رابطه اسکیما (Schema) و طرحواره(Cognitive Schema) ### طرحواره طرحواره‌ها به الگوهای ذهنی و ساختارهای شناختی اشاره دارند که به ما کمک می‌کنند اطلاعات جدید را سازماندهی کنیم و تجربیات را تفسیر کنیم. این الگوها می‌توانند شامل باورها، انتظارات و تجربیات گذشته باشند. به عنوان مثال، یک طرحواره ممکن است شامل این باشد که "افراد به طور کلی قابل اعتماد هستند" یا "دنیا جای خطرناکی است". ### اسکیما اسیکما به طور خاص‌تر به الگوهای فکری اشاره دارد که در فرآیندهای شناختی و ادراکی ما نقش دارند. این الگوها می‌توانند بر نحوه‌ی پردازش اطلاعات، تصمیم‌گیری و رفتار تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، اگر کسی یک اکسیما منفی درباره‌ی خود داشته باشد، ممکن است به طور مداوم خود را در موقعیت‌های منفی ببیند و از فرصت‌های مثبت دوری کند. ### ارتباط بین طرحواره و اسکیما در واقع، می‌توان گفت که اسکیماها نوعی از طرحواره‌ها هستند که به طور خاص بر فرآیندهای شناختی تأثیر می‌گذارند. به عبارت دیگر، طرحواره‌ها می‌توانند شامل اسکیماهای مختلفی باشند که بر نحوه‌ی تفکر و رفتار ما تأثیر می‌گذارند. بیایید با مثال‌های بیشتری به توضیح طرحواره و اسکیما بپردازیم. ### طرحواره فرض کنید فردی به نام "سارا" در دوران کودکی تجربه‌های منفی از روابط خانوادگی داشته است. او ممکن است به این نتیجه برسد که "افراد به من آسیب می‌زنند" یا "هرگز نمی‌توانم به کسی اعتماد کنم". این باورها به عنوان طرحواره‌های منفی (کودک اسیب پذیر) در ذهن سارا شکل می‌گیرند و بر نحوه‌ی تعامل او با دیگران تأثیر می‌گذارند. مثال: وقتی سارا با یک دوست جدید آشنا می‌شود، ممکن است به دلیل طرحواره‌اش از نزدیک شدن به او خودداری کند، زیرا به طور ناخودآگاه فکر می‌کند که این دوست هم ممکن است به او آسیب برساند. ### اسکیما اسکیماها به الگوهای فکری خاص‌تری اشاره دارند که در فرآیندهای شناختی ما نقش دارند. به عنوان مثال، فرض کنید سارا یک اسکیما منفی درباره‌ی خود دارد که می‌گوید "من همیشه شکست می‌خورم". این اسکیما می‌تواند بر نحوه‌ی تصمیم‌گیری و رفتار او تأثیر بگذارد. مثال: وقتی سارا برای یک مصاحبه شغلی دعوت می‌شود، به جای اینکه به توانایی‌های خود اعتماد کند، ممکن است به دلیل اسکیماش احساس کند که "من نمی‌توانم این کار را انجام دهم" و در نتیجه از تلاش برای موفقیت در مصاحبه خودداری کند. ### ارتباط بین طرحواره و اسکیما در این مثال، طرحواره سارا (عدم اعتماد به دیگران) و اسکیما (شکست در هر کاری) هر دو بر رفتار و احساسات او تأثیر می‌گذارند. طرحواره‌ها می‌توانند به شکل‌گیری اسکیماها کمک کنند و برعکس، اسکیماها می‌توانند بر نحوه‌ی تفسیر و درک طرحواره‌ها تأثیر بگذارند. شناخت طرحواره و اسکیما ها می تواند در خودشناسی ما اثر بسیار مثبتی داشته باشد. #سبک_فکری #رفتار_مقابله_ای #طرحواره #اسکیما #روانشناسی #مشاوره ضیایی فر @vasvasee