نقدی بر مارکسیسم مولف: استاد شهید آیت الله مطهری از بهترین کتابهای نقد فلسفه مارکسیسم که به طور مبسوط به تحلیل انتقادی #فلسفه_شدن پرداخته است.

فلسفه شدن 🔹پس از نگارش یاداشت #باد_های_غربی_در_جریانهای_دینی، برخی از کاربران محترم راجع به اصطلاح #فلسفه_شدن ابهامات و پرسش هایی را مطرح کردند و درخواست داشتند توضیحی در باره آن و تاریخچه ارائه شود. به همین منظور متنی را از کتاب ارزشمند #نقدی_بر_مارکسیسم استاد شهید آیت الله مطهری انتخاب کرده و بازگذاری می شود. 🔹این اثر در دهه ۵۰ یعنی قریب به نیم قرن پیش نوشته شده است و بخوبی ریشه های تاریخی و مبانی #فلسفه_شدن را بررسی کرده و به تحلیل انتقادی آن پرداخته است. قبل از بازگذاری متن استاد مطهری چند نکته را خوب است توجه کنیم: ⚜مارکسیسم چیست؟ 🔹مارکسیسم مکتبی سیاسی و اجتماعی است که از تفکرات و نظریات کارل مارکس، فیلسوف و انقلابی آلمانی در اواخر قرن نوزدهم، بعدها توسط طرفدارانش به دست آمد؛ لذا مارکس تحت تاثیر افکار فیلسوفان آلمانی همچون #هگل و #فوئرباخ بود و خودش اصلا مارکسیست به معنای جدید آن نبوده است. فردریش انگلس نیز از شکل‌دهندگان مهم به اندیشه مارکسیسم بوده‌است و مارکسیست‌ها با اصول کلی اندیشه او نیز موافق هستند.  مارکسیسم بعد از مارکس و انگلی به یک فلسفه و منطق جدید به الگوی جامع برای تحلیل جامعه و مدیریت اجتماعی تبدیل شد. 🔹مارکس می گوید تاریخ یک سیر جبری و قهری دارد که بر اساس #تکامل_ابزار_تولید صورت می گیرد و معتقد است که این تکامل نیز قهری است و اوضاع تاریخ هم قهرا تغییر می کند. سپس مارکس پیش بینی می کند که جامعه در یک مرحله معین تاریخ به طور جبری به سوسیالیسم گرایش پیدا می کند. او می گوید نقش انسان فقط در همین حد است که در مسیر سوسیالیسم قدم بردارد و نقش انسان ها را در بوجود آوردن سوسیالیسم بیش از نقش یک ماما در به دنیا آوردن بچه نیست. سوسیالیسم هم مانند به دنیا آمدن یک بچه در شرایط خاص تاریخی و به صورت جبری به وجود می آید. ⚜اجزاء اساسی مکتب مارکس 1. یک دیدگاه کلی درباره تاریخ بشر (فلسفه تاریخ) 2. کاربرد خاص این دیدگاه کلی، در مورد رژیم سرمایه داری(اقتصاد و سیاست) 3. یک پیش بینی در مورد وقوع اجتناب ناپذیر تغییرات اجتماعی، با تکیه به تضادهای این نظام (انقلاب) ⚜راز جذابیت مارکسیسم 🔹استاد شهید مطهری معتقدند یکی از جاذبه های بزرگ مکتب مارکس این است که پیروان آن معتقدند که می توان از این فلسفه به صورت یک #دانش_انقلابی استفاده کرد. در این راستا خود مارکس هم می گوید #فلسفه_تفسیر_جهان نیست، بلکه #تغییر_جهان است. در حقیقت مارکس معتقد است فلسفه آن مقدار ارزش دارد که وسیله ای برای تغییر جهان باشد. چگونکی عملکرد فلسفه در زمینه تغییر، اینگونه تفسیر می شود که فلسفه باید بتواند اوضاع حاضر را تشریح کرده و آینده را پیش بینی و مراحل تحول یک جامعه را از هم اکنون پیشگویی کند. این فقط از عهده #فلسفه_شدن بر می آید نه منطق و فلسفه های بودن. 🔹در مطالب بعدی، متن استاد شهید مطهری را بخوانید: @hodanandboshra

شاهد از غیب رسید 🔹مدتی است که در یاداشت هایی خبر از تقویت جریان مخالف منطق، حکمت، فلسفه و اصول فقه با گرایش مختلف همچون #توسعه_گرایی ، #نسبی_انگاری مدرن ، #اخباری_گری_پیچیده ، #عدالت_خواهی و ... را در متن حوزه علمیه و جریانهای انقلابی و سیاسی با دوستان مطرح می کنیم. اما بسیاری با حیرت و تردید به این مطلب می نگریستند و اعتراضاتی هم می کردند. اما نامه اخیر جناب حجت الاسلام آقای محمدتقی سبحانی به مجمع عالی حکمت شاهدی روشن و صریح بر این نگرانی ها و جریان شناسی تاریخی بود. 🔹آقای سبحانی در نامه خود بر "شکل گیری و باروری مدرسه جدیدی در فلسفه اسلامی و شیعی" در "دوره جدید نهضت نوین شیعه" تاکید دارد و برای همین غرض و مدعا، #فلسفه_اسلامی را از بیخ و بن ۱. #کهنه، ۲. #ناکارامد در تبیین پدیدارهای نوین و دستاوردهای نو آمد بشری، ۳. مبتنی بر #پیش_فرض های منسوخ شده علمی، ۴. #گرفتار در تنگنای روش قیاسی و برهانی، ۵. در #آرزوی یقین، ۶. #سرگردان در قصه پیچ در پیچ عین _ ذهن و مفاهیم ماهوی، ۷. در #بحران_هویت، ۸. #ناتوان در درک پیچیدگی‌های دنیای مدرن، ۹. #ناکام در پاسخگوئی به مهم‌ترین پرسش‌های اساسی بشر در تاریخ، ۱۰. #سازگار با "جبرانگاری، ایدآلیسم، فردگرائی و کلی نگری، ثبات‌گرائی(ایستمندی) و نسبیت اخلاقی" و ۱۱. به #دور از "آزادی‌اندیشی، مسئولیت‌آفرینی، رئالیسم، کل‌نگری، تکامل‌گرائی و اخلاق‌باوری" معرفی می کند. 🔹به نظر حقیر، این نامه یک #تلنگر جدی و اساسی به جریان حکمت و فلسفه اسلامی است که آنها را از فضای خوشبینی به فضای موجود و احساس قدرت و قوت خارج کند و به ایشان بفهماند که مسئله بسیار جدی و اساسی است و نقدهای این چنین #بنیان_برافکن از سوی کسی نوشته شده است که خود روزی مشغول به تحصیل کلام و فلسفه و عضوی از مجمع عالی بوده است. 🔹حیرت و تردید برآمده از فلسفه های مدرن و علوم اجتماعی و پرسش های جدید و گسترش #نسبی_گرایی و #نفی_یقین بسیار مهم، جدی، اساسی و گسترده است و بسیاری از دغدغه مندان حوزوی و غیر حوزوی را با خود درگیر ساخته است. امروز #کارامدی و #امتداد_اجتماعی و #حضور فعال در مناسبات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی یک مطالبه عمومی است که مقام معظم رهبری بارها بر آن تاکید و اصرار داشته اند و مجمع عالی را به طور خاص موظف به تلاش جهادی برای این مهم کرده اند اما متاسفانه اقدام جدی و درخور توجهی از سوی ایشان را شاهد نبودیم. و اگر تلاش هایی هم انجام شده است در عرصه گفتمان سازی و مدیریت افکار عمومی بسیار ناتوان و ناکارآمد بودند و به نوعی حکیمان و فیلسوفان ما با بدنه اجتماعی و جریانهای فعال کف جامعه قطع ارتباط کرده اند و در این میدان رقابت و گفتمان سازی، مخالفان فلسفه و حکمت موفق تر عمل کرده اند. آقای سبحانی به درستی نوشته است که "فلسفه اسلامی باید نسبت خود را با دانش‌های فرازین و فرودین کنونی روشن سازد و به وضوح بدین پرسش پاسخ گوید که در عصر جدید به دنبال برآوردن کدامین حاجت از حاجت‌های بشری است. به نظر می رسد که تا این پرسش، پاسخ مناسب نیابد، از مساهمت حکمت در تحول علوم انسانی و اسلامی به روشنی و راستی نمی توان سخن گفت." 🔹نقدهای آقای سبحانی، نقدهای یک نفر نیست بلکه این نامه به نمایندگی غیر رسمی از جریانها و مجموعه های متعددی است که امروز در حوزه و دانشگاه فعال هستند نوشته شده است و نقدهای مشترک آنها به فلسفه اسلامی تجمیع شده است. آقای سبحانی حرف دل مکتب معارفی مشهد، مکتب تفکیک، فرهنگستان علوم اسلامی، نواندیشان دینی، روشنفکران دینی، فردیدی ها، رئالیسم انتقادی، تاریخی_اندیشان، و ... را بسیار هوشمندانه بیان کرده است. هر چند این جریانها داری مبانی و رویکردهای مختلفی هستند اما همه آنها یک سلسله نقدهای مشترک و جدی به فلسفه و حکمت اسلامی دارند. 🔹حقیقتا باید از آقای سبحانی ممنون و سپاسگزار باشیم که صریح و بی پرده و بدون نفاق، آشکار و بی پروا حرف آخر (پایان فلسفه اسلامی) را اول زده است و مثل برخی از جریانها پشت صورتهای خاص و ... پنهان نشده است. 🔹چنانکه از قرآن و مکتب اهل بیت(ع) و سیره حکما و فلاسفه بزرگ یاد گرفته ایم و شهید مطهری متذکر شده اند که شک و تردید و پرسش #معبر_حکمت و فلسفه است باید این اشکالات، پرسشها و نقطه نظرات را جدی تلقی کرد و پاسخ های حکیمانه و منطقی برای آنها تهیه کرد. هر جا هم که کم کاری شده است و به امتداد حکمت بی توجهی شده و آثار ارزشمندی تولید نشده است اعتراف کرد و برای #بسط_حکمت و فلسفه و پاسخ به پرسش های معاصر انسان تلاش کرد. تا همچنان فلسفه و حکمت بتواند از مرزهای عقیدتی اسلام و انقلاب اسلامی حفاظت کند و در برابر مکاتب نسبی انگار غربی و ترجمه های اخباری گرایانه آنها که به دنبال بنیان افکنی حکمت اسلامی و تزلزل در منطق اجتهاد و فقاهت جواهری است بایستد و زمینه تولید علوم انسانی اسلامی را فراهم کند. سیدمهدی موسوی @hodanandboshra

چرا برخی از حکمت و فلسفه روگردان می شوند؟ ⚜پرسش وارده سلام. وقت بخیر در نقدی که به نامه آقای سبحانی در کانال قرار دادید سؤالی داشتم نامه ایشان رو خوندم و جای بسیار تعجب برای من بود کسی که سالها در فلسفه مطالعه داشتن چه جوری جهتشان در نهایت تغییر به ضدیت با فلسفه می رسد. وقتی به عنوان فردی که در ابتدای راه شناخت فلسفه هستم با اینچنین نامه ای مواجه میشم، اولین نکته ای که به ذهنم میرسه اینکه این افراد یا در نهایت ضعف عقلی هستند. که البته اینگونه نیست و یا با براهین یقینی مدعیات خودشون رو اثبات میکنند که بازهم بهره‌گیری از قوانین فلسفی اجتناب ناپذیر است. سوال دیگر اینکه پشتوانه و استدلالاتی که مخالفین فلسفه دارند چیست و باید به چه منابعی رجوع کرد.ممنون میشم، پاسخ بدهید🙏 ⚜ پاسخ: با سلام 🔹یکی از عوامل، تنوع روحیه ها و تکثر دغدغه ها است. در برخی از افراد گرایشات عقلی و انتزاعی برجسته است، در برخی تمایلات اجتماعی و در بعضی دغدغه های ایمانی و دینی. از این رو بدیهی است که افراد در انتخاب رشته تحصیل و مبنای رفتاری متفاوت باشند و برخی از افراد در مسیر تحصیل تغییر جهت دهند و از دانشی به دانش دیگر گرایش پیدا کنند و منتقد دانش پیشین باشند چرا که احساس می کنند آن دانش توان پاسخ دادن به دغدغه ها و نیازهای او را نداشته است. 🔹فلسفه و حکمت اسلامی یکی از دانش های بسیار دشوار و صعب است که به دقت خیلی زیاد و تلمذ نزد استاد و مداومت در تحصیل، تحقیق و تدریس را می طلبد. همچنین باید همواره اخلاص و تقوا ورزید و دست به دامن اولیا معصومین زد تا توفیق فهم حکمت حقیقی و کسب یقین فراهم شود و الا صرف کسب دانش حصولی و حفظ مفاهیم راه به جایی نمی برد. توجه به توصیه ها و سفارشات فقیه و فیلسوف بزرگ و حکیم متاله حضرت امام خمینی برای این مقصود بسیار مهم و تاثیر گذار است. 🔹انسان اگر به عمق حکمت پی برد و نمی از یم آن بهره گرفت و به جانش نشست آنگاه عاشقانه سر بر آستان حکمت و یقین می ساید و با تلاش و کوشش مستمر علمی و بهره گیره ای از محضر حکیمان متاله راه به حقیقت می یابد و آنکه به حقیقت راه یافت از نسبی انگاری و تردید نجات می یابد. اما اگر در مسیر حکمت آموزی، دل را از غیر حقیقت خالص نسازد و همزمان به جریانهای فکری و اندیشه های تردید زا سرک کشیده شود و هر چند صباحی تغییر منهج داده و به این موسسه و آن موسسه، این جریان و آن جریان، این مسئله و آن مسئله رفت و آمد شود هرچند مطالب جدید و متکثر را دریافت می کند اما آن استقرار و ثبات لازم ایجاد نمی شود و پس از گذشت زمان و فاصله گرفتن از تحصیل و تحقیق در حکمت، نسبت به آن تردید می کند و احساس ناکارآمدی و ناتوانی حکمت برای حل مشکلات و مسائل به او دست می دهد در حالی که این ناتوانی در خود اوست. یکی از استادان حکمت از قول حضرت آیت الله جوادی آملی نقل به این مضمون می فرمود که "برخی از محصلان حکمت خیلی زود احساس استغنا می کنند و از استاد جدا می شوند و عَلَمی بر می افرازند اما کم کم در پیچ های فلسفه و حکمت می ماند." کسی که خود در پیچ های فلسفه و معارف عمیق آن گیر می کند فلسفه را متهم به پیچیدگی، بحران، ناتوانی و ناکارامدی می سازد. 🔹البته روشن است که ورود فلسفی به موضوعات جدید و امتداد حکمت به مسائل نوین و تحلیل از واقعیت های مدرنیته و نتایج آن امری بسیار مهم و اساسی است و عدم ورود فلاسفه به این عرصه، موهم این نظر است که فلسفه ناکارآمد است در حالیکه عدم ورود فیلسوفان به چنین موضوعاتی و یا ضعف در گفتمان سازی و عمومی سازی تولید آنها را نباید به ضعف و ناتوانی و ناکارآمدی حکمت و فلسفه نسبت داد بلکه می بایست با گفتگو و آزاد اندیشی و ایجاد مسئله برای فیلسوفان، به امتداد فلسفه کمک کرد. 🔹از دیگر دلایل سرخوردگی از حکمت و فلسفه، وضعیت شغلی و محل اشتغال است اگر محصل حکمت در محیطی که با فلسفه و حکمت مخالف هستند وارد شود و مجبور باشد در آن محیط مشغول به کار و یا تدریس و تالیف شود باید کرنش کند تا بتواند در آن محیط دوام بیاورد. ارتقا و رشد در آن مجموعه نیز در گرو دور شدن او از حکمت و گرایش و ترویج مبانی و گفتمان آن مجموعه است. مثلا در مجموعه هایی که با رویکرد حدیثی و بعضا گرایش های اخباری گری شکل گرفته است نمی تواند کسی را که معتقد به حکمت است را تحمل کنند. 🔹در پایان نمی توان به سلطه و فشار مدرنیته و تغییر ذائقه ها و پیچیدگی مناسبات فکری و معادلات اجتماعی اشاره نکرد. مدرنیته قدرتمندترین دستگاه فکری بشر است که در طول ۵ قرن اخیر به قدرت زیاد علمی، صنعتی، هنری، رسانه ای و تبلیغاتی رسیده است و با طرح پرسشهای جدید و گسترش آن به سایر ملتها وتولید نظریه های متعدد فلسفی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی وتزریق آن به جهان توانسته است هژمونی فوق العاده ای را ایجاد کند وبسیاری راجذب کرده است.حتی غرب ستیزی را نیز تئوریزه کرده است. @hodanandboshra

تکرار تاریخ 🔹چقدر ما امروز نیاز به خوانش دوباره #مجاهدین_خلق_اولیه داریم. بچه مسلمانها و دانشجویان عدالت خواهی که از مسجد هدایت و منبرهای آیت الله طالقانی و درس تفسیر قرآن مهندس بازرگان برخاستند و #راه_طی_شده را با #درسهای_اسلام_شناسی دکتر شریعتی پیمودند. 🔹جامعه ما همواره در برابر موج هایی از جنس خیزش مجاهدین خلق است. جوانان پرشور انقلابیِ آرمانخواهی که آرمان را در ساختِ مادی این جهان می دانند و با هر ساختار و نظمی غیر آرمانی و در حال شدن مشکل دارند و همواره راه اصلاح را در نابود کردن و آغاز از نو می دانند. 🔹نسل اول مجاهدین خلق، نسلی مسلمان، دغدغه مند نسبت به جامعه، مخالف جدی مفاسد اجتماعی و پر شور در تغییر دفعی فرهنگ و جامعه بودند. این افراد با تمسک به مبانی فکری سوسیالیستی و اگزیستانسیالیستی حرکت خود را تعریف کردند. از این رو حذف فیزیکی افراد از قدرت و ساختارهای اجتماعی را در دستور کار قرار می داند. 🔹نکته جالب توجه در مجاهدین خلق احساس بی نیازی از مکتب فکری و اجتهادی اسلام و طبقه روحانیت و حتی ضدیت با روحانیت بود. شعار "اسلام منهای روحانیت" که نسخه معتدل آن توسط شریعتی صورتبندی شده بود به صورت افراطی در میان آنها پذیرفته شد و حتی سمپاتهای آنها در حوزه تندتر و خشن تر از این شعار جانبداری می کردند و حتی برخی از علما را نیز ترور کردند و بعدها در نامه به امام خمینی(ره) اقدامات خود را در راستای نهضت اسلامی و تفکر ایشان معرفی کردند. 🔹مجاهدین خلق را از ابتدا باید مطالعه کرد. ما امروز به #مجاهدین_خلق_اولیه در گعده های کوچک محقرانه و دغدغه های مهم ضد فساد آنان، نیازمندیم. انحراف آنها نه پس از تغییر ایدئولوژیک بلکه از همان آغاز بود. تنها این بود که تاریخ نخوانده بودیم تا از همان ابتدا خطر آنها جدی می گرفتیم. انقلابی گری بدون مبانی حکمی اصیل و اعتقاد راسخ به شریعت و همچنین بدون امام و راهنمای حکیم که در دسترس باشد به نحوی که همواره خود را با آن تطبیق داد و تصحیح مسیر کرد همیشه در معرض انحراف و افراط و یا التقاط و تفریط است. امام سجاد علیه السلام به خوبی فرمود:  《هَلَكَ مَنْ لَیْسَ لَهُ حَكیمٌ یُرْشِدُهُ؛ كسى كه دانشمند ارشاد كننده اى نداشته باشد گمراه مى شود.》 🔹فیلم های "ماجرای نیم روز"، "رد خون"، "سیانور"، "امکان مینا"، هرچند فیلم های خوبی بودند اما هیچ کدام نتوانست حقیقت انحراف مجاهدین خلق اولیه را نشان دهد و درس عبرتی برای آینده باشد. بلکه عکس آن را هم می توانست نتیجه دهد ساختن چهره های قدیس و بدون انحراف و اشکال از "حنیف نژاد" و "شریف واقفی" و حرکت اولیه مجاهدین خلق می تواند این پیام را منتقل کند که ما به مجاهدین خلق نیازمندیم و باید راه تغییر و تمایز را از آنها یاد گرفت. 🔹این ایام نامه ها، کلیپ ها و متن نوشته هایی از برخی جریانهای مدعی انقلابی گری و عدالت خواهی منتشر می شود که همان طعم دغدغه های #مجاهدین_خلق_اولیه را دارد همان #چپ_اسلامی با تکیه بر روحیه انتقادی و متمسک به اندیشه های دکتر شریعتی، جالب توجه آنکه، توبه از رفتار خود نسبت به مهندس بازرگان و جریان لیبرال را در پی گرفته اند، سیاه نمایی از پیشرفت های جمهوری اسلامی و توهین به مقدسات دینی و تزریق ناامیدی و ترویج ادعای بی اساسِ فساد گسترده در نظام رویه معمول آنها شده است. به نظرم دیری نخواهد پایید که جریان چپ سوسیال انقلابی با جریان لیبرال اهل مذاکره رو در روی یک دشمن واحد یعنی "انقلاب اسلامی" صف آرایی فکری و تبلیغاتی کنند. 🔹عدالت خواهی یک ارزش بزرگ اجتماعی و محور کنش های سیاسی است و عدالت همواره باید به عنوان یک آرمان و جهت گیری مقدس باشد و در راه رسیدن به آن برنامه عملیاتی و مدبرانه داشت. و این چز از مسیر حکمت اصیل و اجتهاد عمیق در معارف دینی، مراقبه فردی و اجتماعی و تعهد و مسئولیت پذیری همگانی محقق نخواهد شد. اما اگر از مسیر حکمت و عقلانیت خارج شد و بنیان آن را چپ اسلامی، سوسیالیسم و یا اگزیستانسیالیسم قرار دادیم این اول انحراف و سقوط در آنارشیسم علمی و تفرقه افکنی اجتماعی و تخریب بنیانهای فکری و دینی و مبارزه با آنها نهادهای دینی و انقلابی است. 🔹ما نیازمند نسخه اصیل #عدالت_خواهی مبتنی بر حکمت و تدبیر و اجتهاد و عقلانیت اسلامی هستیم. چه کسی پای در این مسیر می گذارد. ...؟ ما چه باید بکنیم ...؟ فتامل ................................. سید مهدی موسوی @hodanandboshra

#نرم_افزار 📚 دارای ۱۲۷جلد کتاب از مجموعه آثار حضرت آیت الله جوادی آملی ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @myganj

پویش رای به نیت سردار دلها حاج قاسم سلیمانی (رحمت الله علیه) #رای_من_هدیه_به_حاج_قاسم @hodanandboshra

⬛️ خبر درگذشت استاد سید هادی خسروشاهی رحمه‌الله اندوه عمیقی در دلِ دوست‌دارانِ او ایجاد کرد؛ حشَرَه اللهُ مع الاولیاء. اندیش‌مندی پرتلاش و کم‌حاشیه که در کارنامه‌اش فعالیت‌های ماندگاری دیده می‌شود: ✔️ سفیر ایران در واتیکان ✔️ تأسیس مرکز بررسی‌های اسلامی ✔️ حفظ و نشر آثار مرحوم علامه طباطبایی أفاض اللهُ علینا مِن بَرکات تُربَتِه ✔️ تأسیس مجلات فرهنگی و انتشارات ✔️ تألیفات مفید به ویژه در زمینه‌ی جریانات فرهنگی، تاریخی و شخصیت‌های معاصر ✔️ ترجمه برخی کتب اندیشمندان جهان اسلام از عربی به فارسی و... ◾️ پایگاه شخصی: 🌐 khosroshahi.org ◾️ پایگاه مرکز بررسی‌های اسلامی: 🌐 iscq.ir

✍️ پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی درگذشت حجةالاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی

🎬 پیام تصویری آیت‌الله العظمی جوادی آملی درباره بیماری کرونا @hodanandboshra

💠رسالة الشهيد الصدر الجوابية إلى المرحوم آية الله السيد هادي خسروشاهي رحمه الله 🔸بسم الله الرحمن الرحيم‏ حضرة العلامة البحّاثة الحجة السيد هادي الخسروشاهي دامت ألطافه‏ السلام عليكم ورحمة الله وبركاته‏ وبعد، فما كان أشوقني إلى رسالة كريمة منكم أقرأ فيها روحكم العالية وألمس ألطافكم الرفيعة وأحسّ عواطفكم الأخوية حتى منّ الله عليّ بما أرجوه قبل بضعة أيام، فوصلني كتابكم العزيز فسررتُ به سروراً كثيراً وشكرتُ لكم ألطافكم الكثيرة على المخلص، وساءني جدّاً عدم وصول جوابٍ لكم على رسالتكم الثانية مع العلم بأني بادرتُ في حينه إلى كتابة الجواب على الرسالة الثانية وأرسلته بالبريد، فكان البريد هو السبب في تأخّرها وفي خجلي معكم لا كثرة أشغالي، فإن أشغالي بالرغم من كثرتها لا تعيقني عن المبادرة إلى التشرف بالجواب على رسائل أخوية عالية عزيزة على قلبي قريبة إلى روحي كرسائلكم الكريمة. 🔹وقد أخبرتكم في جوابي على رسالتكم الثانية أني أرحّب كل الترحاب بالترجمة [لکتاب الإمام علي صوت العدالة الإنسانية] إذا كانت مقرونة بالتعليق اللازم من وجهة النظر الإسلامية، أسأل الله أن يوفّقكم في جهادكم العلمي الشامخ وينجز على يديكم الكريمتين الترجمة بالشرط المذكور ويجعل من قلمكم أداة توجيه وهداية للمسلمين. 🔸وقد سرّني بصورة خاصة بحثكم القيم عن تاريخ العراق الجهادي وموقف العلماء فيه، فلعمري إن من الضروري لنا اليوم إبراز هذه الجوانب التاريخية من حياتنا التي تبرهن على المواقف الجبّارة التي لعبها الإسلام ضد الاستعمار والمستعمرين متمثلًا في علمائه وقادته الفكريين. 🔹وأما كتاب اقتصادنا فقد صدر الجزء الأول منه حديثاً، وسوف أرسل إليكم ثلاث نسخ منه: إحداها لفضيلتكم، والأخرى أرجو تقديمها إلى [مجلة] «مكتب اسلام» الذي أرجو أن يكتب رأيه في الكتاب مفصلًا تحت إشرافكم، ونسخة ثالثة لسيدنا المعظم آية الله الحجة السيد محمد حسين الطباطبائي أرجو منكم التفضل عليّ بتقديمها إليه بالنيابة عني، ويا حبذا لو ساعده وقته على أن يتفضل بكتابة بحث حول الكتاب وإرساله إليّ. وختاماً تقبّلوا أرفع وأزكى الحيّات الأخوية والعواطف الروحية من‏ مخلصكم محمد باقر الصدر. 🆔 @shahidsadr

💠نامه‌ی شهید صدر به مرحوم آیت‌الله سید هادی خسروشاهی 🔸بسم الله الرحمن الرحیم حضرت علامه محقق حجت‌الاسلام والمسلمین سید هادی خسروشاهی دامت الطافه سلام علیکم و رحمت الله و برکاته چقدر مشتاق یکی دیگر از نامه‌های ارجمند شما بودم تا در آن روح بلندتان را بخوانم و محبت‌های والایتان را لمس و عواطف برادرانه تان را حس کنم؛ تا اینکه خداوند چند روز قبل بر من منت نهاد و امیدم محقق شد و نامه ارزشمند شما به دستم رسید و مرا بسیار شادمان کرد. از محبت‌های بسیار شما بر این ارادتمندتان تشکر می‌کنم. همچنین از اینکه جواب نامه دومتان به شما نرسیده، بسیار ناراحت شدم. بدانید که به محض دریافت نامه دومتان، پاسخش را نوشتم و با پست ارسال کردم. بنابراین علت تأخیر جواب و مایه شرمساری من پُست بود، نه فراوانی کارها؛ زیرا کارهایم بااینکه بسیار زیادند، هرگز مرا از افتخار نوشتن جواب نامه‌هایی مانند نامه‌های شما بازنمی‌دارند؛ نامه‌هایی برادرانه و ارزشمند که برای قلبم عزیز و به روحم نزدیک هستند. 🔹در جواب به نامه دوم شما برایتان بیان کردم که من از ترجمه [کتاب الإمام علی صوت العدالة الإنسانية] کاملاً استقبال می‌کنم مشروط بر اینکه دارای توضیحات لازم از لحاظ دیدگاه اسلامی باشد. از خداوند می‌خواهم شما را در جهاد علمی والایتان موفق بدارد و ترجمه را با رعایت شرط یادشده به دست مبارکتان تحقق بخشد و قلم شما را ابزار ارشاد و هدایت مسلمانان قرار دهد. 🔸پژوهش ارزشمند شما درباره تاریخ جهادی عراق و جایگاه علما در آن مرا به‌طور ویژه خرسند کرد. به جان خودم سوگند امروز بر ما واجب است که این جنبه‌های تاریخی از سرگذشتمان را بیان کنیم و مواضع محکمی را که اسلام در قامت علما و رهبران فکری‌اش برضد استعمار و استعمارگران داشته است نشان دهیم. 🔹جلد اول کتاب اقتصادنا به تازگی چاپ شده که سه نسخه از آن را برایتان خواهم فرستاد: یکی برای جنابتان، دیگری برای تقدیم به مجله مکتب اسلام که امیدوارم نظرش را تحت اشراف شما درباره کتاب به تفصیل بنویسد؛ و نسخه سوم برای سرور معظم آیت‌الله سید محمدحسین طباطبایی که از شما می‌خواهم به من لطف کرده و به نیابت از من کتاب را به ایشان تقدیم کنید. چقدر خوب می‌شد اگر وقت ایشان اجازه می‌داد مطلبی درباره کتاب بنویسند و برای من بفرستند. در پایان برترین و خالصانه‌ترین درودهای برادرانه و عواطف روحی را از ارادتمندتان محمدباقر صدر پذیرا باشید. 🆔 @shahidsadr