلاطین آمده اند آنان را متّهم سازید).
3⃣1⃣«منع الجود سوء الظنّ بالمعبود» [۱۳] (امتناع از #بخشش، سوء ظن به خدا است).
4⃣1⃣«البنات حسنات و البنون نعم، و الحسنات یثاب علیها و النعم مسؤول عنها» [۱۴] (#دختران حسنات، و #پسران نعمتهاى الهى‌اند، بر حسنات ثواب داده میشود، و از نعمتها سؤال میگردد).
5⃣1⃣«توشه اى بهتر از #تقوا نیست؛ و چیزى بهتر از #سکوت نیست؛ و دشمنى زیانبارتر از #نادانى نیست؛ و دردى بى درمان تر از #دروغ نیست». [۱۵]
پی نوشت‌ها؛
[۱] حلیة الاولیاء، ج۳، ص۱۹۳. [۲] صفة الصفوة، ج۲، ص۱۷۰. [۳] تفسیر فتح البیان، ج۹، ص۲۳۸. [۴] ربیع الابرار، ص۱۷۳. [۵] نهایة الارب، ج۳، ص۲۳۶. [۶] اسعاف الراغبین، ص۲۵۲. [۷] همان. [۸] همان. [۹] الفصول المهمة، ص۲۱۰. [۱۰] همان. [۱۱] همان. [۱۲] حلیة الاولیاء، ج۳، ص۱۹۴. [۱۳] الفصول المهمة، ص۲۱۰. [۱۴] همان. [۱۵] حلیة الاولیاء، ج۳، ص۱۹۶
📕اهل بیت از دیدگاه اهل سنت، على اصغر رضوانى، مسجد مقدس جمکران، قم. ۱۳۸۵ش، ص۱۱۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_صادق
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد