#مقاله کارآمدسازی مبحث #حقیقت_شرعیة 🔹 بررسی موردی برخی الفاظ شرعی ✔️ #چکیده دانش اصول‌فقه بیش‌ترین نقش را در تمهید قواعدفقه دارد. با این حال، مباحث اصول‌فقه از نظر کارآمدی، در یک سطح نیست؛ برخی بسیار پرکاربرد و برخی کم‌کاربرد یا فاقد ثمره است. در متون اصولی، گاه بحث‌های درازدامنی وجود دارد که به تصریح اصولیان، فاقد ثمرۀ فقهی است. کارآمدسازی مباحث این دانش، نیازمند بازنگری مباحث آن است؛ به‌گونه‌ای‌که باید بحث‌های فاقد ثمره حذف و یا در صورت امکان به مباحثی مفید تبدیل شوند و مبحث حقیقت شرعیه از این دست است. این بحث به‌گونه فعلی فاقد ثمره است. اما از زاویه‌ای دیگر می‌توان آن را مطرح کرد به طوری‌که به یکی از سودمندترین مباحث این دانش تبدیل شود. در این نوشتار، با روی‌کرد یادشده، ضمن طرح فرایند بحث، واژه‌هایی چند ازجمله: #صلات، #زکات، #صدقه، #قرض و #ربا بررسی شده است. @tafaqqoh

🔹 #رهنمود: تخصّص گرایی و فقه‌های تخصصی خوب است امّا ضررهایی هم دارد! / اجتهاد برای فهم معارف اسلامی لازم است. / مهم یاد گرفتنِ شیوه‌ی استنباط است ولو در ضمن مباحث طهارت، صلات یا اجاره. [صحبت شد از] تخصّص‌گرایی. چند نفر از آقایان -به خصوص یکی دو نفر از آقایان به تفصیل- راجع به تخصّص‌گرایی بحث کردند. خوش‌بختانه این کار -[یعنی] فقه‌های تخصّصی- در #قم شروع شده؛ البتّه در مورد فقه حرف خیلی زیاد است. فقه خیلی #اهمّیّت دارد؛ یک عدّه‌ای خیال می‌کنند فقه، چون اسمش #فروع دین است یعنی کارهای #فرعی؛ نه خیر، فقه #استخوان‌بندی و در واقع #ستون_فقرات زندگی اجتماعی است؛ فقه این است، متکفّلِ این است. حالا اگر ما به خیلی از بخش‌هایش توجّه نمی‌کنیم، نقص از ما است وَ الّا فقه یعنی #اداره‌ی_زندگی، یعنی #تبیین نظام زندگی #اجتماعی و #سیاسی. بالاخره این‌که ما در این زمینه تخصّص‌گرایی کنیم و تخصّص‌ها را هر چه ریزتر کنیم، البتّه فکر خیلی خوبی است، دارد هم می‌شود، مُنتها غفلت نشود از برخی #عیوب_تخصّص. سال‌ها است عدّه‌ای از متفکّرین در دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که تخصّصی‌ شدن در کنار #منافعی که دارد، #مضارّی هم دارد. برخی از علوم بین‌رشته‌ای و مانند این‌ها برای این است که این نقص‌ها را جبران کند؛ شما هم اگر دنبال #تخصّص می‌روید، باید به این نکته توجّه کنید که تخصّص خوب است امّا در کنارش ممکن است عیوبی هم داشته باشد که باید به آن برسید. ... یک نکته راجع به «درس خواندن» عرض می‌کنم: درس را #جدّی بگیرید؛ درس #فقه را جدّی بگیرید. ببینید! عالِم دین می‌خواهد #معارف اسلامی را به دست بیاورد؛ از کجا؟ از کتاب و سنّت و عقل؛ این است دیگر؛ بخشی مربوط به #عقل است، بخشی هم مربوط به #کتاب و #سنّت و نقل است؛ خب باید بداند که چه جوری به دست بیاورد؛ این همان #اجتهاد است. اجتهاد یعنی چگونگی استفاده‌ی این معارف از منابعش؛ یعنی متُدِ -به تعبیر #فرنگی که بنده #اصرار دارم [استفاده] نکنم امّا این‌جا ناچارم- استفاده‌ی #حقایق و معارف از منابعش؛ این اجتهاد است. خب این اجتهاد را اگر بخواهد انسان دارا بشود، باید #تمرین کند، باید کار کند. این درس فقهی که شما می‌خوانید ولو #طهارت باشد -حالا بعضی‌ از طلبه‌ها می‌گویند: «آقا، چرا همیشه طهارت و صلات و مانند این‌ها؟»- فرقی نمی‌کند؛ آن چیزی که به شما این شیوه‌ی #استنباط را یاد بدهد، مورد نیاز شما است. [این] گاهی در یک مسئله‌ی مربوط به طهارت است، گاهی در مسئله‌ی مربوط به #صلات است، گاهی مسئله‌ی مربوط به بحث #معاملات و #اجاره و مانند این‌هاست؛ شما باید بدانید چه جوری استنباط کنید. اگر این طریقه‌ی استنباط را یاد گرفتید، آن وقت ارزش‌های #اخلاقی را هم درست از کتاب و سنّت استنباط می‌کنید؛ [نه] مثل بعضی از نیمه‌سوادها -حالا احترامشان کنیم، نگوییم بی‌سواد؛ نیمه‌سواد- که یک چیزی یا چهار کلمه‌ای یاد گرفته‌اند، راجع به مسائل دینی اظهار نظر می‌کنند، به یک آیه هم گاهی استناد می‌کنند؛ خب معنای این آیه این نیست؛ این به خاطر ضعف در فهم آیه و استنباط از آیه است، و به خاطر همین است که اجتهاد وجود ندارد. پس درس ‌خواندن برای مجتهد شدن لازم است؛ البتّه من نمی‌گویم همه باید مجتهد بشوند -در واقع یک واجب #کفائی است- یک عدّه هم ممکن است نیاز به مجتهد شدن نداشته باشند، امّا برای فراگیری معارف اسلامی اجتهاد #لازم است. این یک نکته که درس را باید خوب خواند. طلبه‌ی روشن‌فکر امروزی حق ندارد بگوید که «آقا، ول کن این حرف‌ها را، [این] درس‌ها را»؛ نه، باید درس خواند؛ بی‌مایه [فطیر است]. زمان مبارزات که ما مثلاً #مکاسب می‌گفتیم، #کفایه می‌گفتیم، بعضی از طلبه‌های پُرشورِ داغ دُور و بَر ما بودند در مشهد که واقعاً هم مبارزه می‌کردند، [امّا] گاهی می‌شنفتم می‌گویند «آقا، این چیست؟»؛ من به آن‌ها می‌گفتم اگر [این بحث‌ها را] نکنید، بعد نمی‌توانید به درد #نظام_اسلامی بخورید، نمی‌توانید استفاده کنید، نمی‌توانید به مردم چیزی یاد بدهید. این است که درس ‌خواندن، یک مسئله است. 🔖 بیانات امام خامنه‌ای حفظه الله در دیدار با طلاب ۹۸/۲/۱۸ @tafaqqoh