✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از نگاه روایات اسلامی «مشاور» چه شرایطی را بايد دارا باشد تا انسان بتواند با طیب خاطر با او مشورت نماید؟
🔹بى شك طرف #مشورت انسان، مخصوصاً در امور مهمّه و مسائل حساس اجتماعى، هر شخصى نمیتواند باشد، بلكه بايد داراى #صفات_ويژهاى باشد كه او را #صالح براى اين كار كند؛ به همين دليل در #روايات_اسلامى، گروهى به عنوان «افراد شايسته مشورت» و گروهى به عنوان «غير شايسته» معرّفى شدهاند. #امام_صادق (عليه السلام) در حديثى ميفرمايد: «#مشورت تنها با چهار شرط سودمند است: نخست اينكه #مشاور تو #عاقل باشد، دوّم #آزاده و #باايمان، و سوّم #دوست_علاقمند و دلسوز باشد و چهارم اینکه او را از راز خود در مسأله مورد مشورت چنان آگاه سازی که خود آگاهی، و او این راز را مخفی دارد و کتمان نماید». [۱]
🔹در حديث ديگرى از #امام_على (عليه السلام) مى خوانيم: «بهترين كسى كه با او #مشورت میكنى صاحبان عقل و علم و كسانى كه داراى تجربه و دورانديشى هستند میباشد». [۲] در نقطه مقابل اين معنى، در روايات اسلامى شديداً از #مشورت با افراد بخيل، ترسو، حريص و احمق نهى شده است. #پيغمبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) به #امام_على (عليه السلام) فرمود: «اى على با آدم #ترسو #مشورت نكن كه راه خروج [از مشكلات] را بر تو تنگ ميكند، و با #بخيل مشورت مكن كه تو را از [بذل و بخشش بجا] و رسيدن به هدف باز میدارد، و با #حريص نيز مشورت مكن كه حرص و آز را براى تو زينت میدهد [و تو را به راه خطا میکشاند]». [۳]
🔹در روايات ديگرى از #مشورت با افراد #احمق، #نادان، #كذّاب و دروغگو نيز نهى شده است. [۴] از آنچه در بالا گفته شد به خوبى استفاده میشود كه #مشاوران ـ مخصوصاً در امور مهم ـ بايد افرادى #هوشمند، #عاقل، #خيرخواه، #باتجربه، #راستگو، #امين، #شجاع و #باسخاوت بوده باشند و از ميان رفتن هريك از اين صفات موجب وهن، سستى و تزلزل پايه هاى مشورت میگردد. مثلا هرگاه #مشاور، آدم #احمق و جاهل باشد، حقايق را در نظر انسان دگرگون میسازد و - آنگونه كه در احاديث وارد شده است - اراده میكند به تو نيكى رساند ولى مايه شرّ میشود! و اگر #ترسو باشد مانع از اقدام به موقع و قاطعيّت در امور میگردد،
🔹و هر گاه #دروغگو باشد به تعبير روايات، دور را در نظر تو نزديك، و نزديك را دور مى سازد و به سرابى میماند كه تشنگان را در بيابان فريب میدهد و اگر #بخيل باشد مانع از هر كار خير میگردد و دائماً تو را از فقر و تنگدستى میترساند، و اگر #ترسو باشد مانع از تصميم گيرى به موقع میشود، و فرصتها از دست میرود و اگر آدم #كمتجربه يا بى تجربهاى باشد همه چيز را به هم میریزد و برنامه هاى سازنده را به شكست میکشاند و اگر #حريص باشد تو را به ظلم و ستم دعوت میكند تا آتش حرص را فرو بنشاند. [۵] با توجه به اين پيامدها بايد در انتخاب #مشاوران مخصوصاً در مسائل مهمّ اجتماعى كه حقوق ديگران در آن مطرح است سختگير بود، و معيارهاى بالا را دقيقاً در نظر گرفت.
🔹اين نكته نيز قابل توجّه است كه از نظر اسلام #مشورت ايجاد حق میكند؛ يعنى شخص #مشاور يا بايد مشورت را نپذيرد و يا اگر پذيرفت #حق_امانت را رعايت كند، و آنچه را خير و #صلاح تشخيص میدهد در اختيار #مشورت_كننده قرار دهد، و در غير اين صورت #خائن محسوب میشود! و خيانت در مشورت يكى از #بزرگترين_گناهان است. در حديثى از #رسول_خدا (صلی الله علیه و آله) میخوانيم: «هركس برادر مؤمنش با او #مشورت كند و خيرخواهى را خالصانه انجام ندهد، خداوند #عقل و خرد او را از او خواهد گرفت». [۶] در حديث ديگرى از #امام_على (عليه السلام) آمده است: «خيانت به كسى كه در برابر نظر تو تسليم شده و #مشورت میخواهد از بدترين كارها، و بزرگترين بدیها، و موجب #عذاب_سوزان [روز قيامت] است!). [۷]
پی نوشتها؛
[۱] بحارالأنوار، دارإحياءالتراث العربی، چ۲، ج۷۲، ص۱۰۲. [۲] غررالحكم و دررالكلم، تميمى آمدى، چ۲، ص۳۵۶، قصار۴۴. [۳] بحارالأنوار، همان، ج۷۰، ص۳۰۴ [۴] همان، ج۷۵، ص۲۳۰، باب۲۳. [۵] تمام آنچه در بالا گفته شد تقريباً در روايات مختلف آمده است. [۶] بحارالأنوار، همان، ج۷۲، ص۱۰۴، باب ۴۸. [۷] غررالحكم و درر الكلم، همان، چ۲، ص۳۶۳، قصار۳۸
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، ۱۳۸۶ش، چ ۹، ج ۱۰، ص ۹۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مشورت #مشاور
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️اهميت «مشورت» در احاديث اسلامی
🔹در احاديث اسلامى، چه احاديثى كه از شخص پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده، يا از پيشوايان معصوم ديگر، اهميّت فوق العادهاى براى #مشورت ذكر شده، تا آنجا كه در حديث نبوى، «مشورت» از «اسباب حيات جامعه»، و ترك آن يكى از «اسباب مرگ جامعه» معرّفى شده است.
🔹حضرت مى فرمايد: «هنگامى كه زمامداران شما نيكان شما باشند، و توانگران شما سخاوتمندان، و كارهايتان به #مشورت انجام گيرد، در اين موقع روى زمين از زير زمين براى شما بهتر است ـ و شايسته حيات و زندگى هستيد ـ ولى هرگاه زمامدارانتان بدان شما، و ثروتمندان افراد بخيل باشند و در كارها «مشورت» نكنيد، در اين صورت زير زمين از روى آن براى شما بهتر است!». [۱] اهميّت #مشورت تا آن پايه است كه امام على (عليه السلام) فرمود: «#مشورت عين #هدايت است، و كسى كه تنها به فكر خود قناعت كند، خويشتن را به خطر انداخته است!». [۲]
🔹در حديث ديگرى از همان حضرت آمده: «انسان عاقل خود را بى نياز از #مشورت نمى بيند». [۳] دليل آن هم روشن است، و آن - به تعبير زيبايى كه در بعضى از روايات از امام على (عليه السلام) در اين زمينه وارد شده است - چنين است: «سزاوار است كه عاقل، #رأى و #فكر ساير عقلا را به رأى و فكر خود اضافه كند، و علوم دانشمندان را به علم خود ضميمه نمايد [و از مجموع آنها براى كارهاى مهم تصميمگيرى كند]». [۴] و در حديث ديگر از امام علی (عليه السلام) آمده است: «هر كس با خردمندان #مشورت كند، از نور خرد آنها روشنى مى گيرد». [۵]
🔹بنابراين #مشورت، سبب افزودن #عقل و #علم و #تجربه ديگران بر عقل و علم و تجربه خويش است، كه در اين صورت انسان كمتر گرفتار خطا و اشتباه مى شود. احاديث در اين زمينه بسيار فراوان است، و اين بحث فشرده را با حديث ديگرى از پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله)، و حديثى از امام على (عليه السلام) پايان مى دهيم. رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «هيچ #پشتيبانى و يا مددى محكمتر از #مشورت نيست». [۶] و امام على (عليه السلام) مى فرمايد: «با #خردمندان #مشورت كن تا از لغزش و پشيمانى در امان بمانى!». [۷]
🔹اين نكته نيز قابل توجه است كه لزومى ندارد كه #مشاوران حتماً بالاتر از خود انسان باشند، اى بسا افراد كوچكترى كه داراى عقل و خرد خدادادى هستند و #مشورت با آنها راه گشا است؛ چنانكه در حديثى از امام رضا (علیه السلام) مىخوانيم كه: وقتی در محضرشان، سخن از پدر گراميش به ميان آمد، فرمود: «عقل و خرد آن حضرت هرگز با عقل و خردهاى ديگران قابل مقايسه نبود، ولى در عين حال، گاه با غلامان سياه #مشورت مى كرد؛ عرض كردند [آيا] با مثل اينها مشورت مى كنى؟! فرمود: «چه بسا خداوند متعال، حق را بر زبان او بگشايد». [۸]
🔹سخن را درباره اهميّت #مشورت با شعر زيبايى از يكى از شعراى عرب پايان مى دهيم: «اَقْرِنْ بِرَأيِكَ رَأىَ غَيْرِكَ وَاسْتَشِرْ - ْفَالْحَقُّ لايَختفى عَلَى الاِثْنَيْنِ لِلْمَرْءِ مِرآة تُريهِ وَجْهَهُ - وَ يَرى قَفاهِ بِجَمْعِ مِرآتَيْنِ» [۹] (نظر و فكر ديگران را به نظر و فكر خويش قرين كن و در كارها #مشورت نما؛ زيرا حق بر دو نفر پنهان نمى گردد؛ چرا كه يك آئينه تنها صورت انسان را به او نشان مى دهد ـ ولى اگر دو آئينه در برابر هم قرار دهد مى تواند پشت سر خويش را نيز ببيند!).
پی نوشتها؛
[۱] تحف العقول، ص ۳۶. [۲] نهج البلاغة، صبحی صالح، ص ۵۰۶، قصار [۲۰۷] ۲۱۱. [۳] غررالحكم و دررالكلم، ص ۷۷۸، قصار ۲۵۶
[۴] عيون الحكم و المواعظ، ص ۲۳۲. [۵] غررالحكم و دررالكلم، ص ۶۲۷، قصار ۹۷۹
[۶] الكافی، ج ۸، ص ۲۰. [۷] غررالحكم و دررالكلم، ص ۴۱۳، قصار ۲. [۸] مكارم الأخلاق، ص ۳۱۹، فی الاستخارة. [۹] الوافى بالوفيات، صفدى، ج ۲، ص ۱۱
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلاميه، چ ۹، ج ۱۰، ص ۸۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مشورت #مشاوره
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد